TR NG ĐHQT H NG BÀNG L P: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG ƯỜ Ồ Ớ
MÔN: Đ U T TÀI CHÍNH SV: VÕ PH C HÙNGẦ Ư ƯỚ
PHÂN TÍCH VĨ MÔ
VÀ PHÂN TÍCH NGÀNH V N T IẬ Ả
I. KINH T CHÂU M :Ế Ỹ
1. Kinh t M d báo còn nhi u khó khănế ỹ ự ề
M c dù GDP c a kinh t M trong hai quý cu i c a năm 2009 tăng h n so v i d đoán, nh ngặ ủ ế ỹ ố ủ ơ ớ ự ư
t đ u năm t i nay, nh ng lo l ng c a th tr ng đ i v i vi n c nh kinh t M v n còn. Kinh t M đãừ ầ ớ ữ ắ ủ ị ườ ố ớ ễ ả ế ỹ ẫ ế ỹ
v t qua đ c th i kỳ t i t nh t t tr c t i nay nh ng s ph c h i kinh t s v n r t ch m.ượ ượ ờ ồ ệ ấ ừ ướ ớ ư ự ụ ồ ế ẽ ẫ ấ ậ
2. Tăng tr ng kinh t t m th i khó đ t ch tiêuưở ế ạ ờ ạ ỉ
Tình hình kinh t M đang đ c c i thi n, nh ng do các nhà tiêu dùng v n th n tr ng chi tiêu,ế ỹ ượ ả ệ ư ẫ ậ ọ
s phát tri n c a các ngành ngh trong nhi u lĩnh v c còn ch m ch p, s ph c h i t ng đ i cũng sự ể ủ ề ề ự ậ ạ ự ụ ồ ươ ố ẽ
r t ch m. Các ho t đ ng kinh doanh khác h u nh không ti n tri n, đ c bi t là bi u hi n c a ngànhấ ậ ạ ộ ầ ư ế ể ặ ệ ể ệ ủ
bán l và ngành ch t o đ u không b ng m c tr c kh ng ho ng.ẻ ế ạ ề ằ ứ ướ ủ ả
Ông Buffett còn đ c bi t ch ra r ng, h th ng b o hi m hi n th i c a M đã phá h ng s phátặ ệ ỉ ằ ệ ố ả ể ệ ờ ủ ỹ ỏ ự
tri n kinh t và c n ph i c i cách mang tính c b n. Theo ông, vi c ti p t c đ u t 17% GDP vào chiể ế ầ ả ả ơ ả ệ ế ụ ầ ư
tiêu b o hi m y t là cách làm không thi t th c, trái l i, đa s các qu c gia khác ch c n đ u t 9%ả ể ế ế ự ạ ố ố ỉ ầ ầ ư
GDP, h n n a d ch v y t m i ng i đ c h ng còn nhi u h n. Ông hy v ng, Qu c h i M s ho chơ ữ ị ụ ế ỗ ườ ượ ưở ề ơ ọ ố ộ ỹ ẽ ạ
đ nh l i các ph ng án c i cách y t , đ b t kỳ ph ng án hi n t i này ti t ki m đ c nhi u chi phíị ạ ươ ả ế ể ấ ươ ệ ạ ế ệ ượ ề
h n.ơ
T đ u tháng 2 đ n nay, th tr ng c phi u M đi lên m nh m , cho dù n n kinh t có ph nừ ầ ế ị ườ ổ ế ỹ ạ ẽ ề ế ầ
đ c c i thi n, cũng s không giúp cho th tr ng c phi u h p d n h n. ượ ả ệ ẽ ị ườ ổ ế ấ ẫ ơ
Ngày 1/3, c u Ch t ch ự ủ ị C c d tr liên bang Mụ ự ữ ỹ FED và hi n đang là c v n kinh t c p caoệ ố ấ ế ấ
c a Nhà Tr ng – ông Paul Volcker cho r ng, t c đ tăng tr ng kinh t M trong th i gian nh t đ nh sủ ắ ằ ố ộ ưở ế ỹ ờ ấ ị ẽ
không th đ t đ c ch tiêu, do đó hi n t i ch a đ n lúc đ FED rút b t tính thanh kho n. ể ạ ượ ỉ ệ ạ ư ế ể ớ ả
3. Th tr ng vi c làm v n còn m đ mị ườ ệ ẫ ả ạ
Ông Buffett d đoán, ít nh t tr c khi nhu c u th tr ng đ c khôi ph c, tình hình vi c làmự ấ ướ ầ ị ườ ượ ụ ệ
M v n s ch a đ c c i thi n. Do vi c xây d ng nhà còn ch m ch p. ỹ ẫ ẽ ư ượ ả ệ ệ ự ở ậ ạ
Theo báo cáo kinh t m i nh t c a công ty ch ng khoán Nomura, th tr ng lao đ ng M chế ớ ấ ủ ứ ị ườ ộ ỹ ỉ
c i thi n d n d n, s n xu t d th a do t l th t nghi p cao gây ra r t có th s t o áp l c cho ti nả ệ ầ ầ ả ấ ư ừ ỷ ệ ấ ệ ấ ể ẽ ạ ự ề
l ng và giá c , d đoán, t l l m phát s ti p t c đi theo chi u h ng gi m mang tính chu kỳ.ươ ả ự ỷ ệ ạ ẽ ế ụ ề ướ ả
Nomura d báo, trong c năm nay, FED s v n gi m c lãi su t ng n h n “c c th p” trong “th i gianự ả ẽ ẫ ữ ứ ấ ắ ạ ự ấ ờ
dài”.
