VI - ổ ồ ỡ n g õ ỷ c tờnh cuớa Turbine

1) ng õỷc tờnh tuy nổồỡ óỳ : Bi u thở quan h ỷ gi ợa 2óứ ó ổ
th ng s (vờ duỷ N,Q) khi 3 th ng s khaùc kh ng õ i (vờọ ọỳ ọ ọỳ ọ ọứ
duỷ n,H,D
1
=const)
Coù caùc loaỷi sau: ng õỷc tờnh c ng taùc, ngổồỡ ọ ổồỡ
õỷc tờnh vo ng quay, ng õỷc tờnh c ỹt n ùc.ỡ ổồỡ ọ ổồ
+ ng õỷc tờnh c ng taùcổồỡ ọ : ( ùng v ùi ch õ ỹ c ngổ ồ óỳ ọ ọ
taùc cu a turbine : H,Dớ
1
,n kh ng õ i)ọ ọứ
Th ng traỷm thu y õi ỷn H thay õ i r t ờt co n Dổồỡ ồớ ớ ó ọứ ỏỳ ỡ
1
, n laỡ
kh ng õ i õ i v ùi 1 turbine . Caùc th ng s Q, N, ọ ọứ ọỳ ồ ọ ọỳ , a
0
trong quaù trỗnh la m vi ỷc seợ õ ỹc bi u di ựn theo caùcỡ ó ổồ óứ ó
õ ng õỷc tờnh sau: ổồ ỡ
a) ng õỷc tờnh c ng taùc c ng su t (s ỷ thay õ i cu aổồỡ ọ ọ ỏỳ ổ ọứ ớ
Q, theo c ng su t)ọ ỏỳ
b) ng õỷc tờnh c ng taùc l u l ỹng (s ỷ thay õ i cu aổồỡ ọ ổ ổồ ổ ọứ ớ
N, theo l u l ỹng)ổ ổồ
c) ng õỷc tờnh c ng taùc õ ỹ m (s ỷ thay õ i cu a N, ổồỡ ọ ọ ồớ ổ ọứ ớ
theo õ ỹ m )ọ ồớ
Nh ỏ ỷ n xeùt
:
-- V ùi 1 trở s H nh tồ ọỳ ỏỳ
õởnh, õ turbine coù thóứ óứ
quay kh ng ta i (N=0) v ùiọ ớ ồ

s vo ng quay õ ng b ỹọỳ ỡ ọử ọ
cc n pha i coù l u l ỹngỏử ớ ổ ổồ
Q
0
nh t õởnh ỏỳ
-- ng f(N) (õ ng õỷcổồỡ ổồỡ
tờnh c ng taùc c ng su t )ọ ọ ỏỳ
õ ỹc du ng ph bi nổồ ỡ ọứ óỳ
h n ca .ồ ớ
-- Khi Q tng thỗ N tng, khi
Q tng quaù 1 trở s nh tọỳ ỏỳ
õởnh thỗ N laỷi gia m, taỷoớ
22
tha nh mọc c u cu i â ng âàûc tênh . Nguy n nh n l á åí äú ỉå ì ã á ì
vç lục âọ t c â ü tàng cu a l u l üng ch ûm h n â ü gia mäú ä í ỉ ỉå á å ä í
hi ûu su t do t n th t n n N gia m nhanh. hản chã áú äø áú ã í Âãø ãú
vu ng la m vi ûc b t l üi na y ng i ta loải bo vu ng la mì ì ã áú å ì ỉåì í ì ì
vi ûc cu a turbine ph n mọc c u cu i â ng âàûc tênhã í åí áư á äú ỉå ì
(5 -- 3)% N
max
, ta gi âọ la â ng hản ch (d û tr ỵ) c ngì ỉåì ãú ỉ ỉ ä
su t 5%.áú
Vi ûc hản ch c ng su t Turbine co n do nh ỵng nguy nã ãú ä áú ì ỉ ã
nh n :á
.) Kh ng th âa m ba o â ng âàûc tênh cu a turbinệ ãø í í ỉå ì í
th ûc hoa n toa n phu h üp v ïi â ng âàûc tênh cu ì ì ì å å ỉå ì í
turbine m hçnhä
.) ü nhảy cu a mạy âi u chènh t û â üng â ü m Âä í ãư ỉ ä ä åí åí
vu ng na y r t kẹm (mu n tàng c ng su t pha i tàng â üì ì áú äú ä áú í ä
m r t l ïn)åí áú å

