Các món gói và cuốn ở Việt Nam GVHD: NguyễnThịCẩmVân
LỜI MỞ ĐẦU
Đất nước Việt Nam ta đã trải qua hơn 4000 năm lịch sử, có lúc đau thương nhưng
cũng chẳng thiếu tháng ngày hào hùng, oanh liệt. Trải suốt thời gian ấy, dân tộc ta đã
không ngừng đúc kết, vun đắp cho riêng mình một nền văn hóa ẩm thực mang đầy chất
Việt, vô cùng đặc sắc và phong phú. Năm tháng xưa đã qua đi, nhưng những tinh hoa trong
ẩm thực mà cha ông để lại vẫn luôn thôi thúc người nay tìm hiểu về chúng.
Ẩm thực hay nói một cách đơn giản hơn là ăn và uống vốn là chuyện hàng ngày, rất
gần gủi và cũng rất đổi thường. Nhưng ở mỗi thời đại khác nhau thì ăn uống lại được quan
tâm với những mức độ khác nhau. Ngay từ xa xưa, ông bà ta đã rất coi trọng việc ăn uống,
thế nên tục ngữ có câu: “Có thực mới vực được đạo”, “Học ăn, học nói, học gói, học
mở”. Ngày nay, khi cuộc sống một ngày phát triển nhu cầu của con người ngày một cao
hơn. Ẩm thực cũng nhờ vào đó mà ngày một hoàn thiện hơn. Vượt qua giới hạn “Ăn no
mặc ấm” để đạt đến “ăn ngon mặc đẹp”. Ẩm thực đã không còn đơn thuần giá trị vật chất
mà xa hơn chính là yếu tố văn hóa.Một mảng văn hóa đậm đà duyên dáng và cốt cách. Tìm
hiểu về ẩm thực của một đất nước chính là cách đơn giản nhất để có thể hiểu thêm về lịch
sử và đất nước của con người ấy. Qua đó góp phần nâng cao vốn hiểu biết và lòng tự hào
dân tộc trong mỗi chúng ta. Những điều được trình bày trên đây cũng chính là lý do mà
nhóm tìm hiểu về đề tài “Ẩm thực về các món gói và cuốn ở việt Nam”
SVTH: Nhóm V – 11HTP02 Page 1 of 28
Các món gói và cuốn ở Việt Nam GVHD: NguyễnThịCẩmVân
MỤC LỤC
Chương 1:Tổng quan về món gói và cuốn...................................................3
1.1. Quá trình hình thành các món gói và cuốn..................................................3
1.2. Văn hóa ẩm thực Việt Nam thể hiện qua món gói và cuốn.........................4
1.3. Các món gói và cuốn chính ở Việt Nam......................................................4
Chương 2: Văn hóa ẩm thực của các món gói và cuốn ở Việt Nam...........7
2.1. Bánh cuốn Thanh Trì..............................................................................7
2.1.1. Nguồn gốc................................................................................................7
2.1.2. Nguyên liệu và cách chế biến...................................................................8
2.1.4. Văn hóa thưởng thức món bánh cuốn Thanh Trì....................................11

2.1.5. Giá trị dinh dưỡng .................................................................................12
2.2. Nem Ninh Hòa.......................................................................................12
2.2.1. Nguồn gốc hình thành.............................................................................12
2.2.2. Nguyên liệu và cách chế biến.................................................................13
2.2.3. Văn hóa thưởng thức..............................................................................16
2.3. Bánh xèo miền Tây................................................................................16
2.3.1. Nguồn gốc hình thành.............................................................................16
2.3.2. Nguyên liệu và cách chế biến.................................................................18
2.3.3. Cách trình bày và thưởng thức...............................................................24
2.3.4. Bản sắc văn hóa của món bánh xèo........................................................25
2.3.4. Giá trị dinh dưỡng..................................................................................25
Chương 3 : Kết luận....................................................................................27
Kết luận............................................................................................................28
SVTH: Nhóm V – 11HTP02 Page 2 of 28
Các món gói và cuốn ở Việt Nam GVHD: NguyễnThịCẩmVân
Chương I: Tổng quan về món gói và cuốn
1.1. Quá trình hình thành các món gói và cuốn
Đất nước ta ở vào vùng nhiệt đới gió mùa, trải dài từ Bắc xuống Nam. Việt Nam có
biển rộng, sông dài, có núi cao rừng rậm, những cao nguyên và trung du rộng lớn, những
đồng bằng phì nhiêu thẳng cánh cò bay với cả một hệ thống ruộng lúa nước cùng những
kênh ngòi ao hồ chằng chịt. Trong đó lúa gạo là sản phẩm chính của người Việt và chế biến
lúa gạo thành các sản phẩm ẩm thực độc đáo và đa dạng là một trong những đặc trưng của
văn hóa ẩm thực của người Việt. Hệ động, thực vật ở trong môi trường Việt Nam rất phong
phú và đa dạng đã cho phép nghệ thuật ẩm thực Việt Nam có một cơ hội chọn lựa rộng rãi
từ những nguồn nguyên liệu phong phú trong tự nhiên.
