U vàng, ban vàng
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (343.05 KB, 8 trang )
U VÀNG, BAN VÀNG
(Xanthomas)
U vàng, ban vàng đặc trưng bằng sự tích tụ lipid của đại thực bào. Đây có thể là sự phản
ánh rối loạn chuyển hoá lipid hoặc kết quả của sự loạn chức năng tế bào khu trú.
Rối loạn chuyển hoá lipid được chia thành:
Typ I: thiếu hụt lipoprotein (LP) lipase dẫn đến tăng nồng độ chylomicron (ChyloM) trong
huyết tương. Nồng độ triglycerid (TG) trong huyết tương tăng cao nhưng Cholesterol
thường không tăng. Bệnh nhân typ I thường là trẻ em và kèm theo viêm tuỵ cấp. Biểu hiện
ở da đặc trưng nhất là Eruptive xanthomas.
Typ IIa: thiếu hụt các receptor LDL. Trong huyết thanh, Cholesterol tăng cao, còn
triglycerid bình thường. Bệnh nhân typ II thường bị vữa xơ động mạch nặng và biểu hiện ở
da là tendinous, tuberous xanthomas, xanthelasmas.
Typ IIb: đặc trưng bởi sự tích tụ cả LDL và VLDL, với sự tăng cả triglycerid, cholesterol
trong huyết tương. Bệnh nhân typ IIb là người lớn, biểu hiện ở da là tendinous, tuberous
xanthomas, xanthelasmas.
Typ III: đặc trưng là sự tích tụ IDL (beta-VLDL); tăng cả triglycerid và cholesterol trong
huyết tương. Bệnh nhân typ III là người lớn vữa xơ động mạch sớm và u vàng (xanthomas)
nhất là plane (palmar) xanthomas.
Typ IV: tích tụ VLDL dẫn đến triglycerid tăng cao trong huyết thanh. Biểu hiện ở da là
eruptive xanthomas.
Typ V: tích tụ chylomicron và VLDL; triglycerid tăng rất cao trong huyết tương. Bệnh
nhân typ này cũng giống như typ I là trẻ em, kèm theo viêm tuỵ cấp và eruptive
xanthomas.
Bảng phân loại Fredrickson về tăng Lipid máu:
Tăng lipid máu còn liên quan đến một số nguyên nhân khác:
Tăng cholesterol máu còn thấy ở người có thai, suy giáp, ứ mật.
Tăng triglycerid máu còn thấy ở người uống thuốc tránh thai, đái tháo đường, người
nghiện rượu, viêm tuỵ, gút, nhiễm khuẩn do vi khuẩn gram âm.
Tăng kết hợp cholesterol, triglycerid gặp trong hội chứng thận hư, suy thận mạn, dùng
corticoid.
Dịch tễ học
Tần số: u vàng, ban vàng là biểu hiện thường gặp của rối loạn chuyển hoá lipid.
Giới: ngang nhau ở nam và nữ.
Tuổi: bệnh xuất hiện ở bất kỳ lứa tuổi nào; thường gặp nhất ở người trên 50 tuổi.
Lâm sàng
U vàng, ban vàng liên quan với tăng lipid máu có biểu hiện lâm sàng là ban vàng
(xanthelasma palpebrarum), u vàng thể củ (tuberous xanthoma), u vàng ở gân (tendinous
xanthoma), u vàng phát ban (eruptive xanthoma), plane xanthoma, and generalized plane
xanthoma. U vàng rải rác (Xanthoma disseminatum) và u vàng dạng hạt cơm (verruciform
xanthoma) thường không liên quan với tăng lipid máu.
Ban vàng (Xanthelasma palpebrarum): là biểu hiện thường gặp nhất của xanthomas. Tổn
thương là những sẩn phẳng, đa giác, màu vàng, mềm, mịn, ở xung quanh mắt; thường đối
xứng hai bên, không có triệu chứng cơ năng. Vị trí thường gặp nhất là góc trong mi trên.
Tổn thương phát triển chậm. Ban vàng có thể liên quan với tăng lipid máu.
