Phần I
MỞ ĐẦU
A. Lí do chọn sáng kiến:
I. Cơ Sở lí luận:
Môn toán ở Tiểu học là một môn quan trọng có nhiệm vụ cung cấp cho học
sinh những kiến thức khoa học ban đầu, những nhận thức xung quanh nhằm phát
triến năng lực nhận thức, tư duy và hình thành nhân cách cho con người .Môn toán
cùng với các môn học khác trong nhà trường Tiểu học có những vai trò góp phần
quan trọng đào tạo nên những con người phát triển toàn diện. Toán học là môn
khoa học tự nhiên có tính lôgic và tính chính xác cao, nó là chìa khoá mở ra sự
phát triển của các bộ môn khoa học khác.
Mục tiêu toán học chương trình Tiểu học nói chung và mục tiêu toán học lớp
1 nói riêng. Đặc biệt chú trọng việc hình thành và phát triển các kĩ năng thực hành
tính, đo lường, giải toán có lời văn có nhiều ứng dụng thiết thực để góp phần bước
đầu phát triển năng lực tư duy, khả năng suy luận hợp lí. Từ đó, hình thành bước
đầu phương pháp tự học và làm việc có kế hoạch, khoa học, chủ động, linh hoạt,
sáng tạo. Bên cạnh đó, giáo viên phải nắm chuẩn kiến thức và kĩ năng môn Toán,
đảm bảo phù hợp tâm lí lứa tuổi và khả năng học tâp của từng học sinh.
Yêu cầu của giáo dục hiện nay đòi hỏi phải đổi mới phương pháp dạy học
môn Toán ở bậc Tiểu học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của
học sinh. Vì vậy người giáo viên phải gây được hứng thú học tập cho các em bằng
cách lôi cuốn các em tham gia vào các hoạt động học tập. Trò chơi học tập là một
hoạt động mà các em hứng thú nhất. Các trò chơi có nội dung toán học lý thú và bổ
ích phù hợp với việc nhận thức của các em. Thông qua các trò chơi các em sẽ lĩnh
hội những tri thức toán học một cách dễ dàng, củng cố, khắc sâu kiến thức một
cách vững chắc, tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập.
II. Cơ sở thực tiễn:
Ở lớp 1 môn Toán cũng có nhiệm vụ, mục tiêu quan trọng cung cấp cho học
sinh những kiến thức cơ bản, đơn giản, thiết thực về toán học, hình thành và rèn
1

những kĩ năng thực hành theo chương trình. Giúp học sinh tự khám phá tìm tòi và
chiếm lĩnh kiến thức mới, tự tin, hứng thú trong học tập.
Để học sinh học tốt được môn Toán lớp 1 thì mỗi người giáo viên không
phải chỉ truyền đạt, kiến thức theo các tài liệu đã có sẵn trong Sách giáo khoa
trong các sách hướng dẫn và thiết kế bài giảng một cách dập khuôn, máy móc làm
cho học sinh học tập một cách thụ động. Nếu chỉ dạy học như vậy thì việc học tập
của học sinh sẽ diễn ra thật đơn điệu, tẻ nhạt và kết quả học tập sẽ không cao. Đó
là một trong những nguyên nhân gây ra cản trở việc đào tạo các em thành những
con người năng động, tự tin, sáng tạo sẵn sàng thích ứng với những đổi mới hàng
ngày. Mà đòi hỏi giáo viên phải đổi mới phương pháp dạy học phù hợp với môn
học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh. Vì thế
người giáo viên phải gây được hứng thú học tập cho các em bằng cách lôi cuốn các
em tham gia vào các hoạt động học tập. Trò chơi học tập là một hoạt động mà các
em hứng thú cho các em nhất. Các trò chơi có nội dung toán học lý thú và bổ ích
phù hợp với việc nhận thức của các em. Thông qua các trò chơi các em sẽ lĩnh hội
những tri thức toán học một cách dễ dàng, củng cố, khắc sâu kiến thức một cách
vững chắc, tạo cho các em niềm say mê, hứng thú trong học tập. Khi giáo viên đưa
ra được các trò chơi toán học một cách thường xuyên, khoa học thì học sinh sẽ
hứng thú hơn với môn học, các em sẽ có kết quả học tập tốt hơn, nâng cao chất
lượng dạy học môn toán.
Xuất phát từ những lý do trên đã thôi thúc tôi nghiên cứu, tìm tòi các biện
pháp, phương pháp dạy học đạt hiệu quả cao tôi đã nghiên cứu vận dụng vào thực
tế giảng dạy môn Toán lớp Một và tổng kết thành đề tài SKKN: “Tổ chức trò chơi
trong dạy học môn Toán lớp 1A1”
B. Giới hạn của sáng kiến:
I. Mục đích nghiên cứu
Thông qua sáng kiến kinh nghiệm nhằm:
- Góp phần đổi mới phương pháp dạy học môn toán ở Tiều học theo phương
hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, tăng cường hoạt

