Chăm sóc hàng ngày và vệ sinh cho bệnh nhân
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (87.8 KB, 9 trang )
CHĂM SÓC HÀNG NGÀY VÀ VỆ SINH CHO BỆNH NHÂN
1. ÐạI Cương
Khi con người bị đau ốm, sức đề kháng của cơ thể đối với ngoại cảnh cũng như đối với các loại vi
khuẩn sẽ giảm đi. Nếu vệ sinh thân thể kém, vi khuẩn sẽ thâm nhập vào cơ thể qua da, niêm mạc,
gây ảnh hưởng không tốt đến việc điều trị bệnh. Vì vậy cần phải giữ vệ sinh cho bệnh nhân thật tốt
để góp phần vào việc phòng bệnh, tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra đồng thời rút
ngắn thời gian điều trị. Người điều dưỡng phải biết và giúp đỡ bệnh nhân làm vệ sinh thân thể
được tốt. Công tác vệ sinh cho bệnh nhân gồm có: săn sóc răng miệng, gội đầu, tắm rửa, vệ sinh
hậu môn - sinh dục, giữ sạch sẽ chân tay.
2. những kỹ thuật chăm sóc, vệ sinh cho bệnh nhân
2.1. Chăm sóc răng miệng.
2.1.1. Mục đích:
- Giữ răng miệng luôn sạch để phòng nhiễm khuẩn răng miệng.
- Chống nhiễm khuẩn TRONG TRƯỜNG HỢP CÓ TỔN THƯƠNG Ở miệng.
- Giúp bệnh nhân thoải mái, dễ chịu, ăn ngon.
2.1.2. Chăm sóc thông thường:
Áp dụng cho những bệnh nhân tỉnh táo nhưng không đi lại được.
a) Chuẩn bị bệnh nhân:
- Làm công tác tư tưởng, giải thích cho bệnh nhân rõ.
- Ðỡ BỆNH NHÂN ngồi dậy, bỏ chân xuống giường hoặc cho nằm đầu cao, mặt nghiêng về phía
điều dưỡng viên.
- Choàng khăn bông qua cổ bệnh nhân.
- Ðặt khay quả đậu dưới má bệnh nhân (Ðể hứng nước chảy ra)
b) Chuẩn bị dụng cụ:
- Bàn chải đánh răng (bàn chải mềm).
- Kem đánh răng.
- Khăn mặt.
- Cốc nước xúc miệng.
- Khay quả đậu.
c) Tiến hành:
Trong khi săn sóc răng miệng nên giáo dục vệ sinh răng miệng cho bệnh nhân.
- Làm ướt bàn chải và bôi kem.
- Ðưa nước và bàn chải cho bệnh nhân.
- Hướng dẫn bệnh nhân tự đánh răng: Chải hàm trên. hàm dưới, mặt ngoài rồi đến mặt trong
(Hàm trên từ trên xuống, hàm dưới từ dưới lên).
- Cho bệnh nhân xúc miệng thật sạch.
- Lau miệng và cho bệnh nhân nằm lại thoải mái.
- Rửa sạch bàn chải, để bàn chải, khay quả đậu lên khay sạch.
2.1.3. Chăm sóc đặc biệt:
Áp dụng đối với bệnh nhân nặng, mê man, sốt CAO, TỔN THƯƠNG Ở MIỆNG: GÃY XƯƠNG
HÀM, VẾT THƯƠNG Ở miệng.
Nên quan sát tinh trạng răng miệng để chuẩn bị bệnh nhân và dụng cụ. Bệnh nhân có răng giờ
nên tháo ra và làm vệ sinh hàm răng gid riêng.
a) Chuẩn bị bệnh nhân:
- Thông tin và giải thích cho bệnh nhân hoặc người nhà bệnh nhân.
- Ðặt bệnh nhân nằm, mặt nghiêng về một bên.
- Quàng khăn qua cổ, đặt khay quả đậu một bên má bệnh nhân.
Nếu lưỡi đóng trắng, bôi glycerin và nước chanh 15 phút trước khi săn sóc. Môi khô nứt nẻ, xoa
glycerin hoặc vaselin 15 phút trước khi làm.
b) Chuẩn bị dụng cụ
- Cốc đựng dung dịch sát khuẩn để xúc miệng.
Có thể dùng: Na tri clorur 9%o, oxy già tùy nồng độ; dung dịch bicarbonat 2%o; dung dịch borate
de soude 2%o.
- Cốc nước chanh và dung dịch glycerin (2 phần bằng nhau để bôi môi miệng)
- Gạc, bông cầu, tăm bông.
- Kẹp
- Ðè lưỡi.
- ỐNG BƠM HÚT NẾU BỆNH NHÂN KHÔNG HỚP ÐƯỢC NƯỚC.
- Ống hút.
- Khăn mặt.
- Khay quả đậu hứng nước chảy ra.
- Vaselin, glycerin.
- Túi giấy đựng bông bẩn.
c) Tiến hành:
- Dùng kẹp gắp bông hoặc dùng tăm bông nhúng dung dịch sát khuẩn chà rửa hai hàm răng. Dùng
đè lưỡi mở rộng miệng bệnh nhân để rửa cho dễ.
- Rửa nhiều lần để miệng được sạch.