Tu n tr c, Th ng vi n M đã thông qua gói kích thích vi c làm tr giá 15 t USD, theoầ ướ ượ ệ ỹ ệ ị ỷ
ph ng án này, các doanh nghi p m i tăng c h i vi c làm s nh n đ c s u đãi thu . Văn phòngươ ệ ớ ơ ộ ệ ẽ ậ ượ ự ư ế
ngân sách Qu c h i M d đoán, ph ng án này có th c u vãn ho c tăng thêm 234000 c h i vi cố ộ ỹ ự ươ ể ứ ặ ơ ộ ệ
làm. H vi n M trong tu n này s ti n hành xét duy t ph ng án này, n u không có gì thay đ i sạ ệ ỹ ầ ẽ ế ệ ươ ế ổ ẽ
đ c trình lên ượ T ng th ng M Barack Obamaổ ố ỹ ký duy t đ chính th c thành lu t.ệ ể ứ ậ
Ngoài ra, B Lao đ ng M vào 5/3 t i s công b báo cáo th t nghi p phi nông nghi p M .ộ ộ ỹ ớ ẽ ố ấ ệ ệ ỹ
Các nhà phân tích d đoán, do bão tuy t nên vi c sa th i c a các doanh nghi p gi m thi u, s ng iự ế ệ ả ủ ệ ả ể ố ườ
th t nghi p phi nông nghi p trong tháng 2 c a M sau khi gi m 2 tri u ng i trong tháng 1, s ti p t cấ ệ ệ ủ ỹ ả ệ ườ ẽ ế ụ
gi m thêm 5 tri u ng i và ti p t c gi m ti p trong tháng 3. Song, tháng 2, t l th t nghi p c a toànả ệ ườ ế ụ ả ế ỷ ệ ấ ệ ủ
n c M s tăng t 9,7% lên 9,8%, m c tăng đ u tiên k t tháng 10 năm ngoái đ n nay.ướ ỹ ẽ ừ ứ ầ ể ừ ế
Page 1 of 20
TR NG ĐHQT H NG BÀNG L P: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG ƯỜ Ồ Ớ
MÔN: Đ U T TÀI CHÍNH SV: VÕ PH C HÙNGẦ Ư ƯỚ
II. KINH T CHÂU Á:Ế
Trong nh ng tháng đ u năm nay, các n n ữ ầ ề kinh t châu Áế s t gi m nhanh đáng kinh ng cụ ả ạ
song hi n t i l i đang h i ph c nhanh h n d ki n. M c tăng tr ng hàng năm che gi u s h i ph cệ ạ ạ ồ ụ ơ ự ế ứ ưở ấ ự ồ ụ
này, đ phát hi n b c ngo t này, hãy nhìn vào m c thay đ i gi a các quý. So sánh quý II v i quý I v iể ệ ướ ặ ứ ổ ữ ớ ớ
m c hàng năm, GDP c a Hàn Qu c tăng tr ng g n 10% ( m c dù v n th p h n 2,55 so v i nămứ ủ ố ưở ầ ặ ẫ ấ ơ ớ
tr c); Singapore tăng 20% (gi m 3.7% năm). Trung Qu c không công b s li u các quý, nh ng cácướ ả ố ố ố ệ ư
nhà kinh t cho r ng GDP c a n c này tăng hàng năm m c 15-17%. ế ằ ủ ướ ở ứ
Các n n kinh t khác trong khu v c ch a công b s li u GDP nh ng r t có th đ u có d uề ế ự ư ố ố ệ ư ấ ể ề ấ
hi u ph c h i. Trong quý II, s n xu t công nghi p c a Đài Loan tăng m c 89% năm. Th m chí Nh tệ ụ ồ ả ấ ệ ủ ở ứ ậ ậ
B n cũng có m c tăng tr ng GDP m nh m , s n xu t công nghi p c a n c này tăng 38% năm.ả ứ ưở ạ ẽ ả ấ ệ ủ ướ
Ng c l i, ượ ạ n n kinh t Mề ế ỹ và châu Âu có d u hi u suy gi m trong quý này. Tăng tr ng theo quý có thấ ệ ả ưở ể
s đi u ch nh trong n a cu i năm nay. ẽ ề ỉ ử ố
Sáu tháng tr c, các n n kinh t châu Á thu c vào hàng y u nh t trên th gi i, vì ướ ề ế ộ ế ấ ế ớ xu t kh uấ ẩ
cho các n c giàu gi m sút. Làm th nào đ các n n kinh t này có th h i ph c trong khi nhu c u t iướ ả ế ể ề ế ể ồ ụ ầ ạ
M và châu Âu v n còn y u kém? M t lí do là s gi m s n l ng vào cu i năm 2008 và đ u năm nayỹ ẫ ế ộ ự ả ả ượ ố ầ
càng tr m tr ng thêm do s thanh lý hàng t n kho trên quy mô l n (các công ty ph i d a vào nh ngầ ọ ự ồ ớ ả ự ữ
ngu n cung c p hi n có). Hàng t n kho ít, s l ng đ n đ t hàng tăng, và các nhà máy l i b t đ u ho tồ ấ ệ ồ ố ượ ơ ặ ạ ắ ầ ạ
đ ng m nh. Quan tr ng h n, ộ ạ ọ ơ nhu c u tiêu dùngầ n i đ a đã h i ph c nh s kích thích phát tri n kinh tộ ị ồ ụ ờ ự ể ế
m nh nh t trên thê gi i. M c tiêu dùng th c c a Hàn Qu c tăng hàng năm m c 14% trong quý II,ạ ấ ớ ứ ự ủ ố ở ứ
đ c khuy n khích b i s c t gi m thu mua bán xe h i và tr giúp các h thu nh p th p. Xu t kh uượ ế ở ự ắ ả ế ơ ợ ộ ậ ấ ấ ẩ
cũng tăng m c hàng năm là 53%, m t ph n là nh nhu c u l n t iở ứ ộ ầ ờ ầ ớ ạ th tr ng Trung Qu c. ị ườ ố
Nh ng ý ki n nghi ng cho r ng ch riêng Trung Qu c không th châm ngòi cho s h i ph cữ ế ờ ằ ỉ ố ể ự ồ ụ
kinh t trên toàn khu v c vì ph n l n xu t kh u c a châu Á đ n Trung Qu c ch là nh ng m t hàng t mế ự ầ ớ ấ ẩ ủ ế ố ỉ ữ ặ ầ
trung s đ c x lý đ xu t sang các n n kinh t phát tri n. Ngân hàng phát tri n châu Á c tính 60%ẽ ượ ử ể ấ ề ế ể ể ướ
hàng xu t kh u c a khu v c s chuy n t i th gi i c a nh ng n c giàu. Tuy nhiên, đi u này khôngấ ẩ ủ ự ẽ ể ớ ế ớ ủ ữ ướ ề
tính đ n cú hích l n mà s h i ph c c a Trung Qu c đang mang l i cho th ng m i và t tin tiêu dùngế ớ ự ồ ụ ủ ố ạ ươ ạ ự
trên toàn khu v c. ự
N u ph ng Tây v n ti p t c ch u nh h ng c a ế ươ ẫ ế ụ ị ả ưở ủ kh ng ho ng kinh tủ ả ế, chuy n gì s x y raệ ẽ ả
v i s ph n c a gói kich thích tài chính và tái d tr c a châu Á? M t báo cáo g n đây c a ông Fredericớ ố ậ ủ ự ữ ủ ộ ầ ủ
Neumann và Robert Prior-Wandesforde c a HSBC cho r ng s ph c h i c a châu Á s di n bi n t tủ ằ ự ụ ồ ủ ẽ ễ ế ố
