PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI
Đáp án
a. Bối cảnh:
- Khó khăn:
+ Trong nước: LX bị CTTG 2 tàn phá nặng nề về người và của. Bên cạch đó còn phải
làm nhiệm vụ hỗ trợ các nước XHCN anh em.
+ Ngoài nước: Các nước đế quốc - đứng đầu là Mỹ tiến hành bao vây về kinh tế, cô
lập về chính trị, phát động "chiến tranh lạnh", chạy đua vũ trang, chuẩn bị chiến tranh nhằm
tiêu diệt liên Xô và các nước XHCN.
- Thuận lợi:
+ Với tư thế của người chiến thắng và sống dưới chế độ xã hội ưu việt, được sự lãnh
đạo của ĐCS LX nhân dân LX đã lao động quên mình, hoàn thành xuất sắc công cuộc khôi
phục kinh tế, hàn gắn vết thương chiến tranh.
+ Nhiều nước XHCN ra đời (các nước Đông  u, VN, TQ...) Liên Xô có được sự đồng
tình, đoàn kết từ bên ngoài cho công cuộc xây dựng CNXH của mình.
b. Thành tựu:
- Về kinh tế: Công nghiệp tăng TB 9,6% năm, chiếm 20 % sản lượng công nghiệp thế
giới → trở thành cường quốc công nghiệp đứng thứ 2 thế giới (sau Mỹ). Một số ngành công
nghiệp đứng đầu thế giới: Vũ trụ, điện, nguyên tử.
- Về khoa học - kĩ thuật:
+ 1949 Liên Xô chế tạo thành công bom nguyên tử.
+ 1957 Liên Xô là nước đầu tiên phóng thành công vệ tinh nhân tạo.
+ 1961 Liên Xô là nước đầu tiên phóng thành công tàu vũ trụ đưa Ga-ga-rin bay
vòng quanh trái đất, mở đầu kỉ nguyên chinh phục vũ trụ của loài người.
- Quân sự: Từ 1972 đạt được thế cân bằng chiến lược về quân sự, hạt nhân so với Mỹ và
phương Tây.
- Đối ngoại: Thực hiện chính sách đối ngoại hoà bình, tích cực ủng hộ phong trào cách
mạng thế giới.
c. Ý nghĩa:
+ Thể hiện tính ưu việt của CNXH, nâng cao đời sống nhân dân, củng cố quốc phòng.
+ Uy tín và địa vị quốc tế của Liên Xô được đề cao, Liên Xô trở thành chỗ dựa cho
phong trào cách mạng thế giới.
+ Làm đảo lộn toàn bộ chiến lược toàn cầu của Mỹ
Câu 2: Trình bày nh ng thành t u ch y u trong công cu c xây d ng ch
Câu 1:
Em hãy nêu những thành tựu chủ yếu của Liên Xô trong công cuộc xây dựng
CNXH từ những năm 50 đến những năm 70 của TK XX. ý nghĩa của những
thành tựu đó?
ngha xã hi Liên Xô và các n c xã hi ch ngha ô n g Âu t nm
1945 n na u nh ng nm 70 và nêu nh ng nh n xét ?
TG Thành t u c a Liên Xô Thành t u c a ôn g Âu
T
nm
1945
n
nm
1950
- Hoàn thành k hoch 5 nmkhôi phc kinh t,
hàn gn vth ng chin tranh, trong 4 nm 3
tháng.
+ Công nghi p : n nm 1946, khôi
phc sn xut công nghip t mc tr c chin
tranh. Nm 1950, tng sn l ng công nghip
tng 73% so vi mctr c chin tranh.
+ Nông nghip : mt s ngành cng v t
mc sn l ng tr c chin tranh.
+ Khoa hc - k thut : Nm 1949, Liên Xô
ch to thành công bom nguyên t, phá v th c
quyn nguyên t ca M.
- n nhng nm 1948 -
1949, các n c ông Âu
hoàn thành cách mng dân
ch nhân dân b c vào thi
kì xây dng xã hi ch
ngha.
- p tan mi âm mu phá
hoi ca
các th lc phn ng trong
và ngoài
n c.
T
nm
1950
n
na
u
nh ng
nm
70
- Hoàn thành k hoch 5 nm (1951- 1975).
+ Nm 1950 n 1973, Liên Xô tip tc xây
dng c s vt cht k thut ca ch ngha xã
hi và ã t c nhng thành tu c
bn nh sau:
+ Công nghip: Gia nhng nm 1970, là c ng
quc công nghip th hai th gii, i u trong
công nghip v tr, công nghip i n ht
nhân…)
+ Nông nghip: sn l ng tng
trung bình hàng nm 16%.
