khoa học tự nhiên của phương đông cổ đại
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.72 MB, 46 trang )
Bốn – năm nghìn năm trước đây, khi mà khắp châu Âu còn bị những cánh
rừng rậm bao phủ.Dân cư rất thưa thớt và còn đang sống trong tình trạng
thị tộc bộ lạc, thì ở phương Đông cổ đại đã ra đời và phát triển những nền
văn minh phong phú đa dạng trên những mảnh đất phì nhiêu ven các sông
Tigrơ, Ơphrát ở vùng Trung Cận Đông, và dọc theo thung lũng sông Nin
ở Ai Cập, sông Hoàng Hà và sông Trường Giang ở Trung Quốc, sông Ấn
và sông Hằng ở Ân Độ, ở đó con người đã bước ra khỏi tình trạng nguyên
thuỷ và xây đắp nên những nền văn minh đầu tiên ở vùng Bắc Phi, Tây Á,
Nam Á, Đông Á góp phần mở đầu và làm tiền đề đầu tiên trong lịch sử
nhân loại.
Trong các thành tựu mà nền văm minh Phương Đông cổ đại gắn liền với
diều kiện tự nhiên và yêu cầu sản xuất, yêu cầu xã hội,lĩnh vực khoa học
tự nhiên đã đạt được những thành tựu toàn diện, rực rỡ trên tất cả các lĩnh
vực về thiên văn học, lịch pháp, toán học, vật lí, y học…
II.Nội dung
1. Điều kiện ra đời một nền văn minh sớm, phát triển toàn diện ở
Phương Đông
1.1. Điều kiện tự nhiên
- Đất đai màu mỡ , phì nhiêu, bằng phẳng.
- Gần các sông lớn,hầu hết giáp biển thuận lợi cho đi lại, giao lưu văn hoá.
- Động thực vật phong phú, đa dạng
- Hầu hết các nền văn minh gần như bị khép kín nên mang đậm bản sắc văn
hóa riêng.
1.2. Điều kiện kinh tế, xã hội, dân cư
- Sản xuất nông nghiệp: trồng lúa nước,chăn nuôi cần sự tính toán thời vụ,
đo đạc ruộng đất sau mỗi mùa nước lũ.
- Thủ công nghiệp, xây dựng các công trình kiến trúc.
- Nhiều thành phần dân tộc,phong phú về bản sắc văn hoá.
1.3. Yếu tố con người
- Cư dân cần cù, tích luỹ nhiều kinh nghiệm qua việc đấu tranh với thiên
nhiên khắc nghiệt.
- Con người năng động, ham học hỏi, khát khao chinh phục tự nhiên
2.Đặc điểm
2.1. Cùng với sự ra đời của nền văn minh phương
Đông, những thành tựu về KHTN của phương Đông Cổ
đại cũng xuất hiện từ rất sớm
- Từ TN kỉ IV TCN nhà nước Ai Cập cổ đại ra đời, đánh dấu con
người chuyển từ thời “mông muội” đến thời đại “văn minh”. Tiếp
đó là các nhà nước Lưỡng Hà (TNK IV TCN), Trung Quốc (TK
XXI TCN), Ấn Độ (TK III TCN) cũng lần lượt ra đời. Lúc bấy giờ
ở phương Tây đang là những vùng đất hoang sơ, mới chỉ có một số
bộ tộc chăn nuôi lạc hậu.
2.2. Các thành tựu khoa học tự nhiên của phương
Đông cổ đại ra đời dựa trên sự đòi hỏi bức thiết của
cuộc sống lao động và sản xuất; dựa trên các hình
thức tín ngưỡng,tôn giáo.
-Do hoạt động kinh tế chủ yếu là sản xuất nông
nghiệp, mặc dù điều kiện tự nhiên có thuận lợi nhưng
nó cũng gây ra không ít khó khăn cho cư dân phương
Đông. Sau mỗi trận lũ lụt thì bờ ruộng lại bị lấp, diện
tích ruộng lại thay đổi.
-trong đời sống xã hội, tùy vào điều kiện tự nhiên
,kinh tế của từng nơi, từng khu vực, từng quốc gia mà
phát sinh từng căn bệnh khác nhau.Do đó y học được
chú trọng phát triển.
.2.3. Khoa học tự nhiên phương Đông Cổ đại đã đạt được nhiều
thành tựu rực rỡ trong một số lĩnh vực quan trọng:
+ Trên cơ sở quan sát thiên văn, cư dân phương Đông đã sớm làm ra lịch.
Lịch của Ai Cập dựa vào sự xuất hiện của sao Lang (sirius), cứ 2 lần sao
Lang xuất hiện là một năm, tương đương với 365 ngày, được chia làm 3
mùa, mỗi mùa 4 tháng. Lịch Lưỡng Hà tính theo chu kỳ quay của mặt
trăng, một năm có 354 ngày, chia thành 12 tháng. Cư dân Ấn Độ cũng tính
lịch theo chu kỳ mặt Trăng, họ chia mỗi năm thành 12 tháng, mỗi tháng có
30 ngày, mỗi ngày có 30 giờ, cứ 5 năm thì thêm một tháng nhuận. Lịch
Trung Quốc cũng xuất hiện từ rất sớm, đến đời Thương, người Trung
Quốc đã kết hợp vòng quay của mặt trăng xung quanh trái đất và trái đất
xung quanh mặt trời để làm ra lịch, gọi là lịch Âm Dương.
+ Những thành tựu về thiên văn và lịch pháp đã mở đường cho cư dân
phương Đông chế tạo ra đồng hồ đo thời gian. Lúc đầu họ làm đồng hồ đo
bằng bóng mặt trời, nhưnắng. Về sau họ đã biết chế tạo ra đồng hồ nước. Ở
Ai Cập người ta đã biết sử dụng đồng hồ nước vào thế kỷ XV TCN, ở
Trung Quốc vào thế kỉ XII TCNng loại đồng hồ này có hạn chế là chỉ xem
được giờ vào ban ngày và lúc trời.
-
Về thiên văn học và lịch pháp: Cư dân phương Đông đã sớm quan
sát thiên văn và có nhiều hiểu biết nhất định
-
+ Trong lĩnh vực thiên văn, người Ai Cập đã phát hiện ra 12 cung
hoàng đạo, biết được các hành tinh Kim - Mộc - Thuỷ - Hoả - Thổ;
có một số kiến thức về hiện tượng Nhật Thực, Nguyệt Thực, sao
chổi, sao băng…Người Lưỡng Hà đã phát hiện được 7 hành tinh
trong vũ trụ là mặt trời, mặt trăng và 5 hành tinh khác là Kim,Mộc
Thủy ,Hỏa,Thổ…Còn người Trung Quốc, những hiểu biết về Nhật
thực, Nguyệt thực đã được ghi trong sách “Xuân Thu”
-
Trên cơ sở quan sát thiên văn, cư dân phương Đông đã sớm làm ra
lịch.Lịch của họ gần giống với ngày nay.Chia 1 năm làm 365 ngày,
có tháng đủ,tháng thiếu, có năm nhuận…
