Phòng giáo dục thành phố Hà Đông
Sáng kiến kinh nghiệm
Tên đề tài :
Dùng phiếu giao việc để nâng cao hiệu quả một giờ
lên lớp
ở môn toán lớp 3.
Tác giả : Nguyễn Kim Hoa
Đơn vị : Trờng tiểu học Nguyễn Trãi
Thành Phố Hà đông - Hà Tây
Năm học : 2007 2008
Phòng giáo dục thành phố Hà Đông
Sáng kiến kinh nghiệm
Tên đề tài :
Dùng phiếu giao việc để nâng cao hiệu quả một giờ lên lớp
ở môn toán lớp 3.
Tác giả : Nguyễn Kim Hoa
Đơn vị : Trờng tiểu học Nguyễn Tr i ã
Thành Phố Hà đông - Hà Tây
Năm học : 2007 - 2008
Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Độc lập - tự do - Hạnh phúc
Sơ yếu lý lịch
Họ và tên : Nguyễn Kim Hoa
Sinh ngày : 05 tháng 2 năm 1971
Năm vào nghành : 1994
Ngày vào Đảng : 28 tháng 7 năm 2001
Đơn vị công tác : Trờng tiểu học Nguyễn Trãi
Thành Phố Hà đông - Hà Tây
Trình độ chuyên môn : đại học s phạm
Chuyên nghành : Vật lý
Bộ môn giảng dạy : Hiện đang dạy lớp 3
Khen thởng : Giáo viên giỏi cấp cơ sở
Đề cơng của đề tài
Phần I : Đặt vấn đề .
Phần II : Nội dung của đề tài :
1. Tên đề tài .
2. Lý do chọn đề tài.
3. Cơ sở nghiên cứu .
5. Thời gian, phạm vi thực hiện.
Phần III : Quá trình thực hiện đề tài :
I. Khảo sát thực tế .
II. Biện pháp thực hiện :
A.Cơ sở lý luận.
1. Phiếu giao việc là gì?
2. Ưu điểm và nhợc điểm của lối dạy học bằng phiếu giaoviệc?
3. Cấu tạo của phiếu giao việc.
4. Hình thức soạn bài mới tơng ứng với lối dạy học bằng phiếu giao việc.
5. Những điều cần lu ý đối với giáo viên và học sinh trong cách dạy - học
bằng phiếu giao việc.
B.Cơ sở thực tiễn:
1. Một vài ví dụ.
2. Kết quả thực hiện có so sánh đối chứng.
Phần IV: Kết luận.
Phần I
Đặt vấn đề
Công cuộc đổi mới kinh tế, xã hội đang diễn ra từng ngày, từng giờ trên khắp
đất nớc. Nó đòi hỏi phải có những lớp ngời lao động mới có bản lĩnh, có năng
lực, chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, thích ứng đợc với thực tiễn đời sống
xã hội luôn phát triển, nhu cầu này làm cho mục tiêu đào tạo của nhà tờng phải
đợc điều chỉnh một cách thích hợp dẫn đến sự thay đổi tất yếu về nội dung và ph-
ơng pháp dạy học.
Trong mấy chục năm vừa qua, các thầy (cô) giáo chúng ta đã có những cố
gắng rất lớn trong sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻ. Nhờ thế mà nghành giáo dục
đào tạo đã đạt đợc nhiền thành tựu quan trọng, hết sức lớn lao. Điều này đợc cả
xã hội thừa nhận .
Tuy nhiên nghành ta còn nhiều tồn tại, trong đó nổi bật là tình trạng lạc hậu
về phơng pháp dạy học. Tình trạng này khiến cho giáo dục vừa cha đáp ứng đợc
nhu cầu đổi mới của chính bản thân nghành mình, vừa cha đáp ứng đợc nhu cầu
đào tạo ra những lớp ngới lao động mới, năng động, linh hoạt và sáng tạo phù
hợp với làn sóng đổi mới kinh tế và xã hội hiện nay
Vì vậy phải khẩn trơng đổi mới Phơng pháp dạy học.
Trong chơng trình các môn học ở bậc tiểu học, môn toán chiếm số giờ rất lớn.
Việc nâng cao hiệu quả của dạy và học môn toán là một yêu cầu bức xúc hiện
nay.
Chúng ta đều thừa nhận rằng ở tiểu học hiện nay đang đứng trớc thử thách
về việc đổi mới cách dạy, ở giai đoạn này, ta cần nhiêu phơng pháp dạy học nh
thế nào để đạt kết quả tốt ?
Thực tế, khi dạy toán ở lớp 3 có rất nhiều vấn đề đặt ra cần phải giải quyết
nh : Dạy thế nào để học sinh có hứng thú khi học toán? Dạy thế nào để phù hợp
với hoàn cảnh và khả năng tiếp thu bài của học sinh? Dạy thế nào để mang lại
cho các em kiến thức về toán học ?... luôn là vấn đề trăn trở của giáo viên khi
dạy toán .
Đề tài sáng kiến kinh nghiệm này nhằm hớng dẫn học sinh học tốt hơn về
môn toán lớp 3, bậc tiểu học .
