A­ ĐẶT VẤN ĐỀ
I /  LỜI MỞ ĐẦU
   Trong những năm qua, GD & ĐT đã có những phát triển đáng kể, song bên 
cạnh đó giáo dục nói chung, giáo dục tiểu học nói riêng còn bộc lộ nhiều hạn  
chế  đó là: Chất lượng và hiệu quả Giáo dục­ Đào tạo còn chưa cao, công tác 
quản lý Giáo dục có nhiều mặt yếu kém bất cập;  đây là vấn đề  đặt ra cho 
ngành giáo dục nói chung, nhà quản lý giáo dục nói riêng. Muốn làm được 
điều đó phải đầu tư vào hoạt động quản lý, trực tiếp sát sao đó là các cơ sở 
giáo dục­ nhà trường, mà đứng đầu là hiệu trưởng nhà trường. Là người chịu 
trách nhiệm chính thức trước nhà nước về  quản lý có hiệu quả các hoạt động 
trong nhà trường. Yêu cầu hiệu trưởng phải có được nguồn thông tin chính 
xác về mọi đối tượng trong bộ máy của nhà trường, càng chi tiết càng tốt, để 
từ đó thực hiện kế hoạch một cách vững chắc. Mà nguồn cung cấp thông tin 
cho hiệu trưởng phải từ kiểm tra nội bộ trường học của người quản lý. Sinh 
thời Bác Hồ  nói: “Nếu tổ  chức tốt kiểm tra như  ngọn đèn pha thì bao nhiêu 
cán bộ, bao nhiêu ưu điểm, bao nhiêu khuyết điểm, chúng ta đều thấy rõ’’. Có 
thể  nói 90% khuyết điểm sai sót là  ở nơi kiểm tra phát hiện ra. Kiểm tra tốt  
thì sẽ  tiến bộ  gấp mười lần, trăm lần... Như  vậy vấn đề  là làm sao  để  tổ 
chức tốt kiểm tra phát hiện ra, kiểm tra có hiệu quả ở  trường tiểu học đang là 
vấn đề quan tâm của nhiều nhà quản lý. 
       Là người quản lý, đặc biệt là hiệu trưởng tiểu học đã được học tập và 
nghiên cứu, các tài liệu, phương pháp kiểm tra nội bộ trường tiểu học và qua 
thực tế  quản lý, tôi càng thấy rõ hơn tầm quan trọng của hiệu trưởng trong 
công tác kiểm tra. Bởi vậy, tôi đã nghiên cứu và đưa ra “Một  số  giải pháp  
của hiệu trưởng về  công tác kiểm tra nội bộ  trường tiểu học. Hy vọng 
1


trong quá trình tìm hiểu, vận
dụng cùng bạn bè đồng nghiệp, bản thân tôi có thêm kinh nghiệm hữu ích để
công tác kiểm tra nội bộ đạt hiệu quả.

II / THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ :
1/ Về nhận thức
* Nhận thức chung
         Công tác quản lý của bất cứ ngành nào, cấp nào cũng vậy, kiểm tra nội  
bộ  là hoạt động không thể  thiếu. Có kiểm tra nội bộ tốt thì mới có thể điều 
chỉnh mọi hoạt động của cơ quan đi đúng hướng, đi đúng mục tiêu được. Có 
thể  ví “kiểm tra là đặt lại con tàu trên đường ray của nó”. Người quản lý 
không thể  xây dựng tốt được kế  hoạch, tổ  chức chỉ  đạo tốt được nếu như 
không làm tốt công tác kiểm tra nội bộ.
* Nhận thức của ban giám hiệu và hiệu trường nhà trường
          Đối với trường tiểu học, hoạt động giáo dục, dạy học hết sức phức tạp 
và đa dạng. Vì sản phẩm của nó là nhân cách của con ng ười nên không được 
phép xem nhẹ. Do đó  hiệu trưởng nhà trường phải thường xuyên kiểm tra 
toàn bộ công việc, hoạt động và các mối quan hệ trong trường. Để phát hiện, 
theo dõi, phòng ngừa và đánh giá chính xác, nhằm động viên giúp đỡ, uốn nắn, 
điều chỉnh kịp thời cho phù hợp mục tiêu, kế  hoạch, quy chế. T rên cơ  sở đó 
rút kinh nghiệm cải tiến cơ  chế  quản lý và hoàn thiện chu trình quản lý mới 
cho phù hợp hơn, đảm bảo nâng cao chất lượng hiệu quả  giáo dục đào tạo 
trong nhà trường. Do vậy kiểm tra nội bộ trường tiểu học là một chức năng 
đích thực của quản lý trường học, là khâu đặc biệt quan trọng trong chương 
trình quản lý. Đảm bảo mối liên hệ ngược, thường xuyên, kịp thời giúp hiệu 
trưởng hình thành cơ  chế điều chỉnh hướng đích trong quá trình quản lý nhà 


trường, là một công cụ sắc bén góp phần tăng cường hiệu lực quản lý trường 
tiểu học. 
2/ Đặc điểm tình hình trường tiểu học Ngư Lộc 2
    +  Nhà trường có tổng số cán bộ giáo viên là: 43 đ/c, trong đó:
­ Ban giám hiệu:  3 đ/c
­ Giáo viên dạy văn hoá:  30 đ/c

          +  Trình độ đào tạo::

­ Giáo viên dạy các môn đặc thù:  7 đ/c
­ GV thiết bị­ TV, kế toán và hành chính:3đ/