đ n năm sau nh chính sách ti n t đ c n i l ng. Không gi ng M và châu Âu, n i mà vi c gi m lãiế ờ ề ệ ượ ớ ỏ ố ỹ ơ ệ ả
su t ít có tác đ ng đ n h th ng ngân hàng đang tê li t và t l vay n cao, châu Á, đ c bi t là Trungấ ộ ế ệ ố ệ ỉ ệ ợ ặ ệ
Qu c, đang th a ti n măt, s góp ph n thúc đ y tiêu dùng n i đ a. ố ừ ề ẽ ầ ẩ ộ ị
Có l nguy c chính đang rình r p khu v c kinh t m i phát tri n châu Á không ph i là nhuẽ ơ ậ ự ế ớ ể ả
c u tiêu dùng suy y u ph ng Tây mà là bong bóng giá tài s n hay l m phát trong khu v c. Ngânầ ế ở ươ ả ạ ự
hàng d tr n Đ đã tăng m c d báo l m phát cho năm nay lên 5% cao h n h n so v i m c tiêu 3%.ự ữ Ấ ộ ứ ự ạ ơ ẳ ớ ụ
Các nhà ho ch đ nh chính sách ngân hàng đã yêu c u các ngân hàng tuân th quy đ nh v tài s n thạ ị ầ ủ ị ề ả ế
ch p và đ m b o các ngu n vay s đ c đ u t vào n n kinh t th t, ch không ph i c phi u. N uấ ả ả ồ ẽ ượ ầ ư ề ế ậ ứ ả ổ ế ế
Fed c a M đã làm đ c đi u này và chú ý h n đ n bong bóng tài chính, th gi i đã không h n lo nủ ỹ ượ ề ơ ế ế ớ ỗ ạ
nh hi n nay.ư ệ
III. Kinh t Vi t Nam 2010ế ệ
Vi t Nam trong năm 2009 đã liên t c tăng tr ng GDP d ng 5.5%. Kinh t th gi i cũngệ ụ ưở ươ ế ế ớ
đang ph c h i chung. Các chính sách ụ ồ kích thích kinh tế c a Chính ph năm 2009 v n ti p t c đ củ ủ ẫ ế ụ ượ
Page 2 of 20
TR NG ĐHQT H NG BÀNG L P: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG ƯỜ Ồ Ớ
MÔN: Đ U T TÀI CHÍNH SV: VÕ PH C HÙNGẦ Ư ƯỚ
tri n khai vào năm t i. Vi t Nam cũng có nhi u kinh nghi m khi đã v t qua hai c n bão l n: l m phátể ớ ệ ề ệ ượ ơ ớ ạ
cao 2008 và suy gi m kinh t 2009. Do đó, năm 2010 là th i đi m Vi t Nam s v n hành tr n tru h nả ế ờ ể ệ ẽ ậ ơ ơ
gu ng máy phát tri n kinh t . ồ ể ế
Các ngu n v n FDI và ODA ti p t c đ vào Vi t Nam, bên c nh nh ng ngu n v n trongồ ố ế ụ ổ ệ ạ ữ ồ ố
n c. L i th này s góp ph n t o ra m t s c m nh t ng th v v n n i l c và ngo i l c, thúc đ y kinhướ ợ ế ẽ ầ ạ ộ ứ ạ ổ ể ề ố ộ ự ạ ự ẩ
t Vi t Nam phát tri n. Đ ng th i, c ng v i tinh th n l c quan c a ng i Vi t thì đ t m c tiêu ch sế ệ ể ồ ờ ộ ớ ầ ạ ủ ườ ệ ặ ụ ỉ ố
tăng tr ng kinh t 6,5% vào năm 2010 không ph i là quá khó.ưở ế ả
Tuy nhiên, trong năm t i, ớ h th ng ngân hàng Vi t Namệ ố ệ s ph i đ i m t v i s h i nh p tẽ ả ố ặ ớ ự ộ ậ ồ ạ
t nh ng nhà băng n c ngoài, t o ra m t s c nh tranh kh c li t h n. Đòi h i kh năng qu n tr c aừ ữ ướ ạ ộ ự ạ ố ệ ơ ỏ ả ả ị ủ
các ngân hàng trong n c cao h n, tăng t c h n và hi u qu h n, nh ng s c nh tranh này không t oướ ơ ố ơ ệ ả ơ ư ự ạ ạ
nên tình tr ng b t n c a h th ng tài chính trong n c. Ng c l i, s t o ra m t làn sóng c nh tranhạ ấ ổ ủ ệ ố ướ ượ ạ ẽ ạ ộ ạ
m nh đ phát tri n. ạ ể ể
Kinh t Vi t Nam s tăng tr ng trên 6,5% vào năm 2010 n u Chính ph có gi i pháp đi uế ệ ẽ ưở ế ủ ả ề
hành h p lý.ợ
Theo đó, các ngân hàng th ng m i c n ph i liên k t ch t ch d i s đi u hành Ngânươ ạ ầ ả ế ặ ẽ ướ ự ề
hàng Nhà n c Vi t Nam, nh m t o thành m t h th ng th t s b n v ng, c u thành h th ng th nướ ệ ằ ạ ộ ệ ố ậ ự ề ữ ấ ệ ố ầ
kinh trung ng cho n n kinh t . B i ch c n m t s b t n c a h th ng ngân hàng s ngay l p t cươ ề ế ở ỉ ầ ộ ự ấ ổ ủ ệ ố ẽ ậ ứ
gây ra nh h ng l n cho kinh t Vi t Nam. Minh ch ng c th nh t là t n c M , khi m t, hai ngânả ưở ớ ế ệ ứ ụ ể ấ ừ ướ ỹ ộ
hàng l n c a M b phá s n năm 2008 kéo theo tình tr ng phá s n 140 ngân hàng năm 2009, ngay l pớ ủ ỹ ị ả ạ ả ậ
t c làm lung lay n n kinh t toàn c u.ứ ề ế ầ
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà n c c n ph i can thi p m nh h n vào th tr ng liên ngân hàng.ướ ầ ả ệ ạ ơ ị ườ
Hay nói cách khác, Nhà n c thông qua nghi p v ho t đ ng th tr ng m làm cho th tr ng liên ngânướ ệ ụ ạ ộ ị ườ ở ị ườ
hàng ph i t ng thích v i ả ươ ớ lãi su tấ tái c p v n - tái chi t kh u, tránh nh ng cú s c v lãi su t. Đ ng th i,ấ ố ế ấ ữ ố ề ấ ồ ờ
làm sao đ v n can thi p trên th tr ng có th t i tay các ngân hàng có nhu c u. V a qua, vi c h trể ố ệ ị ườ ể ớ ầ ừ ệ ỗ ợ
v n đã đi t i các ngân hàng l n, và r i t ngân hàng l n l i ch y qua các ngân hàng nh . Chính phố ớ ớ ồ ừ ớ ạ ạ ỏ ủ
c n nghiên c u, c i ti n ho t đ ng nghi p v th tr ng m đ làm sao đ t hi u qu cao nh t trongầ ứ ả ế ạ ộ ệ ụ ị ườ ở ể ạ ệ ả ấ
th i gian t i.ờ ớ
V đi u hành lãi su t, Vi t Nam không nên ch y theo CPI, mà lãi su t đó c n ph i đ cề ề ấ ệ ạ ấ ầ ả ượ
đi u hành n đ nh theo l m phát c b n đ tránh gây cú s c cho n n kinh t . B i nh năm 2008, giá cề ổ ị ạ ơ ả ể ố ề ế ở ư ả
tăng lên ph n l n là do giá d u tăng và giá l ng th c lên cao. N u Vi t Nam căn c vào đó đ đ y lãiầ ớ ầ ươ ự ế ệ ứ ể ẩ
