-1-
Động cơ xăng
Bố cục của chương
Chương này trình bày về Động cơ xăng.


ã Mô tả đại cương
ã Ba yếu tố của động cơ xăng
ã Cơ cấu cơ khí cuả động cơ



















TI LIU CHIA S TRấN DIN N WWW.OTO-HUI.COM

-2-

Mô tả đại cương Mô tả đại cương
Tất cả các động cơ xăng lắp trên các xe ôtô
Toyota đều là động cơ bốn kỳ. Động cơ bốn kỳ
hoạt động bằng cách lặp lại liên tục và đều đặn
các kỳ sau đây
1. Kỳ nạp
2. Kỳ nén
3. Kỳ nổ
4. Kỳ xả
Nguyên tắc cơ bản của động cơ bốn kỳ
Để động cơ hoạt động tốt trong các điều kiện
vận hành rất khác nhau, những điều kiện sau
đây cần phải được thoả mãn:
ã Hỗn hợp không khí-nhiên liệu tốt
ã Nén ép tốt
ã Đánh lửa tốt
(1/1)


Ba yếu tố của động cơ xăng Hỗn hợp không khí-nhiên liệu tốt

1. Hỗn hợp không khí-nhiên liệu tốt cho ôtô
(1) Xăng được hoá hơi và trộn đều với không khí.
Để xăng cháy hết nó phải được hoá hơi tốt và trộn đều
với không khí.
(2) Hỗn hợp không khí-nhiên liệu đúng
Xe ôtô được sử dụng trong những điều kiện vận hành
thay đổi, và khi có sự thay đổi trong điều kiện vận hành

thì hỗn hợp không khí-nhiên liệu cũng cần thay đổi theo.
ã Khi nhiệt độ không khí thay đổi từ cao xuống thấp.
ã Khi mặt đường chuyển từ bằng phẳng sang dốc đứng
và động cơ làm việc với tải trọng lớn.
ã Khi tốc độ của động cơ tăng từ chạy không tải lên tốc
dộ cao.
2. Tỷ lệ không khí-nhiên liệu
Tỷ lệ không khí-nhiên liệu là tỷ lệ giữa khối lượng không
khí và khối lượng nhiên liệu. Khi lượng không khí quá
nhiều hoặc quá ít thì xăng cháy không tốt, dẫn đến cháy
không hết. Tối thiểu phải có 14,7 phần không khí để đốt
cháy hoàn toàn một phần xăng. Tỷ lệ này được gọi là tỷ
lệ không khí-nhiên liệu lí thuyết.
Tuy nhiên, trên thực tế thì dù xăng đã được phun vào
động cơ theo tỷ lệ lí thuyết, không phải toàn bộ xăng đều
được hoá hơi và trộn với không khí. Vì thế, trong một số
điều kiện cần phải sử dụng tỷ lệ không khí-nhiên liệu
đậm hơn
(1/2)
TI LIU CHIA S TRấN DIN N WWW.OTO-HUI.COM

-3-


3. Tỷ lệ không khí-nhiên liệu và điều kiện vận hành xe
(3) Khi khởi động
Khi khởi động, thành của đường ống nạp, các xy lanh và
nắp quy lát còn lạnh, nên nhiên liệu được phun vào bị
dính lên các thành. Trong trường hợp này hỗn hợp không
khí-nhiên liệu trong buồng đốt bị nghèo đi. Vì thế cần có

hỗn hợp không khí-nhiên liệu giàu.
(4) Hâm nóng động cơ:
Nhiệt độ của nước làm mát càng thấp, xăng càng khó
hoá hơi, làm cho xăng bắt lửa kém. Vì thế cần hỗn hợp
không khí-nhiên liệu giàu.
(5) Khi tăng tốc:
Khi bàn đạp ga được ép xuống, sẽ xuất hiện sự trì hoãn
trong cung cấp nhiên liệu do thay đổi tải trọng, dẫn đến
hỗn hợp nhiên liệu nghèo đi. Vì vậy, cần bổ sung một
lượng nhiên liệu phun vào hỗn hợp.
(6) Khi chạy với tốc độ đều (không đổi):
Sau khi động cơ đã được hâm nóng, hỗn hợp nhiên liệu
cung cấp cho động cơ gần như tỷ lệ không khí-nhiên liệu
lí thuyết
(7) Khi chịu tải nặng:
Khi cần sản ra công suất lớn, động cơ được cung cấp
hỗn hợp nhiên liệu hơi giàu để giảm nhiệt độ đốt cháy và
đảm bảo toàn bộ lượng không khí cung cấp sẽ được sử
dụng để đốt cháy.
(8) Khi giảm tốc:
Khi không cần công suất lớn, nhiên liệu được cắt giảm
một phần để làm sạch khí xả.
(2/2)
TI LIU CHIA S TRấN DIN N WWW.OTO-HUI.COM

-4-

Nén ép tốt
1. Sự cần thiết phải nén ép hỗn hợp không
khí-nhiên liệu

Hỗn hợp không khí-nhiên liệu không được
nén ép sẽ cháy chậm vì mật độ của không
khí và nhiên liệu thấp. Tuy nhiên, khi hỗn
hợp không khí-nhiên liệu được nén và đánh
lửa, mật độ cao sẽ làm cho hỗn hợp bốc
cháy tức khắc (nổ).
Với tỷ lệ hỗn hợp như nhau, khi được đốt
cháy, hỗn hợp nhiên liệu được nén sẽ giải
phóng năng lượng nhiều hơn hỗn hợp không
được nén.
Ngoài ra, hỗn hợp không khí-nhiên liệu được
nén sẽ làm cho không khí và nhiên liệu được
trộn đều hơn, và xăng được hoá hơi tốt hơn,
bốc cháy với nhiệt độ cao hơn. hỗn hợp
không khí-nhiên liệu nén cũng dễ bắt lửa
hơn.
Mức độ nén của hỗn hợp không khí-nhiên
liệu được biểu thị bằng tỷ số nén. Nói chung,
khi áp suất nén càng cao thì đạt được áp
suất nổ càng cao. Tuy nhiên, khi áp suất
quá cao thì sẽ xuất hiện tiếng gõ. Vì vậy, tỷ
số nén của động cơ xăng thường được thiết
kế vào khoảng 9 đến 11.
(1/1)


