Giáo án Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 36: Từ đồng nghĩa - Năm học 2012-2013

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 9, TiÕt 36.. NS:…./…./2012. NG:…/…/2012. TiÕng ViÖt:. Từ đồng nghĩa. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Giúp HS hiểu thế nào là từ đồng nghĩa, hiểu và phân biệt được đồng nghĩa hoàn toàn và đồng nghĩa không hoàn toàn. 2.KÜ n¨ng. -Nhận biết từ đồng nghĩa trong văn bản -Phân biệt từ đồng nghĩa hoàn toàn và đồng nghĩa không hoàn toàn. -Sử dụng từ đồng nghĩa phù hợp với ngữ cảnh. -Phát hiện lỗi và chữa lỗi dùng từ đồng nghĩa . *.KNS: -Ra quyết định:lựa chọn sử dụng các từ đồng nghĩa phù hợp với thực tiễn giao tiếp của b¶n th©n. - Giao tiếp: trình bày suy nghĩ, ý tưởng, thảo luận và chia sẻ những ý kiến cá nhân về cách sử dụng các từ đồng nghĩa. 3.Thái độ. -Có ý thức sử dụng từ đồng nghĩa cho đúng trong c/s và viết văn. B.ChuÈn bÞ - Gi¸o ¸n, b¶ng phô, phÊn mµu. C. Phương pháp. -Vấn đáp,nêu và giải quyết vấn đề,thuyết trình,kt động não... D. TiÕn tr×nh giê d¹y I- ổn định tổ chức (1’) II- KiÓm tra bµi cò (5’) ? Hãy cho biết các lỗi thường gặp khi dùng quan hệ từ`? Câu sau mắc lỗi gì? - Nó chăm chú xem bộ phim đầu đến cuối. Cách sửa ? *.Gîi ý: -Các lỗi thường gặp về quan hệ từ: +. ThiÕu quan hÖ tõ +.Dïng quan hÖ tõ kh«ng thÝch hîp vÒ nghÜa. +. Thõa quan hÖ tõ +. Dïng quan hÖ tõ mµ kh«ng cã t¸c dông liªn kÕt. +.C©u m¾c lçi thiÕu quan hÖ tõ “ tõ” III- Bµi míi . Trong khi nói,viết các em thường gặp một số từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau nhưng có trường hợp lại không thay thế được cho nhau…đó là loại từ nào và c¸ch sö dông nã ra sao =>T×m hiÓu néi dung bµi h«m nay. Hoạt động 1( Vấn đáp,nêu vấn đề5’) I. Thế nào là từ đồng nghĩa 1.Kh¶o s¸t,ph©n tÝch ng÷ liÖu. 1.1.Ngữ liệu 1. GV chiÕu ng÷ liÖu: 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Ngữ liệu1 – Bản dịch thơ “ Xa ngắm thác núi Lư” Nắng rọi Hương Lô khói tía bay, Xa trông dòng thác trước sông này. Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước, Tưởng dải Ngân Hà tuột khỏi mây. -Gọi 1 HS đäc ngữ liệu. ?) Dựa vào kiến thức đã học ở bậc tiểu học, em hãy tỡm cỏc từ đồng nghĩa với từ “Rọi’’, “ Trông’’? NghÜa cña tõ - Rọi: Chiếu -> chiếu ánh sáng vào vật nào đó -> Soi - Trông: nhìn -> nhìn để nhận biết -> Nhìn, ngó, dòm... - HS trả lời đúng- GV chiếu đáp án.