su t tăng cao, b t ng giá d u thô, l ng th c r t xu ng, thì vô tình l i t o ra nh ng cú s c cho n nấ ấ ờ ầ ươ ự ớ ố ạ ạ ữ ố ề
kinh t . Đây là v n đ mà Vi t Nam nên h n ch và c t lõi v n là u tiên cho tăng tr ng kinh t b nế ấ ề ệ ạ ế ố ẫ ư ưở ế ề
v ng. ữ
M t trong nh ng gi i pháp đ ộ ữ ả ể tăng tr ng kinh tưở ế là chú tr ng n i l ng gánh n ng cho doanhọ ớ ỏ ặ
nghi p b ng cách gi m thu , k c thu su t thu thu nh p doanh nghi p và giá tr gia tăng. Gi m thuệ ằ ả ế ể ả ế ấ ế ậ ệ ị ả ế
là gi i pháp tr ng tâm đ kích c u đ u t cũng nh kích c u tiêu dùng thông qua gi m chi phí s n xu tả ọ ể ầ ầ ư ư ầ ả ả ấ
kinh doanh, gi m giá t ng x ng đ m b o tăng tiêu dùng th c t c a ng i dân.ả ươ ứ ả ả ự ế ủ ườ
Trong năm t i, thâm h t tài kho n vãng lai d ki n s gi m so v i năm 2009. Vì nhu c u bênớ ụ ả ự ế ẽ ả ớ ầ
ngoài cao và giá xu t kh u tăng lên s giúp thúc đ y xu t kh u, l ng ki u h i chuy n v cũng s tăngấ ẩ ẽ ẩ ấ ẩ ượ ề ố ể ề ẽ
lên. Dòng v n FDI và đ u t gián ti p n c ngoài s gia tăng tr l i do đi u ki n tài chính toàn c u,ố ầ ư ế ướ ẽ ở ạ ề ệ ầ
ni m tin c a các nhà đ u t đ c c i thi n. Cán cân thanh toán t ng th s quay tr l i m c th ng d .ề ủ ầ ư ượ ả ệ ổ ể ẽ ở ạ ứ ặ ư
Page 3 of 20
TR NG ĐHQT H NG BÀNG L P: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG ƯỜ Ồ Ớ
MÔN: Đ U T TÀI CHÍNH SV: VÕ PH C HÙNGẦ Ư ƯỚ
Th tr ng n i đ a c n ti p t c đ c chú tr ng khai thác trong năm 2010, vì đây là sân nhàị ườ ộ ị ầ ế ụ ượ ọ
c a các ủ doanh nghi p Vi t Namệ ệ . Do đó, Chính ph c n ti p t c s d ng chính sách ti n t và tài khóaủ ầ ế ụ ử ụ ề ệ
đ h tr doanh nghi p nâng cao s c c nh tranh v i các n c nh m ch ng nh p siêu, cân đ i cán cânể ỗ ợ ệ ứ ạ ớ ướ ằ ố ậ ố
th ng m i.ươ ạ
Cu i cùng, Vi t Nam nên l u ý m t s khó khăn s g p ph i trong năm 2010. Kinh t thố ệ ư ộ ố ẽ ặ ả ế ế
gi i ph c h i nh ng r t mong manh và ch a đ ng nhi u y u t b t ng tìm n. Tình tr ng th t nghi pớ ụ ồ ư ấ ứ ự ề ế ố ấ ờ ẩ ạ ấ ệ
toàn c u r t l n làm nh h ng đ n t ng c u th gi i. Các n c th c hi n nhi u chính sách b o hầ ấ ớ ả ưở ế ổ ầ ế ớ ướ ự ệ ề ả ộ
gây khó khăn cho xu t kh u Vi t Nam. Vi c C c d tr liên bang M (FED) ti p t c chính sách ti n tấ ẩ ệ ệ ụ ự ữ ỹ ế ụ ề ệ
n i l ng s làm giá c bi n đ ng m nh... Nh ng y u t này tác đ ng tr c ti p vào n n kinh t n c ta,ớ ỏ ẽ ả ế ộ ạ ữ ế ố ộ ự ế ề ế ướ
theo nhi u kênh, nhi u tuy n khác nhau.ề ề ế
Riêng khu v c ti n t ch a b n v ng, r i ro cao. Các ự ề ệ ư ề ữ ủ th tr ng ch ng khoánị ườ ứ , ti n t , ngo iề ệ ạ
h i đã có d u hi u ph c h i, song còn ch a đ ng nhi u b t n. Th tr ng vàng còn bi n đ ng nhi uố ấ ệ ụ ồ ứ ự ề ấ ổ ị ườ ế ộ ề
cũng tác đ ng không nh t i n đ nh ti n t và các cân đ i vĩ mô c a Vi t Nam trong năm 2010.Th t sộ ỏ ớ ổ ị ề ệ ố ủ ệ ậ ự
Vi t Nam có c n m t gói kích thích kinh t cho năm 2010? Phân tích hi u qu c a gói kích thích kinh tệ ầ ộ ế ệ ả ủ ế
năm 2009 s giúp chúng ta nhìn nh n rõ h n v v n đ này.ẽ ậ ơ ề ấ ề
1. GÓI KÍCH THÍCH KINH T NĂM 2009Ế
1.1. Hoàn c nh ra đ i gói kích thích kinh tả ờ ế
Kh ng ho ng kinh t toàn c uủ ả ế ầ xu t hi n t đ u năm 2008 và chính th c bùng n vào cu iấ ệ ừ ầ ứ ổ ố
quý 3-2008 v i s ki n phá s n c a Leman Brother ngày 15-9-2008. Ngày 11-12-2008, Chính ph đã cóớ ự ệ ả ủ ủ
Ngh quy t s 30 v nh ng gi i pháp c p bách nh m ngăn ch n suy gi m kinh t , duy trì tăng tr ngị ế ố ề ữ ả ấ ằ ặ ả ế ưở
kinh t , b o đ m an sinh xã h i. Tuy nhiên, các m c tiêu kinh t c a Vi t Nam đ t ra cho năm 2009 v nế ả ả ộ ụ ế ủ ệ ặ ẫ
r t tham v ng v i GDP tăng 6,5%, ấ ọ ớ xu t kh uấ ẩ tăng 13%, đ u t toàn xã h i đ t 39,5% GDP, l m phátầ ư ộ ạ ạ
d i 15%, thâm h t ngân sách nhà n c (NSNN) 4,82% GDP.ướ ụ ướ
Đ n h t quý 1-2009, khi so v i cùng kỳ, tăng tr ng kinh t ch đ t 3,1%, xu t kh u ch tăngế ế ớ ưở ế ỉ ạ ấ ẩ ỉ
2,4% (n u lo i tr 2,3 t đô la tái xu t vàng thì kim ng ch xu t kh u gi m t i 15%), v n đ u t tuy tăngế ạ ừ ỉ ấ ạ ấ ẩ ả ớ ố ầ ư
9%, song v n FDI l i gi m t i 32% thì chúng ta m i đánh giá h t đ c tác đ ng sâu s c c a kh ngố ạ ả ớ ớ ế ượ ộ ắ ủ ủ
ho ng kinh t toàn c u đ n kinh t Vi t Nam, đ c bi t là t i kim ng ch xu t kh u và đ u t n c ngoài,ả ế ầ ế ế ệ ặ ệ ớ ạ ấ ẩ ầ ư ướ
thông qua đó làm gi m t c đ ả ố ộ tăng tr ng kinh tưở ế. Tuy v y, đ n n a cu i tháng 6-2009, chúng ta m iậ ế ử ố ớ
đi u ch nh các m c tiêu kinh t c b n trong b i c nh đã tri n khai th c hi n gói kích c u t đ u thángề ỉ ụ ế ơ ả ố ả ể ự ệ ầ ừ ầ
2-2009.