­  Đại học:      25 đ/c
­ Trung học Sư phạm và trung cấp kế toán:  8 đ/c
­  Cao đẳng:  10 đ/c
       +   Về học sinh, năm học 2010 ­ 2011 có:    850  HS /28 lớp, trong đó:
 ­  Khối  1:   170 HS/ 6 lớp           
 ­  Khối  2:   186 HS/ 6 lớp
 ­  Khối  3:   186 HS/ 6 lớp
       +  Cơ sở vật chất:   

­  Khối  4:       178 HS/ 6 lớp
­  Khối  5:       130 HS/ 4 lớp

­ Phòng học hiện có: 29 (trong đó có 10 phòng học cao tầng đang xây dựng). 
­ Thư viện nhà trường đã đạt thư viện chuẩn tiên tiến theo quyết định 01 của 
Bộ GD&ĐT (năm 2007).
­  Đồ  dùng, trang thiết bị  dạy học đảm bảo yêu cầu cho việc thực hiện đổi 
mới phương pháp dạy học.
3/ Kết quả của thực trạng
  Tổng hợp kết quả đã kiểm tra của năm học 2009­ 2010:
SỐ LẦN
HÌNH THỨC KIỂM TRA

KIỂM

TỔNG HỢP XẾP LOẠI


TRA

­ Kiểm tra toàn diện
­ Kiểm tra theo chuyên đề
­ Kiểm tra thường xuyên
­ Kiểm tra đột xuất

16
28
31
12

Tốt
4
6
10
2

Khá
6
13
11
5

TB
5
8
8
4


Yếu
1
1
2
1
3


­ Kiểm tra định kì
­ Kiểm tra lại

30
4

8
1

14
2

6
1

2
0

B / GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I ­  CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
1. Tăng cường nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên.

2. Lập kế hoạch và nguyên tắc kiểm tra nội bộ trường học.
3. Hiệu trưởng ra quyết định và xây dựng lực lượng kiểm tra nội bộ 
4. Xây dựng chuẩn nội dung (khung) kiêmt tra.
5. áp dụng các phương pháp kiểm tra nội bộ .
6. Chỉ đạo thực hiện kiểm tra nội bộ trường học.
II ­ CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 
1/ TĂNG CƯỜNG NÂNG CAO NHẬN THỨC CHO CÁN BỘ, GIÁO VIÊN, NHÂN VIÊN

1.1 Nội dung nâng cao nhận thức: 
­ Bản thân Hiệu trưởng nâng cao nhận thức của mình, nắm vững và tuyên 
truyền   làm cho cán bộ  giáo viên, nhân viên hiểu đúng mục đích, nội dung, 
nhiệm vụ, ý nghĩa các văn bản có liên quan đến kiểm tra nội bộ trường tiểu 
học. 
­ Ngoài ra cần phải nắm tình hình thực tế  của địa phương, của nhà trường; 
nhận thức được vị  trí, vai trò, trách nhiệm của mình để có phương pháp bồi 
dưỡng.
1.2 Hình thức 
­ Quán triệt hệ thống các văn bản liên quan đến kiểm tra nội bộ trường học; 
Triển khai tốt nhiệm vụ năm học; nhiệm vụ của việc kiểm tra nội bộ trường 
học.


­ Thường xuyên tổ chức các buổi sinh hoạt trong tổ, nhóm chuyên môn và hội 
đồng nhà trường để trao đổi, rút kinh nghiệm qua các lần kiểm tra.
­ Phát động các phong trào tự  học, tự  bồi dưỡng, tìm hiểu để  nâng cao nhận 
thức và coi trọng các tiêu chí để đánh giá xếp loại công chức hằng năm.
­ Đưa mục tiêu, vai trò, ý nghĩa, nội dung quy định của công tác kiểm tra nội 
bộ trường học để tập thể hội đồng nhà trường nghiên cứu, áp dụng cho phù 
hợp.
­ Phối hợp với tổ  chức Đảng, đoàn thể trong trường tiến hành tuyên truyền 

việc tự kiểm tra nội bộ.
2/

XÂY DỰNG KẾ HOẠCH VÀ NGUYÊN TẮC KIỂM TRA NỘI BỘ TRƯỜNG TIỂU HỌC

2.1 Xây dựng kế hoạch kiểm tra nội bộ trường học:
     Ngay từ  đầu năm ban giám hiệu nhà trường, các tổ  trưởng chuyên môn, 
trưởng các đoàn thể  họp để  bàn bạc và thống nhất kế  hoạch kiểm tra, xác 
định thời gian, thời điểm và đối tượng cần kiểm tra trong năm rồi thông báo 
công khai kể  cả  nội dung kiểm tra. Còn hình thức kiểm tra thì tùy từng đối 
tượng mà chọn hình thức kiểm tra để thu được thông tin như mong muốn. Khi 
kiểm tra tôi đã thực hiện lịch kiểm tra nội bộ cả năm học hoặc hàng tuần như 
sau :
       Ví dụ :   Lịch kiểm tra nội bộ năm học :  2010­  2011
tháng

Công việc tuần

Công việc tuần

Công việc tuần

1

2

3

Công việc tuần...