2


động cá thể phối hợp với học tập giao lưu. Hình thành và rèn luyện kỹ năng vận
dụng kiến thức vào thực tiễn.
- Góp phần gây hứng thú học tập môn Toán cho học sinh, một môn học được
coi là khô khan, hóc búa thì việc đưa ra các trò chơi Toán học nhằm mục đích để
các em học mà chơi, chơi mà học. Trò chơi toán học không những chỉ giúp các em
lĩnh hội được tri thức mà còn giúp các em củng cố và khắc sâu các tri thức đó.
II.Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn giảng dạy môn
Toán lớp trong năm học 2018 – 2019 tại trường Tiểu học Thị trấn Tủa Chùa – Điện
Biên.
III. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: HS lớp 1A1 trường Tiểu học Thị trấn Tủa Chùa.
Phần II
NỘI DUNG
I. Thực trạng vấn đề:
1. Thuận lợi, khó khăn
a. Thuận lợi:
Trường Tiểu học Thị Trấn Tủa Chùa nằm trên địa bàn Thị Trấn Tủa Chùa, là
trung tâm văn hóa, xã hội của huyện.
Được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Đảng, chính quyền, của phòng GD &
ĐT huyện.
Ban Giám hiệu nhà trường luôn quan tâm chú trọng đến chất lượng giảng
dạy của từng khối lớp, đặc biệt là khối lớp 1. Ngay từ đầu năm đã chỉ đạo khối tổ
chức thao giảng, dự giờ để giáo viên học hỏi trau dồi kinh nghiệm lẫn nhau rút
kinh nghiệm, thống nhất phương pháp dạy đồng bộ trong khối xây dựng tiết dạy tốt
góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Lớp dạy 2 buổi /ngày. Cơ sở vật chất, thiết bị, đồ dùng giảng dạy và học tập

của nhà trường tương đối đầy đủ, bàn ghế đúng kích cỡ, phòng học đủ ánh sáng,
không gian thoáng mát.

3


Đa số học sinh lớp 1 do tôi phụ trách nói riêng và của toàn khối 1 của nhà
trường nói chung đều đã được học qua mẫu giáo.
Phần lớn phụ huynh học sinh luôn quan tâm đến việc học tập của con em
mình, thường xuyên trao đổi hỏi thăm tình hình học tập ở trường và nhắc nhở, kèm
cặp con em học và làm bài ở nhà trước khi đến lớp.
Nội bộ trường đoàn kết, luôn giúp đỡ lẫn nhau nên dễ dàng trao đổi với
những giáo viên có kinh nghiệm trong giảng dạy nhằm giúp các em tiếp thu bài
nhanh hơn, sâu rộng hơn.
b. Khó khăn, hạn chế
Trong năm học 2018 – 2019 tôi được phân công phụ trách giảng dạy lớp 1A1
gồm 32 em học sinh. Số HS trên lớp quá đông, phòng học chật ảnh hưởng đến việc
tổ chức trò chơi cho học sinh.
Tài liệu tham khảo còn thiếu, thời gian và điều kiện nghiên cứu hạn hẹp nên
ảnh hưởng khá nhiều đến việc sử dụng các giải pháp mới.
Nhiều học sinh nhút nhát, bầu không khí lớp học chưa sôi nổi, còn trầm.
Đối tượng học sinh trong lớp không đồng đều, nhiều em nhận thức chậm.
Phương tiện dạy học vẫn chưa thể đáp ứng tốt nhất các yêu cầu của thực tiễn
dạy học hiện đại.
Nhiều cha mẹ học sinh chưa thực sự quan tâm tới việc học của con mình và
chưa biết cách kiểm tra, hướng dẫn con mình học thêm để bổ sung thêm kiến thức
ngoài nội dung bài đã học và làm ở trường.
* Đối với giáo viên: Qua quá trình điều tra, theo dõi thực trạng việc tổ chức
trò chơi học Toán ở trường mình, tôi thấy việc tổ chức trò chơi cho học sinh trong
các giờ học toán còn nhiều bất cập, chưa thực sự được quan tâm đúng mức đôi khi

