Niels Henrik Abel
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (226.81 KB, 9 trang )
( 5/8/1802- 6/4/1829),
Niels Henrik Abel ( 5/8/1802- 6/4/1829), là một nhà Toán học
người Na Uy, được sinh ra ở Nedstrand, gần Finnøy nơi
cha ông là một mục sư . Vào năm 1815 ông vào học
trường dòng (tên của Oslo lúc đó), và ba năm sau ông đã
chứng tỏ tài năng toán học của mình bằng những lời giải
xuất chúng cho những bài toán nguyên được đưa ra
bởi Bernt Holmboe. Vào khoảng thời gian này, cha ông,
Søern Georg Abel , một mục sư Tin Lành nghèo, qua đời,
và gia đình lâm vào một hoàn cảnh cực kì khó khăn; nhưng
một khoản học bổng nhỏ đã giúp cho Abel vào học trường
Đại học hoàng gia Frederick vào năm 1821.
Định lý Abel
Công trình đầu tiên đáng chú ý của Abel là sự không giải được
của phương trình bậc năm bởi căn thức (xem định lí Abel- Rufini))
Kết quả này ban đầu được xuất bản vào năm 1824 dưới một dạng
rất khó hiểu, và sau đó (1826) được viết đầy đủ hơn trong tập đầu
tiên của Tạp chí Crelle . Bài toán này về sau được Évariste
Galois chứng minh lại và bổ sung rất nhiều
Các học bổng nhà nước tiếp sau đó đã cho phép ông thăm Đức
và Pháp vào năm 1825, và đã ghé thăm nhà thiên văn Heinrich
Chrítian Schumacher ( 1780- 1850) ở Altona gần Hamburg, ông
trải qua 6 tháng ở Berlin, nơi ông làm quen với August Leopold
Crelle, người sau đó chuẩn bị xuất bản tạp chí toán riêng của
mình
Đề án này đã được ủng hộ bởi Abel, người đã đóng góp nhiều cho
sự thành công của tạp chí này. Từ Berlin ông ghé qua Freiberg, và
nơi đây ông đã có nhiều nghiên cứu xuất chúng trong lý thuyết về
hàm số: hàm số elliptic, hàm số hyperellipic, và một lớp mới bây
giờ được biết đến như là hàm số abelian.
Niels Henrik Abel with signature.
Vào năm 1826 Abel di chuyển về
Paris, và trong suốt 10 tháng lưu
lại ông đã gặp hầu hết các nhà toán
học hàng đầu của Pháp; nhưng
ông không được đánh giá đúng
đắn, bởi vì các công trình của ông
ít người biết đến, và sự khiêm tốn
đã kìm hãm việc ông công bố các
nghiên cứu của mình.
Sự ngượng ngùng về các vấn đề tài chính, mà ông
không bao giờ thoát được, cuối cùng đã làm ông phải
bỏ chuyến du hành, và quay về Norway giảng dạy một
giai đoạn ở Christiania. Trong đầu tháng 4 năm
1829 Crelle đã tạo ra một vị trí cho ông ở Berlin, nhưng
lá thư mời đã tới Norway trễ hai ngày sau khi Abel qua
đời vì lao phổi tại Froland Ironworks gần Arendal. Cái
chết sớm của nhà toán học thiên tài này, người mà
Adrien- Marie Legendre gọi là "quelle tête celle du
jeune Norvégien!" ("một cái đầu Na Uy đáng giá!"), đã
cắt ngắn đi sự nghiệp xuất chúng và nhiều triển vọng
của ông.