Huy   động   và  Kiểm   tra  các  Kiểm   tra,   thi  Chuẩn   bị   khai 
kiểm   tra   kế  điều kiện chuẩn  lại   của   học  giảng. Kiểm tra 
8

hoạch   phổ   cập  bị  cho   năm   học  sinh   yếu.   Hội  CSVC,   thiết   bị 
tiểu học.

mới.

nghị   cha   mẹ  dạy học.
học sinh
5


­   Kiểm   tra   nề   Kiểm tra hồ sơ,  Kiểm   tra   sách  ­   Kiểm   tra   tài 

9

nếp,   kiểm   tra  giờ   dạy   của  vở,   dụng   cụ  chính

 

ngoài 

chất lượng đầu  giáo viên.

học   tập   của  ngân

 


sách; 

năm học.

học sinh.

Kiểm   tra   giờ 
dạy   của   giáo 

……………….
10­6
7

……………….

……………….

viên
……………….

………………. ………………. ………………. ……………….
­ Kiểm tra về cơ sở vật chất chuẩn bị cho năm học mới.
­

Kiểm tra việc huy động sinh học sinh vào lớp 1.

                                            Lịch kiểm tra tuần – Tháng 

­ Các hoạt 
động  

khác:  
Thán

Tuầ

g

n

KIỂM TRA HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC

Thứ

Điều  

Kiểm   tra   chỉn
CSVC, thư  

h 

viện,   tài   lịch
chính…

Dự giờ

Hồ sơ sổ sách
Giá

Hai


Mô

Lớ

o

n

p

viên

Tổ

Khố
i

Giá
o
viên


01

   .
   .
   .

Ba
Tư

Năm
Sáu
Hai
02
Ba
Tư
Năm
Sáu
Hai
   .
   .

   .

Ba
Tư
Năm
Sáu
2.2 Nguyên tắc kiểm tra nội bộ trường tiểu học:
    Công tác kiểm tra không được tùy hứng mà phải tuân theo một số  nguyên 
7


tắc trong quản lý nói chung như: nguyên tắc tính Đảng, nguyên tắc tính dân 
chủ,
nguyên tắc tính khoa học, đặc biệt là phải thực hiện 5 nguyên tắc cơ  bản 
như :
        2.2.1  Nguyên tắc pháp chế: 
             Kiểm tra phải được tổ chức hoạt động trên cơ sở pháp luật quy định, 
chỉ tuân theo pháp luật và không ai có thể tùy tiện can thiệp vào việc tổ chức  

và   hoạt   động   kiểm   tra,   mọi   Quyết   định   của   hiệu   trưởng   phải   là   “   tiếng 
nói’’của pháp luật. Người hiệu trưởng lợi dụng kiểm tra để thực hiện ý đồ cá 
nhân thì chính hiệu trưởng đã vi phạm nguyên tắc này.
        2.2.2   Nguyên tấc kế hoạch :
              Cơ  sở  khoa học của tính kế  hoạch là đảm bảo sự  ổn định của các 
hoạt động sư  phạm. nguyên tắc tính kế  hoạch đòi hỏi hoạt động kiểm tra 
phải được xác định trong toàn bộ kế hoạch năm học. Hỗ trợ tích cực cho việc 
triển khai các chức năng quản lý khác. Mặt khác kiểm tra phải có kế  hoạch 
triển khai cụ thể phù hợp với từng giai đoạn nhằm đạt được mục tiêu đề ra.
        2.2.3  Nguyên tắc tính khách quan :
             Cơ sở khoa học của tính trung thực là khách quan trong kiểm tra, là để 
thúc đẩy việc làm tốt người kiểm tra phải có chuẩn mực khi đánh giá.
        2.2.4  Nguyên tắc hiệu quả :
              Cơ  sở  của nguyên tắc này là hiệu suất lao động và lợi ích kinh tế 
trong kiểm tra. Kiểm tra không dẫn đến tốn kém mà kiểm tra nhằm thúc đẩy 
những mặt tốt hạn chế các mặt tiêu cực.
         2.2.5  Nguyên tắc giáo dục :
    Cơ sở khoa học của nguyên tắc này là lòng nhân ái, kiểm tra để biết để phát 
huy những  ưu điểm và khắc phục những nhược điểm.Cho nên kiểm tra phải 


mang tính giáo dục, kiểm tra trong lao động giáo dục sao cho biến quá trình 
kiểm tra thành quá trình tự kiểm tra.
   Căn cứ vào các nguyên tắc trên mà hiệu trưởng phải vận dụng triệt để vào 
hoạt động kiểm tra. Đánh giá một cách phù hợp, linh hoạt để hoạt động kiểm 
tra nội bộ trường tiểu học của hiệu trưởng đạt hiệu quả cao nhất.
3/ XÂY DỰNG CHUẨN KIỂM TRA NỘI BỘ TRƯỜNG TIỂU HỌC

   Để kiểm tra có hiệu quả cần phải xây dựng chuản đánh giá, cơ bản dựa vào 
Thông tư số 43/2006/TT­BGDĐT ngày 20 tháng 10 năm 2006 của Bộ GD&ĐT 