Theo Ngh quy t Qu c h i ngày 19-6-2009, t c đ tăng tr ng kinh t đ c đi u ch nh gi mị ế ố ộ ố ộ ưở ế ượ ề ỉ ả
xu ng còn 5%, xu t kh u ch tăng 3%, CPI tăng d i 10%, t ng v n đ u t toàn xã h i l i không đi uố ấ ẩ ỉ ướ ổ ố ầ ư ộ ạ ề
ch nh trong khi thâm h t NSNN đ c đi u ch nh lên 7% GDP. ỉ ụ ượ ề ỉ
1.2. Hi u quệ ả
V b n ch t, tuy không h n là ề ả ấ ẳ gói kích c uầ nh nhi u n c khác nh ng gói kích thích kinhư ở ề ướ ư
t năm 2009 (gói 1) v n d a trên vi c n i l ng c chính sách ti n t và chính sách tài khóa, bao g m cế ẫ ự ệ ớ ỏ ả ề ệ ồ ả
tăng tín d ng, gi m lãi su t, tăng chi tiêu NSNN và gi m thu .ụ ả ấ ả ế
1.3. Liên quan đ n vi c n i l ng chính sách ti n tế ệ ớ ỏ ề ệ
Tính đ n 24-9-2009, v n tín d ng theo Quy t đ nh 131 ngày 23-1-2009 c a Th t ng (gói hế ố ụ ế ị ủ ủ ướ ỗ
tr lãi su t 4%) đã gi i ngân trên 405.000 t đ ng (95%), tín d ng theo Quy t đ nh 443 (h tr lãi su tợ ấ ả ỉ ồ ụ ế ị ỗ ợ ấ
Page 4 of 20
TR NG ĐHQT H NG BÀNG L P: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG ƯỜ Ồ Ớ
MÔN: Đ U T TÀI CHÍNH SV: VÕ PH C HÙNGẦ Ư ƯỚ
4% cho vay trung và dài h n) và Quy t đ nh 497 (h tr lãi su t cho nông nghi p nông thôn) trên 34.000ạ ế ị ỗ ợ ấ ệ
t đ ng, gi i ngân tín d ng b o lãnh qua Ngân hàng Phát tri n Vi t Nam trên 10.000 t đ ng (59%).ỉ ồ ả ụ ả ể ệ ỉ ồ
T ng s ti n h tr lãi su t chuy n cho các t ch c tín d ng c th c hi n năm 2009 kho ng 10.000 tổ ố ề ỗ ợ ấ ể ổ ứ ụ ướ ự ệ ả ỉ
đ ng (59%).ồ
Theo B K ho ch và Đ u t (KH&ĐT), gói h tr lãi su t đã t o đi u ki n cho các doanhộ ế ạ ầ ư ỗ ợ ấ ạ ề ệ
nghi p ti p c n lãi su t th p, thông qua đó, h giá thành s n ph m, duy trì và m r ng s n xu t kinhệ ế ậ ấ ấ ạ ả ẩ ở ộ ả ấ
doanh, t o vi c làm cho ng i lao đ ng, tuy nhiên l i không có s li u ch ng minh c th . Th c t choạ ệ ườ ộ ạ ố ệ ứ ụ ể ự ế
th y đã có s trùng l p v đ i t ng h tr lãi su t, vi c tri n khai nhi u c ch h tr lãi su t cùng v iấ ự ắ ề ố ượ ỗ ợ ấ ệ ể ề ơ ế ỗ ợ ấ ớ
chính sách n i l ng ti n tớ ỏ ề ệ làm t ng ph ng ti n thanh toán và tín d ng tăng m c cao, gây s c épổ ươ ệ ụ ở ứ ứ
tăng lãi su t và l m phát.ấ ạ
Theo các đánh giá khác nhau, có t i 80-92% s doanh nghi p không đ c h ng chính sáchớ ố ệ ượ ưở
u đãi này và t ng tín d ng u đãi lãi su t cũng ch chi m kho ng 80% t ng tín d ng. M c h tr lãiư ổ ụ ư ấ ỉ ế ả ổ ụ ứ ỗ ợ
su t ti n vay 4% là quá l n, nên kéo dài s phát sinh tâm lý l i s h tr c a Nhà n c. Đ n nay,ấ ề ớ ẽ ỷ ạ ự ỗ ợ ủ ướ ế
hi u qu th t s c a gói h tr lãi su t 4% ch a đ c ch ng minh trong khi nh ng h l y tiêu c c c aệ ả ậ ự ủ ỗ ợ ấ ư ượ ứ ữ ệ ụ ự ủ
nó là r t l n, làm “méo mó” th tr ng tín d ng đang tăng tr ng quá nóng. ấ ớ ị ườ ụ ưở
Tín d ng đ i v i n n kinh t c đên cuôi tháng 10 đã tăng 33,29%, trong khi huy đ ng v nụ ố ớ ề ế ướ ́ ́ ộ ố
ch tăng 25,72%. Theo d báo c a IMF, t đ u năm 2009, tín d ng ch c n tăng 12,9% đã đ m b o choỉ ự ủ ừ ầ ụ ỉ ầ ả ả
Vi t Nam tăng tr ng kinh t kho ng 4%. Tăng tr ng tín d ng nhanh đã gây s c ép tăng lãi su t, d nệ ưở ế ả ưở ụ ứ ấ ẫ
đ n h qu là tăng chi phí v n, làm tăng giá thành s n xu t, khi n vi c huy đ ng v n trái phi u chínhế ệ ả ố ả ấ ế ệ ộ ố ế
ph g p nhi u khó khăn. ủ ặ ề
1.4. Liên quan đ n ế chính sách tài khóa
Tính đ n đ u tháng 10-2009, t ng s v n NSNN đã ng tr c k ho ch năm 2009 đ c hoãnế ầ ổ ố ố ứ ướ ế ạ ượ
thu h i là 3.400 t đ ng (100%). V n ng tr c k ho ch 2010-2011 cho các ch ng trình d án đ nồ ỉ ồ ố ứ ướ ế ạ ươ ự ế
ngày 30-6-2009 là 15.492 t đ ng; v n ng tr c năm 2010-2011 đ b sung cho các d án quan tr ngỉ ồ ố ứ ướ ể ổ ự ọ
c p bách là 12.627 t đ ng (47%); t ng v n ng tr c cho kiên c hóa kênh m ng, c p bù chênh l chấ ỉ ồ ổ ố ứ ướ ố ươ ấ ệ
lãi su t, h tr doanh nghi p duy trì lao đ ng... kho ng 37.100 t đ ng (99,7%).ấ ỗ ợ ệ ộ ả ỉ ồ
Ngu n v n NSNN k ho ch năm 2008 đ c kéo dài gi i ngân đ n h t tháng 6-2009 th cồ ố ế ạ ượ ả ế ế ự
hi n kho ng 22.000 t đ ng (97,8%). V n trái phi u chính ph chuy n ngu n sang năm 2009 gi i ngânệ ả ỉ ồ ố ế ủ ể ồ ả
đ n h t tháng 8-2009 đ t 4.500 t đ ng (60%). V n phát hành b sung trái phi u chính ph , c đ nế ế ạ ỉ ồ ố ổ ế ủ ướ ế
h t tháng 9-2009 gi i ngân đ c kho ng 10.000 t đ ng (50%). y ban Kinh t Qu c h i cho bi t có t iế ả ượ ả ỉ ồ Ủ ế ố ộ ế ớ
36/40 đ t phát hành trái phi u không thành công.ợ ế
T ng thu ngân sách đ c mi n, gi m, giãn đ n h t 7-2009 kho ng 14.700 t đ ng, c cổ ượ ễ ả ế ế ả ỉ ồ ướ ả
năm kho ng 20.000 t đ ng (71%), trong đó gi m, giãn ả ỉ ồ ả thu thu nh p doanh nghi pế ậ ệ kho ng 9.900 tả ỉ
đ ng; gi m thu giá tr gia tăng kho ng 4.470 t đ ng; mi n thu thu nh p cá nhân kho ng 4.507 tồ ả ế ị ả ỉ ồ ễ ế ậ ả ỉ
đ ng; gi m thu l phí tr c b kho ng 1.140 t đ ng. Ngoài ra, gi m, giãn th i h n n p thu giá tr giaồ ả ệ ướ ạ ả ỉ ồ ả ờ ạ ộ ế ị