người giáo viên sợ mất thời gian, ngại tìm tòi sáng tạo và tổ chức trò chơi. Hình
thức tổ chức trò chơi còn nghèo nàn, chưa phong phú. Mặt khác, một bộ phận
không ít giáo viên vẫn tỏ ra chần chừ, không thật mặn mà với phương pháp mới và
thiếu sự quyết liệt trong quá trình thực hiện đổi mới.
*Đối với học sinh: Học sinh chưa mạnh dạn khi tham gia chơi. Nhiều em
trong quá trình chơi chưa nhiệt tình, còn đứng ngoài cuộc. Một bộ phận học sinh
4


tiếp cận với phương pháp mới một cách hờ hững, thiếu sẵn sàng và thiếu tính chủ
động, sáng tạo, linh hoạt, trong xử lí thông tin còn hạn chế.
3. Những yêu cầu cần đặt ra, cần đạt được.
Để dạy tốt môn Toán lớp 1 và đặc biệt để giúp học sinh lớp 1 học tốt môn
Toán thông qua trò chơi điều đầu tiên giáo viên cần hiểu rõ bản chất của nó và nắm
thật chắc chương trình Toán 1.
Tìm hiểu tình hình thực trạng, những nguyên nhân và nêu ra các giải pháp
giúp học sinh lớp 1 học tốt môn Toán tạo môi trường học tập vui tươi, lành mạnh..
Giáo viên cần ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học, nhất là ứng dụng
để hướng dẫn, định hướng đích thực cho học sinh nắm được nội dung kiến thức
theo chuẩn kiến thức kỹ năng do Bộ GD&ĐT quy định.
II. Những giải pháp thực hiện.
1. Khảo sát phân loại đối tượng học sinh.
Trong quá trình dạy học vào đầu năm học tôi sơ bộ điều tra, lập danh sách
từng đối tượng học sinh đã qua mẫu giáo, những học sinh chưa qua mẫu giáo,
những học sinh học yếu thông qua giáo viên chủ nhiệm lớp mẫu giáo và phân loại
từng đối tượng học sinh để có kế hoạch kèm cặp, giúp đỡ học sinh.

Kết quả khảo sát việc tham gia trò chơi học tập môn Toán lớp 1A1
tháng 9/2018:
Tham gia trò chơi

Tổng số nhiệt tình và mang
lại hiệu quả
học sinh
32

SL
10

Tỷ lệ
31%

Tham gia được các
trò chơi nhưng
hiệu quả mang lại
chưa cao
SL
Tỷ lệ
10
31%

Chưa tham gia
được các trò chơi
SL
12

Tỷ lệ
38%

Qua kết quả khảo sát trên cho thấy: Đa số các em học sinh trong lớp chưa
biết tham gia chơi các trò chơi trong môn Toán, các em còn e dè, nhút nhát khi

tham gia các trò chơi.