. 
   Để thực hiện được vấn đề nêu trên, ngay từ đầu năm học, hiệu trưởng phải 
triệu tập các thành viên trong ban kiểm tra có trách nhiệm nghiên cứu các tài 
liệu, kết hợp với nhiệm vụ năm học và thực trạng của nhà trường, của địa 
phương, kết quả đạt được của năm học trước để xây dựng chuẩn cho tất cả 
các đối tượng được kiểm tra. Tôi tiến hành xây dựng nội dung kiểm tra nội  
bộ nhà trường như sau
3.1 Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch phát triển và phổ cập giáo dục tiểu học  
đúng độ tuổi :
­ Thực hiện chỉ tiêu về số lượng học sinh tùng khối lớp và toàn trường : Duy 
trì sĩ số, số lượng học sinh bỏ học, lên lớp lưu ban.
­ Thực hiện chỉ  tiêu kế  hoạch về  số  lượng và chất lượng phổ  cập  ở  từng 
khối, lớp và toàn trường.
3.2  Thực hiện các nhiệm vụ của kế hoạch đào tạo :
­ Thực hiện nội dung, chương trình dạy học và giáo dục.
­ Chất lượng dạy học và giáo dục :
+ Chất lượng giáo dục đạo đức lối sống : Thực hiện đúng chương trình đạo 
đức, giáo dục học sinh  ở  các khối lớp thông qua giờ  lên lớp, công tác chủ 
9


nhiệm, việc đánh giá hạnh kiểm của học sinh.
 + Chất lượng giáo dục văn hoá, khoa học kĩ thuật :
    . Thực hiện kế hoạch dạy học theo chương trình sách giáo khoa ở các khối 
lớp.
    . Thực hiện quy chế chuyên môn, nề nếp dạy học: Thực hiện giờ giấc, thời  
khoá biểu, kiểm tra, chấm bài và cho điểm của học sinh , ...
    . Việc đổi mới phương pháp dạy học và học bồi dưỡng của giáo viên, tình 
hình học tập của học sinh.
     . Việc bồi dưỡng năng khiếu, phụ đạo giúp đỡ học sinh yếu kém.

      . Kết quả  học tập của học sinh (kiến thức, kĩ năng, thái độ) so với thời 
gian trước liền kề, hoặc kết quả học tập của học sinh khi bàn giao so với thời 
điểm kiểm tra.
+ Chất lượng giáo dục sức khoẻ, thể dục, vệ sinh học đường.
+  Chất lượng giáo dục thẩm mĩ  : Việc thực hiện kế  hoạch; nội dung giáo 
dục, chất lượng giáo dục, chất lượng giáo dục thẩm mĩ. Học sinh biết thưởng 
thức cái đẹp, có thái độ trước cái đẹp.
3.3 Công tác xây dựng đội ngũ :
­ Hoạt động của các tổ, các nhóm chuyên môn: Sinh hoạt tổ  nhóm chuyên  
môn, dự  giờ thăm lớp, hội giảng, sử  dụng và phân công giáo viên, nhân viên; 
công tác bồi dưỡng về  chuyên môn nghiệp vụ, tự  học tự  bồi dưỡng của các 
thành viên trong tổ; nhóm chuyên môn.
­ Giáo viên : Nâng cao trình độ chuyên môn – nghiệp vụ và tự bồi dưỡng của 
các thành viên trong tổ, nhóm chuyên môn; thực hiện quy chế  chuyên môn, 
đảm bảo kết quả  giảng dạy và giáo dục; tham gia đầy đủ  các mặt công tác 
khác.
3.4 Xây dựng, sử dụng và bảo quản cơ sở vật chất, thiết bị dạy học:


­ Đảm bảo các tiêu chuẩn về  lớp học, bàn ghế, bảng, ánh sáng, xắp sếp lớp 
học.
­ Sử dụng, bảo quản hợp lý cơ sở vật chất thiết bị dạy học: đồ dùng dạy học, 
dụng cụ thể dục thể thao, thư viện, vườn trường, sân bãi tập, ...
­ Cảnh quan sư phạm của nhà trường: Lớp học sạch đẹp, đảm bảo tiêu chuẩn 
vệ sinh học đường, cổng trường, tường rào, cây xanh.
3.5 Công tác quản lý của hiệu trưởng:
­ Công tác kế hoạch (kế hoạch hoá) xây dựng, chỉ đạo và thực hiện kế hoạch 
chung và từng bộ  phận như: Kế  hoạch dạy học và giáo dục trên lớp; Kế 
hoạch giáo dục ngoài giờ  lên lớp, kế  hoạch phổ  cập giáo dục tiểu học đúng 
độ tuổi ;... 

­ Hiệu trưởng kiểm tra ­ đánh giá công tác kế hoạch của mình bao gồm : Thu
thập sử  lý thông tin, xác định mục tiêu, soạn thảo duyệt và truyền đạt kế 
hoạch.
 ­ Công tác tổ chức nhân sự: Hiệu trưởng tự kiểm tra về xây dựng cơ cấu bộ 
máy, quy định chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ và phối hợp, quan hệ từng bộ 
phận cá nhân lựa chọn, phương tiện cần thiết; khai thác tiềm năng của tập 
thể sư phạm và cá nhân cho việc thực hiện kế hoạch đề ra .
­ Công tác chỉ đạo: Hiệu trưởng tự  kiểm tra, đánh giá các mặt nắm bắt, chỉ 
huy; hướng dẫn cách làm; điều hoà, phối hợp kích thích động viên; bồi dưỡng 
cán bộ  giáo viên, ...trong hoạt động chỉ đạo các công tác cụ  thể trong trường 
như : 
   . Chỉ đạo dạy học và giáo dục trong và ngoài lớp, công tác phổ cập giáo dục 
tiểu học đúng độ tuổi.
    . Chỉ đạo công tác hành chính quản trị trong trường như :

