Báo cáo tài chính hợp nhất : Hiểu bản chất là giải pháp bền vững nhất
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (172.39 KB, 20 trang )
Báo cáo tài chính hợp nhất : Hiểu bản
chất là giải pháp bền vững nhất
“Bản chất của lập Báo cáo Tài chính hợp nhất là lập Báo cáo
Tài chính thể hiện vị thế tổng thể của một Tập đoàn tại một
thời điểm và kết quả kinh doanh của một Tập đoàn qua một
thời kỳ”
I. Vai trò của Báo cáo Tài chính
Trước đây, do tính chất môi trường kinh doanh tại Việt Nam cũng
như do ‘thói quen’ trong kinh doanh của người Việt Nam, Báo cáo
Tài chính doanh nghiệp không được sử dụng rộng rãi cũng như
không thực sự là công cụ hữu hiệu cho việc ra quyết định.
Toàn cầu hóa, sự biến chuyển mạnh mẽ của môi trường kinh
doanh tại Việt Nam cũng như sự bùng nổ của thị trường chứng
khoán đã tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh mới cho các tổ chức,
các doanh nghiệp cũng như cá nhân, nhiều bài học xương máu
của các doanh nghiệp, cá nhân đã được rút ra từ thói quen quyết
định theo cảm tính. Và từ đó, Báo cáo Tài chính của doanh
nghiệp đã được chú trọng hơn, đã được sử dụng rộng rãi hơn với
vai trò là nền tảng cơ bản cho việc ra quyết định.
Báo cáo Tài chính thể hiện khá toàn diện và đầy đủ vị thế tài
chính của doanh nghiệp tại 1 thời điểm và kết quả hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp đó cho một thời kỳ. Do đó thông qua
Báo cáo Tài chính, người ta có thể đánh giá về thực trạng cũng
như triển vọng của doanh nghiệp, từ đó có thể đưa ra các quyết
sách riêng cho mình cũng như cho doanh nghiệp của mình.
II. Hợp nhất kinh doanh – Có cần thông tin của Báo cáo Tài
chính hợp nhất?
Bản chất của lập Báo cáo Tài chính hợp nhất là lập Báo cáo Tài
chính thể hiện vị thế tổng thể của một Tập đoàn tại một thời điểm
và kết quả kinh doanh của một Tập đoàn qua một thời kỳ. Lấy
tình huống cụ thể sau làm ví dụ, chúng ta sẽ phân tích sâu về vấn
đề này
Các câu hỏi được quan tâm là:
1. Khi đầu tư trên 50% vốn của Công ty con, Công ty mẹ được
gì?
Câu trả lời là: Công ty mẹ được quyền kiểm soát Công ty con
2. Quyền kiểm soát có nghĩa là gì?
Câu trả lời là: Quyền kiểm soát là quyền chi phối các chính sách
tài chính, chính sách hoạt động của Công ty con nhằm mục đích
thu được lợi ích kinh tế
3. Khi có quyền kiểm soát, Công ty mẹ có bao nhiêu % quyền và
nghĩa vụ đối với Tài sản và Công nợ?
Câu trả lời: 100% quyền và nghĩa vụ
4. Như vậy, vị thế tài chính của Tập đoàn thể hiện qua 100% tài
sản, công nợ của Công ty mẹ A và 60% tài sản, công nợ của
Công ty con B, 80% tài sản, công nợ của Công ty con C, 70% tài
sản, công nợ của Công ty con D hay 100% tài sản, công nợ của
tất cả 4 công ty?
Câu trả lời: 100% tài sản, công nợ của tất cả 4 công ty
5. Giả sử: Công ty mẹ A bỏ ra 5.000.000.000 VND để đầu tư mua
(từ cổ đông hiện hữu) 60% giá trị tài sản thuần của Công ty con B
với giá trị sổ sách của 60% này là 4.800.000.000 VND.
Ảnh hưởng của giao dịch trên đối với các công ty đơn lẻ cũng
như đối với Tập đoàn?
Câu trả lời:
Công ty mẹ A: Được khoản đầu tư vào Công ty con B, từ đó
được quyền kiểm soát công ty con B, và sẽ được hưởng cổ tức
từ kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty con B hoặc có trách
nhiệm chia sẻ lỗ nếu Công ty con B kinh doanh lỗ
Công ty con B: Không ảnh hưởng về tài sản và công nợ, chỉ thay
đổi cổ đông
Tập đoàn: Vị thế thay đổi, giá trị tài sản thuần tăng lên 100% giá
trị tài sản thuần của Công ty con B, cộng thêm phần chênh lệch
giữa giá trị đầu tư và tài sản thuần nhận được (gọi là lợi thế
thương mại – 200 triệu). Kết quả hoạt động kinh doanh sẽ tăng
thêm phần tương ứng có được từ kết quả hoạt động kinh doanh
của Công ty con B (có thể khác với phần cổ tức mà Công ty mẹ A
được hưởng từ Công ty con B)
Như vậy: Nếu sử dụng Báo cáo Tài chính đơn lẻ của Công ty mẹ
A trong tình huống này, người sử dụng Báo cáo Tài chính có thể
đưa ra quyết sách không phù hợp. Do Báo cáo Tài chính đơn lẻ
của Công ty mẹ A không thể hiện đầy đủ vị thế tài chính cũng như
kết quả hoạt động kinh doanh của cả Tập đoàn
6. Khi có giao dịch nội bộ Tập đoàn (ví dụ Công ty mẹ A mua –
bán hàng với các công ty con, hoặc các công ty con có nghiệp vụ
mua – bán hàng lẫn nhau) các công ty đơn lẻ ảnh hưởng thế nào
và Tập đoàn ảnh hưởng thế nào?
7. …
Như vậy, liên quan tới việc Hợp nhất Báo cáo Tài chính của Tập
đoàn, có rất nhiều vấn đề cần giải quyết cũng như nhiều câu hỏi
cần giải đáp. Có những câu hỏi và vấn đề đơn giản, kế toán có
thể có đáp án ngay lập tức, tuy nhiên trên thực tế cũng có nhưng
câu hỏi và vấn đề khá phức tạp (sẽ được bài viết đề cập chi tiết ở
phần sau), kế toán khó có thể có đáp án ngay, lúc đó kế toán phải
dựa trên nguyên tắc cơ bản của hợp nhất Báo cáo Tài chính để
đưa ra giải pháp phù hợp, nguyên tắc đó là: “Bản chất của lập
Báo cáo Tài chính hợp nhất là lập Báo cáo Tài chính thể hiện vị
thế tổng thể của một Tập đoàn tại một thời điểm và kết quả kinh
doanh của một Tập đoàn qua một thời kỳ”, có nghĩa là kế toán
phải cân nhắc giao dịch đó ảnh hưởng thế nào tới vị thế của Tập
đoàn, cũng như tới kết quả kinh doanh của Tập đoàn để có đáp
án phù hợp
III. Chuẩn mực Kế toán – Kim chỉ nam cho việc lập Báo cáo
Tài chính hợp nhất
Hệ thống Chuẩn mực Kế toán và Hệ thống Thông tư hướng dẫn
kế toán nói chung là kim chỉ nam để kế toán các doanh nghiệp
thực hiện hạch toán và phản ánh các nghiệp vụ kinh tế phát sinh
trong doanh nghiệp. Không nằm ngoài định hướng đó, Chuẩn
mực kế toán số 11 – Hợp nhất Kinh doanh, Chuẩn mực Kế toán