tăng đ i v i hàng hóa xu t nh p kh u năm 2009 kho ng 7.000 t đ ng, trong đó gi m thu do gi m thuố ớ ấ ậ ẩ ả ỉ ồ ả ả ế
50% t i khâu nh p kh u c kho ng 5.000 t đ ng; giãn n p thu 180 ngày cho máy móc thi t b ,ạ ậ ẩ ướ ả ỉ ồ ộ ế ế ị
ph ng ti n v n t i chuyên dùng c kho ng 2.000 t đ ng. M c dù th c hi n mi n gi m thu nh v yươ ệ ậ ả ướ ả ỉ ồ ặ ự ệ ễ ả ế ư ậ
nh ng y ban Tài chính ngân sách Qu c h i v n đánh giá thu NSNN năm 2009 v n v t kho ng 2,9%ư Ủ ố ộ ẫ ẫ ượ ả
so v i d toán.ớ ự
Page 5 of 20
TR NG ĐHQT H NG BÀNG L P: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG ƯỜ Ồ Ớ
MÔN: Đ U T TÀI CHÍNH SV: VÕ PH C HÙNGẦ Ư ƯỚ
B K ho ch và Đ u t đánh giá, vi c th c hi n các u đãi v thu là kh n tr ng, đúng đ iộ ế ạ ầ ư ệ ự ệ ư ề ế ẩ ươ ố
t ng, góp ph n giúp doanh nghi p n đ nh s n xu t kinh doanh, t o chuy n bi n tích c c cho n n kinhượ ầ ệ ổ ị ả ấ ạ ể ế ự ề
t . Tuy v y cũng không có s li u c th ch ng minh cho nh n đ nh này.ế ậ ố ệ ụ ể ứ ậ ị
Ngoài ra, Chính ph đã cho phép mua d tr g o tr giá 1.300 t đ ng, xăng d u tr giá 1.500ủ ự ữ ạ ị ỉ ồ ầ ị
t đ ng; ng chi h tr h nghèo ăn T t K S u, h tr doanh nghi p khó khăn, h tr thay th xe côngỉ ồ ứ ỗ ợ ộ ế ỷ ử ỗ ợ ệ ỗ ợ ế
nông, xe ba bánh, kh c ph c thiên tai... t ng c ng kho ng 7.000 t đ ng.ắ ụ ổ ộ ả ỉ ồ
N i l ng chính sách tài khóa đã d n t i h qu tr c ti p là b i chi ngân sách lên đ n 6,9%ớ ỏ ẫ ớ ệ ả ự ế ộ ế
GDP ch a tính đ n các kho n chi t ngu n ư ế ả ừ ồ trái phi u chính phế ủ, các kho n Chính ph vay v choả ủ ề
doanh nghi p vay l i. N chính ph cũng tăng m nh t 36,5% GDP năm 2008 lên đ n 40% GDP nămệ ạ ợ ủ ạ ừ ế
2009 và năm 2010 d ki n kho ng 44% GDP.K t qu t ng h p c a gói 1 là góp ph n tích c c vào t cự ế ả ế ả ổ ợ ủ ầ ự ố
đ tăng tr ng kinh t , quí sau cao h n tr c, d ki n quý 4 tăng 6,8% và c năm đ t m c tiêu 5-5,2%.ộ ưở ế ơ ướ ự ế ả ạ ụ
Tuy v y, kim ng ch xu t kh u đ n h t quí 3 v n gi m t i 14,3% so v i cùng kỳ (c p nh t đ n cu iậ ạ ấ ẩ ế ế ẫ ả ớ ớ ậ ậ ế ố
tháng 11 ch còn gi m 11,4%) và t ng v n đ u t v n tăng 14,4%, trong đó v n đ u t nhà n c tăngỉ ả ổ ố ầ ư ẫ ố ầ ư ướ
t i 45,5%, v n ngoài nhà n c tăng 12,6% nh ng v n đ u t n c ngoài l i gi m 11,2% so v i cùng kỳ.ớ ố ướ ư ố ầ ư ướ ạ ả ớ
D ki n t ng v n đ u t c năm lên t i 42,2%GDP.ự ế ổ ố ầ ư ả ớ
2. GÓI KÍCH C U TH HAIẦ Ứ
Nh v y, gói kích thích kinh t c a năm 2009 đã góp ph n gi i quy t đ c m t s v n đư ậ ế ủ ầ ả ế ượ ộ ố ấ ề
tr c m t v tăng tr ng và ướ ắ ề ưở n đ nh kinh t vĩ môổ ị ế trong năm 2009 nh ng nh ng h qu tiêu c c mà nóư ữ ệ ả ự
đ l i t ng đ i dài c đ i v i kh năng tăng tr ng b n v ng cũng nh kh năng n đ nh kinh t vĩể ạ ươ ố ả ố ớ ả ưở ề ữ ư ả ổ ị ế
mô. Chính vì v y, c n h t s c th n tr ng khi quy t đ nh tri n khai các bi n pháp kích thích kinh t choậ ầ ế ứ ậ ọ ế ị ể ệ ế
năm 2010 và các năm ti p theo.ế
Theo tính toán c a B K ho ch và Đ u t , t c đ tăng tr ng năm 2010 tăng 6,5%, l mủ ộ ế ạ ầ ư ố ộ ưở ạ
phát kho ng 7-8%, GDP theo giá th c t đ t kho ng 1.931 ngàn t đ ng, x p x 106 t đô la M , thuả ự ế ạ ả ỉ ồ ấ ỉ ỉ ỹ
nh p bình quân đ u ng i đ t trên 1.200 đô la, ngu n v n đ u t phát tri n toàn xã h i năm 2010 đ tậ ầ ườ ạ ồ ố ầ ư ể ộ ạ
kho ng 801.000 t đ ng, b ng kho ng 41,5% GDP... Các m c tiêu này tuy t ng đ i cao nh ng v n cóả ỉ ồ ằ ả ụ ươ ố ư ẫ
th đ t đ c thông qua các bi n pháp khác, không mang tính c p bách, tình th nh gói kích thích kinhể ạ ượ ệ ấ ế ư
t v a qua mà nên g n bó ch t ch v i chi n l c phát tri n t ng th tái c c u n n kinh t đ m b oế ừ ắ ặ ẽ ớ ế ượ ể ổ ể ơ ấ ề ế ả ả
tăng tr ng n đ nh, b n v ng và hi u qu h n.ưở ổ ị ề ữ ệ ả ơ
3. H NG PHÁT TRI N NĂM 2010ƯỚ Ể
Đ đánh giá t ng quát n n kinh t , ng i ta th ng theo dõi các ch tiêu vĩ mô nh : t c để ổ ề ế ườ ườ ỉ ư ố ộ
tăng t ng t ng s n ph m xã h i, t l l m phát, tình tr ng th t nghi p. Ngoài ra, m t s ch tiêu khácưở ổ ả ẩ ộ ỷ ệ ạ ạ ấ ệ ộ ố ỉ
cũng r t đáng quan tâm nh : ấ ư cán cân th ng m i, cán cân thanh toánươ ạ , ch t l ng tăng tr ng, thu chiấ ượ ưở
ngân sách... M t s qu c gia, trong đó có Vi t Nam, th ng đ t ra các m c tiêu cho t ng năm và th mộ ố ố ệ ườ ặ ụ ừ ậ
chí cho c m t giai đo n phát tri n. n đ nh kinh t vĩ mô có nghĩa là tăng tr ng cao và n đ nh; l mả ộ ạ ể Ổ ị ế ưở ổ ị ạ
phát th p; cán cân th ng m i, cán cân thanh toán, thu chi ngân sách... ph i m c h p lý.ấ ươ ạ ả ở ứ ợ
Nhìn d i góc đ th tr ng thì n đ nhướ ộ ị ườ ổ ị kinh t vĩ môế cũng t ng đ ng v i vi c n đ nh các thươ ồ ớ ệ ổ ị ị
tr ng: ti n t - tín d ng, b t đ ng s n, ch ng khoán, các th tr ng hàng hoá, d ch v , xu t nh pườ ề ệ ụ ấ ộ ả ứ ị ườ ị ụ ấ ậ
kh u... T t c các th tr ng này đ u có m i liên h và tác đ ng qua l i v i nhau r t ch t ch .ẩ ấ ả ị ườ ề ố ệ ộ ạ ớ ấ ặ ẽ
Ch ng h n nh t c đ tăng tr ng tín d ng tăng nhanh s làm nóng n n kinh t và làm sôiẳ ạ ư ố ộ ưở ụ ẽ ề ế
