Đào tạo MBA- cuộc xâm lăng toàn cầu!

MBA ngày nay không đơn thuần là một tấm bằng thể hiện trình độ của các nhà
quản trị kinh doanh nữa. Nó đã trở thành “mốt” trong giới kinh doanh trên toàn thế
giới. Câu lạc bộ các doanh nhân có MBA đang đông đảo hơn bao giờ hết. Và cùng với
đó, hoạt động giáo dục và đào tạo MBA cũng bị toàn cầu hoá như chính tấm bằng mà
nó tạo ra.
Các chương trình MBA luôn cung cấp cho học viên tầm nhìn toàn cầu, cho
phép họ áp dụng kiến thức vào môi trường kinh doanh trên khắp thế giới. Nhu cầu
ngày càng tăng về sự hiểu biết thị trường và hoạt động kinh doanh quốc tế là một xu
hướng sẽ còn tiếp diễn theo như lời Lester Johnson, Giám đốc Chương trình MBA tại
Trường kinh doanh Mt Eliza ở Melbourne, Australia thì: "Điều mà các học viên muốn
là tấm bằng của mình không chỉ được công nhận tại đất nước mình mà còn phải được
quốc tế công nhận. Chẳng hạn họ sống tại một đất nước thứ 3 thì họ sẽ cần một tấm
bằng được nước đó công nhận và cần thiết cho công việc, vì thế với ý nghĩ này trong
đầu, họ sẽ chọn lấy bằng MBA”.
Nắm bắt tâm lý đó, hầu như trường đại học kinh tế nào cũng có một khoa quản
trị kinh doanh và tìm bằng được cho mình giấy phép được quyền cấp bằng MBA.
Không chỉ đào tạo MBA trong nước, các trường đại học danh tiếng đã mở rộng phạm
vi hoạt động của mình ra thế giới, đến cả những quốc gia đang phát triển. Những dự án
liên doanh nghiên cứu giáo dục quản trị kinh doanh thường xuyên được các trường đại
học lớn trên thế giới thực hiện, một mặt để tìm hiểu thị trường MBA mới, mặt khác
nhằm quảng bá uy tín và thương hiệu đào tạo MBA của mình.
Trường đại học Boston, Mỹ mới đây đã mở nhiều chi nhánh của mình tại các
quốc gia Đông Nam Á để bắt đầu thực hiện kế hoạch “xâm chiếm” thị trường MBA
khu vực này. Trước mắt, kế hoạch của Boston là sẽ liên doanh với một số trường đại
học tại Singapore để mở một trường đại học quản trị kinh doanh tại đây. Dự kiến,
Mary Waberg, chủ nhiệm khoa quản trị kinh doanh của Đại học Boston sẽ được bổ
nhiệm làm hiệu trưởng trường đại học mới tại Singapore.
Không chỉ có Boston, nhiều trường đại học khác của Mỹ cũng có đại diện tại
khắp nơi trên thế giới nhằm mục đích ngày một nâng cao số lượng học viên theo học

MBA. Một số chuyên gia kinh tế giải thích rằng trong thời đại toàn cầu hoá về kinh
doanh như hiện nay, các công ty, tập đoàn xuất hiện ngày một nhiều, nhu cầu về các
nhân viên chuyên nghiệp và có năng lực cũng rất lớn để quản lý các hoạt động kinh
doanh. Bên cạnh đó, đối với nhiều sinh viên mới ra trường, tấm bằng MBA luôn là
giấy thông hành để họ có được một công việc tốt với mức lương hấp dẫn tại các công
ty, hay tập đoàn lớn. Do vậy, sự bành trướng của các trường đại học trên thị trường
MBA là điều dễ hiểu.
Đặc biệt tại châu Á, nơi mà có thị trường sinh viên mới ra trường hàng năm lớn
nhất thế giới trong khi số lượng việc làm chưa đủ đáp ứng nhu cầu thì tấm bằng MBA
lại càng trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Nắm bắt được xu thế này, châu Á luôn là thị
trường nhắm tới của các trường đại học lớn trên thế giới. “Đây là thời điểm mà nhu
cầu đào tạo quản trị đang nở rộ nhất từ trươc đến nay. Thị trường đang rất hấp dẫn cho
các trường đại học lớn”, John Hasen, chủ nghiệm khoa quản trị kinh doanh đại học
Wincosin, Mỹ nhận định. Một trong những thống kê minh chứng cho nhận định trên
của John đó là tỷ lệ học viên tại các kỳ thi lấy bằng GMAT, một trong những tấm vé
quan trọng nhất để có thể theo học MBA tại các trường đại học danh tiếng, đang tăng
lên theo từng ngày. Chỉ tính riêng trong năm 2004, tỷ lệ học viên thi lấy bằng GMAT
khoảng 360.000 người, đã tăng gần 17% so với năm 2003, con số này ở châu Á là
29%. Riêng tại Trung Quốc, quốc gia đông dân nhất thế giới, có đến gần 7000 người
thi lấy bằng GMAT, tăng hơn 70% so với năm 2003. Con số tăng trưởng giảm dần
theo khu vực, châu Âu là 11%, Nam Mỹ là 8% và châu Phi là 7%.
Trước một thị trường đào tạo MBA ngày một rộng mở như vậy, không trường
đại học danh tiếng nào trên thế giới có thể bỏ qua cơ hội hấp dẫn này. Nhiều nhất vẫn
là các trường đại học của Mỹ, sau đó là một số trường đại học tại Anh, Pháp, Đức,
Thuỵ Sỹ, Tây Ban Nha và Nhật Bản. Năm 2004, trường đại học quản trị kinh doanh
nổi tiếng nhất của Pháp là Fontainebleau đã xin phép mở ký túc xá đại học tại Trung
Quốc trị giá gần 30 triệu euros. Còn Cambridge, trường đại học lâu đời nhất nước Anh
hợp tác với bốn trường đại học khác ở Singapore và Thái Lan để trực tiếp giảng dạy
MBA ngay tại hai quốc gia này cho các sinh viên mới ra trường. Cambridge sẽ cấp
bằng MBA cho các sinh viên Singapore và Thái Lan không khác gì so với việc họ trực