11


                     + Công tác hành chính văn thư trong trường.
                     +  Hồ sơ sổ sách trong nhà trường, lớp học, giáo viên, học sinh.
                     +  Các chế độ công tác, sinh hoạt định kì của hiệu trưởng, phó 
hiệu trưởng, các tổ  khối chuyên môn, hội đồng giáo dục, hội phụ  huynh học 
sinh.
                     +  Thời khoá biểu, lịch công tác hàng tuần của nhà trường.
­ Chỉ đạo thi đua và điển hình tiên tiến trong nhà trường.
­ Việc thực hiện và dân chủ hoá quản lý trường học: Thực hiện công khai về 
quản   lý   tài   sản,   tài   chính,   vốn   tự   có,   tuyển   sinh,   xét   lên   lớp,   hoàn   thành 
chương trình tiểu học, khen thưởng, kỉ luật, xét đề nghị nâng bậc lương của 
giáo viên ­ nhân viên trong nhà trường.
­ Chỉ đạo việc kết hợp với tổ  chức Đảng, đoàn thể và huy động cộng đồng 

tham gia xây dựng và quản lý nhà trưòng.
­ Công tác kiểm tra: Thực hiện kiểm tra nội bộ trường tiểu học và tự kiểm tra 
một cách thường xuyên, định kì theo kế  hoạch để  phát hiện theo dõi, kiểm 
soát, động viên uốn nắn, giúp đỡ kịp thời.
     Ngoài ra hiệu trưởng còn tự kiểm tra đánh giá khách quan phẩm chất, năng
lực và uy tín của mình để tự điều chỉnh cho phù hợp với yêu cầu, chuẩn mực 
của
người quản lý giáo dục.
3/ CÁC PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA NỘI BỘ TRƯỜNG HỌC

   Để  kiểm tra nội bộ  được cũng có rất nhiều phương  pháp. Nhưng tôi chia 
thành hai cách phân nhóm phương pháp như sau:
*  Cách thứ  nhất:  Tổ  chức 3 nhóm phương pháp;  Có thể  chọn các phương 
pháp: 
­ Phương pháp kiểm tra phòng ngừa (dự đoán sai lệch để uốn nắn điều chỉnh).


­ Phương pháp kiểm tra kết quả (chất lượng và hiệu quả dạy học, giáo dục).
­ Phương pháp tự kiểm tra: Tự xem xét đánh giá so với chuẩn mực.
     Để  tiến hành kiểm tra nội bộ trường tiểu học theo các phương pháp trên 
người hiệu trưởng cần sử dụng nhũng phương pháp bổ trợ sau làm điều kiện, 
phương tiện thực hiện các phương pháp như: Quan sát , đàm thoại, phiếu điều 
tra, kiểm tra chất lượng kiến thức học sinh (nói, viết, thực hành), phân tích các 
tài liệu, hồ sơ và đối chiếu thực tế; tham gia các hoạt động dạy học giáo dục 
cụ thể.
* Cách thứ hai:    Tổ chức gồm các phương pháp cụ thể  sau:
­  Phương pháp kiểm tra hoạt động giảng dạy của giáo viên:
    Dự  giờ  (có lựa chọn, nghiên cứu phối hợp một số  lớp: có thể  dự  từ  1 ­ 4  
tiết, dự  giờ  có mục đích mời các cốt cán cùng dự,...), kế  hoạch bài học, lịch  
báo giảng,.... Có thể  đàm thoại với giáo viên (việc thực hiện chương trình, 

phương pháp dạy học, tỉ lệ học sinh đi học chuyên cần ,...)
­  Cách tiến hành kiểm tra , chất lượng của học sinh :
               +  Kiểm tra nói, viết , thực hành.
               +  Nghiên cứu và phân tích vở của học sinh
               +  Kiểm tra kỹ năng học sinh trong việc làm bài tập , thực hành.
­  Cách tiến hành kiểm tra quá trình giáo dục học sinh trong các giờ lên lớp  : 
Khi dự giờ hiệu trưởng cần định hướng nhận xét về:
   +  Thực hiện đảm bảo đầy đủ, chính xác, hệ thống, nổi bật trọng tâm .
    +  Có tính cập nhật, thực tiễn, gắn với đời sống xung quanh trẻ .
    +  Dạy học đúng đặc trưng bộ môn, đúng loại bài (lý thuyết, thực hành).
    +  Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học theo hướng đổi mới.
    +  Hình thức tổ chức dạy học phù hợp, phân bố thời gian hợp lý.

13


    +  Sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy học thiết thực, hiệu qu .
    +  Trình bày bảng đẹp và khoa học.
    +  Tác phong mẫu mực, gần gũi, tận tụy và công bằng với học sinh.
    +  Tất cả học sinh đều được hoạt động học tập tích cực đúng khả năng.
     +  Học sinh nắm được kiến thức kĩ năng cơ  bản và vận dụng được vào 
thực tế. ­  Phương pháp kiểm tra đánh giá giáo viên về  công tác chủ  nhiệm  
lớp:
   + Kiểm tra giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục học sinh:
. Việc lập kế hoạch và thực hiện công tác giáo dục học sinh.
. Tiến hành tổ chức công tác kiểm tra với tập thể lớp. 
.Tham gia công tác hoạt động tập thể, sinh hoạt Đội­Sao nhi đồng  cùng học 
sinh.
. Phối hợp với phụ  huynh học sinh và các hoạt động xã hội khác của địa 
phương.