-- η max cu a turbine gạo la bẹ so v ïi cạc turbine loảií ì å
khạc nh ng vu ng hi ûu su t cao r üng (â ng âàûc tênhỉ ì ã áú ä ỉåì
thoa i) do âọ phảm vi la m vi ûc l ïn.í ì ã å
-- η max cu a turbine chong chọng va t m trủc la cao nh tí ì á ì áú
trong cạc loải turbine nh ng r t d c, khi nỉ áú äú
s
ca ng nho thçì í
vu ng hi ûu su t cao ca ng r üng.ì ã áú ì ä
-- Turbine cạnh quay cọ ηmax l ïn va â ng âàûc tênhå ì ỉåì
thoa i vç loải turbine na y cọ th thay â i gọc cho ph ì ãø äø ì
h üp v ïi nhi u ch â ü la m vi ûc khạc nha å ãư ãú ä ì ã
Cạc â ng âàûc tênh c ng tạc cọ th v t cạc k tỉå ì ä ãø ỉì ãú
qua thê nghi ûm m hçnh hồûc t â ng âàûc tênh t ngí ã ä ỉì ỉåì äø
h üp chênhå
+ ng âàûc tênh vo ng quaỉåì ì :
Cho D
1
,H,a
0
kh ng â i, kha o sạt s û quan h û gi ỵa cạcä äø í ỉ ã ỉ
th ng s turbine v ïi s vo ng quay nä äú å äú ì
Nh á û n xẹt
-- N
max
, Q
max
, η
max
kh ng xu t hi ûn cu ng 1 s vo ng qua áú ã åí ì äú ì
-- Turbine tè t c th p, khi n tàng thç Q gia m do a nh h ngäú áú í í ỉåí

cu a l ûc ly t m.í ỉ á
23
-- Turbine tố t c cao, khi n tng thỗ Q tng do a nh h ngọỳ ớ ổồớ
cu a l ỷc ly t m r t ờt.ớ ổ ỏ ỏỳ
-- Turbine tố t c trung bỗnh va Turbine gaùo, Q kh ng thayọỳ ỡ ọ
õ i khi n tng hay gia m.ọứ ớ
+ ng õỷc tờnh chờnhổồỡ :
Trong th ỷc t v ỷn ha nh Q (aổ óỳ ỏ ỡ
0
) lu n thay õ i õe phuọ ọứ ớ ỡ
h ỹp v ùi nhu c u cu a phuỷ ta i. ng õỷc tờnh chờnhồ ồ ỏử ớ ớ ổồỡ
bi u thở m i quan h ỷ gi ợa caùc th ng s Turbine v ùi sóứ ọỳ ó ổ ọ ọỳ ồ ọỳ
vo ng quay n ùng v ùi t ng õ ỹ m aỡ ổ ồ ổỡ ọ ồớ
0
+ ng õỷc tờnh c ỹt n ùcổồỡ ọ ổồ : Theo doợi s ỷ a nhổ ớ
h ng cu a c ỹt n ùc õ n s ỷ la m vi ỷc cu a turbine ổồớ ớ ọ ổồ óỳ ổ ỡ ó ớ
2) ổ ồ ỡ n g õ ỷ c t ờnh t ọ ứ n g h ồ ỹ p :
Trong th ỷc t v ỷn ha nh turbine th ng coù nhi u th ngổ óỳ ỏ ỡ ổồỡ óử ọ
s õ ng th i thay õ i n n pha i coù õ ng õỷc tờnhọỳ ọử ồỡ ọứ ó ớ ổồỡ
t ng h ỹp bi u thở t ng h ỹp tờnh ch t la m vi ỷc cu aọứ ồ óứ ọứ ồ ỏỳ ỡ ó ớ
Turbine
+ ng õỷc tờnh t ng h ỹp chờnhổồỡ ọứ ồ : ( ng õ ngổồỡ ọử ỡ
hi ỷu su t)ó ỏỳ
24
Cho D
1
,H kh ng õ i, kha o saùt quan h ỷ ọ ọứ ớ ó =f(Q,n)
=f(N,n)
n,Q,N th ng tờnh õ i tha nh caùc õaỷi l ỹng qui d ựn nổồỡ ọứ ỡ ổồ ỏ
I

