BỘ SƯU TẬP HÌNH ẢNH NGUYỄN HUỆ - QUANG TRUNG
Giáo viên ĐINH VĂN LONG
Lời mở đầu:
Lời mở đầu:
Kính thưa Quý thầy cô và các bạn, đây là bài sưu tầm tổng hợp về
Kính thưa Quý thầy cô và các bạn, đây là bài sưu tầm tổng hợp về
thiên tài quân sự Nguyễn Huệ - Quang Trung. Bài được trình bày
thiên tài quân sự Nguyễn Huệ - Quang Trung. Bài được trình bày
theo lối kể chuyện và minh họa bằng tranh ảnh từ nhiều nguồn.
theo lối kể chuyện và minh họa bằng tranh ảnh từ nhiều nguồn.
Xin cảm ơn Quý thầy cô và các bạn đã cung cấp thông tin để tôi
Xin cảm ơn Quý thầy cô và các bạn đã cung cấp thông tin để tôi
hoàn tất bài tổng hợp này
hoàn tất bài tổng hợp này
Giáo viên ĐINH VĂN LONG
Nguyễn Huệ (chữ Hán: 阮惠 ;
1753 – 1792), còn được biết
đến là Quang Trung Hoàng đế
( 光中皇 ), vua Quang Trung
hay Bắc Bình Vương, là vị
hoàng đế thứ hai của nhà Tây
Sơn (ở ngôi từ 1788 tới 1792)
sau Thái Đức Hoàng đế
Nguyễn Nhạc
Nước Việt Nam bị chia đôi từ giữa Thế kỷ thứ 16. Chúa Trịnh với vua Lê ở đàng
ngoài, chúa Nguyễn ở đàng trong. Họ đánh nhau liên miên khiến dân chúng rất
khổ sở. Ở ngoài Bắc, Kiêu binh làm loạn, giết hại các quan trong triều. Ở miền
Nam, Trương Phúc Loan chuyên quyền, hà hiếp, bóc lột dân chúng.
Lúc ấy, ở ấp Tây Sơn
có ba anh em Nguyễn
Nhạc, Nguyễn Lữ và
Nguyễn Huệ nổi lên
chống lại chúa Nguyễn.
Trong ba người này,
Nguyễn Huệ là người
khỏe mạnh và thông
minh hơn cả. Thuở
nhỏ, Nguyễn Huệ theo
học thầy giáo Hiến.
Nguyễn Huệ học rất
chăm chỉ nên giỏi cả về
văn lẫn về võ.
Năm 1770, có viên
quan tới thu thóc tại
ấp Tây Sơn. Y cho
lính đánh đập và
cùm chân những
người thiếu thóc ở
ngoài trời nắng.
Thấy thế, Nguyễn
Huệ xông vào đánh
chết viên quan tàn
ác kia, rồi hô hào
dân chúng nổi lên,
chống lại quyền
thần gian ác là
Trương Phúc Loan.
Ngay chiều hôm đó,
dân ở trong ấp đều một
lòng xin theo Nguyễn
Huệ. Rồi người
Thượng, người Kinh ở
quanh vùng đất Tây
Sơn nghe tin, cũng kéo
về theo rất đông. Đêm
đêm, Nguyễn Nhạc cho
đốt đuốc, lửa cháy
sáng rực trời để cùng
mọi người luyện tập võ
nghệ và rèn binh khí
cần dùng.
Mùa xuân năm 1771,
đất Tây Sơn sôi động,
lá cờ nghĩa bằng lụa
đỏ dài 10 m được
dựng lên với khẩu hiệu
lấy của nhà giàu chia
cho dân nghèo và lời
hịch kể tội Trương
Phúc Loan được
truyền đi khắp nơi. Các
tầng lớp nhân dân
người Kinh, người
Thượng đều hăng hái
tham gia.
Được tin này tuần phủ
Nguyễn Khắc Tuyên ở
thành Quy Nhơn liền
treo giải thưởng thật
lớn cho người nào bắt
được anh em Tây Sơn.
