Chương 5 SỬA CHỮA HỆ THỐNG TREO VÀ DI CHUYỂN
5.1 KHÁI QUÁT CHUNG HỆ THỐNG TREO
5.1.1 Nhiệm vụ
Hệ thống treo là hệ thống liên kết giữa bánh xe và khung xe hoặc vỏ xe.
Mối liên kết treo của xe là mối liên kết đàn hồi , có nhiệm vụ:
− Nâng đỡ trọng lượng xe.
− Tạo điều kiện cho bánh xe thực hiện chuyển động theo phương thẳng
đứng đối với khung xe hoặc vỏ xe để giảm các chấn động khi xe chạy trên
đường không bằng phẳng và giữ cho xe dao động êm dịu.
− Truyền lực và mômen giữa bánh xe và khung xe.
5.1.2 Yêu cầu
− Hệ thống treo phải phù hợp với điều kiện sử dụng theo tính năng kỹ
thuật của xe như chạy trên đường tốt hay chạy trên đường nhiều lọai địa
hình khác nhau.
− Bánh xe có khả năng chuyển dịch trong một không gian giới hạn.
− Không ảnh hưởng đến quan hệ động lực học và động học của bánh
xe.
− Không gây tải trọng lớn tại các mối liên kết với vỏ.
− Có độ bền cao.
− Đảm bảo tính điều khiển và ổn định chuyển động của xe ở tốc độ cao.
5.1.3 Phân loại loại hệ thống treo
Theo kết cấu hệ thống treo được phân thành hai nhóm: Hệ thống treo
phụ thuộc và hệ thống treo độc lập.
Ở hệ thống treo phụ thuộc có bánh xe đặt trên dầm cầu liền, bộ phận
giảm chấn và đàn hồi đặt giữa thùng xe và dầm cầu. Do dầm cầu liền nên
dịch chuyển của một bên bánh xe theo phương thẳng đứng sẽ ảnh hưởng đến
bánh xe bên kia ( hình 5.11 a).
Ở hệ thống treo độc lập từng bánh xe gắn độc lập với khung vỏ thông
qua các đòn, bộ phận đàn hồi và giảm chấn. Các bánh xe dịch chuyển tương
đối với khung vỏ một các độc lập ( hình 5.11 b).
Dựa vào bộ phận đàn hồi hệ thống treo được chia thành các loại: Treo
nhíp lá, treo lò xo trụ, treo thanh xoắn, treo khí nén và treo thuỷ khí.
Theo khả năng thay đổi đặc tính làm việc chia thành 2 loại: Hệ thống
treo tự động điều chỉnh và hệ thống treo không điều chỉnh.
Hình 5.11 Sơ đồ hệ thống treo phụ thuộc (a) và độc lập (b)
1. Thùng xe; 2 Bộ phận đàn hồi; 3. Bộ phậngiảm chấn;
4. dầm cầu; 5. Các đòn liên kết.
5.2 HỆ THỐNG TREO VỚI CÁC PHẦN TỬ ĐÀN HỒI
5.2.1 Hệ thống treo dùng lò xo xoắn tru
1. Hệ thống treo trước
Hệ thống treo trước độc lập dùng lò xo trụ có kết cấu phổ biến là hệ
thống treo hai đòn ngang và hệ thống treo Mc. Pherson
a. Hệ thống treo hai đòn ngang: ( hình 5.21, hình 5.22 )
Hai đòn ngang có kết cấu dạng chữ A, khớp trụ của đòn ngang trên lắp
trực tiếp với khung xe qua các ổ cao su, khớp trụ đòn ngang dưới bắt vào
khung nhờ giá dọc. Giá lắp ghép với khung bằng bulông, trên các bulông đặt
các đệm điều chỉnh để thay đổi vị trí liên kết giữa đòn dưới và khung. Phía
ngoài hai tay đòn có khớp cầu để lắp với cam quay (đòn đứng), đòn đứng
nối cứng với trục bánh xe, nên bánh xe có thể quay trên khớp cầu. Khớp cầu
chế riêng, lắp với đòn ngang bằng bulông để dễ dàng thay thế. Lò xo trụ một
đầu tỳ lên đòn dưới , một đầu tỳ vào giá của khung xe. Hai đầu lò xo tựa trên
đệm nhựa có rãnh định hình để chống xoay. Giảm chấn đặt trong lò xo, đầu
dưới bắt với tay đòn qua ổ cao su và bulông xuyên ngang, đầu trên dùng hai
đệm cao su đặt bên giá khung để truyền êm lực từ giảm chấn lên khung xe.