đ ng các th tr ng khác và có nguy c l m phát cao; ộ ị ườ ơ ạ th tr ng b t đ ng s nị ườ ấ ộ ả phát tri n m nh s kéoể ạ ẽ
theo ngành xây d ng đi lên; th tr ng ch ng khoán kém h ng ph n có th là nguyên nhân khi n vàngự ị ườ ứ ư ấ ể ế
và m t s hàng hoá chi n l c lên ngôi... Chính vì v y, vi c n đ nh kinh t vĩ mô chung quy l i là c nộ ố ế ượ ậ ệ ổ ị ế ạ ầ
Page 6 of 20
TR NG ĐHQT H NG BÀNG L P: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG ƯỜ Ồ Ớ
MÔN: Đ U T TÀI CHÍNH SV: VÕ PH C HÙNGẦ Ư ƯỚ
n đ nh m t s th tr ng ch ch t, trong đó ba th tr ng quan tr ng là: ti n t -tín d ng, b t đ ng s n,ổ ị ộ ố ị ườ ủ ố ị ườ ọ ề ệ ụ ấ ộ ả
ch ng khoán.ứ
3.1. Th tr ng ti n t - tín d ngị ườ ề ệ ụ
Đây đ c xem là th tr ng quan tr ng nh t trong toàn b n n kinh t và t tr c đ nượ ị ườ ọ ấ ộ ề ế ừ ướ ế
nay, nó đ c ki m soát ch t ch và mang tính chuyên nghi p cao b i Ngân hàng Trung ng c a m iượ ể ặ ẽ ệ ở ươ ủ ỗ
n c. Vi c qu n lý ướ ệ ả th tr ng ti n tị ườ ề ệ - tín d ng có s khác nhau gi a các n c tuỳ vào m c đ phátụ ự ữ ướ ứ ộ
tri n c a n n kinh t th tr ng. Đ i v i các n n kinh t kém phát tri n, đ n đ nh th tr ng này c nể ủ ề ế ị ườ ố ớ ề ế ể ể ổ ị ị ườ ầ
ph i ki m soát h p lý t ng ph ng ti n thanh toán; các lo i lãi su t ch đ o, t c đ tăng tr ng tínả ể ợ ổ ươ ệ ạ ấ ủ ạ ố ộ ưở
d ng, ch t l ng tín d ng. Trên th tr ng ngo i h i c n ki m soát dòng ti n và t giá c a m t sụ ấ ượ ụ ị ườ ạ ố ầ ể ề ỷ ủ ộ ố
ngo i t ch ch t so v i n i t . Vi c th n i t giá h i đoái các n c kém phát tri n có th d n đ nạ ệ ủ ố ớ ộ ệ ệ ả ổ ỷ ố ở ướ ể ể ẫ ế
nhi u r i ro h n là thu n l i.ề ủ ơ ậ ợ
3.2. Th tr ng b t đ ng s nị ườ ấ ộ ả
Th tr ng b t đ ng s n có quy mô v n hoá l n nh t và có nh h ng đ n n n kinh tị ườ ấ ộ ả ố ớ ấ ả ưở ế ề ế
trên nhi u m t. B t đ ng s n là tài s n thi t y u c a dân c và doanh nghi p. Vì v y, bong bóng b tề ặ ấ ộ ả ả ế ế ủ ư ệ ậ ấ
đ ng s n là m i nguy cho n n kinh t và m t n đ nh xã h i. Nó là m t ph n nguyên nhân c a thamộ ả ố ề ế ấ ổ ị ộ ộ ầ ủ
nhũng, tranh ch p dân s , b t bình đ ng xã h i, góp ph n làm gi m hi u qu đ u t . ấ ự ấ ẳ ộ ầ ả ệ ả ầ ư
Bong bóng b t đ ng s nấ ộ ả cũng t o ra bong bóng tiêu dùng và gia tăng l m phát. Ki m soát thạ ạ ể ị
tr ng b t đ ng s n theo kinh nghi m c a nhi u n c là đánh thu lu ti n trên c s di n tích nhà đ tườ ấ ộ ả ệ ủ ề ướ ế ỹ ế ơ ở ệ ấ
và giá tr b t đ ng s n, đ ng th i v i vi c tăng qu nhà xã h i nh m đáp ng nhu c u c a t ng l pị ấ ộ ả ồ ờ ớ ệ ỹ ở ộ ằ ứ ầ ủ ầ ớ
dân c thu nh p th p. Thi t nghĩ, vi c xây d ng các nhà máy đi n, n c là không quá khó khăn màư ậ ấ ế ệ ự ệ ướ
chúng ta đang ph i s d ng các s n ph m này theo giá lu ti n thì ch tr ng đánh thu lu ti n đ iả ử ụ ả ẩ ỹ ế ủ ươ ế ỹ ế ố
v i b t đ ng s n cũng không ph i là kh t khe.ớ ấ ộ ả ả ắ
3.3. Th tr ng ch ng khoánị ườ ứ
TTCK Vi t Nam m i phát tri n đ c tám năm nh ng đã và đang tr thành m t kênh đ uệ ớ ể ượ ư ở ộ ầ
t thu hút s quan tâm c a các doanh nghi p và dân chúng, đ ng th i ngày càng đóng vai trò to l nư ự ủ ệ ồ ờ ớ
trong n n kinh t . M t TTCK n đ nh ph i có t i thi u các tính ch t sau:ề ế ộ ổ ị ả ố ể ấ
Tính h p lý c a TTCK th hi n các ợ ủ ể ệ ở ch s ch ng khoánỉ ố ứ và th giá c phi u ph i ph n ánhị ổ ế ả ả
đúng s c kho c a n n kinh t và hi u qu s n xu t - kinh doanh c a doanh nghi p. các n c phátứ ẻ ủ ề ế ệ ả ả ấ ủ ệ Ở ướ
tri n thì TTCK đã th c hi n khá t t vai trò này và các ch s ch ng khoán đ c xem là hàm th bi u c aể ự ệ ố ỉ ố ứ ượ ử ể ủ
n n kinh t . các n c có TTCK kém phát tri n do trình đ đ u t còn h n ch nên các ch s ch ngề ế Ở ướ ể ộ ầ ư ạ ế ỉ ố ứ
khoán bi n đ i th t th ng và ch a đóng vai trò “chi c nhi t k ” c a n n kinh t .ế ổ ấ ườ ư ế ệ ế ủ ề ế
Tính thanh kho n c a TTCK giúp nhà đ u t yên tâm v i các th i h n đ u t khác nhau vàả ủ ầ ư ớ ờ ạ ầ ư
vi c luân chuy n dòng v n đ u t đ c d dàng. Tính thanh kho n c a th tr ng có ý nghĩa quanệ ể ố ầ ư ượ ễ ả ủ ị ườ
tr ng đ i v i nhà đ u t chuyên nghi p và các t ch c l n.ọ ố ớ ầ ư ệ ổ ứ ớ
Tính hi u qu c a TTCK th hi n ch nó mang l i l i ích thi t th c cho t t c các bên thamệ ả ủ ể ệ ở ỗ ạ ợ ế ự ấ ả
gia th tr ng bao g m nhà đ u t , doanh nghi p niêm y t, các công ty ch ng khoán. C th là ph nị ườ ồ ầ ư ệ ế ứ ụ ể ầ
l n các nhà đ u t thu đ c l i nhu n h p lý, các doanh nghi p niêm y t đ c qu n tr t t h n và ớ ầ ư ượ ợ ậ ợ ệ ế ượ ả ị ố ơ huy
đ ng ngu n v nộ ồ ố trên TTCK m t cách thu n l i, các công ty ch ng khoán ngày càng ăn nên làm ra doộ ậ ợ ứ
dòng v n đ u t tăng d n theo th i gian.ố ầ ư ầ ờ
TTCK là lo i th tr ng cao c p và ngày càng có quy mô l n v i r t nhi u thành ph n tham gia.ạ ị ườ ấ ớ ớ ấ ề ầ
n c ta, do TTCK còn m i m và phát tri n nhanh nên s l ng ng i tham gia th tr ng theo ki uỞ ướ ớ ẻ ể ố ượ ườ ị ườ ể
