PHÒNG GD & ĐT VĨNH YÊN
TRƯỜNG MẦM NON KHAI QUANG

Số:

/BC-MN

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Khai Quang, ngày

tháng 12 năm 2019

BÁO CÁO KẾT QUẢ THỰC HIỆN
Việc cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi làm quen với tác phẩm văn học
ở trường mầm non Khai Quang năm học 2019-2020
Thực hiện nhiệm vụ năm học 2019-2020; Thực hiện sự chỉ đạo của Phòng
GD&ĐT thành phố Vĩnh Yên về tổ chức hội nghị sinh hoạt chuyên môn cho trẻ
mẫu giáo 3-4 tuổi làm quen với tác phẩm văn học năm học 2019-2020.
Trường mầm non Khai Quang báo cáo kết quả thực hiện việc cho trẻ mẫu
giáo 3-4 tuổi làm quen với tác phẩm văn học năm học 2019-2020 như sau:
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH
Cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học là một trong những hoạt động ở
trường mầm non được trẻ yêu thích bởi vì nó gần gũi với trẻ thơ.
Thực tế cho ta thấy rằng những biểu hiện về thái độ tình cảm, suy nghĩ của
con người khi tiếp xúc với một tác phẩm văn học rất đa dạng và phong phú.
Những vui buồn khi đọc tác phẩm văn học dẫn đến những biểu hiện khóc cười
của người đọc từ đó cho ta thấy rằng nghệ thuật của các tác phẩm văn học đã có
một sức mạnh kỳ diệu. Nhưng đối với trẻ ở lứa tuổi mẫu giáo vấn đề cảm thụ và
hiểu tác phẩm văn học mới chỉ là bước đầu vì tư duy của trẻ còn hạn chế, vốn

kinh nghiệm chưa cao. Trẻ em chưa thể hiểu được ý nghĩa tiềm ẩn trong mỗi câu
chuyện thế nhưng trẻ rất thích được nghe người lớn kể chuyện, thích đọc thơ hoặc
những bài đồng dao, ca dao phù hợp với lứa tuổi. Mục đích của việc cho trẻ làm
1


quen văn học là giúp cho trẻ hình thành và phát triển ngôn ngữ là phương tiện
hình thành đạo đức cho trẻ biết yêu ghét rõ ràng. Làm quen văn học còn hình
thành cho trẻ lòng yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình yêu thương con người rộng lớn.
Hình thành và phát triển thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể đó là tính tổ chức kỷ
luật tự chủ mạnh dạn trước mọi người. Dạy trẻ làm quen văn học còn là phương
tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng và có
kiến thức trẻ qua học tập vui chơi. Không những thế văn học còn là nguồn sữa mẹ
nuôi dưỡng, phát triển tâm hồn cho trẻ, truyền cho các con vẻ đẹp truyền thống
của cha ông, lòng nhân ái thuỷ chung tính công bằng yêu lẽ phải, đức cần cù
chăm chỉ, yêu nước thương nòi tự tin, lạc quan, yêu đời.
Vậy làm thế nào để có thể thực hiện tốt nhiệm vụ trên, Ban giám hiệu trường
mầm non Khai Quang xác định đây là một hoạt động trọng tâm trong công tác chỉ
đạo chuyên môn của mình, là sự thử nghiệm, vận dụng sáng tạo phương pháp cho
trẻ làm quen với tác phẩm văn học của giáo viên thuộc lĩnh vực phát triển ngôn
ngữ cho trẻ trong trường mầm non. Đây không phải là một chuyên đề mới, tuy
nhiên để thực hiện tốt lại là vấn đề không dễ, bởi phương pháp tổ chức, cách tiếp
cận, cách xây dựng kế hoạch theo truyền thống đã in sâu vào mỗi giáo viên; trong
quá trình thực hiện nội dung này nhà trường có một số thuận lợi và khó khăn sau:
1. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao về chuyên môn nghiệp vụ, sự đầu tư hỗ
trợ kinh phí, trang thiết bị của Phòng GD&ĐT, Sở GD&ĐT.