5


Từ thực trạng trên, tôi đã đề xuất một số biện pháp để tổ chức trò chơi trong
dạy học môn Toán ở lớp 1.
2. Nội dung thực hiện
* Biện pháp 1: Làm tốt công tác chuẩn bị bài trước khi đến lớp
Để có giờ dạy tốt việc chuẩn bị bài của giáo viên đóng vai trò rất quan trọng.
Chuẩn bị bài của giáo viên không chỉ là chuẩn bị về đồ dùng dạy học mà giáo viên
còn phải chuẩn bị về cả nội dung, phương pháp dạy học để từ đó xác định rõ cho
mình là: dạy cái gì? Dạy ai? Dạy nội dung gì? Dạy như thế nào?..... Muốn dạy hay
trước hết giáo viên phải nắm chắc nội dung cần dạy, nắm vững kiến thức, hiểu
được ý đồ Sách giáo khoa, giáo viên có nắm vững kiến thức, hiểu đối tượng học
sinh thì mới có thể đưa ra phương pháp thích hợp và chuẩn bị tổ chức học tập cho
học sinh có hiệu quả.
* Biện pháp 2: Nắm vững nội dung, mục tiêu, yêu cầu bài học và trên cơ sở đó
xác định trọng tâm của bài
Việc nắm vững mục tiêu, yêu cầu và xác định rõ trọng tâm của bài dạy là
một vấn đề cực kì quan trọng trong quá trình giảng dạy. Nó giúp cho giáo viên tự
tin, làm chủ được tiết dạy và nó còn giúp cho giáo viên biết cách khai thác bài có
chiều sâu và đạt hiệu quả cao.
* Biện pháp 3: Xây dựng kế hoạch dạy học một cách khoa học
Nghiên cứu kĩ nội dung bài học.
Lựa chọn trò chơi phù hợp với nội dung bài học. Khi lựa chọn trò chơi giáo
viên cần dựa vào thực tế lớp học như: Diện tích lớp học, số học sinh, tìm hiểu xem
học sinh lớp yếu ở mạch kiến thức nào, để lựa chọn trò chơi cho phù hợp, giúp các
em củng cố kiến thức để hiểu bài một cách chắc chắn.
Xác định rõ xem trò chơi đó sẽ đưa vào phần nào của tiết học và trò chơi đó

nhằm mục đích gì: Trò chơi để khởi động, để hình thành kiến thức, kỹ năng mới
hoặc củng cố kiến thức, kỹ năng đã học.
Xây dựng kế hoạch chi tiết cho trò chơi như: Hình thức, luật chơi, cách chơi.
Chuẩn bị đầy đủ các đồ dùng, dụng cụ phục vụ cho trò chơi.
6


Chuẩn bị các phương án để xử lí các tình huống có thể xảy ra khi tổ chức.
* Biện pháp 4: Nắm chắc những nguyên tắc khi tổ chức trò chơi
Căn cứ nội dung kiến thức, trình độ học sinh và điều kiện hiện có, giáo viên
lựa chọn trò chơi để dựa vào dạy học như một hoạt động dạy học Toán. Giáo viên
phải thật đặc biệt chú ý xác định rõ mục đích học tập của trò chơi.
Để phục vụ cho bài giảng hoàn thành tốt, giáo viên cần soạn cả các bước tổ
chức trò chơi cho học sinh ngay trong bài soạn.
Để các trò chơi góp phần mang lại hiệu quả cao trong giờ học, khi tổ chức và
thiết kế trò chơi phải đảm bảo những nguyên tắc sau:
a. Thiết kế trò chơi toán học trong môn toán:
Tổ chức trò chơi học tập để dạy môn toán nói chung và môn toán lớp 1 nói
riêng, chúng ta phải dựa vào nội dung bài học, điều kiện thời gian trong mỗi tiết
học cụ thể để đưa ra các trò chơi cho phù hợp. Song muốn tổ chức được trò chơi
trong dạy toán có hiệu quả cao thì đòi hỏi mỗi giáo viên phải có kế hoạch chuẩn bị
chu đáo, tỉ mỉ, cặn kẽ và đảm bảo các yêu cầu sau:
+ Trò chơi mang ý nghĩa giáo dục
+ Trò chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học
+ Trò chơi phải phù hợp với tâm sinh lý học sinh lớp, phù hợp với khả
năng người hướng dẫn và cơ sở vật chất của nhà trường.
+ Hình thức tổ chức trò chơi phải đa dạng, phong phú.
+ Trò chơi phải được chuẩn bị chu đáo
+ Trò chơi phải gây được hứng thú đối với học sinh
Cấu trúc của Trò chơi học tập:

+ Tên trò chơi
+ Mục đích: Nêu rõ mục đích của trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến
thức, kỹ năng nào. Mục đích của trò chơi sẽ quy định hành động chơi được thiết
kế trong trò chơi.
+ Đồ dùng, đồ chơi: Mô tả đồ dùng, đồ chơi được sử dụng trong Trò chơi
học tập.

7


+ Nêu luật chơi: chỉ ra qui tắc của hành động chơi quy định đối với người
chơi, quy định thắng thua của trò chơi.
+ Số người tham gia chơi: Cần chỉ ra số người tham gia trò chơi.
+ Nêu lên cách chơi
b. Cách tổ chức trò chơi:
Thời gian tiến hành: thường từ 5 - 7 phút
- Giới thiệu trò chơi:
+ Nêu tên trò chơi
+ Hướng dẫn cách chơi bằng cách vừa mô tả vừa thực hành, nêu ra luật chơi.
- Chơi thử và qua đó nhấn mạnh luật chơi
- Chơi thật.
- Nhận xét kết quả chơi, thái độ của người tham dự, giáo viên có thể nêu
thêm những tri thức được học tập qua trò chơi, những sai lầm cần tránh.
- Đánh giá kết quả: Sau mỗi lần chơi giáo viên cần nhận xét đánh giá kết quả
của học sinh. Để đánh giá đúng thực chất của cuộc chơi giáo viên phải thống kê ra
được những ưu điểm, nhược điểm của từng đội tham gia chơi.
Dựa vào yêu cầu, nội quy chơi, kết quả cuộc chơi giáo viên đánh giá cuộc
chơi và phân loại thắng thua thật công bằng, rõ ràng. Giáo viên phải hết sức lưu ý
vấn đề này vì đôi khi giáo viên nêu yêu cầu và luật chơi rất khắt khe nhưng khi
đánh giá kết quả lại đại khái không chính xác hoặc không công bằng vì vậy đã làm

cho học sinh mất phấn khởi, đôi khi các em biểu lộ sự phản đối với sự đánh giá đó
và không chấp nhận kết luận của giáo viên.
Có thể nói điều khiển tiến trình một cuộc chơi (nhất là với học sinh Tiểu học,
các em hiếu động và mức độ hiểu biết còn có hạn) sao cho sôi nổi, sinh động, hấp
dẫn lôi cuốn được học sinh tham gia chơi một cách thích thú đó là nghệ thuật của
nhà sư phạm. Có lẽ chỉ có lòng yêu nghề, mến trẻ, sự ham học hỏi nghiên cứu, tích
luỹ kinh nghiệm thì nghệ thuật đó mới ngày càng phong phú và hoàn thiện được.
Sau mỗi trò chơi, giáo viên cần cho học sinh nêu được kiến thức mà các em
được củng cố qua trò chơi.