   +  Kiểm tra và đánh giá học sinh:
 . Học sinh thực hiện các quy tắc hành vi, kỷ  luật trong giờ học, sự chuẩn bị 
cho giờ học, đi học chuyên cần, tính cẩn thận, nề nếp học tập,...
 . Học sinh tham gia sinh hoạt tập thể, ý thức bảo quản của công, chăm sóc 
vườn trường, giúp đỡ gia đình thương binh liệt sĩ; Làm báo tường, hội khoẻ , 
kế hoạch nhỏ, công tác đội ,... Tham gia của học sinh vào các hoạt động ngoại 
khoá, các hình thức câu lạc bộ, thể thao, văn nghệ.
 . Giáo dục thẩm mĩ, thể chất, ...
   + Kiểm tra đánh giá mức độ  được giáo dục của học sinh một cách khách 
quan,
hiệu trưởng phải dùng phương pháp tiếp cận phối hợp và phải đi vào hoạt 


động
thực tế.
­  Phương pháp phòng ngừa:
 Nhiệm vụ của nó là có thể phòng ngừa khuyết điểm. Có hai hình thức kiểm 
tra phòng ngừa đó là: Kiểm tra tập thể và kiểm tra cá nhân.
    Như vậy tuỳ từng nội dung kiểm tra, mục đích kiểm tra mà hiệu trưởng lựa 
chọn phương pháp kiểm tra nào đạt hiệu quả hơn. Đồng thời xác định chọn 
hình thức kiểm tra tương ứng.
4/ TỔ CHỨC, HÌNH THỨC CÔNG TÁC KIỂM TRA NỘI BỘ TRƯỜNG HỌC

                 + Kiểm tra toàn diện.
                 + Kiểm tra thường kỳ.
                 + Kiểm tra từng mặt ( kiểm tra chọn lọc ).
                 + Kiểm tra đột xuất.
                 + Kiểm tra lại  
       Kiểm tra việc thực hiện các biện pháp, kiến nghị  của ban kiểm tra lần 
trước. Ngoài ra còn có thể  kiểm tra thường xuyên hàng ngày. Cũng có thể 

kiểm tra nội bộ trường tiểu học theo 3 hình thức sau đây :
+  Kiểm tra sơ  bộ: Xem xét các kế  hoạch, các tài liệu chuẩn bị  lên lớp của 
giáo viên, các phương pháp dạy học, hình thức tổ chức dạy học, củng cố kiến  
thức bài, phương pháp học tập, làm việc độc lập của học sinh.
+  Kiểm tra thực hiện: Quan sát thực hiện một hay nhiều tiết dạy học, kiểm  
tra kiến thức kỹ năng của học sinh, xem các bài làm của học sinh.
+   Kiểm tra tổng kết : Nghiên cứu kết quả  giảng dạy của giáo viên và giáo 
dục học sinh trong một thời kỳ nhất định, nghiên cứu sổ sách, các bản báo cáo 
các bài kiểm tra viết, hỏi đáp học sinh và tham gia các hoạt động khác như thể 
dục thể thao, văn nghệ …của học sinh.
15


* Tiến trình kiểm tra nội bộ trường tiểu học:
­ Bước 1: Người kiểm tra xác định mục đích, yêu cầu, nội dung đối tượng, 
hình
thức kiểm tra .
­ Bước 2:  Lập kế  hoạch chương trình kiểm tra cụ  thể: Xác định đầu công 
việc;
giới hạn thời gian.
­ Bước 3: Xác định lực lượng kiểm tra, phân công cụ thể.
­ Bước 4:  Tiến hành kiểm tra: Tiếp cận với đối tượng: Hiệu trưởng, đoàn 
kiểm tra xác định dùng phương pháp, phương tiện để thu thập thông tin, xử lý 
(thô hay tinh) sau đó đánh giá sơ bộ bước đàu và thông báo cho đối tượng.
 ­ Bước 5: Thu thập thông tin phản hồi từ đối tượng.
 ­ Bước 6:  Tổng kết đưa ra kiến nghị.
 ­ Bước 7:  Kiểm tra lại nếu cần ( phúc tra ).
­  Bước 8:  Lưu hồ sơ kiểm tra (viết biên bản và lưu hồ sơ).
              5/ TỔ CHỨC, LỰC LƯỢNG KIỂM TRA NỘI BỘ TRƯỜNG TIỂU HỌC
    Hiệu trưởng xác định rõ: Mục đích của kiểm tra là thu thập thông tin một 

cách khách quan, từ  kết quả  thu thập được; tìm cách cải tiến, biến đổi làm 
cho đối tượng ngày một phát triển hơn. Do vậy hiệu trưởng trực tiếp quyết 
định thành lập lực lượng kiểm tra là những người giỏi về chuyên môn nghiệp 
vụ, có trách nhiệm cao trong công việc sao cho vừa kiểm tra vừa đảm bảo 
nhiệm vụ, vai trò tư  vấn khoa học về  nghiệp vụ. Khi hiệu trưởng ra Quyết 
định thành lập ban kiểm tra nội bộ nhà trường cần giao trách nhiệm, quyền 
hạn cho mỗi thành viên cụ thể để họ chủ động công việc.
6 / TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA NỘI BỘ TRƯỜNG HỌC


