DINH DƯỠNG
TRẺ SƠ SINH

BS PHẠM THỊ THANH TÂM
HSSS


MỤC TIÊU


Nêu các chỉ định DDTM trẻ SS.



Nêu các chống chỉ định ăn qua tiêu hóa.



Nêu các bước thực hiện DDTM.



Nêu các biện pháp t/d khi thực hiện DDTM.



Nêu các biến chứng có thể gặp khi thực hiện DDTM.



Nêu lượng sữa cần ăn qua tiêu hóa.



Cách xử lý dịch dư dạ dày.


CHỈ ĐỊNH


Sanh non < 1500g trong vài ngày đầu sau sanh.



Khi không thể dung nạp NL min 50 kcal/kg/ngày
qua tiêu hóa trong t/g 3 ngày (≤ 1800g) / 5 ngày
(> 1800g).


CHỐNG CHỈ ĐỊNH
DINH DƯỠNG QUA TIÊU HÓA


LS chưa ổn định: đang sốc, SHH nặng
(nếu còn tự thở: NT > 100l/p), đang co
giật.



Trong 6 giờ đầu sau thay máu.




Viêm ruột hoại tử gđ đầu.



↑ tiết nước bọt nhiều, ói / dịch dạ dày có
máu hoặc mật. Chướng bụng. Dị tật
đường tiêu hóa tiền hậu phẫu.


NHU CẦU NĂNG LƯỢNG


Bắt đầu ở 50 kcal/kg/ngày, ↑ dần đạt 80 – 120
kcal/kg/ngày.



Mục đích: ↑ cân 15 – 20g/kg/ngày sau gđ sụt cân Slý.



Nguồn cung cấp NL chính: từ G & L.



Tỉ lệ các chất thích hợp:
- Carbonhydrate 45%.
- Lipid 45%.

- Protein 10%.


NHU CÂÙ DỊCH Ở TRẺ SƠ SINH
 

(mL/kg/24giờ)

Cân nặng
(g)
<750

Ngày 1-2
100-250

Ngày 3-7
150-300

Ngày 7-30
120-180

 

750-1000

80-150

100-150

120-180


 

1000-1500

60-100

80-150

120-180

 

>1500

60-80

100-150

120-180

 

Modified from Taeusch HW, Ballard RA, editors. Schaffer and Avery’s diseases of the newborn, 7th
ed. Philadelphia: WB Saunders; 1998.

Nếu quá nhiều dịch → ↑ Còn ống ĐM, Suy hô hấp, bệnh phổi

 


 




↑ nhu cầu
dịch:

Mất nước không nhận biết: chiếu đèn, nằm warmer, ↑
thân nhiệt, thở nhanh,...
Thường ↑ τηµ 1 0 – 3 0 µλ/κγ /νγ ◊ψ.



Mất qua tiêu hóa: ói, tiêu chảy, dẫn lưu dạ dày, …



Mất qua đường tiểu.

↓ nhu cầu dịch:




Tiết ADH không thích hợp: sanh ngạt, XH não, SHH,
bệnh phổi mãn,… (Thường 30 – 50 ml/kg/ngày).
Suy tim, suy thận.



NHU CẦU ĐIỆN GIẢI


Natri: 2 – 4 mEq/kg/ngày, bắt đầu từ N2.
Sanh non: ± 8 – 10 mEq/kg/ngày sau N3 – 7.
TH cần truyền dịch khối lượng lớn: (HĐH, dẫn lưu
DD-R, VPM, hở thành bụng bẩm sinh): nên cho
Natri sớm vào khoảng 16 – 18 giờ đầu sau sanh
để tránh hạ natri máu sớm.



Kali: 2 – 3 mEq/kg/ngày, bắt đầu N2 – 3.



Ca: 45 mg/kg/ngày (1,5 mEq/kg/ngày) cung cấp
dưới dạng calcium gluconate.


CARBONHYDRATE


Liều bđ: 6 – 8 mg/kg/phút (đủ), 4 – 6 mg/kg/phút (non).



↑ 1 – 2 mg/kg/phút/ngày (max 11 – 14 mg/kg/phút):
Dextrostix ở mức 120 – 180mg/dl và đường niệu vết
hoặc (-).


 Xử trí tăng ĐH sớm / trẻ rất nhẹ cân:


↓ tốc độ G: ↓ nđộ G hoặc ↓ tốc độ dịch truyền.
Lưu ý: không được truyền dd Dextrose nhược trương <
4,5% (Dextrose 5% pha nước cất) vì gây vỡ hồng cầu.



↑ ĐH / tốc độ G < 3 – 4 mg/kg/phút: truyền Insulin.


LIPID


Mục tiêu: ↑ cung cấp NL & AB thiết yếu.



Liều khởi đầu: 0,5 – 1 g/kg/ngày, bắt đầu từ N1 – 3,
↑ dần 0,5 – 1 g/kg/ngày (max 3g/kg/ngày).



Không DN lipid khi: Triglycerid máu ≥ 150 mg/dl.

 ↓ liều Lipid min 0,5 – 1 g/kg/ngày / ngưng truyền khi:



NT nặng, ↓ tiểu cầu nặng.



Suy gan nặng.



Bệnh phổi nặng, bệnh phổi mãn, cao áp phổi.



Bilirubin ↑ ngưỡng CĐ (↓ liều), ngưỡng thay máu
(ngưng).


AMINO ACID


Mục tiêu: xây dựng khối cơ thể, cc AA thiết yếu
NL từ non-protein đủ để đồng hóa đạm (1g protein cần
25kcal).



Liều 1,5 g/kg/ngày, bắt đầu từ N1 trẻ < 1500g,
↑ dần 1 g/kg/ngày (max 3 – 3,5 g/kg/ngày).