8


* Biện pháp 5: Biện pháp khắc phục những khó khăn, hạn chế của học sinh
khi tham gia trò chơi học tập
Khi tổ chức trò chơi nhiều học sinh còn hờ hững, không có hứng thú, chưa
chú ý khi tham gia trò chơi do đó giáo viên cần phải quan tâm, động viên, khuyến
khích kịp thời để khơi dậy sự tích cực trong các em. Giáo viên cần dẫn dắt, gợi mở
để thu hút học sinh, kích thích trí tò mò của học sinh, cùng khám phá trò chơi của
tiết học.
Một số học sinh chưa biết cách chơi, chưa nắm được luật chơi. Vì vậy khi
phổ biến luật chơi giáo viên cần làm chậm, kĩ để tất cả học sinh đều nắm được luật
chơi. Cho học sinh chơi thử để các em nắm chắc hơn luật chơi.
Đa số trong các trò chơi giáo viên đều chọn học sinh làm trọng tài. Nhiều khi
các em đánh giá chưa chính xác kết quả trò chơi. Do đó giáo viên cần phải luôn
luôn bao quát để có những định hướng cho trọng tài có thể phân xử công bằng nhất.
Nhiều học sinh sau khi tham gia trò chơi mà không hiểu ý nghĩa, mục đích
của trò chơi do đó giáo viên cần phải dẫn dắt để học sinh nêu được kiến thức, kỹ
năng trong bài học.
* Một số trò chơi được áp dụng trong quá trình dạy học Toán lớp 1

Cấu trúc chương trình sách giáo khoa toán lớp 1 gồm 4 phần:
- Số học và các yếu tố đại số
- Đại lượng và đo đại lượng.
- Yếu tố hình học
- Giải toán có lời văn.
Sau đây tôi xin giới thiệu một số trò chơi được áp dụng cho dạng bài
a. Trò chơi trong phần Số học và các yếu tố đại số
Trò chơi : Nhiều hơn - ít hơn (Trò chơi này có thể áp dụng để dạy bài:
Nhiều hơn - ít hơn / SGK Toán 1/ 6)
+ Mục đích: Học sinh biết so sánh số lượng của hai nhóm đồ vật. Học sinh
biết sử dụng các từ nhiều hơn, ít hơn trong khi chơi.
+ Chuẩn bị: 3 cái bảng, 5 viên phấn, tranh vẽ 4 quyển vở và 3 cái bút, 10 cái
bút để làm phần thưởng.
9


+ Cách chơi: GV chia lớp làm ba nhóm: Giáo viên đưa hai nhóm đối tượng
có số lượng khác nhau. Các nhóm nhìn nhanh nêu nhanh xem nhóm đồ vật nào có
số lượng nhiều hơn, nhóm đồ vật nào có số lượng ít hơn. Giáo viên đưa tranh vẽ:
Một bên có 4 quyển vở, một bên có 3 cái bút (cách vẽ tương ứng 1-1). Học sinh
nêu nhanh xem vở nhiều hơn bút hay bút nhiều hơn vở.
+ Tổng kết trò chơi: Nhóm nào có số người nêu nhanh và đúng nhiều thì
nhóm đó thắng. Giáo viên khen thưởng học sinh nêu nhanh (có thể khen thưởng
bằng vật thật như trong trò chơi: quyển vở, cái bút)
Trò chơi : Thi vượt dốc (Trò chơi này có thể áp dụng để dạy dạng bài: Các
số đến 10: / SGK Toán 1 từ trang 11 đến trang 35)
+ Mục đích: Củng cố về so sánh và sắp thứ tự các số trong phạm vi 10.
+ Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị sẵn trên giấy khổ lớn hai hình vẽ như sau:

6


2
5

1
9

3
0

4
3

8
0

2
7

6
5

8
9

4

- 12 miếng bìa nhỏ, trong đó 5 miếng viết dấu “ >” , 3 miếng viết dấu “ = ”
và 4 miếng viết dấu “ < ”
+ Cách chơi: Hai bạn đại diện cho hai tổ cùng chơi. Các bạn còn lại cổ vũ và

giám sát. Mỗi người chơi phải chọn những miếng bìa có dấu thích hợp (>; <; =)
gắn vào các ô trống trên mỗi bậc thang của hình vẽ để lên được đỉnh dốc.
+ Cách tính điểm: Bạn nào lên được đỉnh dốc trước thì người đó thắng cuộc.
Nếu đội leo lên đỉnh dốc trước mà điền dấu không đúng hết thì ta tính số bậc (điền
đúng) của cả hai đội để lựa chọn. Đội thắng cuộc được thưởng 1 tràng pháo tay.
Đội thua cuộc thì phải hát tặng các bạn 1 bài hát.
* Lưu ý: Trò chơi này có thể áp dụng chơi trong nhiều bài học nội dung khác
nhau (so sánh và sắp thứ tự trong phạm vi 100) ta chỉ cần thay các số bằng các số
khác phù hợp là được. Giáo viên có thể thay đổi các số trên hình vẽ để cho các
nhóm khác nhau chơi.