Nhân dịp đó, Nguyễn
Nhạc tự trói mình, rồi
ngồi vào cũi, cho người
thân tín khiêng đi nộp
để lấy thưởng. Khắc
Tuyên đứng ở trên
thành, nhìn xuống, thấy
đúng là Nguyễn Nhạc,
liền cho khiêng cũi vào
thành, giam lại.
Đến đêm, Nguyễn
Nhạc phá cũi nhảy
ra, cùng người thân
tín giết lính canh, mở
toang cửa thành.
Quân Tây Sơn ở
ngoài ùa vào. Lửa
cháy rực trời. Tuần
phủ Nguyễn Khắc
Tuyên chạy trốn.
Quân lính của Chúa
Nguyễn đầu hàng.
Toàn bộ thành Quy
Nhơn, Kiều Dương,
Đạm Thủy đều thuộc
nhà Tây Sơn.
Cuối năm 1773, quân chúa
Nguyễn lại bị thua to. Thế lực
nhà Tây Sơn được mở rộng từ
Quảng Ngãi đến Bình thuận.
Thừa dịp này, quân chúa Trịnh
ở ngoài Bắc liền vào đánh
chiếm Thuận Hóa. Để rảnh tay
tiêu diệt chúa Nguyễn ở phía
Nam, Nguyễn Huệ bàn với anh
là hãy xin hòa với chúa Trịnh.
Chúa Trịnh liền sai Nguyễn
Hữu Chỉnh đem ấn kiếm vào
phong cho Nguyễn Nhạc làm
trấn thủ Quảng Nam.
Năm 1777, Nguyễn Huệ
và Nguyễn Lữ tiến đánh
Gia Định, giết được chú
cháu chúa Nguyễn là
Nguyễn Phúc Thuần và
Nguyễn Phúc Dương.
Riêng Nguyễn Phúc Ánh
chạy thoát.
Năm 1778, Nguyễn Nhạc
lên ngôi vua, hiệu là Thái
Đức, đóng đô ở Đồ Bàn.
Vua Thái Đức phong cho
Nguyễn Lữ làm Tiết chế,
Nguyễn Huệ làm Long
nhương tướng quân.
Nhờ giám mục Bá Đa
Lộc (Évêque D''adran)
cứu giúp, Nguyễn Phúc
Ánh thoát chết. Năm
1780 Nguyễn Phúc Ánh
xưng vương ở Gia Định.
Nguyễn Huệ lại đem
thủy quân vào cửa Cần
Giờ đánh tanh quân
Nguyễn Phúc Ánh vào
năm 1782. Trong trận
này, có người Pháp là
Manuel bị chết cháy trên
chiếc tàu bọc sắt...
Nguyễn Phúc Ánh cho
Châu Văn Tiếp sang
Xiêm La (tức Thái Lan
ngày nay) cầu cứu. Vua
Xiêm cho hai tướng là
Chiêu Tăng và Chiêu
Sương đem hai vạn
quân cùng 300 chiến
thuyền sang chiếm
Rạch giá, Trà Ôn, Sa
Đéc. Đi đến đâu, quân
Xiêm cũng giết người,
cướp của đến đó, và
làm nhiều điều rất tàn
ác.
Nguyễn Huệ lại vào Gia Định, nhử cho quân Xiêm đến gần vùng Rạch Gầm và Soài
Mút (Mỹ Tho) rồi mới quay lại đánh thật mạnh. Ba trăm chiến thuyền của quân Xiêm
bốc cháy, tan vỡ, chìm đắm ngổn ngang. Hai vạn lính Xiêm chỉ còn hơn một ngàn
người, cùng chủ tướng cắm đầu chạy trốn, không dám quay lại nữa.
Việc Gia Định tạm yên,
Nguyễn Huệ được lính
dò thám về báo cho
biết tình hình miền Bắc
rất là rối loạn.