   Hiệu trưởng cần xác định trọng tâm để  kiểm tra trong từng giai đoạn. Xin 
dẫn chứng 4 cách tiến hành nội dung trọng tâm trong công tác kiểm tra nội  
bộ trường tiểu học đó là:
                 * Cách kiểm tra giáo viên :
 ­  Kiểm tra công tác giảng dạy: Cần kiểm tra cả 3 khâu: Chuẩn bị lên lớp, giờ 
lên lớp và kết quả giảng dạy của giáo viên như sau :
+ Khâu chuẩn bị lên lớp:  Chú ý các hình thức kiểm tra trao đổi cá nhân giáo
viên, trao đổi với tập thể giáo viên, thông qua kế hoạch bài học, kiểm tra lịch 
báo
giảng, sự chuẩn bị đồ dùng dạy học.
+ Dự  giờ  trên lớp của giáo viên: Thông qua các hình thức: Dự  giờ  có báo 
trước, dự giờ không báo trước, dự giờ theo chuyên đề, dự tất cả các tiết trong 
buổi, ...
+ Kiểm tra chất lượng:
 . Thống kê kết quả quá trình học tập của học sinh.
 . Kiểm tra chất lượng định kỳ.
 . xem vở bài tập, sự chuẩn bị bài của học sinh.
 . Sau khi giáo viên đã đánh giá học lực của học sinh trong lớp, tập chung toàn 
bộ  học sinh phân loại đối tượng theo học lực  để  làm đề  kiểm tra của ban 
giám hiệu ra, khảo sát lại kết quả; so sánh kết quả  bài làm của học sinh với  

sự đánh giá của giáo viên .
 . Nghiên cứu, xem xét các bản kinh nghiệm giảng dạy và giáo dục của giáo 
viên.
 . Kết hợp đánh giá với dư luận .
­  Kiểm tra các hoạt động ngoài giờ lên lớp.

17


+ Kiểm tra công tác giáo dục trong quá trình giảng dạy bằng các hình thức  
sau:
    . Dự  giờ  cần chú ý đến việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, áp 
dụng chuyên đề  đã được triển khai, việc sử  dụng đồ  dùng dạy học cho các 
hoạt động, giáo dục học sinh, tác phong của giáo viên khi lên lớp, tinh thần và  
thái độ của học sinh trong học tập.
   . Kiểm tra các tiết học ngoại khoá, các hoạt động tập thể, cần xem xét mục 
đích, cách thức tổ chức, sự tham gia của học sinh, kết quả của hoạt động .
   .  Những biểu hiện của học sinh trong các mối quan hệ .
+  Tiến hành kiểm tra công tác chủ nhiệm qua các mặt sau :
   . Kiểm tra kế  hoạch giáo dục tập thể  lớp và việc thực hiện kế  hoạch  ấy,  
ứng với
mỗi thời điểm, các hoạt động tập thể: Sinh hoạt lớp, sinh hoạt Đội, các hoạt 
động
thể dục ­ thể thao, văn nghệ , ...
    . Kế  hoạch và tiến hành giáo dục những học sinh cá biệt về đạo đức, về 
học tập, bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh yếu.
   . Việc phối hợp với các lực lượng khác để giáo dục học sinh như: gia đình, 
các tổ chức xã hội, Đoàn ­ Đội, Sao nhi đồng, ...
                   *    Cách kiểm tra học sinh :
   ­   Kiểm tra những biểu hiện về  tinh thần,   thái độ  học tập; đi học chuyên 

cần, sự chuẩn bị bài vở; nề nếp học bài, việc thực hiện nội quy trường lớp .
  ­  Kết quả  học tập: Qua kiểm tra, dự giờ   thăm lớp; sổ  theo dõi và đánh giá 
xếp loại học sinh.
  ­  Kiểm tra việc tham gia các phong trào tập thể, hoạt động ngoại khoá, các 


hoạt động xã hội như: phong trào đền ơn đáp nghĩa,...
                  *   Cách tiến hành kiểm tra cơ sở vật chất­ Thiết bị dạy học
   Hiệu trưởng chỉ đạo kiểm tra thường xuyên, định kỳ về cơ sở vật chất như:  
 ­  Kiểm tra phòng học, bàn ghế, bảng. Đánh giá việc bảo vệ cơ  sở vật chất 
và đánh giá xác định lại giá trị sử dụng, tiêu chuẩn vệ sinh học đường.
  ­  Kiểm tra thư viện, phòng đọc, phòng truyền thống, kho thiết bị; đánh giá 
mức độ đảm bảo tiêu chuẩn phục vụ dạy học, sách – báo – tạp chí phục vụ 
bạn đọc.
   ­  Các thiết bị  dạy học: Kiểm tra các đồ  dùng dạy học, tài liệu tham khảo, 
các phương tiện kỹ thuật dạy học khác. Kiểm tra cách sử dụng, bảo quản, bổ 
sung trang thiết bị thư viện. Cần tổ chức lực lượng kiểm tra cơ sở vật chất ­ 
Thiết bị  dạy học hợp lý, hồ sơ  kiểm tra cần cụ  thể  chi tiết và hiệu trưởng 
cần định hướng xử lý sau mỗi lần kiểm tra.
                    *   Kiểm tra tài chính :
­ Ban thanh tra nhân dân có trách nhiệm theo dõi kiểm tra ngân sách tự  có. 
Kiểm
tra định kỳ  vào cuối học kỳ  I và cuối học kỳ  II ngoài ra có thể  kiểm tra đột 
xuất theo các nội dung sau :
+ Theo dõi chi tiêu ngân sách Nhà nước cấp theo kế hoạch năm học .
+ Cũng có thể kiểm tra đột xuất: (Kiểm tra sắc suất, kiểm tra chi tiết một nội 
dung nào đó). Sau mỗi lần kiểm tra phải đánh giá, kết luận và lưu hồ sơ.
+ Hiệu trưởng kiểm tra tài chính một cách thường xuyên, định kỳ theo sơ  đồ 
sau:
010009000003f801000002008401000000008401000026060f00fe02574d4643010