10


Trò chơi : Xây nhà (Trò chơi này có thể áp dụng để dạy dạng bài: Phép cộng
trong phạm vi 3; 4; 5; 6; 7; 8; 9; 10. Phép trừ trong phạm vi: 3; 4; 5; 6; 7; 8; 9; Số 0
trong phép cộng. Số 0 trong phép trừ.)
Ví dụ với bài: Bảng cộng và trừ trong phạm vi 10 (Có thể sử dụng trong nhiều tiết
học cộng trừ các số trong phạm vi đã học)

6+3

8

8+2

8-2

7
4+5


9

vàng

6
8

Đỏ

Xanh

10

Đỏ

Đỏ

10 - 3
5+3
vàng

+ Mục đích: Luyện tập và củng cố kỹ năng làm tính cộng, trừ nhẩm trong phạm
vi 10
+ Chuẩn bị: 2 hình vẽ ngôi nhà và các mảnh giấy hình tam giác, chữ nhật (như
hình vẽ), có 5 mảnh ghi các tổng, hiệu tương ứng với các tổng hoặc hiệu ghi trên
ngôi nhà và 2 mảnh ghi sai.
+ Cách chơi : Chọn 2 đội chơi, mỗi đội có 5 em. Khi nghe hô “1, 2, 3 bắt đầu”
các em phải nhẩm nhanh kết quả các phép tính trên ngôi nhà, rồi tìm mảnh giấy có
kết quả tương ứng gắn vào đúng vị trí. Khi dán xong sẽ được hình ngôi nhà có mái

đỏ, tường vàng, cửa xanh.
+ Cách tính điểm như sau : Gắn đúng 1 hình được 10 điểm, hình nào gắn sai
không được điểm, gắn đúng cả 5 hình được 50 điểm. Đội nào gắn nhiều hình đúng,
nhanh, xong trước là đội thắng cuộc . Cả hai đội cùng gắn được số hình đúng bằng

11


nhau thì đội nào nhanh hơn, xong trước là đội thắng cuộc. Nếu đội gắn xong trước
mà gắn được ít hình đúng hơn đội xong sau, thì đội xong sau là đội chiến thắng.
* Lưu ý: GV có thể thay các phép tính với số khác nhau để dạy trong các bài
khác nhau (Phép cộng dạng 14 + 3; phép trừ dạng 17 – 3; 17 – 7 …)
Trò chơi : Bác đưa thư (Áp dụng dạy các bảng cộng, bảng trừ)
Ví dụ với bài: Phép trừ trong phạm vi 9
+ Mục đích: Giúp học sinh thuộc lòng bảng trừ trong phạm vi 9. Kết hợp với
thói quen nói “cám ơn” khi người khác giúp một việc gì đó.
+ Chuẩn bị: Một số thẻ, mỗi thẻ có ghi 1 số: 1, 2, 3, 4, 5 ,6, 7, 8 là kết quả
của các phép trừ để làm số nhà. Một số phong bì có ghi phép trừ trong bảng: 9 – 6;
9 – 5; 9 – 3; 9 – 2…Một tấm các đeo ở ngực ghi “Nhân viên bưu điện”
+ Cách chơi: Gọi 1 số em lên bảng chơi giáo viên phát cho mỗi em 1 thẻ để
làm số nhà. Một em đóng vai “Bác đưa thư” ngực đeo “Nhân viên Bưu điện” tay
cầm tập phong bì. Một số em đứng trên bảng, lần lượt từng em một nói:
Bác đưa thư ơi
Cháu có thư không?
Đưa giúp cháu với
Số nhà là 8
Khi đọc đến câu cuối cùng “ số nhà .... là 8” thì đồng thời em đó giơ thẻ ghi số
8 của mình lên cho cả lớp xem. Lúc này nhiệm vụ của “Bác đưa thư” phải tính nhẩm
cho nhanh để chọn đúng lá thư có ghi phép tính có kết quả là số tương ứng giao cho
chủ nhà (ở trường hợp này phải chọn phong bì “9 - 1” giao cho chủ nhà. Chủ nhà