Đánh lửa tốt
Động cơ xăng chuyển hoá sự cháy của hỗn
hợp không khí-nhiên liệu thành động lực.
Để hỗn hợp không khí-nhiên liệu cháy tốt cần

phải có đánh lửa đủ mạnh và vào thời điểm
đúng.
1. Các điều kiện để đánh lửa tốt
(1) Có khả năng tạo ra tia lửa đủ mạnh để đốt
cháy hỗn hợp không khí-nhiên liệu (nổ).
Bugi trong động cơ xăng tạo ra tia lửa để đốt
cháy hỗn hợp không khí-nhiên liệu. Nếu
bugi yếu thì không đủ năng lượng để đốt
cháy hỗn hợp không khí-nhiên liệu. Vì vậy,
bugi mạnh là một yếu tố quan trọng.
(2) Khả năng duy trì thời điểm đánh lửa đúng
với mọi điều kiện làm việc của động cơ.
Thời điểm đánh lửa thay đổi theo tốc độ của
động cơ và phụ tải để đảm bảo rằng luôn
luôn có thời điểm đánh lửa chính xác.

(1/1)
TI LIU CHIA S TRấN DIN N WWW.OTO-HUI.COM

-5-

Động cơ Mô tả
Động cơ được cấu thành bởi nhiều bộ phận,
giúp nó chuyển hoá nhiệt năng thành cơ năng
với hiệu quả cao khi hỗn hợp không khí-nhiên
liệu được đốt cháy


1. Nắp quy lát
(1) Nắp quy lát

(2) Gioăng nắp quy lát

2. Thân máy


TI LIU CHIA S TRấN DIN N WWW.OTO-HUI.COM

-6-

3. Trôc khuûu
(1) Trôc khuûu
(2) N¾p b¹c cæ trôc


4. Thanh truyÒn
(1) Thanh truyÒn
(2) N¾p b¹c


5. B¹c
(1) B¹c thanh truyÒn
(2) B¹c trôc khuûu
(3) Vßng ®Öm chÆn

TÀI LIỆU CHIA SẺ TRÊN DIỄN ĐÀN WWW.OTO-HUI.COM

-7-

6. Píttông
(1) Píttông

(2) Chốt pittông
(3) Xéc măng


7. Cơ cấu van
(1) Trục cam xả
(2) Trục cam nạp
(3) Con đội
(4) Móng hãm
(5) Vòng chặn lò xo xupáp
(6) Lò xo xupáp
(7) Phớt dầu thân van
(8) Đế lò-xo
(9) Xupáp
(10) Xích cam
(11) Ray trượt căng xích
(12) Bộ phận chống rung xích
(13) Bộ căng xích cam
(14) Vành răng phối khí trục khuỷu
Khi những bộ phận này hoạt động tốt, động lực
sẽ được sản sinh.

TI LIU CHIA S TRấN DIN N WWW.OTO-HUI.COM

-8-


Nắp quy lát
Nắp quy lát nằm trên thân máy. Mặt dưới của
nắp quy lát lõm vào, cùng với píttông tạo thành

buồng đốt. Bên trong nắp quy lát có lỗ dầu và
áo nước để làm mát các xupáp và bugi.
Hầu hết các động cơ xăng đều có nắp quy lát
làm bằng hợp kim nhôm. Hợp kim nhôm nhẹ
hơn gang và dẫn nhiệt rất tốt.
Giữa thân máy và nắp quy lát là tấm gioăng
nắp quy lát, nó có tác dụng làm kín mối liên kết
giữa hai khối để chống lọt các khí áp suất cao,
khí cháy, nước làm mát và dầu động cơ.
(1/1)



Thân máy
Thân máy có tác dụng duy trì áp suất nén của pittông và
tiếp nhận áp suất nổ. Thân máy bao gồm thân xy-lanh làm
bằng nhôm và áo xy-lanh. Tuy nhiên, cũng có những thân
máy không có áo xy-lanh (động cơ 2ZZ-GE).
Cũng có những thân máy làm bằng gang. Lòng của xy-lanh
có hình trụ. Tuy nhiên, nó trở nên có dạng côn ở phần trên
của xy-lanh vì có nhiệt độ và áp suất cao hơn, và là phía
nén ép của pittông nên nó bị mòn. Vì thế, xy-lanh có thể trở
nên có dạng ô van hoặc côn do bị mài mòn từng phần.
Sự mòn xy-lanh có thể dẫn đến một số khuyết tật như:
ã Tiếng gõ cạnh pittông
ã Tiêu hao nhiều dầu động cơ bất thường
ã Lọt khí nén
GợI ý:
Mòn hoặc hỏng mặt trong của xy-lanh có thể là do các
nguyên nhân sau đây:

ã Bôi trơn không đủ
ã Bảo dưỡng dầu động cơ hoặc lọc dầu không
đúng
ã Bụi lọt vào động cơ
ã Hỗn hợp không khí-nhiên liệu quá giàu
ã Quá nóng
ã Quá nguội
(1/3)

TI LIU CHIA S TRấN DIN N WWW.OTO-HUI.COM