2



- Đội ngũ giáo viên của trường trẻ, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, có khả
năng học hỏi, 100% có trình độ chuyên môn trên chuẩn, bước đầu có sự sáng tạo
trong việc lựa chọn nội dung, cách tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen với tác
phẩm văn học.
- Khả năng làm đồ dùng, đồ chơi để dạy trẻ làm quen với văn học như vẽ
tranh thơ, truyện; làm rối, mô hình, sa bàn… của giáo viên tương đối tốt.
- Phụ huynh quan tâm và có sự phối hợp thường xuyên với giáo viên trong
các hoạt động cho trẻ làm quen với văn học, nhất là việc dạy trẻ đọc thuộc thơ, kể
chuyện.
- Trẻ hứng thú tham gia hoạt động đọc thơ, kể chuyện.
2. Khó khăn:
- Diện tích của nhà trường hẹp do đó chưa bố trí được góc văn học ngoài
trời, nhất là việc tạo dựng các nhân vật theo truyện cổ tích.
- Về trẻ: Ở độ tuổi này trẻ vừa mới chuyển từ nhà trẻ lên, nên đa số trẻ còn
nhút nhát, rụt dè, chưa tích cực tham gia hoạt động.
- Về giáo viên: Tuy đã có những hiểu biết đúng đắn về tầm quan trọng của
chuyên đề nhưng chưa thực sự đổi mới, chưa linh hoạt, sáng tạo trong cách tổ
chức, chưa có sự đầu tư thời gian, trí lực, công sức để thực hiện một cách hiệu
quả. Khi tổ chức các hoạt động dạy trẻ đọc thơ, kể chuyện đa số giáo viên chưa
chú ý áp dụng phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Giọng đọc, kể của
một số giáo viên chưa truyền cảm.

3


- Khả năng công nghệ thông tin của giáo viên chưa thực sự tốt, do đó việc
ứng dụng để xây dựng giáo án điện tử dạy trẻ kể chuyện còn khó khăn.
Với thuận lợi thì ít nhưng khó khăn lại nhiều như trên, để có kết quả như
hiện tại, Ban giám hiệu nhà trường đã áp dụng một số biện pháp sau:

II. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Chỉ đạo xây dựng kế hoạch cho trẻ làm quen với văn học
Việc xây dựng kế hoạch và thực hiện kế hoạch là khâu đầu tiên Ban giám
hiệu nhà trường chú ý để chỉ đạo giáo viên. Trước đây, giáo viên rất ngại tìm tòi
những bài thơ, câu chuyện mới để đưa vào dạy trẻ với lý do nếu dạy những câu
chuyện đó thì lại phải học thuộc bài thơ, câu chuyện mới, phải tập đọc, tập kể, rồi
chuẩn bị đồ dùng cho tiết dạy... nói chung là mất nhiều thời gian và công sức.
BGH nhà trường nhận thấy nếu cứ để tình trạng này xảy ra thì việc dạy trẻ theo
chủ đề sẽ không còn hấp dẫn trẻ, giáo viên sẽ rất ì, vì năm nào cũng chỉ dạy có
bài thơ hay câu chuyện cũ ở chủ đề đó. Sau đó chúng tôi mạnh dạn chỉ đạo từ các
tổ chuyên môn đến giáo viên các nhóm lớp bắt buộc phải lựa chọn những câu
chuyện, bài thơ mới phù hợp để đưa vào dạy trẻ ở chủ đề, mỗi chủ đề chỉ được
giữ nguyên một bài thơ hay câu chuyện cũ, còn lại phải thay đổi bài mới.
Nhưng với yêu cầu bài thơ, câu chuyện đó phải đảm bảo có nội dung giáo
dục về cái gì, nguồn trích dẫn rõ ràng trong kế hoạch, nếu có tên tác giả phải ghi
đầy đủ. Ban giám hiệu nhà trường đã sưu tầm, mua thêm rất nhiều sách tham
khảo, tuyển tập mới để giáo viên tham khảo xây dựng kế hoạch.