“ch i ch ng khoán” nhi u h n s l ng các thành ph n đ u t , do đó th tr ng ti m n nhi u r i ro vàơ ứ ề ơ ố ượ ầ ầ ư ị ườ ề ẩ ề ủ
Page 7 of 20
TR NG ĐHQT H NG BÀNG L P: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG ƯỜ Ồ Ớ
MÔN: Đ U T TÀI CHÍNH SV: VÕ PH C HÙNGẦ Ư ƯỚ
đòi h i công tác qu n lý đi u hành ph i theo k p s phát tri n ngày càng ph c t p c a th tr ng. Qu nỏ ả ề ả ị ự ể ứ ạ ủ ị ườ ả
lý đi u hành TTCK đòi h i các yêu c u t i thi u sau:ề ỏ ầ ố ể
a. Ki m soát quy mô th tr ngể ị ườ
Quy mô th tr ng đ c hi u đ n gi n là s l ng các công ty niêm y t, t ng v n đi u lị ườ ượ ể ơ ả ố ượ ế ổ ố ề ệ
niêm y t, t ng v n hoá c a th tr ng. V n bi t r ng, ế ổ ố ủ ị ườ ẫ ế ằ c ph n hoáổ ầ làm tăng hi u qu c a doanh nghi pệ ả ủ ệ
và toàn b n n kinh t nh ng t c đ c ph n hoá nhanh, t ng ng v i t c đ niêm y t trên TTCK nhộ ề ế ư ố ộ ổ ầ ươ ứ ớ ố ộ ế ư
trong th i gian v a qua ti m n r i ro l n. N u nh th tr ng tín d ng, t c đ tăng tr ng ờ ừ ề ẩ ủ ớ ế ư ở ị ườ ụ ố ộ ưở tín d ngụ
cao s g n li n v i ch t l ng tín d ng th p và đòi h i Ngân hàng Nhà n c ph i ki m soát t c đ tăngẽ ắ ề ớ ấ ượ ụ ấ ỏ ướ ả ể ố ộ
tín d ng. ụ
Đ i v i TTCK cũng v y, t c đ tăng quy mô th tr ng quá nhanh luôn đi kèm v i ch t l ngố ớ ậ ố ộ ị ườ ớ ấ ượ
dòng v n đ u t th p và bi u hi n rõ ràng nh t là c nh tranh mua, tranh bán trên th tr ng khi n chố ầ ư ấ ể ệ ấ ạ ị ườ ế ỉ
s ch ng khoán bi n đ ng quá m nh và n ch a r i ro cao.ố ứ ế ộ ạ ẩ ứ ủ
Vì v y, ph i ki m soát quy mô th tr ng phù h p v i quy mô n n kinh t và ch t l ng dòngậ ả ể ị ườ ợ ớ ề ế ấ ượ
v n đ u t , n u không có th gây ra h u qu r t x u cho th tr ng. Ki m soát quy mô TTCK bao g mố ầ ư ế ể ậ ả ấ ấ ị ườ ể ồ
ki m soát s l ng doanh nghi p niêm y t m i, ki m soát vi c phát hành tăng v n c a các doanhể ố ượ ệ ế ớ ể ệ ố ủ
nghi p đã ệ niêm y tế . Th m chí, l trình c ph n hoá doanh nghi p nhà n c cũng c n xem xét l i vàậ ộ ổ ầ ệ ướ ầ ạ
nên ti n hành c ph n hoá theo ph ng th c thu g n, t c là bán t ng ph n cho đ i tác chi n l c, cánế ổ ầ ươ ứ ọ ứ ừ ầ ố ế ượ
b nhân viên và m t s nhà đ u t liên quan theo m c giá xác đ nh ch không đ u giá ra th tr ng.ộ ộ ố ầ ư ứ ị ứ ấ ị ườ
Chúng ta bi t r ng dòng v n đ u t trong xã h i là h u h n, n u m r ng ra khu v c gián ti p thì ph iế ằ ố ầ ư ộ ữ ạ ế ở ộ ở ự ế ả
thu h p khu v c khác và m t khi dòng v n b thay đ i quá đ t ng t có th làm bi n d ng n n kinh t .ẹ ở ự ộ ố ị ổ ộ ộ ể ế ạ ề ế
Trong tình hình TTCK đang tu t d c nh hi n nay mà HOSE và ộ ố ư ệ HASTC v n đang chu n b c p phépẫ ẩ ị ấ
niêm y t m i thì qu là b t th ng.ế ớ ả ấ ườ
b. T o d ng ni m tin cho th tr ngạ ự ề ị ườ
Theo dõi trên TTCK trong th i gian v a qua r t d dàng nh n th y ph n đông nhà đ u tờ ừ ấ ễ ậ ấ ầ ầ ư
m t ph ng h ng, khi thì b d n d t b i nhà đ u t n c ngoài, có lúc thì ăn theo các y u t c b n vĩấ ươ ướ ị ẫ ắ ở ầ ư ướ ế ố ơ ả
mô và tình hình tài chính doanh nghi p, đôi khi b tác đ ng c a các ch s ch ng khoán qu c t và giáệ ị ộ ủ ỉ ố ứ ố ế
vàng, lúc khác l i r i vào “ma tr n” c a các tay ch i l n trong n c s p đ t… Chính vì v y, c n ph iạ ơ ậ ủ ơ ớ ướ ắ ặ ậ ầ ả
nhanh chóng t o d ng ni m tin cho nhà đ u t b ng các y u t ch quan và khách quan. Các ch tiêuạ ự ề ầ ư ằ ế ố ủ ỉ
kinh t vĩ mô, chính sách c a Chính ph và thông tin doanh nghi p niêm y t ph i k p th i, chính xácế ủ ủ ệ ế ả ị ờ
nh m giúp cho ằ nhà đ u tầ ư l a ch n lĩnh v c kinh doanh và đ nh giá doanh nghi p h p lý. ự ọ ự ị ệ ợ
Trong b i c nh “th gi i ph ng” nh hi n nay, s g n bó m t thi t gi a các n n kinh t khi n cho cácố ả ế ớ ẳ ư ệ ự ắ ậ ế ữ ề ế ế
ch s ch ng khoán c a các qu c gia ph i có m i liên h nh t đ nh, do đó c n có thông tin nhanh nh yỉ ố ứ ủ ố ả ố ệ ấ ị ầ ạ
và r ng rãi v các ch s ch ng khoán qu c t đ nhà đ u t tham kh o và t o ni m tin khi ra quy tộ ề ỉ ố ứ ố ế ể ầ ư ả ạ ề ế
đ nh mua bán. Ch ng h n nh yêu c u các công ty ch ng khoán ph i niêm y t các ch s ch ng khoánị ẳ ạ ư ầ ứ ả ế ỉ ố ứ
ch ch t trên th gi i t i phòng giao d ch và th ng xuyên c p nh t trong th i gian giao d ch t i HOSEủ ố ế ớ ạ ị ườ ậ ậ ờ ị ạ
và HASTC.
c. Nâng cao vai trò c a U ban Ch ng khoán Nhà n củ ỷ ứ ướ
TTCK trong b i c nh h i nh p ch u r t nhi u tác đ ng khách quan, đòi h i c quan qu n lýố ả ộ ậ ị ấ ề ộ ỏ ơ ả
ph i năng đ ng và ph n ng k p th i v i m i tình hu ng x y ra. y ban Ch ng khóan c n có đ quy nả ộ ả ứ ị ờ ớ ọ ố ả Ủ ứ ầ ủ ề
l c, tăng c ng s l ng và ch t l ng nhân s đ đi u hành th tr ng thông qua vi c đ nh h ng thự ườ ố ượ ấ ượ ự ể ề ị ườ ệ ị ướ ị
tr ng; ki m soát cung c u; ki m tra giám sát và có ch tài x lý vi ph m trong đ u t , phát hành, môiườ ể ầ ể ế ử ạ ầ ư
gi i… Do đó, vi c ra đ i m t c quan đi u hành ch ng khoán d i s ch đ o tr c ti p c a Chính phớ ệ ờ ộ ơ ề ứ ướ ự ỉ ạ ự ế ủ ủ
là r t c n thi t trong t ng lai g nấ ầ ế ươ ầ
Page 8 of 20