CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ
1. DU LỊCH VÀ KINH DOANH DU LỊCH.
1.1 Khái niệm về du lịch:
Như chúng ta đã thấy, trong vài thập kỷ gần đây nhất là từ sau chiến
tranh thế giới thứ hai, du lịch đã trở thành một tiêu thức đánh giá cuộc sống
với người dân. Không ít quốc gia phát triển nền kinh tế của mình phần lớn là
nhờ vào du lịch. Thêm vào đó du lịch ngày càng trở nên đa dạng phong phú. Do
đó việc nghiên cứu và đưa ra định nghĩa về du lịch là rất khó khăn vì nó phụ
thuộc vào rất nhiều yếu tố như điều kiện phát triển du lịch từng quốc gia, tài
nguyên thiên nhiên, nền kinh tế của từng quốc gia, và đặc biệt nếu nhìn nhận
từ những khía cạnh khác nhau như từ người đi du lịch, người kinh doanh du
lịch. Du lịch từ khía cạnh người đi du lịch thì "Du lịch là cuộc hành trình lưu
trú tạm thời ở bên ngoài nơi ở thường xuyên của cá thể nhằm thoả mãn các
nhu cầu khác nhau với mục đích hoà bình hữu nghị". Nói rộng hơn người ta coi
du lịch như là một cơ hội để tìm kiếm những kinh nghiệm sống và sự thoả mãn
một số nhu cầu vật chất và tinh thần của mình. Còn nếu chúng ta nhìn du lịch
từ góc độ những người kinh doanh du lịch thì "Du lịch phát sinh ra các quan hệ
kinh tế và phi kinh tế, các doanh nghiệp coi du lịch như là một cơ hội để bán
sản phẩm của họ tạo ra nhằm thoả mãn các nhu cầu của khách với mục đích
thu lợi nhuận cao nhất và họ coi đây là cơ hội để tiêu thụ sản phẩm của mình".
Ngoài hai góc độ trên người ta còn nhìn góc độ từ 2 phía khác đó là từ
chính quyền địa phương và dân sở tại.
Chính về du lịch có nhiều khía cạnh và góc độ như vậy có rất nhiều định
nghĩa về du lịch, ở bài viết này tác giả chọn định nghĩa sau:
"Du lịch là tập hợp các hoạt động tích cực của con người nhằm thực hiện
một dạng hành trình, là một dạng công nghiệp liên kết nhằm thảo mãn các
nhu cầu của khách du lịch. Du lịch là một cuộc hành trình mà một bên là người
khởi hành với mục đích đã được chọn trước và một bên là những công cụ làm
thoả mãn yêu cầu của họ"
Lý do tác giả chọn định nghĩa này là định nghĩa này đã đưa ra một cách
nhìn khái quát từ hai khiá cạnh chính một bên là người du lịch và một bên là

nhà kinh doanh. Họ là hai bên đại diện cho thị trường du lịch và đó cũng là
những khía cạnh chính mà đề tài cần quan tâm.
* Phân loại du lịch:
Các nhà kinh doanh du lịch muốn thành công trên thị trường cần phải tìm
hiểu nhu cầu của du khách và họ sẽ sản xuất kinh doanh những dịch vụ nào mà
phù hợp với nhu cầu của du khách. Điều này cũng chính là ý tưởng của
Marketing hiện đại đó là: chúng ta sản xuất và bán những gì thị trường cần
chứ không phải sản xuất và những gì mà chúng ta có thể bán. Chính vì vậy khi
viết đề tài này tác giả muốn đưa vào đây dự phân loại của du lịch vì sự cần
thiết của vấn đề này.
Chúng ta có 4 nhóm chính trong đó là:
- Động cơ về thể lực.
- Động cơ về văn hoá.
- Động cơ về giao tiếp.
* Thể loại du lịch: có rất nhiều thể loại du lịch.
Theo phạm vi lãnh thổ ta có du lịch quốc tế, du lịch nội địa.
+ Căn cứ vào nhu cầu động cơ:
Du lịch chữa bệnh, du lịch công vụ, du lịch thuần tuý.
+ Theo độ tuổi.
- Du lịch thanh niên.
- Du lịch gia đình.
- Du lịch giành cho độ tuổi.
1.2. Kinh doanh du lịch
1.2.1 Khái niệm và phân loại:
Kinh doanh du lịch là hoạt động sản xuất và bán cho khách du lịch các
dịch vụ và hàng hoá của các doanh nghiệp du lịch nhằm đảm bảo việc đi lại,
lưu trú, ăn uống, giải trí... đảm bảo lợi ích cho quốc gia và lợi nhuận cho tổ
chức kinh doanh đó.
1.2.2.Sản phẩm du lịch:
Sản phẩm của kinh doanh du lịch là những hàng hoá và dịch vụ đáp ứng