4


Ngoài ra cũng cần lưu ý đến các chủ đề lễ hội, ngay bài dạy hôm nay chúng
tôi cũng đã chọn lựa để phù hợp với ngày lễ Nô-en sắp đến, tuy có yếu tố lễ hội
nhưng mục đích lại là dạy trẻ tinh thần đoàn kết, lòng nhân ái của con người,
thông qua bài dạy trẻ hiểu ý nghĩa của câu chuyện nhanh hơn, nhẹ nhàng hơn và
chắc chắn trẻ sẽ ghi nhớ lâu hơn.
2. Chỉ đạo xây dựng môi trường cho trẻ làm quen với văn học
Trước hết chúng tôi nhận thấy, đối với trẻ ở lứa tuổi này rất dễ nhớ nhưng lại
rất mau quên, tư duy của trẻ còn hạn chế, vốn kinh nghiệm chưa cao, sự hiểu biết
về cuộc sống chưa có nhiều. Vì vậy cần tạo cho trẻ có môi trường làm quen với

văn học ở mọi lúc mọi nơi nhằm giúp trẻ ôn luyện, củng cố, hình thành và phát
triển ngôn ngữ cũng như lĩnh hội nội dung bài thơ, câu chuyện được dễ dàng qua
hình ảnh các nhân vật, qua tranh ảnh, qua nhân vật rối, mô hình....
Ở khu vực vui chơi ngoài trời, nhà trường đã tận dụng vị trí phù hợp để vẽ
và in phun hình các nhân vật trong một số câu chuyện cổ tích như: Nàng bạch
tuyết và 7 chú lùn Cây tre trăn đốt, Rùa và thỏ, chú dê đen…, xây dựng khu vườn
cổ tích tuy nhỏ nhưng đáng yêu, nhằm kích thích khả năng phát triển ngôn ngữ,
nghệ thuật ở trẻ, trẻ tái hiện lại nội dung câu chuyện, nhớ được tính cách nhân vật
qua những hình ảnh sống động đó.
Ở trong nhóm lớp, chúng tôi đã chỉ đạo xây dựng góc văn học phù hợp với
từng lớp, với những lớp chật thì kết hợp cùng góc học tập hoặc góc nghệ thuật,
mục đích là trưng bày những bức tranh đẹp về các câu chuyện, bài thơ, xếp những
mô hình rối tay, rối que, rối bóng, treo những bộ trang phục các nhân vật ngộ
5


nghĩnh…nhằm để trẻ yêu thích cái đẹp, cảm nhận nét mặt từng nhân vật, liên
tưởng đến tính cách, đặc điểm nhân vật một cách phù hợp.
Tư duy của trẻ lứa tuổi này là tư duy trực quan, nếu như cô chỉ kể cho trẻ
nghe nhiều lần bằng lời thì trẻ sẽ nhanh chán và không thu được kết quả cao.
Xuất phát từ đặc điểm đó nên trong quá trình dạy trẻ chúng tôi thường kết hợp
giữa vật thật, tranh ảnh với mô hình. Đồ dùng trực quan phải đủ, đẹp, hấp dẫn,
phù hợp với từng tiết học, đúng chủ đề, có những tiết dạy trẻ phải có đồ dùng trực
quan như cô để sử dụng cùng với cô nhịp nhàng, tạo cho trẻ một tâm trạng vui vẻ,
phấn khởi khơi gợi tính tò mò ham hiểu biết của trẻ. Để làm thành bức tranh trong
câu chuyện thì tranh được vẽ nền, bối cảnh có nhân vật nào thì nhân vật đó xuất
hiện, các nhân vật có thể di chuyển từ chỗ này sang chỗ khác, sự di chuyển ấy
làm cho nhân vật sinh động hơn, hấp dẫn và thu hút sự tập trung chú ý của trẻ
nhiều hơn.
3. Bồi dưỡng phương pháp đọc, kể diễn cảm cho giáo viên