+ Khoa hc k thut: Nm 1957 phóng v tinh
nhân to u tiên ca trái t. Nm 1961,
phóng tàu v tr a nhà du hànhGagarin bay
vòng quanh Trái t,m u k nguyên chinh
phc v tr ca loài ngoài.
+ Xã hi: chính tr n nh, trình hc vn
ca ng i dân c nâng cao (3/4 s dân có
trình trung hc và i hc).
+ V mt quân s: n u nhng nm 1970,
Liên Xô t th cân bng chin l c v sc mnh
quân s nói chung và v khí ht nhân nói riêng
so vi M và ph ng Tây…
+ Hoàn thành nhiu k hoch 5
nm.
+ u nhng nm 70, các n c
ông Âu, b mt t n c ngày
càng thay i, i sng vt cht
tinh
thn ca nhân dân ngày càng
thay
i, mi âm mu phá hoi b dp
tt.
+ Ci to ch ngha xã hi , thit
lp
các quan h sn xut ch ngha xã
hi và xây dng nhà n c chuyên
chính vô sn.
+ i n hình:
- Anbani tr c chin tranh
nghèo
nàn lc hu nht châu Âu nhng
n
1970 ã i n khí hoá c n c,
sn
xut công nghip phát trin.
- Bungari, sn xut công nghip
(1975) tng 55 ln so vi nm
1939,
nông thôn ã i n khí hoá.
- CHDC c nm 1972, sn
xut
công nghip bng c n c c
- Ti p Khc : nm 70, c xp
vào
hàng các n c công nghip th
gii.
Trong thi kì này công
nghip,
vn hoá giáo dc các n c
ông
Âu t mc cao châu Âu lúc
by
gi.
→ Nhn xét (Ý ngha)
- Th hin tính u vit ca ch ngha xã hi mi lnh vc: kinh t, nâng cao i
sng, cng c quc phòng.
- Nhng thành tu ó là v i, sc mnh thc s ca Liên Xô và các n c ông Âu,
nh ó mà có th gi c th cân bng trong “trt t th gii hai cc Ianta” sut 40 nm
qua.
- Làm o ln “Chin l c toàn cu” ca M và các n c ng minh ca M. Th
hin tính u vit ca ch ngha xã hi xây dng và phát trin kinh t, quc phòng vng
mnh, nâng cao i sng ca ca nhân dân.
- Chính nhng thành tu ó là i u kin Liên Xô tr thành n c ng u h
thng ch ngha xã hi và là thành trì vng chc ca cách mng th gii, cng c hoà bình,
tng thêm sc mnh ca lc l ng cách mng th gii. Nhng thành tu mà Liên Xô t
c là vô cùng to ln và không th ph nh c .
Câu 3: M t vài dn ch ng c th v s giúp c a Liên Xô i v i Vi t
Nam trong nh ng nm 1954 - 1991.
- Trên c s t chc Hip c Vácsava (5 - 1955) và Hi ng t ng tr kinh t -
SEV (1 - 1949), Liên Xô ã tr thành 1 n c có vai trò quan trng trong t chc giúp
các n c Ch ngha xã hi cùng phát trin c th i vi Vit Nam sau:
- ng h Vit Nam trong giai o n kháng chin chng thc dân Pháp, ng h v tinh
thn vì Vit Nam ang chin u trong vùng vây k thù Liên Xô là hu ph ng quc t, c
bit là ng h v v khí, ph ng tin chin tranh.
+ Giai o n chng M (1954 - 1975) :
Vin tr không hoàn li cho Vit Nam
ào to chuyên gia k thut cho Vit Nam
Các công trình kin trúc và bnh vin ln: cu Long Biên (Hà Ni), bnh vin
Vit – Xô...
+ Giai o n 1975 - 1991
Công trình thu i n Hoà Bình (500 Kw) :
Dàn khoan dn khí m Bch Hùng, Bch H (Vng Tàu)
ào to chuyên gia, tin s, k s th ng xuyên.
Hp tác xut khu lao ng
Hàn gng vt th ng chin tranh.
→ Ý ngha c a s giúp ó i v i s nghi p cách m ng c a nhân dân
ta :
- Tng thêm sc mnh cho dân tc ta ánh Pháp, M và xây ngha xã hi
- Giúp trên tinh thn quc t vô sn
- Nhiu công trình kin trúc có giá tr kinh t trên con n g Vit Nam công
nghip hoá, hin i hoá (du khí Vng Tàu, thu i n Hoà Bình).