Giữ BUN < 18, HCO3 > 20mmol/l.



Ngưng truyền AA: ammonia ≥ 150 – 200 µmol/l.

VITAMINS & VI CHẤT ?
CĐ: DDTMTP > 14 ngày.


THEO DÕI BN DDTM
THEO DÕI
Cân nặng, phù, mất nước
Lượng dịch nhập – xuất

KHOẢNG CÁCH
Hàng ngày

Vòng đầu, chiều cao

Mỗi tuần

Đường huyết, ion đồ

Mỗi ngày / 2 – 3 ngày đầu
Sau đó 2 lần/tuần

Khí máu,
Dạng huyết cầu, Hb/máu
CN gan, đạm máu, BUN,

Triglycerid, Cholesterone

Mỗi tuần

Đường niệu

Mỗi ngày


Số lần & lượng sữa
cho ăn qua thông dạ dày
CN (g)

Bắt đầu
(ml/cữ)

↑
(ml/cữ)

Số lần
ăn / ngày

< 1000

1-2

1–2

10 – 12


1000 –
1400

3

3–5

8 – 10

1500 –
2000

5

5 – 10

8

> 2000

10

10 – 15

8


CN (g)

Lượng sữa tối

đa / lần (ml)

T/g để đạt
được (ngày)

< 1000

20

10 – 14

1000 – 1400

30

7 – 10

1500 – 2000

40

5–7

> 2000

60

3–5

V sữa: 150 – 180ml/kg/ngày

 NL: 100 – 120kcal/kg/ngày.


DỊCH DƯ DD

Dịch mật,
máu

Dẫn lưu DD

Sữa, sữa đang
tiêu hóa

ĐG – Tìm NN

> 30% V sữa
> Lượng sữa
bơm/giờ

> 30% V sữa

Bơm dịch dư
trở vào
Nhịn ăn 1 cữ

< 30% V sữa

Bơm dịch dư
trở vào
↓ Lượng sữa



NGƯNG DINH DƯỠNG TM


Khi DN được sữa: ↓ dần lượng DD TM (Vdịch 120ml/kg/ngày).



Khi lượng sữa đạt 100ml/kg/ngày: ngưng DDTM.



↓ dần nđộ G 1 – 2 % /ngày → 10%.



Tiếp tục truyền lipid trong quá trình chuyển tiếp.
Ngưng truyền lipid khi lượng sữa đạt 90ml/kg/ngày.



Khi NL từ sữa chiếm 50%: ngưng vi chất, vitamins, canxi,
phospho, magne & đạm.


Chúng mình làm thế nào
đây ???



DD qua tiêu
hóa

(-)

(+)

Cần DD TM
CC đủ NL qua TH trong 5
ngày (>1800g); 3 ngày
(<1800g)

(-)

CCĐ AA,
L
(-)
DDTM TP
đủ các thành phần
liều ↑ dần

(+)

Thiếu > 1/3 nhu cầu
(+)

Truyền G, ĐG cho đủ
nhu cầu
± AA, L liều tối thiểu


Đủ nhu cầu

Không cần
dịch truyền /
DDTM


Các thành phần trong DD TM tòan
phần

AMINO
ACID
ĐIỆN
GIẢI

VIT
VI CHẤT

NƯỚC

GLUCOSE

LIPID


TM NGOẠI BIÊN

TM TRUNG TÂM

•


Osmolarity: 300 – 900.

•

Osmolarity > 1000mOsm/l

•

Nđộ G ≤ 12,5%.

•

Nđộ G ± 25%.

•

Nđộ AA ≤ 2 – 3,5% (NL từ

•

Heparin 0,5 – 1 UI/ml dịch.

non-protein đủ để CB nitrogen

•

Nhiễm trùng từ catheter (+

(+).

Chọn TM trung tâm khi:


Truyền dd N/độ cao, NL cao nhưng phải hạn chế dịch.



DDTM > 7 ngày.



Không thể chích được TM ngoại biên.

++)


TRÌNH TỰ TÍNH TOÁN
1. Tính nhu cầu dịch / DDTM / ngày:
Nhu cầu dịch / ngày - dịch pha thuốc.
2. Tính lượng L, trừ V lipid khỏi V dịch.
3. Tính lượng protein, % AA trong chai dịch.
4. Tính nhu cầu điện giải.
5. Tính tốc độ G, nđộ G /chai dịch. Tính lượng G.
6. Tính lượng kcal/kg/ngày đạt được.


BIẾN CHỨNG DDTM


Do đường truyền TM:

-

NT.

-

BC của Catheter TM rốn, catheter TM trung ương.

-

Viêm TM huyết khối.

-

Thoát mạch gây hoại tử mô mềm.



Biến chứng chuyển hóa:

−

↑ đường huyết  đa niệu thẩm thấu, ↑ mất nước; ↓ hạ ĐH.

−

↑ lipid máu, ↑ BUN, ↑ NH3 máu.

-


Ả/h gan (30%): ứ mật, xơ gan đường mật, b gan chuyển
hóa.

-

Thiếu điện giải, vi chất  rối loạn CH TB.




BC liên quan đến lipid:
- Thay đổi CN phổi.
- ↑ Bilirubin máu.
- Ả/hưởng CN tiểu cầu.
- Ả/hưởng CN miễn dịch.
- Tạo thành sản phẩm do qt peroxy hóa lipid bởi ánh
sáng.



BC do không DD qua tiêu hóa kéo dài.
- Giảm chức năng của ống tiêu hoá.
- Mất cơ chế bảo vệ của niêm mạc ruột  Tăng nguy cơ
NTH từ tiêu hoá.


Thoát mạch – Hoại tử
mô

Viêm tĩnh mạch


Ap-xe chỗ chích