tiếp học tại Anh. Trường đại học Madrid thì trực tiếp cử các giáo sư của mình sang
Hàn Quốc, Inđônêsia và Phillipnes để giảng dạy MBA cho các sinh viên. Hay vào năm
2004, trường đại học Duke, Carolina, Mỹ đã được Brazil và Argentina cho phép mở
chi nhánh để giảng dạy MBA tại hai quốc gia Nam Mỹ này. Sắp tới, khoa quản trị kinh
doanh, đại học Chicago, Mỹ cũng sẽ mở chi nhánh của mình tại Singapore để tuyển
sinh đầu vào cho các khoá học MBA của mình. Để thu hút học viên, đại học Chicago
đưa ra rất nhiều học bổng hấp dẫn với điều kiện khá dễ dàng.
Một trong những biện pháp để bành trướng thành công thị trường MBA của thế
giới chính là quảng bá các giáo sư uy tín sẽ giảng dạy trực tiếp. Cho dù là Trung Quốc
hay Singapore, các học viên MBA cũng đều được các giáo sư uy tín đến từ Anh và Mỹ
giảng dạy. Tại Trung Quốc, năm 1995 chỉ có khoảng 100 giáo sư quốc tế giảng dạy
MBA thì đến năm 2004, con số các giáo sư đã là gần 5000 người giảng dạy tại nhiều
trường đại học uy tín.
Tuy nhiên, đối với nhiều trường đại học thì uy tín của các giáo sư giảng dạy vẫn
chưa đủ. Để thành công xâm chiếm thị trường MBA thế giới, các trường đại học cũng
cần có những chiến lược toàn cầu dài hạn và tiếp thị hiệu quả như bao công ty, tập
đoàn nổi tiếng đã làm trong lĩnh vực kinh doanh. Đại học Boston đã ra sức thực hiện
kỳ được kế hoạch xây dựng trường quản trị kinh doanh ở Libăng và bờ biển Nga từ
thập niên 80. Còn đại học British Columbia của Canada đã giúp đại học Thượng Hải,
Trung Quốc thiết kế và xây dựng khoa kinh tế và quản trị từ năm 1982. Và sau đó gần
2 thập kỷ, British Columbia và đại học Thượng Hải đã cùng nhau đạo tạo nguồn nhân
lực cho một dự án viễn thông lớn của Công ty viễn thông Thượng Hải. Trong khi đó,
đại học Arizona lại có một hướng đi bành trướng MBA hoàn toàn mới khi mở một đại
học ảo trên mạng. Dự án này được đại học Arizona hợp tác với Viễn kỹ thuật cao học
Monterrey từ năm 1987 để đào tạo và cấp bằng MBA qua mạng cho các học viên tại
các quốc gia chưa có chi nhánh của Arizona. Hiện trung bình mỗi năm có gần 2000
học viên theo học khoá học này của đại học Arizona, chủ yến đến từ các quốc gia
Trung Mỹ và Nam Mỹ. Họ có thể truy cập vào đại học ảo để tra cứu thông tin, nghe
các bài giảng, họp hành và trao đổi kiến thức với nhau. Những lớp học được mở cố
định vào một giờ trong ngày do các giáo sư của đại học Arizona giảng dạy trực tiếp tại

Mỹ.
Đại học Havard cũng không đứng ngoài cuộc khi mở những trung tâm nghiên
cứu về MBA tại các quốc gia khác nhau. Năm 1997, Havard mở trung tâm nghiên cứu
ở Sillicon Valley, California và năm 1999 thì trung tâm nghiên cứu này lan sang Hồng
Kông, Singapore và Trung Quốc. Cuối năm nay, Havard sẽ mở trung tâm nghiên cứu
MBA tại Argentina và Brazil. Các trung tâm nghiên cứu này của Havard sẽ có nhiệm
vụ nghiên cứu và tìm hiểu về thị trường cũng như những nhu cầu MBA của các học
viên, từ đó đại học Havard sẽ có các chiến lược đào tạo quản trị kinh doanh cho phù
hợp.
Thị trường đào tạo quản trị kinh doanh hấp dẫn các trường đại học không chỉ
bởi số lượng học viên ngày một tăng mà còn bởi rất nhiều công ty, tập đoàn lớn trên
thế giới sẵn sàng chi trả một khoản tiền cho các trường đại học để các trường này mở
một lớp đào tạo ngắn hạn cho các nhân viên của mình. John Hasen nói: “Đây có lẽ mới
là cái đích mà nhiều trường đại học ngắm tới khi mở rộng phạm vi hoạt động của mình
trên khắp thế giới”. Viện giáo dục quốc tế RMIT là chuyên gia hàng đầu trong việc