Câu 4: Công cu c c i t LX và ô ng Âu:
( theo Sgk)
→ Nguyên nhân dn n s s p cu ch XHCN Liên Xô và ô ng
Âu:
* Mt là, mô hình ch ngha xã hi ã xây dng có nhiu khuyt tt và thiu sót : n g
li lãnh o mang tính ch quan, duy ý chí, thc hin c ch tp trung quan liêu cao cp làm
cho sn xut trì tr, thiu dân ch và công bng xã hi
* Hai là, không bt kp s phát trin ca cuc cách mng khoa hc - k thut hin i, a
ti s trì tr, khng hong v kinh t - xã hi.
* Ba là, chm thay i tr c nhng bin ng ln cu tình hình th gii (Liên Xô b
khng hong t lâu nhng mãi n nm 1985 mi bt u ci t và các nhà lãnh o ông
Âu cho rng ch ngha xã hi là u vit không có gì sai sót mà sa cha). Sau khi
sa cha li tin hành ci t mt nhiu sai lm trên nhiu mt, làm cho khng hong càng
thêm nng n.
* Bn là, hot ng chng phá cu các th lc chng ch ngha xã hi trong và ngoài
n c liên tc phát trin...có tác ng không nh làm cho tình hình càng thêm ri lon.
→ ánh giá:
S tan rã ca ch xã hi ch ngha ca Liên Xô và các n c ông Âu ã gây nên
nhng hu qu ht sc nng n. ây là tn tht ln trong phong trào cng sn quc t, dn
n hu qu là h thng th gii cu ch ngha xã hi thc t không còn tn ti na.
Th nhng, ây ch là s sp mô hình ch ngha xã hi cha khoa hc, mt b c lùi
tm thi, ch không phi là s sp ca hình thái kinh t - xã hi XHCN. Ch ngha xã
hi vn tn ti và phát trin các n c XHCN khác; phong trào cách mng th gii
mang nh h ng XHCN vn ngày càng ln mnh.
Câu 5:
-T công cuc ci t tht bi ca Liên Xô, anh/ch có th rút ra bài hc kinh
nghim nh th nào cho công cuc i mi Vit Nam t nm 1986 – 1991 ?
-Th h thanh niên Vit Nam có suy ngh gì và hành ng nh th nào tr c
nhng bin ng ca tình hình th gii và Vit Nam hin nay ?
Tr li
* T công cuc ci t tht bi ca Liên Xô, mt s bài hc kinh nghim c rút ra cho
công cuc i mi t n c Vit Nam t nm 1986 – 1991 là :
- Cn phi xây dng mt ch ch ngha xã hi khoa hc y tính nhân vn phù hp
vi hoàn cnh và truyn thng cu mi quc gia bng cách vn dng sáng to ch ngha xã
hi khoa hc vào tng hoàn cnh c th ; luôn luôn cnh giác vi mi âm mu cu các
quc; phi luôn nâng cao vai trò lãnh o cu n g Cng sn...
- Xây dng ch XHCN phi úng vi bn cht nhân vn vì s gii phóng và hnh
phúc con ng i, phù hp vi hoàn cnh và truyn thng vn hoá cu mi dân tc.
- Ngn c ca ch ngha xã hi ã tng tung bay trên nhng khong tri rng ln, t
b sông Enb n b bin Nam Hi ri v t trùng d ng rng ln n tn hòn o Cu Ba
nh bé anh hùng. Ngn c y tuy có dng tung bay bu tri Liên Xô và mt s n c
ông Âu nhng ri ây li s tung bay trên nhiu khong tri mênh mông xa l : Bu tri
ông Nam Á, bu tri châu Phi, M La Tinh và c trên cái nôi n ào, náo nhit ca ch
ngha t bn ph ng Tây.... ó là m c ca nhân loi tin b và ó cng là quy lut phát
trin tt yu ca lch s xã hi loài ng i.
* Th h thanh niên Vit Nam có suy ngh gì và hành ng nh th nào trong bi cnh và
tình hình th gii hin nay:
S tht bi ca ch ngha xã hi Liên Xô và ông Âu không làm gim sút nim
tin ca nhân dân vào s thng li s nghip cách mng do n g Cng sn Vit Nam
lãnh o: xây dng thành công ch ngha xã hi vi mc tiêu: dân giàu n c mnh, xã hi
công bng, vn minh.
Vì vy òi hi th h tr hãy vng tin và có nhng óng góp cho s thành công ó.
Chúng ta tin rng lý t ng ch ngha xã hi vn tn ti và nht nh s chin thng.