Bệnh cảnh não do gan
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (171.56 KB, 38 trang )
BỆNH CẢNH NÃO DO GAN
BS.cao c p Nguyễn Đăng Sảngấ
Trưởng khoa Tiêu hóa BV Thống nhất
N I DUNGỘ
1.Định nghĩa.
2.Dịch tễ.
3.Sinh lý bệnh.
4.Lâm sàng, chẩn đoán.
5.Điều trị.
ĐỊNH NGHĨA
° Bệnh cảnh não do gan (BCNDG)
- Gồm các triệu chứng tâm thần kinh
- Xãy ra ở bệnh nhân có bệnh gan cấp, mạn tính
- Không có rối loạn thần kinh khác
Peter Ferenci, Bockus GE 1995
° Bệnh cảnh não do gan được xác đònh
- Khi rối loạn thần kinh trung ương
- Vì suy gan
Andrei T.Blei, ACG, practice guidelines, 2001
° Từ đồng nghóa
- Bệnh cảnh não hệ thống cửa
- Hôn mê gan
DỊCH TỄ HỌC
Khoảng 98% BCNDG xẩy ra ở bệnh nhân xơ
gan
Nếu kể cả phân nhóm lâm sàng: 70% BCNDG
48% bệnh nhân được điều trò
30 – 53% bệnh nhân nối cửa chủ
24 – 39% bệnh nhân nối tónh mạch lách
thận
Peter Ferenci, Bockus GE, 1995
SINH LÝ BỆNH
1. Thuyết ammoniac:
-Ammoniac là yếu tố chính trong sinh lý bệnh
BCNDG
- Được giải phóng từ nhiều mô: Thận, cơ
- Tìm thấy cao nhất ở tónh mạch cửa
- Do chuyển hóa các chất đạm
- Nguồn gốc từ lên men urê của vi khuẩn đại tràng
và khử amin của glutamin ruột non
- NH
3
bình thường: 0,4 – 0,7 mg/L
- Không phải là nguyên nhân duy nhất
Bệnh cảnh não do gan
SINH LÝ BỆNH
2. Thuyết nhiều yếu tố phối hợp:
Một số chất chuyển hóa của các acid amin
- Mercaptan (dẫn xuất của methionin)
- Indol, skatol (dẫn xuất của tryptophan)
là các chất độc sinh ra ở ống tiêu hóa
giữ lại ở gan, chuyển hóa như NH
3
Bệnh cảnh não do gan
SINH LÝ BỆNH
3. Các chất dẫn truyền thần kinh giao cảm giả:
- Ngộ độc NH
3
làm tăng glutamin
trong mô thần kinh trung ương
- Acid amin thơm và acid amin phân nhánh
cạnh tranh với acid amin để giảm glutamin
- Glutamin thẩm thấu làm tăng áp lực nội sọ
Bệnh cảnh não do gan
SINH LÝ BỆNH
4. Thuyết GABA (Gamma amino butyric acid)
- Sự tăng tổng hợp GABA trong ruột non
làm ức chế chuyển hoá thần kinh.
- Sự bão hòa GABA gây ra BCNDG.
GABA gắn benzodiazepine
dễ bò ở bệnh nhân xơ gan.
Flumazenil đối kháng với thụ thể benzodiazepin
có tác dụng điều trò.
Bệnh cảnh não do gan
BỆNH CẢNH LÂM SÀNG, CHẨN ĐOÁN
PHÂN NHÓM LÂM SÀNG(1)
Cố vấn của Hội Tiêu hóa thế giới:
6. Bệnh não cấp:
dạng đặc hiệu nhất
tình trạng lú lẫn cấp hôn mê
suy gan bùng phát, xơ gan
liên quan nhiều đến yếu tố thúc đẩy
Bệnh cảnh não do gan
PHÂN NHÓM LÂM SÀNG(2)
1. Cơn tái phát
Thay đổi tình trạng tâm thần
Không có yếu tố thúc đẩy
Khiếm khuyết thần kinh
Không hồi phục hoàn toàn
(bệnh não gan dai dẳng)
PHÂN NHÓM LÂM SÀNG(3)
3. Bệnh não gan tiềm ẩn
(Minimal hepatic encephalopathy)
Rối loạn thần kinh thông thường nhất
Không thực sự rõ ràng về lâm sàng
Bất thường ý thức nhẹ
Phát hiện bằng test tâm thần, sinh lý thần kinh.
The American J. of Gastroenterology 2001: 1965 – 1975
PHÂN ĐỘ
ở bệnh nhân não rõ ràng, xơ gan
•
Tiêu chuẩn West Haven: Thay đổi
tình trạng tình trạng tâm thần
- Giai đoạn 0
Không có thay đổi nhân cách, hành vi
Không có dấu hiệu rối loạn tư the.á
PHÂN Đ BNG(2)Ộ
Giai đoạn 1
Mất ý thức không đáng kể
Khoảng tập trung ngắn lại
Phép tính cộng trừ bò ảnh hưởng
Ngủ nhiều hơn, mất ngu, đảo lộn giờ ngủ
Trạng thái phởn phờ, trầm cảm
Loạn gi thư thếữ
-Giai đoạn 2
Thờ ơ, mất đònh hướng
Hành vi không thích hợp
Nói lắp, loạn giữ tư thế rõ ràng
-Giai đoạn 3
Mất đònh hướng hoàn toàn
Hành vi kỳ cục
Trạng thái bán ngẩn ngơ ngẫn ngơ
Không có loạn giữ tư thế
-Giai đoạn 4
Hôn mê
Andres T. Blei, Juan Córdoba
Practice guidelines hepatic encephalopathy
The American J. of Gastroenterology. 2001: 1965 – 1975
PHÂN ĐỘ
2 Mức độ mất nhận thức theo thang điểm Glassgow
Mắt mở Đáp ứng vận động
Tự phát : 4 Tuân theo ngôn lệnh : 6
Theo lệnh : 3 Khu trú kích thích đau : 5
Vối kích thích đau : 2 Kích thích đau, gấp : 3
Không đáp ứng : 1 Kích thích đau, duỗi : 2
Không đáp ứng : 1
Đáp ứng lời nói
Đònh hướng : 5
Mất đònh hướng : 4
Từ ngữ không phù hợp : 3
Âm thanh không phù hợp : 2
Không đáp ứng : 1
Công các điểm trên lại :
Điểm tốt nhất : 15
Điểm xấu nhất : 3
Bệnh não nặng : dưới 12