Trẻ cảm thụ ngôn ngữ nghệ thuật bằng cách nghe, đọc, kể. Do vậy giáo viên
có thể sử dụng mọi sắc thái giọng kể của mình làm phương tiện để đọc, kể biểu
cảm khác nhau làm cho tác phẩm cất lên tiếng nói, tạo cho tác phẩm bức tranh
tương ứng, hấp dẫn đối với trẻ. Nhưng trong thực tế, trước đây giáo viên chủ yếu
đọc, kể cho đủ số lần, không chú ý gì đến cách đọc, kể thế nào cho hay, cho đúng
với nhân vật, có lúc kể như đọc… tìm ra được các lỗi thường gặp của giáo viên về
phương pháp đọc kể như vậy.

6


Chúng tôi nhận thấy, khi muốn trình bày một tác phẩm nào đó, giáo viên cần
tìm hiểu, suy nghĩ và nghiên cứu tác phẩm để hiểu được ý nghĩa mà tác giả muốn
gửi vào, nhất là với những câu chuyện, bài thơ mới. Cách ngắt nghỉ, phân đoạn,
nhấn mạnh từ… thế nào để toát lên nội dung, ý nghĩa của câu chuyện, bài thơ và
để cho trẻ ghi nhớ nhanh hơn.
BGH nhà trường đã cùng tổ chuyên môn sưu tầm những băng đĩa kể chuyện
hay, download những video trên mạng internet… cho giáo viên tham khảo và kể
theo. Chọn những giáo viên có giọng đọc, kể hay để bồi dưỡng cho giáo viên yếu
hơn. Có những buổi sinh hoạt chuyên môn chỉ hướng dẫn và thực hành cách đọc
kể diễn cảm cho giáo viên.
Không chỉ dừng lại ở đó, khi giáo viên đã có giọng đọc, kể hay, chúng tôi
còn chú ý chỉ đạo giáo viên kết hợp ngôn ngữ đọc kể với ngôn ngữ hình thể (nét
mặt, cử chỉ, điệu bộ) để đẩy câu chuyện, bài thơ lên cao hơn.
4. Đưa công nghệ thông tin vào giảng dạy
Phương pháp dạy học bằng công nghệ thông tin trong giáo dục mầm non tạo
ra một môi trường dạy học tương tác cao, sống động, hứng thú và đạt hiệu quả
cao của quá trình dạy học đa giác quan cho trẻ. Hình ảnh những nhân vật ngộ
nghĩnh, những bông hoa biết cử động đủ màu sắc, những hàng chữ biết đi và
những con số biết nhảy theo nhạc hiện ngay ra với hiệu ứng của những âm thanh

sống động ngay lập tức thu hút được sự chú ý và kích thích hứng thú của học sinh
vì được chủ động hoạt động nhiều hơn để khám phá nội dung bài giảng .