Thanh ổn định hình chữ U bắt qua gối tựa bằng cao su với khung xe và hai
đòn ngang dưới. Thanh ổn định tạo ra mômen giữ thùng xe đỡ nghiêng khi
quay vòng.
Hình 5.21 Sơ đồ hệ thống treo hai đòn ngang.
a. Sơ đồ nguyên lý; b. Sơ đồ cấu tạo các đòn ngang
1. Bánh xe; 2. Đòn trên; 3. Khớp trụ trên
4. Khớp cầu trên; 5. Khớp cầu dưới; 7. Giảm chấn;
8. Lò xo; 9. Đòn dưới; 10. Lò xo.
Hệ thống treo hai đòn ngang còn có các kiểu bố trí lò xo và giảm
chấn khác nhau: lò xo và giảm chấn đặt ở đòn ngang trên, hoặc giảm chấn
đặt ở đòn ngang trên....
Hệ thống có giảm chấn đặt ở đòn ngang trên nhằm giảm tải cho đòn
ngang dưới ( hình 5.23)
Hình 5.22 Hệ thống treo trước xe BAZ 2105, 2107.
1.Khung xe; 2. các tấm đệm điều chỉnh; 3. Giá đòn dưới;
4. Giảm chấn; 5. Vấu hạn chế; 6. Khớp cầu trên;
7. đòn ngang trên; 8. Phanh đĩa; 9. Khớp cầu
10. Lò xo trụ; 11. Đòn ngang dưới; 12. Thanh ổn định.
Hình 5.23 Hệ thống treo xe OPEL KADETC
1.giảm chấn; 2. Đòn ngang trên; 3. Thanh ổn định;
4. Giá đỡ hệ treo; 5. Đòn ngang dưới; 6. Vấu hạn chế;
7. Bánh xe; 8. Đòn ngang dưới; 9. Khớp quay
b. Hệ thống treo Mc.Pherson:( hình 5.24)
Hệ thống có đòn ngang dưới hình chữ A . Khớp cầu bắt trên đòn ngang
dưới, nối với giá đỡ trục bánh xe. Giảm chấn bắt trên giá đỡ phụ, ghép với
trục bánh xe bằng bulông. Giảm chấn đồng thời là trụ đứng. Đầu trên giảm
chấn đặt trên hai đệm cao su dầy. Vấu hạn chế lồng vào trục giảm chấn, có
khả năng biến dạng lớn và làm chức năng chi tiết đàn hồi phụ. Lò xo đặt
giữa vỏ giảm chấn và đầu trên của hệ treo, trong đầu trên có ổ bi tựa. Đòn
quay ngang của hệ thống lái bắt chặt với vỏ giảm chấn qua ổ cao su lớn.
a) b)
Hình 5.24 Hệ thống treo Mc. Pherson
1. Đệm cao su; 2. ổ bi tựa; 3. Lò xo;
4. Giá đỡ moay ơ; 5. Thanh chéo truyền lực dọc ; 6. Đòn dưới;
7. Cơ cấu lái; 8. Giảm chấn; 9. Vành đỡ lò
xo; 10. Vấu tăng cường và hạn chế; 11. Tấm đệm trên; 12. Vòng
che bụi.