nhu cầu của khách như dịch vụ vận chuyển, hướng dẫn, lưu trú, vui chơi giải
trí, cụ thể như sau:
- Kinh doanh lưu trú: Phục vụ nhu cầu ăn uống, nghỉ ngơi của khách. Loại
hình kinh doanh không phục vụ nhu cầu đặc trưng của khách trong quá trình
du lịch (nhu cầu du lịch) mà phục vụ nhu cầu thiết yếu hàng ngày của khách
trong quá trình này.
- Kinh doanh lữ hành: Phục vụ nhu cầu đặc trưng của khách du lịch (sẽ đi
sâu nghiên cứu ở những phần sau).
- Kinh doanh các dịch vụ bổ sung: Đáp ứng nhu cầu bổ sung của khách
như vui chơi giải trí, mua hàng hoá. Cần chú ý phân biệt khi nào là cơ bản căn
cứ vào mục đích du lịch của người du lịch.
1.2.3. Đặc điểm của sản phẩm du lịch.
Là một ngành dịch vụ, trước hết du lịch có đặc điểm của một sản phẩm
dịch vụ đó là:
- Có tính vô hình, không thể sờ thấy cân đong được, chỉ đánh giá được
thông qua cảm nhận sau khi đã sử dụng.
- Các sản phẩm du lịch nói chung là giống nhau về nội dung (cùng là lưu
trú, vận chuyển, vui chơi giải trí..., nhưng chất lượng rất khác nhau, không
đồng nhất.
- Sản phẩm du lịch gắn liền với tài nguyên du lịch nên không có sự phân
tách giữa tiêu dùng và sản xuất, sản phẩm du lịch chỉ được thực hiện đồng thời
với quá trình tiêu dùng của khách.
- Sản phẩm du lịch có tính "tươi sống" cao.
Ngoài ra, do sản phẩm du lịch gắn liền với các tài nguyên du lịch và phục
vụ nhu cầu đa dạng của khách du lịch nên sản phẩm du lịch còn có những đặc
điểm sau:
- Có tính tương đối cố định (cung cố định), khách tiêu dùng tới nơi mới
tiêu dùng được nó. Người tiêu dùng lại thường ở xa nơi bán sản phẩm (cầu
phân tán) nên họ phải thông qua trung gian để tới sản phẩm.
- Có tính tổng hợp cao, bao gồm nhiều sản phẩm của ngành nghề khác