7


Để hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, dù là thơ hay truyện.
Muốn đạt kết quả cao thì việc đầu tiên giáo viên phải chuẩn bị tốt đồ dùng dạy
học, đồ dùng đẹp hấp dẫn sẽ thu hút sự chú ý của trẻ. Trước đây giáo viên thường
sử dụng tranh minh hoạ làm đồ dùng chính trong hoạt động cho trẻ làm quen với
tác phẩm văn học. Song với hình thức đổi mới hiện nay, thời đại công nghệ thông
tin nên việc ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng mang lại kết quả rất cao.
Biện pháp này luôn gây sự chú ý, tò mò cho trẻ . Vì vậy giáo viên nên đưa CNTT
vào giảng dạy để mang lại kết quả cao. Đơn giản là các hình ảnh đưa lên máy sử
dụng các hiệu ứng, màu sắc phù hợp cũng đã gây sự chú ý của trẻ.
Việc ứng dụng công nghệ hiện đại còn nhanh hơn và hiệu quả hơn vì các bài
thơ, câu chuyện được cô ghi hình trực tiếp trong quá trình dạy trẻ ở nhóm lớp và
gửi vào zalo nhóm của các lớp. Do đó buổi tối về nhà phụ huynh cho trẻ nghe lại,
đọc lại giúp cho kỹ năng đọc, kể của trẻ nhanh thuộc, nhanh nhớ hơn. Ban giám
hiệu chúng tôi gợi ý giáo viên ghi hình trực tiếp những trẻ đọc thơ, kể chuyện hay
để đưa lên nhóm zalo, phụ huynh và trẻ rất thích thú, những trẻ khác cũng đua
nhau để đọc, kể để được giống bạn và đặc biệt tiết kiệm được chi phí phô tô bài
thơ, câu chuyện cho phụ huynh như trước đây mỗi khi có hội thi hay giáo viên dự
giờ cần yêu cầu trẻ ghi nhớ nhanh bài thơ, câu chuyện nào đó.
5. Sử dụng một số hình thức vào bài gây hứng thú cho trẻ
Để tìm được cách vào bài gây hứng thú cho trẻ đòi hỏi người giáo viên phải
có năng lực sư phạm trình độ chuyên môn, hiểu tâm lý trẻ. Trong một tiết dạy
phần vào bài tuy chiếm ít thời gian nhưng lại giữ một vị trí không kém phần quan
8



trọng. Chính vì vậy việc gây hứng thú trước khi vào bài là rất quan trọng. Giúp
trẻ có hứng thú, vui vẻ khi vào giờ học.
Đối với trẻ việc hiểu biết và cảm nhận được về tác phẩm văn học chủ yếu là
do cô giáo truyền thụ thông qua giọng kể, các đồ dung trực quan… cho nên cô
giáo có thể dẫn dắt vào bài bằng rất nhiều hình thức khác nhau như câu đố, trò
chơi dân gian, tiếng kêu, bài hát… có liên quan đến chủ đề tới nội dung câu
chuyện. Cô vào bài cần gắn gọn, dí dỏm, dễ hiểu và thu hút trẻ. Một trong số đó
có thể sử dụng các trò chơi bài hát để vào bài như: nghe tiếng kêu đoán tên con
vật, trò chơi bắt chước tiếng kêu các con vật… Cô dùng hình thức cho trẻ vừa hát
vừa vận động theo lời bài hát giúp trẻ vào tiết nhẹ nhàng thoải mái hơn. Ngoài ra
tôi còn sử dụng những trò chơi dân gian để vào bài cho trẻ rất thích và cũng có
thể vào bài trực tiếp bằng những bộ trang phục nhân vật, những cảnh của câu
chuyện…
Bằng các hình thức giới thiệu bài phong phú, hấp dẫn không chỉ thu hút trẻ
mà còn giúp trẻ nhớ lâu, tạo điều kiện cho trẻ ghi nhớ, phát triển ngôn ngữ và tư
duy cho trẻ.

III. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM
1. Kết quả đạt được
Trong quá trình thực hiện, với rất nhiều khó khăn đã nêu ở trên nhưng tập
thể cán bộ, giáo viên trường mầm non Khai Quang đã cố gắng để có những thay

9


đổi tích cực ban đầu khi tổ chức cho trẻ cho trẻ mẫu giáo nói chung và trẻ mẫu
giáo 3-4 tuổi nói riêng làm quen với tác phẩm văn học.
Sự thay đổi lớn nhất đó là giáo viên đã mạnh dạn đổi mới trong việc xây
dựng kế hoạch, nhiều bài thơ, câu chuyện mới được giáo viên sưu tầm, khai thác

