Hệ số giá trên thu nhập một cổ phần - Price to Earning Ratio
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (132.49 KB, 10 trang )
Hệ số giá trên thu nhập một cổ phần -
Price to Earning Ratio
P/E là tỷ lệ giữa giá thị trường và lợi nhuận ròng trên mỗi cổ
phần của một công ty. Chính định nghĩa này đã ngầm định
một cách đơn giản để tính toán chỉ số này, chỉ cần lấy giá
hiện tại của mỗi cổ phần chia cho lợi nhuận ròng trên mỗi cổ
phần đó (EPS):
P/E = Giá trị thị trường /Lợi nhuận ròng trên một cổ phần
(EPS)
Trong hầu hết các trường hợp, việc tính toán tỷ lệ P/E đều có sử
dụng tới chỉ số EPS của 4 quý trước. Điều này được hiểu như là
một dấu hiệu của P/E. Tuy nhiên, cũng có lúc chỉ số EPS được
lấy từ việc ước tính lợi nhuận kì vọng cho 4 quý tiếp theo. P/E
tính theo cách này được gọi là P/E định hướng hay P/E kế hoạch.
Một cách tính khác cũng thường được thấy là sử dụng EPS của
hai quý trước đó và ước tính cho hai quý tiếp theo.
Trên thực tế thì không có sự khác biệt lớn lắm giữa các cách tính
trên. Điều quan trọng là phải nhận ra rằng trong cách tính đầu
tiên, bạn sử dụng dữ liệu có thật từ hoạt động trong quá khứ của
công ty. Hai cách tính khác dựa vào những tính toán ước lượng,
do đó không phải lúc nào cũng hoàn hảo và chính xác.
Khi các công ty làm ăn không có lãi, tất yếu là EPS của công ty
đó sẽ âm, do vậy việc tính toán P/E của các công ty này sẽ gặp
nhiều khó khăn. Có nhiều ý kiến khác nhau về việc làm thế nào
để giải quyết được vấn đề này. Một số ý kiến cho rằng cứ để hệ
số P/E âm, một số khác thì cho rằng nên gán cho P/E trong
trường hợp này giá trị bằng 0, trong khi phần lớn ý kiến khác thì
nghĩ đơn giản là trong trường hợp này, P/E không tồn tại.
Thông thường, tỷ lệ P/E trung bình trên thị trường thường dao
động trong khoảng từ 15 – 25. Sự dao động này phần lớn phụ
thuộc vào tình trạng của nền kinh tế. Hệ số P/E cũng rất khác
nhau giữa các công ty và các ngành, lĩnh vực kinh doanh.
Vậy hệ số P/E được sử dụng để làm gì?
Theo lý thuyết, P/E của một cổ phiếu sẽ cho chúng ta biết là các
nhà đầu tư sẵn lòng trả bao nhiêu cho mỗi dollar tiền lãi là bao
nhiêu. Với nội dung này, đôi khi P/E còn được gọi là số nhân
(multiple ) của một cổ phiếu. Nói cách khác, một tỉ lệ P/E ở mức
20 sẽ cho biết rằng cá nhà đầu tư vào cổ phiếu này sẵn lòng chi
20 $ cho mỗi một đôla lợi nhuận mà công ty đó tạo ra. Tuy nhiên,
đây là cách tiếp cận P/E quá đơn giản và không tính đến triển
vọng tăng trưởng của công ty đó.
Mặc dù số liệu EPS trong công thức tính P/E thường dựa chủ yếu
vào lợi nhuận ròng từ hoạt động kinh doanh của công ty trong 4
quý trước đó nhưng P/E cũng không chỉ đơn thuần là thước đo
về hiệu quả hoạt động của công ty trong quá khứ. Kỳ vọng của thị
trường về sự phát triển của công ty cũng là một nhân tố được
tính tới trong chỉ số này. Nên nhớ rằng, giá cổ phiếu của một
công ty sẽ phản ánh nhận định của các nhà đầu tư về giá trị của
công ty đó. Tiềm năng phát triển trong tương lai cũng được tính
tới khi định giá cổ phiếu. Do đó, một cách tốt hơn để lý giải tỉ lệ
P/E đó là P/E là sự phản ánh mức độ lạc quan cũng như kì vọng
của thị trường về khả năng tăng trưởng của doanh nghiệp trong
tương lai.
Nếu một công ty có hệ số P/E cao hơn mức trung bình của toàn
bộ thị trường mức bình quân ngành, điều này có nghĩa là thị
trường đang kỳ vọng vào khả năng tăng trưởng tốt của công ty
trong một thời gian tới, có thể là vài tháng hoặc vài năm nữa. Một
công ty có hệ số P/E cao cuối cùng sẽ phải “xứng đáng với kì
vọng của thị trường” thể hiện thông qua sự tăng trưởng lớn về lợi
nhuận hoạt động, nếu không chắc chắn giá cổ phiếu của công ty
đó sẽ giảm.
Một ví dụ điển hình là tập đoàn FPT. Vài năm trước đây, khi mà
tập đoàn này tăng trưởng ngoạn mục, và có tỷ lệ P/E trên 80.
Ngày nay, FPTlà một trong những công ty lớn nhất tại Việt Nam,
tuy nhiên thu nhập và lãi của công ty này không thể duy trì với tốc
độ tăng trưởng như trước đây. Tỷ lệ P/E của tập đoàn đã giảm
xuống mức 9,13 vào ngày 28/11/2008. Sự sụt giảm tỷ lệ P/E là
điều hết sức bình thường khi các công ty có tốc độ tăng trưởng ở
mức cao vào giai đoạn mới hình thành, củng cố được vị thế và
danh tiếng của mình sau đó chuyển thành các công ty bluechips.
Đắt hay rẻ
Kết hợp P/E để đánh giá giá trị cổ phiếu tốt hơn hẳn so với việc
sử dụng đơn thuần giá trị thị trường của cố phiếu đó.
VD: nếu các yếu tố khác là tương tự nhau, một cổ phiếu có giá
10000VNĐ và P/E là 75 sẽ đắt hơn một cổ phần trị giá
100.000VNĐ nhưng có tỷ lệ P/E chỉ là 20. Điều này có nghĩa sử
dụng P/E để phân tích cũng sẽ có hạn chế nhất định, bạn không