->ghi bảng - “Rọi” đồng nghĩa với soi, Tìm từ đồng nghĩa với các từ sau chiếu... -“Trông” đồng nghĩa với nhìn, rọi trông ngó, dòm, liếc.. Chiếu.soi… Nh×n, ngã, dßm,liếc...... GV nói- ghi bảng:Ngữ liệu 2 GV nói- chiếu NL2: Từ “trông” trong bản dịch thơ 1.2.Ngữ liệu 2 Xa ngắm thỏc nỳi Lư cú nghĩa là “nhìn để nhận biết”. Ngoài nghĩa đó ra, tõ “ tr«ng” cßn cã nghÜa: - Coi sãc, gi÷ g×n cho yªn æn . - Mong. ?) Em hóy tìm từ đồng nghĩa với mỗi nghĩa trên của từ trông? HS trả lời –GV chiếu đáp án - Tr«ng coi, ch¨m sãc, coi sãc - Mong, hi väng, tr«ng mong *GV: C¸c tõ trong cïng 1 nhãm nghÜa, cã nghÜa gièng nhau vµ c¸c tõ kh¸c nhãm nghÜa th× nghÜa gÇn gièng nhau. ?) Từ “trông” thuộc loại từ gì đã học ở lớp 6? ( Từ 1 nghĩa hay nhiều nghĩa) - Tõ nhiÒu nghÜa. GV: Từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều nhóm từ đồng nghĩa khác nhau. - Từ “ trông” thuộc nhiều nhóm từ ?) Qua 2 NL vừa phân tích em hiểu thÕ nµo lµ tõ đồng nghĩa khác nhau. đồng nghĩa ? - HS trả lời- GV khái quát-> Đó chính là nội dung ghi nhớ 1- SGK Tr114 - Gọi 1 HS đọc ghi nhớ 1 2. Ghi nhí 1: sgk(114) Hoạt động 2( vấn đáp,nêu và giải quyết vấn đề5’) 2 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> GV chuyển ý: Có mấy loại từ đồng nghĩa=> tìm hiểu II. Các loại từ đồng nghĩa phần II 1.Kh¶o s¸t,ph©n tÝch ng÷ liÖu 1.1.Ngữ liệu 1 GV chiếu NL1- hỏi - Rủ nhau xuống bể mò cua, Đem về nấu quả mơ chua trên rừng. (Trần Tuấn Khải) - Chim xanh ăn trái xoài xanh, Ăn no tắm mát đậu cành cây đa. (Ca dao) ?) So s¸nh nghÜa cña tõ “ qu¶’’ vµ “ tr¸i’’ trong 2 câu sau ? - Gièng nhau hoµn toµn(cùng chỉ một sự vật), cã thÓ - Từ “quả, trái”: Nghĩa giống dïng thay thÕ trong mäi hoµn c¶nh. nhau=> Từ đång nghÜa hoµn toµn. => gọi là từ đồng nghĩa hoàn toàn GV chiếu NL2- hỏi - Trước sức tấn công như vũ bão và tinh thần chiến đấu dũng cảm tuyệt vời của quân Tây Sơn, hàng vạn quân Thanh đã bỏ mạng. - Công chúa Ha-ba-na đã hi sinh anh dũng, thanh kiếm vẫn cầm tay. (Truyện cổ Cu-ba) ?) NghÜa cña hai tõ “ bá m¹ng’’ vµ “hi sinh’’ trong các câu đó có điểm gì giống nhau? Điểm nào khác nhau? - Gièng : vÒ nghÜa (chÕt) - Kh¸c : s¾c th¸i ý nghÜa : bỏ mạng -> khinh bØ, coi thường Hi sinh -> kÝnh träng, kh©m phôc  hai từ trên đồng nghĩa ko hoàn toàn ? Qua tìm hiểu 2 NL,em thấy có mấy loại từ đồng nghĩa? - 2 loại: từ đồng nghĩa hoàn toàn và đồng nghĩa kh«ng hoµn toµn. ?) Em hiểu như thế nào là từ đồng nghĩa hoàn toàn và đồng nghĩa không hoàn toàn? - 2 HS phát biểu -> gọi HS đọc ghi nhớ 2. 1.2.Ngữ liệu 2. - Từ “ bỏ mạng,hi sinh” cùng chỉ về cái chết nhưng khác nhau về sắc thái ý nghĩa. => Từ đång nghÜa kh«ng hoµn toµn. 2. Ghi nhí 2: sgk (114). Hoạt động 3( vấn đáp,5’) Khi sử dụng từ đồng nghĩa em cần chỳ ý điều gỡ=> III. Sử dụng từ đồng nghĩa. 