nhau như giao thông vận tải, khách sạn, nhà hàng, hàng hoá...
- Do phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên, sản phẩm du lịch có tính thời vụ
cao, có sự chênh lệch lớn giữa cầu trong và ngoài thời vụ, còn cung thì lại
tương đối cố định.
- Sản phẩm du lịch còn phụ thuộc nhiều tới an ninh chính trị và trật tự an
toàn xã hội cũng như các yếu tố xã hội khác như mốt, thị hiếu và các đặc điểm
cá nhân như thu nhập, tâm lý...
- Đối với mỗi khách du lịch, một sản phẩm du lịch thường có xu hướng chỉ
bán được một lần, điều này gây xáo động trong cầu.
Trên đây là những cách nhìn tổng quan nhất về du lịch. Sau đây đề tài sẽ
đi chi tiết cụ thể hơn về du lịch và cung du lịch.
2. KHÁCH DU LỊCH
2.1. Các khái niệm về khách du lịch
Khách du lịch là người mang lại doanh thu cho các cơ sở kinh doanh do
vậy bất cứ nhà kinh doanh du lịch nào cũng cần biết về khách du lịch là gì?
Khách du lịch là một hành khách xa hoa ở lại theo ý thích ngoài nơi cư
trú thường xuyên để thoả mãn những nhu cầu sinh hoạt cao cấp nhưng mà
không theo đuổi các mục đích kinh tế.
Có nhiều loại khách du lịch như khách du lịch nội địa, khách du lịch quốc
tế.
Trong khuôn khổ đề tài này tác giả đưa ra định nghĩa về khách du lịch
quốc tế.
Năm 1963 tại Roma người ta đã xem xét và đưa ra các khái niệm về
khách du lịch quốc tế như sau:
Khách du lịch quốc tế là khách lưu lại tạm thời ở nước ngoài và sống
ngoài nơi cư trú thường xuyên của họ trên 24 giờ hoặc dưới 24 giờ thì phải
tiêu dùng ít nhất một đêm lưu trú.
Còn tại Hội nghị quốc tế về du lịch tại Hà Lan năm 1989 đã đưa ra định
nghĩa về khách du lịch quốc tế như sau:
Khách du lịch quốc tế là những người đi thăm một đất nước khác trong

khoảng thời gian là nhỏ hơn 3 tháng. Những người khách này không được làm
gì để được trả thù lao và sau thời gian lưu trú đó khách phải trở về nơi ở
thường xuyên của mình.
Như vậy, hai định nghĩa trên về khách du lịch quốc tế mặc dù là khác
nhau, nhưng chúng ta có thể nhận thấy những đặc điểm chung đó là:
- Là những người nước ngoài hoặc ngoại kiều không sống ở nước họ đến
thăm.
- Phải tiêu dùng ít nhất một đêm lưu trú ở nước mà họ đến thăm.
- Họ đi du lịch theo những động cơ khác nhau nhưng trừ động cơ kiếm
tiền.
2.2. Nhu cầu của khách du lịch:
Khái niệm về nhu cầu của du lịch:
Nhu cầu du lịch là một loại nhu cầu đặc biệt và tổng hợp của con người,
nhu cầu này được hình thành và phát triển trên nền tảng của nhu cầu sinh lý
(sự đi lại) và nhu cầu về tinh thần (nhu cầu nghỉ ngơi giải trí, tự khẳng định
nhận thức giao tiếp).
Và chúng ta có thể liệt kê các nhu cầu của khách du lịch thành hệ thống
như sau:
1. Nhu cầu vận chuyển.
2. Nhu cầu về lưu trú và ăn uống.
3. Nhu cầu hưởng thụ cái đẹp và giải trí.
4. Các nhu cầu khác.
Theo hệ thống các nhu cầu trên thì nhu cầu 1 và 2 là các nhu cầu thiết yếu
và phải có nhu cầu 1 và 2 thì mới là điều kiện để thoả mãn nhu cầu 3 là nhu
cầu đặc trưng. Nhu cầu 4 là nhu cầu phát sinh tuỳ chuyến đi của khách du lịch.
Đây là nhu cầu bổ sung.
Dưới đây ra xem xét điều kiện phát sinh và đặc điểm tiêu dùng của du
khách với từng loại nhu cầu này.
* Nhu cầu vận chuyển:
Nhu cầu này phát sinh do đặc điểm của du lịch nghĩa là du khách phải rời

khỏi nơi cư trú của mình đến với điểm du lịch nơi mà họ cần đến để tiêu dùng
các sản phẩm du lịch. Mặt khác từ nơi ở của du khách tới điểm du lịch thường
có khoảng cách do vậy việc sử dụng phương tiện trong khi đi du lịch là tất yếu
và nó phụ thuộc vào các yếu tố như khoảng cách, khả năng thanh toán, mục
đích chuyến đi, thói quen tiêu dùng, xác xuất...