Nguyên tắc dược điều trị bệnh nhân cao tuổi
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (74.95 KB, 28 trang )
1
NGUYÊN TẮC DƯC ĐIỀU TRỊ
BỆNH NHÂN CAO TUỔI
Bộ mơn Dược Lâm Sàng - Đại học Dựơc TPHCM
DS Lê-văn-Nhân
Chứng chỉ chuyên khoa Dược só lão khoa Hoa-kỳ
2
Những vấn đề lão khoa
•
- cần hiểu tuổi già và tác động lên cơ
thể
•
- hiểu những v/đ sinh lý và xã hội
•
- càng lớn tuổi càng nhiều bệnh, đưa
đến dùng nhiều thuốc, dùng
polypharmacy, tạo ra những v/đ do
thuốc gây ra.
3
Biến đổi cơ thể và tuổi tác
•
Tác động lên dược động học và dược
lý.
•
nh hưởng dược động học:
•
- Hấp thu
•
- Phân phối
•
- Chuyển hóa
•
- Loại thải
4
Hấp thu
•
- pH dạ dày có thể tăng
•
- lưu lượng máu giảm
•
- chuyển động bao tử có thể chậm trễ
•
Hai yếu tố đầu có thể giảm hấp thu,
trong khi yếu tố thứ ba có thể làm thuốc
hấp thu nhiều hơn.
5
Phân phối
•
- cơ bắp giảm, nhường chỗ cho mỡ
•
- nước trong cơ thể giảm 10-15% khi 80
tuổi
•
- giảm albumin và alpha-1-acid
glycoprotein
–
Albumin có ái lực với thuốc acid như
warfarin
–
Alpha-acid glycoprotein hút thuốc kiềm như
propranolol
6
Phân phối
-
Giảm albumin làm tăng thuốc ở dạng
tự do, tăng tác dụng.
-
Thuốc tan trong nước Vd thấp, mức
thuốc cao, thuốc tan trong lipid Vd
cao mức thuốc thấp
•
- Vd tăng làm tăng t1/2 đưa đến tích lũy
thuốc ở người cao tuổi
•
- T/d diazepam có t1/2 ở người trẻ 20
giờ nhưng bằng 70 giờ ở người già
7
Thôøi gian baùn thaûi
t
1/2
=
0.693
k
0.693 x Vd
cl
T
=
Vd ↑
t1/2 ↑
8
Phân phối
•
TCA và benzodiazepin tác dụng dài
xuyên qua màng chắn huyết não dễ
hơn, gây nhiều tác động hệ thần kinh
TW.
•
Bệnh nhân cao tuổi có thể cảm thấy
mệt mỏi và lẫn lộn khi dùng 2 nhóm
thuốc này.
9
Loại thải
•
GAN : cơ quan chuyển hóa chính của
thuốc. Khi già, máu qua gan ít, gan nhỏ
lại, ảnh hưởng lên thuốc có tỷ số ly trích
ở gan cao.
•
Chuyển hóa pha 1 gồm oxy hóa thuốc,
ảnh hưởng bởi tuổi già, đưa đến giảm
loại thải toàn phần.
•
Pha 2 gồm liên hợp giúp thuốc hòa tan,
ít bò ảnh hưởng do tuổi già.
10
Loại thải
•
THẬN: sau 40 tuổi lưu lượng máu qua
thận giảm và độ lọc tiểu cầu thận giảm
6 đến 10% cho 1 thập kỷ.
•
Nên dùng liều nhỏ hơn khi thuốc loại
thải chính yếu qua thận ở người già.
•
Không nên căn cứ vào creatinin huyết
thanh mà nên tính loại thải creatinin
(công thức Cockcroft )
11
Công thức Cockcroft & Gault
Cl
CR
=
(140 – tuổi) x thể trọng
72 x Cr huyết thanh
Cl
CR
(ml/phút)
Thể trọng (Kg)
Cr tính bằng mg/dl
Phụ nữ x 0.8