1.Kh¶o s¸t ,ph©n tÝch ng÷ liÖu tìm hiểu mục III 3 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ?) Thử thay các từ đồng nghĩa: “quả- trái”, “bỏ m¹ng - hi sinh’’ trong c¸c NL trªn và rút ra nhËn xÐt. + Tõ : tr¸i - qu¶ : thay thÕ ®­îc + Bá m¹ng - hi sinh: kh«ng thay thÕ ®­îc v× s¾c th¸i biÓu c¶m kh¸c nhau... ?) T¹i sao ®o¹n trÝch “ Chinh phô ng©m khóc’’ lÊy tiêu đề là“ Sau phút chia li’’mà khụng phải là “ Sau phút chia tay” - Hai từ “ chia tay và chia li’’ đều có nghĩa “rời nhau, mỗi người đi một nơi” nhưng - Chia tay: chỉ mang tớnh chất tạm thời, thường là sẽ gặp lại nhau trong tương lai gần. - “ chia li ’’ chia li là chia tay lâu dài thậm chí là vĩnh biệt nhau vì kẻ đi là người ra trận, “chia li” vừa mang s¾c th¸i cæ x­a vừa diÔn t¶ ®­îc c¶nh ngé bi sÇu cña người chinh phụ.=>phự hợp với nội dung bài thơ. ?) Khi sử dụng từ đồng nghĩa cần chú ý điểm gì ? - 2 HS ph¸t biÓu -> GV chèt ghi nhí 3 - Lùa chän tõ đồng nghĩa cho phï hîp víi ng÷ c¶nh. GV khái quát=>chuyển phần IV. Luyện tập 2. Ghi nhí 3: sgk( 115) Hoạt động 4 (pp vấn đáp,kt động não..) Gọi HS xác định nội dung, yêu cầu BT1 - GV chiếu nội dung bài tập => Gọi HS trả lời => chiếu đáp án.. - HS về nhà lµm - Yêu cầu HS th¶o luËn nhóm bàn- 1 phút. theo. - GV chiếu nội dung bài tập, Gọi HS đứng tại chỗ điền => Chiếu đáp án - GV chiếu nội dung bài tập, Gọi HS đứng tại chỗ điền (a,b)=>. IV. LuyÖn tËp Bµi 1 (115) + Gan d¹ - dòng c¶m + Nhµ th¬ - thi sÜ + Mæ xÎ - phÉu thuËt + Cña c¶i - tµi s¶n + Nước ngoài - ngoại quốc. + Chã biÓn - h¶i cÈu + §ßi hái - yªu cÇu + N¨m häc - liªn kho¸ + Loài người - nhân loại + Thay mặt - đại diện. Bµi 2 (115) + M¸y thu thanh – Ra®i« + Xe h¬i - « t« + Sinh tè - Vitamin + Dương cầm – Pianô Bµi 3 (115) + Heo - lîn + Bè - ba, thÇy, tÝa + M¸- mÑ , u , bÇm + v« - vµo Bµi 4 (115) a) §­a : trao d) nãi: b) §­a :tiÔn ®) ®i : mÊt c) Kªu: nãi, ca cÈm Bµi 6 (116) a) Thµnh qu¶ -> thµnh tÝch b) Ngoan cố -> ngoan cường c) NghÜa vô -> nhiÖm vô 4 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> d) Gi÷ g×n -> b¶o vÖ Bµi 7 (116) a) Điền: đối xử, hoặc đối đãi vào C1; Điền đối xử vào C2 - GV chiếu nội dung bài tập, Gọi b) Điền “ trọng đại” hoặc “To lớn” vào câu 1 §iÒn “ to lín” vµo c©u 2 HS đứng tại chỗ điền (a,b)=> Bµi 9 (117) Chiếu đáp án - Hưởng lạc – hưởng thụ - Bao che – che chë - Gi¶ng d¹y : d¹y - Tr×nh bµy – tr­ng bµy Bài thêm: Viết 1 đoạn văn ngắn có sử dụng từ đồng nghĩa - HS lªn b¶ng lµm IV. Cñng cè : - GV chiếu sơ đồ tư duy. Chiếu đáp án. V. Hướng dẫn về nhà - Học thuộc 3 ghi nhớ - Lµm bµi tËp 5, 8 ( 115, 116) - ChuÈn bÞ: C¸ch lËp dµn ý của bài văn biểu cảm... E. Rót kinh nghiÖm ………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………. 5 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>