Ở Thăng Long vua Lê
chỉ là bù nhìn, còn
chúa Trịnh và các
quyền thần luôn làm
nhiều điều tàn ác, mất
lòng dân. Bọn kiêu
binh thì chia nhau đi
phá nhà giết người,
hết phế Trịnh Cán lại
lập Trịnh Tông lên ngôi
chúa.
Nguyễn Hữu Chỉnh liền
trốn vào Nam xin theo
Nguyễn Nhạc. Chỉnh
dâng kế là nhân lúc
miền Bắc đang rối loạn,
nên đánh lấy thành Phú
Xuân và cùng Thuận
Hóa. Năm 1786, Long
Nhương tướng quân
Nguyễn Huệ cùng Võ
Văn Nhậm, Nguyễn Hữu
Chỉnh đem quân đánh
chiếm Thuận Hóa một
cách dễ dàng.
Nhân lúc gió nồm thổi
mạnh, Nguyễn Huệ vượt
sông Gianh ra Bắc. Dân
chúng ở các nơi thường
bị quân chúa Trịnh áp
bức bóc lột từ lâu, nay
cùng nổi dậy, theo đoàn
quân của Nguyễn Huệ.
Họ xin gia nhập làm lính
hoặc cung cấp lương
thực và thông báo tin tức
ở ngoài Bắc cho Long
Nhương tướng quân
được biết.
Dẹp tan quân Trịnh Khải ở
ngoài Bắc rồi, Nguyễn Huệ
kéo đại quân vào thành
Thăng Long. Ông ra lệnh
cho binh lính phải rất
nghiêm chỉnh và giúp đỡ
dân chúng rồi định ngày
xin vào yết kiến vua Lê.
Nguyễn Huệ tâu với vua Lê
rằng lần này ra Bắc Hà là
cốt để phù Lê, và diệt Trịnh
chứ không có ý gì khác.
Vua Lê nghe nói, tỏ vẻ
mừng rỡ và cám ơn
Nguyễn Huệ.
Vua Lê Hiển Tông
cho gọi các hoàng
tôn và công chúa
ra chào khách quý.
Rồi xuống chiếu,
gả công chúa Ngọc
Hân cho anh hùng
Nguyễn Huệ. Lễ
cưới được tổ chức
rất trọng thể
Lý Hùng vào vai Nguyễn Huệ
trong phim “Tây Sơn hào kiệt”
Sau khi vua Hiển Tông
mất, hoàng tôn Lê Duy
Kỳ lên nối ngôi, hiệu là
Lê Chiêu Thống. Tình
hình miền Bắc tạm yên,
khi Nguyễn Huệ kéo
quân trở về thì được
Trung ương hoàng đế
Nguyễn Nhạc phong
cho làm Bắc bình
vương trấn giữ đất
Thuận Hóa.
Quân Tây Sơn rút về, Bắc Hà rối
loạn. Lê Chiêu Thống kế vị Lê Hiển
Tông bất lực, bị thế lực họ Trịnh do
Trịnh Bồng đứng đầu lấn áp, phải
dựa vào Nguyễn Hữu Chỉnh để
đánh bại quân Trịnh. Nguyễn Hữu
Chỉnh nhân đó lộng quyền, trước
theo Tây Sơn, nay chống lại Tây
Sơn. Nguyễn Huệ phái Ngô Văn Sở,
Vũ Văn Nhậm đem quân ra diệt
Chỉnh. Nguyễn Hữu Chỉnh và Lê
Chiêu Thống chạy lên phía Bắc,
quân sĩ bỏ trốn hết không ai theo.
Chỉnh đến Yên Thế thì bị giết. Lê
Chiêu Thống trốn thoát, chạy qua
Quảng Tây (Trung Quốc) cầu cứu
Vua Càn Long
Tôn Sĩ Nghị tâu với vua Càn Long nên đem binh
sang nói là để giúp Lê Chiêu Thống, nhưng thực ra
là để chiếm lấy đất An Nam.
NSND Đoàn Dũng vào vai Tôn Sĩ Nghị trong phim Tây Sơn hào kiệt