Người Việt đã biết tận dụng từ môi trường rất nhiều nguồn thực phẩm tự nhiên như
những loại cây cho bột như củ từ, củ cải, bột cây báng,... các loại rau quả nhiệt đới như rau
muống, rau dút, rau ngót, rau mồng tơi, ... các loại quả đặc biệt như nhãn lồng, vải thiều,
nhiều loại cam, chanh, bưởi đặc sản... Việt Nam cũng là một thiên đường của những người
ham thích gia vị nhiệt đới. Các loại gia vị trong bữa ăn của người Việt có thể tìm thấy ngay

sau nhà cũng như tận rừng sâu núi cao. Nhiều loại gia vị có nguồn gốc từ miền đất này đã
được các thương gia nước ngoài du nhập vào Châu Âu từ nhiều thế kỷ trước.
Các món gói & cuốn có khởi nguyên từ các vùng quê là có “lí” của nó và hợp logic.
Người ta có thể lấy bất cứ thứ lá nào có trong vườn để “gói & cuốn” nên những món ăn
dân dã. Nào lá ổi, lá sung, rau má, lá đinh lăng, rau cải… làm nguyên liệu bao bọc, gói,
cuộn, cuốn để giữ chặt nhân bên trong, chỉ thế thôi mà đã có những món ăn thật độc đáo và
cũng không kém phần thi vị.
Bằng sự tận dụng sáng tạo, phong phú các nguyên liệu sẵn có trong tự nhiên cũng
như việc tạo ra từ các nguyên liệu đặc trưng của nền nông nghiệp: gạo, bột… mà những
món ăn được người Việt đặt cho một cái tên chung: gói & cuốn đã trở thành một hình thức
ẩm thực mang đậm chất Việt Nam, góp phần tạo thêm nét đặc sắc của nghệ thuật ẩm thực
Việt…
SVTH: Nhóm V – 11HTP02 Page 3 of 28
Các món gói và cuốn ở Việt Nam GVHD: NguyễnThịCẩmVân
1.2.Văn hóa ẩm thực Việt Nam thể hiện qua món gói và cuốn
Tính nông nghiệp là nét đặc trưng, nổi bật trong văn hóa người Việt nói chung và
ẩm thực nói riêng, trong đó việc sử dụng các nguyên liệu, chất liệu tạo nên các món ngon
có phóng cách “gói & cuốn” là một biểu hiện tinh tế cho nét đẹp đó.có đến hàng chục món
được gói, cuốn được tạo nên từ bất kì nguyên liệu nào. Nguyên liệu tự nhiên, sẵn có trong
thiên nhiên hay nguyên liệu được chế biến đều được người Việt khéo léo phối hợp, gói
ghém để tạo nên những món ăn nhẹ nhàng, đơn giản nhưng lại chứa đựng trong nó sự tinh
tế của người đầu bếp cũng như tinh hoa.
Gói và cuốn là một trong những phong cách ẩm thực hết sức dân dã nhưng cũng khá
độc đáo, gọi là dân dã vì phong cách ăn thật là mộc mạc và hầu như ở nơi nào cũng có vì
nó phảng phất một đặc điểm ẩm thực của chất liệu sẵn có trong tự nhiên.Gói và cuốn còn
thể hiện được sự nhàn tản, ung dung, khéo léo trong văn hoá ẩm thực của nhiều nơi trên
thế giới.
Người Việt Nam vốn đã nổi tiếng khéo léo trong việc chế biến những món ăn vừa
dân dã, lại thơm ngon lạ miệng. Bên cạnh các món hấp, nướng, chiên, xào phong phú đa
dạng... món cuốn nổi lên như một món ăn chơi thanh cảnh, vừa làm đẹp lòng các mẹ các

chị vì không chứa nhiều năng lượng, lại vừa là đồ nhắm yêu thích của các chú, các anh bên
bàn nhậu liên hoan. Từ Bắc chí Nam, món cuốn trở thành món ăn chiếm vị trí hàng đầu
trong danh mục các món ăn chơi được ưa chuộng nhất.