00000000001008ab50000000001000000dc02000000000000dc020000010000006

19



           Sau tất cả các đợt kiểm tra dù lớn hay nhỏ, hiệu trưởng cần phải có 
biên bản công bố kết quả kiểm tra đến đối tượng được kiểm tra và chỉ rõ ưu 
điểm, những tồn tại và có biện pháp điều chỉnh tương  ứng. Đồng thời kết 
quả kiểm tra cần lưu trữ để có căn cứ theo dõi, kiểm tra đánh giá lần sau.
Trên đây là một số  giải pháp về  kiểm tra nội bộ trường tiểu học. Để 
cho công tác kiểm tra nội bộ trường tiểu học có hiệu quả thì hiệu trưởng phải 
có kế  hoạch, nội dung và phương pháp kiểm tra làm thay đổi nhận thức của 
đối tượng được kiểm tra, biến quá trình kiểm tra thành quá trình tự kiểm tra .

C /  KẾT LUẬN 
1 / Kết quả
    Sau mỗi lần kiểm tra nội bộ trường học đã chỉ rõ được những thành công, 
những tồn tại của đối tượng được kiểm tra, tuyên truyền các chủ trương của 
Đảng, pháp luật của nhà nước, của ngành. Mọi cá nhân trong đơn vị đã phát 
huy được thế mạnh của mình, khơi dậy trong họ lòng say mê và tình yêu nghề 
nghiệp, giúp họ  tự  khẳng định mình trong công việc. Sau khi tiến hành các 
biện pháp kiểm tra nội bộ  nêu trên từ năm học 2010­2011, kết quả  thu được 
khá phấn khởi, cụ thể là:
SỐ LẦN
HÌNH THỨC KIỂM TRA

KIỂM

TỔNG HỢP XẾP LOẠI


TRA

­ Kiểm tra toàn diện

19

Tốt
8

Khá
10

TB
1

Yếu

21


­ Kiểm tra theo chuyên đề
­ Kiểm tra thường xuyên
­ Kiểm tra đột xuất
­ Kiểm tra định kì
­ Kiểm tra lại

30
38
14

40
6

18
20
6
22
4

12
18
7
18
2

1

2 / Bài học kinh nghiệm :
   Để duy trì, phát triển tốt nhất công tác giáo dục đòi hỏi hiệu trưởng phải có 
kế  hoạch và cách tiến hành kiểm tra nội bộ  trường tiểu học có hiệu quả. 
Kiểm soát mọi đối tượng, đưa hoạt động giáo dục đi đúng hướng đã định .
   Qua thực tế công tác kiểm tra nội bộ trường tiểu học Ngư Lộc 2, tôi có một 
số suy nghĩ đó là:
    Muốn kiểm tra nội bộ có hiệu quả, trước hết là người hiệu trưởng phải có 
nhận thức đúng đắn về  vị  trí, vai trò và chức năng của công tác kiểm tra nội 
bộ, phải tuân thủ  các nguyên tắc trong kiểm tra nội bộ, nắm vững quy định 
của Bộ, Sở, Phòng giáo dục và đào tạo về quy chế chuyên môn, phải xác định 
rõ đối tượng và nội dung kiểm tra với mỗi đối tượng; Phải khách quan trong 
kiểm tra đánh giá, phải tự kiểm tra đánh giá bản thân về phẩm chất đạo đức 
và cả  chuyên môn nghiệp vụ để  từ   đó tự  bồi dưỡng điều chỉnh mình. Hiệu 

trưởng cần bồi dưỡng và tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên có những nhận thức 
đúng đắn về công tác kiểm tra nội bộ. Trong tập thể phải xây dựng được hạt 
nhân của phong trào từ đó nhân rộng ra cả tập thể sư phạm.
   Kiểm tra trường tiểu học cần kiểm tra tất cả mọi hoạt động, song chú trọng 
nhất là về  công tác chuyên môn, đặc biệt là cần giải quyết tốt 3 kỹ  năng: 
Đọc, viết, tính toán của học sinh. Khi kiểm tra không nên nôn nóng, đốt cháy 
giai đoạn hoặc giải quyết một cách tràn lan .
   Kiểm tra phải tập trung vào sản phẩm ­ kết quả học tập, được giáo dục của 


học sinh. Vì vậy khi kiểm tra giờ  dạy của giáo viên phải tập chung khảo sát  
các kỹ năng của học sinh được hình thành để từ đó đánh giá năng lực sư phạm 
của giáo viên, xếp loại giáo viên .
    Các thành viên trong ban kiểm tra phải có trình độ, có quá trình giảng dạy 
nhiều năm ở  tiểu học, có tâm huyết với nghề, có đầy đủ  khả năng khái quát 
tổng hợp sâu sát, biết giải quyết tốt công việc được giao. Đồng thời đảm 
đương được nhiệm vụ chỉ đạo, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn cho đội ngũ 
giáo viên và được bồi dưỡng về nghiệp vụ kiểm tra.
                                                                Hậu Lộc, ngày 3 tháng 3 năm 2011
                                                                                   Người thực hiện

                                                                                                  PHẠM THỊ HẢI

     

23