Phần II
Nội dung của đề tài
1. Tên đề tài :
Dùng phiếu giao việc để nâng cao hiệu quả
một giờ lên lớp ở môn toán lớp 3.
2. Lý do chọn đề tài :
Nhiệm vụ của nhà trờng là giáo dục học sinh phát triển toàn diện. Các chủ
nhân của thế kỷ XXI phải là những con ngời thông minh hoạt bát, có tâm hồn
trong sáng, lành mạnh, con ngời của văn hoá thời đại, Văn minh tiên tiến, có
năng lực chuyên môn giỏi, có sức khoẻ tốt, am hiểu văn học nghệ thuật, thể dục
thể thao, luôn luôn vận động và phát triển. Chính vì vậy mà giáo dục đợc đặt lên
hàng đầu, toàn xã hội tôn vinh nghề dạy học. Trong các kỳ đại hội Đảng đã đề
ra: giáo dục là quốc sách hàng đầu . Ngay trong luật giáo dục của Nhà nớc xã
hội chủ nghĩa Việt Nam cũng đã nêu: Đầu t cho giáo dục là đầu t phát triển
Đây là một sự u ái của toàn Đảng , toàn dân và toàn xã hội. Vậy những ngời làm
công tác giáo dục có suy nghĩ gì đây để hoàn thành nhiệm vụ mà Đảng và nhân
dân giao cho .
Trong tình hình thực tế ở tiểu học, mặc dù nhiều năm qua chất lợng giảng
dạy đã nâng lên rõ rệt xong vẫn cha đạt kết quả nh mong muốn, số lợng học sinh
giỏi cha nhiều, học sinh yếu vẫn còn, chất lợng đại trà cần đợc nâng cao hơn
nữa , chơng trình đào tạo ngày càng yêu cầu cao. Đứng trớc yêu cầu thực tế đó,
tôi luôn trăn trở suy nghĩ : Làm thế nào? Dạy thế nào ? để nâng cao chất lợng
phân môn này ?
Qua thực tế nhiều năm giảng dạy, tôi nhận thấy rằng việc sử dụng phiếu
giao việc trong tiết dạy là một phơng pháp dạy học rất hay vì tất cả học sinh đều
làm việc. Đây là một định hớng quan trọng của việc đổi mới phơng pháp dạy
toán ở tiểu học .
ở tiểu học, nhất là ở lớp 3 các em rất hiếu động , nhậy cảm, dễ nhớ chóng
quên, không ổn định. Vì thế khi giảng bài giáo viên cần căn cứ vào nội dung của
bài để xác định phơng pháp dạy học cho phù hợp với từng bài, phù hợp với từng
đối tợng học sinh để truyền đạt một cách chính xác và cụ thể hoá kiến thức đã
học .
Từ những suy nghĩ đó, tôi đã áp dụng phơng pháp Dùng phiếu giao
việc để nâng cao hiệu quả một giờ lên lớp ở môn toán lớp 3 để nâng
cao hiệu quả của phân môn này.
3. Cơ sở nghiên cứu :
- Phơng pháp dạy toán ở tiểu học ( Đỗ Đình Hoan - Vũ Quốc Trung ).
- Sách giáo khoa toán 3 của Bộ giáo dục đào tạo.
- Sách giáo viên toán 3 của Bộ giáo dục đào tạo.
- Bài soạn toán 3 ( Vụ tiểu học ).
- Vở bài tập toán 3.
- Một số tài liệu tham khảo về môn toán.
- Quá trình dạy - học của cô và trò.
4. Phạm vi và thời gian thực hiện đề tài .
- Phạm vi : Học sinh lớp 3.
- Thời gian : Từ năm học 2006 - 2007 đến năm học 2007 - 2008.
Phần III
Quá trình thực hiện đề tài
I. Khảo sát thực tế .
Khi nhận lớp tôi thấy các em đều không mấy hứng thú khi học môn toán,
thậm chí còn sợ học môn này vì các em cha giành điểm cao nh các môn học
khác. Có thể là do các nguyên nhân sau :
- Qua ba tháng hè các em đợc nghỉ, vui chơi thoải mái nên không
tránh khỏi sự sao nhãng trong việc học tập .
- Trong tiết học các em không chú ý trong học tập, tiếp thu bài một cách
thụ động và đặc biệt các em ngại suy nghĩ .
Chính vì vậy mà kết quả môn toán cha cao. Sau đây là kết quả khảo sát
chất lợng về môn toán của lớp tôi trớc khi thực hiện đề tài :
Số HS Điểm 9 - 10 Điểm 7 - 8 Điểm 5 - 6 điểm 0 - 4
40 SL % SL % SL % SL %
10 25 15 37,5 5 12,5 10 25
II Biện pháp thực hiện.
A. Cơ sở lý luận:
1. Phiếu giao việc là gì ?
Phiếu giao việc là một hệ thống những công việc mà học sinh phải tiến
hành để có thể tự mình chiếm lĩnh đợc kiến thức mới, tự mình hình thành những
kỹ năng mới. Những công việc này đã đợc viết trớc trên giấy có chừa sẵn chỗ
trống để học sinh làm.