1.3. Các món gói và cuốn chính ở Việt Nam
Người dân Việt Nam rất thích ăn các món gói, cuốn bằng đủ loại nguyên liệu. Các
món gói cuốn là những món dùng bánh tráng hay lá rau để cuộn các nguyên liệu còn sống
hay đã chín như : bánh xèo, gỏi cuốn, cuốn diếp, bò cuốn lá lốt, bò nướng mỡ chài. Hay
các món cuốn bánh tráng như: cá hấp cuốn bánh tráng, bì cuốn, gỏi cuốn, nem lụi cuốn
bánh tráng...
Người Việt Nam còn dùng bánh tráng cuốn các nguyên liệu động vật rồi đem rán để
ăn với bún, rau sống , nước mắm...Mà tiêu biểu là các món nem (bắc), ram(huế), chả giò
(miền nam). Chả giò đã trở thành món ăn độc đáo của Việt Nam được cả thế giới biết đến.
SVTH: Nhóm V – 11HTP02 Page 4 of 28
Các món gói và cuốn ở Việt Nam GVHD: NguyễnThịCẩmVân
• Nem rán: hay Chả giò theo tiếng miền Nam, Chả ram theo tiếng miền Trung, – món ăn
với các loại nhân bằng thịt lợn, giá đỗ, cua, tôm, mộc nhĩ, su hào, trứng và một số thành
phần khác được cuộn trong bánh đa nem, hay bánh tráng theo tiếng miền Nam. Bánh đa
nem thường được làm ẩm trước khi cuốn bằng cách đặt lá bánh lên trên một cái khăn ẩm,
hoặc lau qua bằng dấm thanh. Nem được rán nhỏ lửa đến khi chín vàng. Nem rán biểu hiện
khá toàn diện các tinh chất của thực phẩm Việt Nam bởi vì chúng có nhiều loại và được
làm từ nhiều thành phần. Nem cua bể, Chả giò rế là những loại nem khá được ưa chuộng.
• Gỏi cuốn: cũng là một món ăn kiểu cuộn của Việt Nam, được cuốn bằng bánh đa nem với
nhân tôm, rau thơm, miến, thịt bò, chuối xanh, dứa thái con chì và các thành phần khác và
chấm bằng nước chấm hay tương. Theo các bà nội trợ Hà Nội, chấm gỏi cuốn không thể
thiếu được một chút rượu nếp cái trong bát nước chấm.
• Bì lợn, nem tai, tré: Bì, tai lợn trộn thính. Gắp từng chút bì, tai lợn v.v. vào giữa bánh đa
nem cùng với một số loại rau như lá sung, lá đinh lăng, lá mơ tam thể v.v. và cuộn lại,
chấm nước chấm có vị chua ngọt dịu.
• Bò bía: có gốc Trung Hoa, gồm củ cải và cà rốt hấp, lạp xưởng, trứng thái nhỏ, và tôm khô
xào tất cả được cuộn trong bánh tráng thường được chấm với tương đã pha chế.

• Cá cuốn: Cá tươi cuốn với hành tươi và nhiều loại thực vật khác như lá sung, lá đinh lăng,
chuối xanh, quả sung, thì là, dứa,bún. Nhiều khi thực khách có thể ăn cá tươi thái lát sống,
hoặc những con cá nhỏ còn bơi trong chậu và gọi là các món gỏi cá.
• Bò cuốn lá lốt: không hoàn toàn là nem cuốn, nhưng có nhân thịt bò xay với chút tỏi, ướp
và cuốn vào lá lốt, rán hoặc nướng lên. Các biến thể khác của nó là các món chả rán như
chả xương sông, chả lá lốt dùng thịt lợn.
• Nem lụi: Một món thịt cuốn đặc biệt của ẩm thực miền Trung Việt Nam, có màu sắc đỏ và
hương vị riêng biệt. Nem lụi được nướng bằng xiên, khi ăn thường chấm với tương ớt. Có
nhiều dạng xiên nướng rất đặc biệt như có thể dùng dóng mía để xiên.
• Bánh xèo: là một loại bánh Việt Nam, có bột bên ngoài, bên trong có nhân là tôm, thịt, giá
đỗ, được rán màu vàng, đúc thành hình tròn hoặc gấp lại thành hình bán nguyệt. Tuỳ theo
SVTH: Nhóm V – 11HTP02 Page 5 of 28