1
,
Q
I
1
, N
I
1
( ùng v ùi Dổ ồ
1
=1m, H=1m)
ng õỷc tờnh t ng h ỹp chờnh th ng coù ghi roợ kờchổồỡ ọứ ồ ổồỡ
th ùc cu a m ựu thờ nghi ỷmổồ ớ ỏ ó
+ ng õỷc tờnh t ng h ỹp v ỷn ha nhổồỡ ọứ ồ ỏ ỡ :
ng õỷc tờnh t ng h ỹp chờnh bi u thở õỷc tờnh cu aổồỡ ọứ ồ óứ ớ
turbine coù D
1
=1m va H=1m.ỡ
Trong th ỷc t turbine tham gia v ỷn ha nh trong traỷm thu yổ óỳ ỏ ỡ ớ
õi ỷn laỷi coù õ ng kờnh baùnh c ng taùc va c ỹt n ùcó ổồỡ ọ ỡ ọ ổồ
khaùc v ùi õi u ki ỷn tr n. H n n ợa turbine bu ỹc pha i la mồ óử ó ó ồ ổ ọ ớ ỡ
vi ỷc v ùi n=const nh ng Q,N va H laỷi lu n thay õ i. Do õoùó ồ ổ ỡ ọ ọứ
õ tỗm hi u quan h ỷ gi ợa caùc th ng s õỷc tờnh cu aóứ ớ óứ ó ổ ọ ọỳ ớ
turbine trong v ỷn ha nh ng i ta du ng õ ng õỷc tờnhỏ ỡ ổồỡ ỡ ổồỡ
t ng h ỹp v ỷn ha nh.ọứ ồ ỏ ỡ
ng õỷc tờnh t ng h ỹp v ỷn ha nh bi u thở m i quanổồỡ ọứ ồ ỏ ỡ óứ ọỳ
h ỷ gi ợa H va N (hoỷc Q) v ùi ó ổ ỡ ồ va goỹi la õ ng õỷcỡ ỡ ổồỡ
tờnh c ỹt n ùc- c ng su t (hoỷc õ ng õỷc tờnh c ỹtọ ổồ ọ ỏỳ ổồ ỡ ọ
25
n ùc- l u l ỹng ), t ùc la m i quan h ỷ ổồ ổ ổồ ổ ỡ ọỳ ó =f(N,H) hoỷc

=f(Q,H) khi D
1
va n kh ng õ iỡ ọ ọứ
Th ỷc t õ y la m ỹt hoỹ õ ng cong õ ng hi ỷu su t ổ óỳ ỏ ỡ ọ ổồỡ ọử ó ỏỳ
õ ỹc veợ trong h ỷ toỹa õ ỹ (N,H) hoỷc (Q,H). Ngoa i caùcổồ ó ọ ỡ
õ ng õ ng hi ỷu su t co n coù caùc õ ng õ ng h ỷổồ ỡ ọử ó ỏỳ ỡ ổồỡ ọử ó
s khờ th ỷc ọỳ ổ , caùc õ ng õ ng õ ỹ m a, õ ng haỷnổồỡ ọử ọ ồớ ổồỡ
ch c ng su t cu a turbine va õ ng haỷn ch c ng su tóỳ ọ ỏỳ ớ ỡ ổồỡ óỳ ọ ỏỳ
l ùn nh t cu a maùy phaùt.ồ ỏỳ ớ
26
VII - Chn Turbine pha n kêchí :
1) H û loải Turbine pha n kêchã í :
a) Nhn hi ûu Turbinễ :
Chong chọng CC Pr (Propeller)
Cạnh quay CQ K (Kaplan)
T m trủcá T T F (Francis)
Gạo G P (Pelton)
Tia nghi ngã N T (Turgo)
Xung kêch 2 l náư X2 B (Banki)
4-4 - Turbine xung kêch:
I C u tảo, ph n loảiáú á :
Nguy n tà c la m vi ûc cu a turbine xung kêch va pha nã õ ì ã í ì í
kêch khạc nhau, do âọ c u tảo ph n d ùn do ng cu ấú áư á ì í
chụng cng khạc nhau.
Gu ng n ïc la ki u turbine xung kêch â n s nh t.ä ỉå ì ãø å å áú
K t c u cu a turbine xung kêch g m 2 b ü ph ûn chênh:ãú áú í äư ä á
mi phun va bạnh c ng tạc. Mi phun cọ 3 tạc dủng: ì ä
-- Bi n th nàng cu a do ng cha y tha nh â üng nàngãú ãú í ì í ì ä
bà ng cạch tảo do ng tia cọ v ûn t c l ïn.ò ì á äú å
-- H ïng do ng tia â ûp va o cạnh d ùn cu a bạnh c ngỉå ì á ì á í ä

tạc.
-- i u chènh l u l üng ch t lo ng va o Turbine. ãư ỉ ỉå áú í ì
V ïi cu ng 1 c ng su t va c üt ạp thç Turbine xung kêchå ì ä áú ì ä
cọ kêch th ïc l ïn h n va s vo ng quay nho h n, Do âọỉå å å ì äú ì í å
du ng Turbine xung kêch khi cọ l u l üng nho , c üt ạpì ỉ ỉå í ä
l ïn thç m ïi kinh t .å å ãú
bạnh c ng tạc khi quay kh ng bë ca n vç ng ûp n ïcÂãø ä ä í á ỉå
va â â n gia n k t c u cạc b ü ph ûn lọt kên, Turbin ãø å í ãú áú ä á
27