- Bệnh nhân tỉnh táo, sau khi chà rửa răng, đưa nước cho bệnh nhân xúc miệng. Bệnh nhân không
xúc nhổ được, dùng ống bơm hút, bơm rửa cho sạch (bơm nước vào mặt trong má). Nếu bệnh
nhân mê man không nên xúc miệng, chỉ dùng bông vừa ướt để rửa răng bệnh nhân.
- Lau khô miệng bệnh nhân..
- Dùng tăm bông thấm glycerin và nước cốt chanh bôi trơn lưỡi, phía trong má và môi.
- Ðặt bệnh nhân nằm lại thoải mái.
d) Dọn dẹp và bảo quản dụng cụ:
- Rửa dụng cụ bằng xà phòng và nước sạch, lau khô, trả về chỗ cũ.
e. Gửi hấp những dụng cụ cần tiệt khuẩn.
e) Ghi hồ sơ:
- Ngày giờ săn sóc răng miệng.
- Dung dịch đã dùng.
- Tình trạng răng miệng của bệnh nhân.
- Phản ứng của bệnh nhân (nếu có).
- Trường hợp có vết THƯƠNG Ở miệng nên áp dụng vô khuẩn.
- Tên điều dưỡng viên thực hiện.
2.2. Rửa mặt:
2.2.1. Mục đích: Rửa mặt cho bệnh nhân làm sạch mắt, mũi, tai, cổ, gáy cho bệnh nhân giúp họ
thấy thoải mái, dễ chịu.
2.2.2. Chuẩn bị:
- Chậu nước sạch, ấm
- Khăn mặt
- Xà phòng
- Dạo cạo râu nếu bệnh nhân nam có nhu cầu cạo râu.
- Bông để lấy gỉ mũi cho bệnh nhân có nhiều gỉ cứng.
- Glycerin để tẩm vào bông.
2.2.3. Tiến hành:
- Mang dụng cụ đến giường bệnh nhân
- Báo cho bệnh nhân việc sắp làm và hỏi nhu cầu của bệnh nhân. Hỏi thăm bệnh nhân, động viên,
an ủi để biết được ý muốn của bệnh nhân.
- Vò khăn mặt và cuốn vào 4 ngón tay.
- Lau mắt cho bệnh nhân từ góc trong ra.
- Vò SẠCH LẠI khăn cuốn vào tay.
- Lau mặt: từ trán, 2 má, quanh miệng, cằm, cổ, gáy.
- Vò LẠI KHĂN lau mặt một lần nữa cho sạch (Nếu bệnh nhân cần cạo râu, phải quan sát và hỏi ý
kiến bệnh nhân quyết định giúp bệnh nhân cạo râu).
- Lau ẩm vùng có râu, xoa xà phòng, làm mềm da và chân râu.
- Cạo râu cho bệnh nhân.
+ Lắp dao cạo chắc chắn.
+ Tay trái căng da bệnh nhân, tránh làm nhăn da bệnh nhân vì dao cạo có thể làm xước da mặt
của bệnh nhân.
+ Tay phải cầm dao cạo nhẹ nhàng, lần lượt cạo hai bên má, cằm, phần dưới mũi, cạo theo chiều
mọc của râu. Thường thì cạo râu trước khi rửa mặt.
+ Vò khăn ẩm lau sạch bọt xà phòng cho bệnh nhân.
- Vò sạch khăn và phơi khô.
2.3. Chải đầu và gội đầu.
2.3.1 Mục đích
- Chải và gội đầu nhằm mục đích làm sạch tóc và da đầu bệnh nhân để phòng chống các bệnh về
tóc và da đầu đồng thời còn kích thích tuần hoàn ở ÐẦU.
- Giúp bệnh nhân dễ chịu, thoải mái. Gội đầu tại giường được tiến hành khi bệnh nhân nằm lâu tại
chỗ không tự gội được. Không được gội đầu cho những bệnh nhân đang trong tình trạng nặng,
bệnh nhân sốt cao.
2.3.2. Chải đầu
a) Chuẩn bị: Khăn bông to, lược, cồn 50
o
.
b) Tiến hành.
* Bệnh nhân ngồi được:
- Ðỡ bệnh nhân ngồi dậy, điều dưỡng quàng khăn lên vai bệnh nhân.
- Ðiều dưỡng đứng bên cạnh để chải cho bệnh nhân, cần chải từng nắm tóc nhỏ một và chải từ
đầu tóc và chân tóc để tránh co kéo tóc quá nhiều gây đau đớn cho người bệnh.
- Nếu tóc rối nhiều nên xoa cồn 50
o
cho dễ chải.
- Sau khi chải nếu tóc dài nên tết đuôi sam, vừa gọn, thoáng, vừa tránh đè lên tóc khi nằm.
* Bệnh nhân không ngồi dậy được:
- Ðể bệnh nhân nằm nghiêng lưng quay về phía điều dưỡng.
- Trên gối trải một khăn bông to
- Rẽ tóc ra hai bên thành hai mái.
- Dùng tay trái nắm gọn và chắc mái phía trên tay phải trải từ đầu tóc đến chân tóc.
- Sau đó cho bệnh nhân trở mình để chải mái bên kia.
- Sau khi chải lấy khăn bông ra, sắp xếp gối đệm ngay ngắn, thu lượm tóc rụng quấn gọn lại bỏ
vào sọt rác và thu gọn dụng cụ.
2.3.3. Gội đầu:
a) Chuẩn bị dụng cụ:
- Chậu nước ấm.