2. Ưu điểm và nh ợc điểm của lối dạy học bằng phiếu giao việc.
2.1 Ưu điểm
Dùng phiếu giao việc có nhiều cái lợi, trớc hết là tiết kiệm đợc nhiều thời
gian. Nhờ đó mà phiếu giao việc cho phép gia tăng tốc độ làm việc của học
sinh :
a. Tạo điều kiện để 100% học sinh đều làm việc bằng tay. Nhờ đó giáo
viên có thể kiểm soát chặt chẽ đợc hoạt động của từng em.
b. Qua sản phẩm của quá trình làm việc bằng tay của học sinh, giáo viên
có đợc nguồn thông tin phản hồi trung thực hơn, từ điều đó giáo viên điều chỉnh
đợc cách dạy học của mình.
c. Chống lại đợc thói quen ỷ lại, dựa dẫm của đa số học sinh kém và
trung bình .
d. Trong lúc học sinh tiến hành các hoạt động bằng tay, các biến đổi sinh
hoá đợc diễn ra một cách mạnh mẽ hơn, sâu sắc hơn trong não của các em ; giúp
các em hiểu sâu và nhớ lâu bài hơn.
e. Phiếu giao việc đồng thời cũng là bộ phận chính của giáo án ; dựa vào
nó, giáo viên có thể dạy học một cách thuận lợi hơn, nhẹ nhàng hơn.
f. Nhờ vào vị trí của các bài trên phiếu giao việc là nh nhau đối với mọi
học sinh nên giáo viên có thể quan sát nhanh quá trình và kết quả làm việc của
học sinh.
g. Trong phiếu giao việc sẽ có nhiều bài tập mang dáng dấp trắc nghiệm.
Do đó, việc sử dụng phiếu giao việc sẽ giúp giáo viên và học sinh nhanh chóng
tiếp cận với các lối kiểm tra, đánh giá và thi cử mới theo định hớng đổi mới công
tác kiểm tra, đánh giá và thi cử của Bộ GD - ĐT.
h. Trong lúc dạy học giáo viên chỉ làm ít, nói ít; còn học sinh thì phải làm
việc nhiều. Điều này phù hợp với quan điểm dạy học mới : Lấy học sinh làm
trung tâm .
2.2Nh ợc điểm.
a. Hạn chế năng lực diễn đạt và trình bày bằng lời của học sinh vì các em
phải viết bằng tay nhiều .
b. hiện nay chúng ta còn nghèo nên không có điều kiện làm phiếu giao
việc bằng giấy kẻ ô li. Do đó, khi học sinh phải viết một câu văn dài (ví dụ câu
lời giải của bài toán đố) thì chữ các em thờng không đẹp; ảnh hớng đến việc rèn
vở sạch, chữ đẹp .
c.Gây ra một sự tốn kém về tài chính, vì trong mỗi tiết học giáo viên phải
phát cho mỗi học sinh một tờ giấy (tức phiếu giao việc). Ngoài ra trờng nào cha
có máy phô tô thì việc in phiếu giao việc sẽ gặp khó khăn .
* Tuy nhiên, nếu lấy các u điểm ở mục 2.1 để bù cho các nhợc điểm nêu
trên thì ta thấy cách dạy học bằng phiếu giao việc vẫn hiệu quả
hơn so với các cách dạy thông thờng hiện nay.
* Cách khắc phục các nhợc điểm :
- Giáo viên không nên sử dụng quá nhiều phiéu giao việc mà cần cân đối
giữa việc dùng phiếu giao việc và việc sử dụng SGK và vở.
- Không nên tuyệt đối hoá nguyên tắc học bằng tay mà phải biết kết hợp
khéo léo các phơng pháp dạy học khác nhau .
- Trên phiếu giao việc những chỗ mà học sinh phải viết những câu văn dài,
cần có kẻ li để trẻ rèn chữ viết .
3. Cấu tạo của phiếu giao việc .
Trong điều kiện dạy và học hiện nay, cha thể nêu ra những yêu cầu quá cao
và không khả thi đối với một phiếu giao việc. ở đây tôi chỉ dám đa ra một loại
phiếu giao việc của một tiết dạy bài mới gồm có ba bộ phận; mỗi bộ phận này là
một phiếu nhỏ. Đó là :
a. Phiếu kiểm tra .
Dùng phiếu kiểm tra để tránh tình trạng giáo viên chỉ kiểm tra đợc có vài
học sinh, còn các học sinh khác chỉ ngồi trật tự theo dõi bạn mình trả lời hoặc
chữa bài .
b. Phiếu học .
Phiếu học là một hệ thống công việc đợc sắp xếp một cách khéo
léo để học sinh tự làm, qua đó các em có thể tự mình tìm ra đợc kiến thức mới ;
giáo viên chỉ cần nói, hỏi hoặc hớng dẫn rất ít .
c. Phiếu luyện tập ở trên lớp .
Phiếu luyện tập là một hệ thống bài tập đợc viết sẵn trên giấy có chừa chỗ
trống để học sinh rèn kỹ năng vận dụng các kiến thức mới vừa học đợc.