để đưa vào dạy trẻ ở các chủ đề.
Hình thức tổ chức hoạt động khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học linh
hoạt, sáng tạo hơn. Giáo viên đọc thơ, kể chuyện diễn cảm hơn, biết ngắt nghỉ
phù hợp và có nhiều cách gây hứng thú, giới thiệu bài sáng tạo, nhẹ nhàng, làm
cho trẻ có cảm giác như chơi, không có cảm giác mình đang học hay phải nghe cô
đọc thơ, kể chuyện như trước đây.
Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động, đã biết đặt nhiều câu hỏi, vốn từ
phong phú hơn, đặc biệt trẻ cũng tiếp nhận được từ cô giáo khả năng đọc kể diễn
cảm hay hơn.
Đã có hơn 40 giáo án điện tử về các bài thơ, câu chuyện hay được giáo viên
thực hiện và lưu giữ.
Cha mẹ trẻ cũng chú ý hơn, thường xuyên phối hợp với giáo viên để dạy trẻ
kể chuyện, đọc thơ. Đã giúp giáo viên trong việc sưu tầm nguyên vật liệu, nhiều
phụ huynh có thời gian đã hỗ trợ giáo viên làm đồ dùng đồ chơi để dạy trẻ. Và
đặc biệt có phụ huynh có giọng kể hay cũng đã giúp giáo viên ghi hình đọc truyện
và cho lên zalo nhóm.
Môi trường lớp học cũng đã có những thay đổi , tuy nhiên vẫn chưa đạt như
mong muốn do diện tích nhà trường quá chật.
10


2. Bài học kinh nghiệm
Để nâng cao chất lượng giáo dục của hoạt động làm quen với các tác phẩm
văn học, giáo viên cần:
- Lập kế hoạch cụ thể cho hoạt động làm quen với tác phẩm văn học tại lớp
phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ, sao cho trẻ là trung tâm của hoạt động.
- Tạo cho trẻ môi trường hoạt động phong phú, hấp dẫn với các đồ dùng, đồ
chơi, các nguyên vật liệu khác nhau khích thích khả năng cảm thụ văn học của
trẻ.
- Đối với các tác phẩm văn học giáo viên phải hiểu và thể hiện cảm xúc của

mình, xác định được đúng giọng đọc của từng tác phẩm văn học phát huy tính
tích cực chú ý của trẻ
- Sử dụng linh hoạt các thủ thuật lên lớp: câu đố, các trò chơi... hình thức
động tĩnh xen kẽ; sử dụng các ngữ điệu khác nhau, kết hợp với ánh mắt nụ cười,
gần gũi giao lưu với trẻ để truyền tải đến trẻ nội dung bài học một cách có hiệu
quả nhất.
- Ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả, phù hợp, tránh lạm dụng để có
những hình ảnh sinh động, hấp dẫn. Sử dụng trực tiếp những hình ảnh, những
thước phim về trẻ, về phụ huynh vì có khả năng nhân diện, lan tỏa nhanh và rộng
rãi.
- Khích lệ trẻ suy nghĩ về những điều chúng đã nghe thấy, sau đó trẻ trình bày
về những suy nghĩ khi được tiếp xúc với tác phẩm văn học mới.

11


Trên đây là báo cáo kết quả quá trình thực hiện việc cho trẻ 3-4 tuổi làm quen
với tác phẩm văn học ở trường mầm non Khai Quang năm học 2019-2020; chúng tôi
đã áp dụng một số biện pháp nêu trên để áp dụng vào dạy trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi
hàng ngày ở trường mình có hiệu quả, tuy nhiên cơ sở vật chất nhà trường còn
hạn chế nên kết quả chưa thực sự toàn diện, xin ý kiến đóng góp của các đồng chí
dự hội nghị hôm nay.

Nơi nhận:

TM. BAN GIÁM HIỆU

- Phòng GD&ĐT;

PHÓ HIỆU TRƯỞNG


- Lưu: VT.

Phùng Thị Hiệp

12


13