nhận thư và nói lời “cảm ơn”. Cứ như vậy các bạn chơi lại nói và “Bác đưa thư” lại
tiếp tục đưa thư cho các nhà khác.
Nếu “Bác đưa thư" nhẩm sai, đưa không đúng địa chỉ nhận thì không được
đóng vai đưa thư nữa mà trở về chỗ để các bạn khác lên thay.
Nếu các lần đưa thư đều đúng thì sau 3 lần được cô giáo tuyên dương và đổi
chỗ cho bạn khác chơi.

12


Trũ chi Ong i tỡm nhy (Trũ chi cú th ỏp dng cỏc bng cng, tr
trong phm vi 10.)
+ Mc ớch : Rốn tớnh tp th. Giỳp cho hc sinh thuc cỏc bng coọng, trửứ
trong phaùm vi 10
+ Chun b: 2 bụng hoa 5 cỏnh, mi bụng mt mu, trờn mi cỏnh hoa ghi
cỏc s nh sau, mt sau gn nam chõm.
5

7

8
9
4

10 chỳ Ong trờn mỡnh ghi cỏc phộp tớnh, mt sau cú gn nam chõm.
2+3

10 - 3

8-2


10 - 1

4+4

+ Phn mu
+ Cỏch chi : Chn 2 i, mi i 4 em. Giỏo viờn chia bng lm 2, gn mi
bờn bng mt bụng hoa v 5 chỳ Ong, bờn di khụng theo trt t, ng thi gii
thiu trũ chi. Cụ cú 2 bụng hoa trờn nhng cỏnh hoa l cỏc kt qu ca phộp tớnh,
cũn nhng chỳ Ong thỡ ch cỏc phộp tớnh i tỡm kt qu ca mỡnh. Nhng cỏc chỳ
Ong khụng bit phi tỡm nh th no, cỏc chỳ mun nh cỏc con giỳp, cỏc con cú
giỳp c khụng ? Hai i xp thnh hng. Khi nghe hiu lnh "bt u" thỡ ln
lt tng bn lờn ni cỏc phộp tớnh vi cỏc s thớch hp. Bn th nht ni xong
phộp tớnh u tiờn, trao phn cho bn th 2 lờn ni, c nh vy cho n khi ni ht
cỏc phộp tớnh. Trong vũng 1 phỳt, i no ni ỳng v nhanh hn l i thng.
* Lu ý : Sau khi hc sinh chi xong, giỏo viờn chm v hi thờm mt s cõu
hi sau khc sõu bi hc
+ Ti sao chỳ Ong

8-2

khụng tỡm c ng v nh ?

+ Phộp tớnh "8 - 2" cú kt qu bng bao nhiờu ?
+ Mun chỳ Ong ny tỡm c v thỡ phi thay i s trờn cỏnh hoa th no
13


b. Trò chơi trong phần đại lượng
Trò chơi : Bác nông dân giỏi (Trò chơi này áp dụng để dạy dạng bài: Đo độ

dài đoạn thẳng. Thực hành đo độ dài đoạn thẳng)
+ Mục đích: Học sinh biết dùng thước chia cm để đo đoạn thẳng.
+ Chuẩn bị: 3 tờ bìa hình chữ nhật mặt sau có bông hoa điểm 10, 3 thước
thẳng chia cm.
+ Cách chơi: Giáo viên chia lớp làm 3 nhóm, yêu cầu các nhóm cử đại diện
tham gia chơi. Giáo viên treo tờ bìa đã định kích thước và nói: Một bác nông dân
được hợp tác xã chia cho một mảnh vườn hình chữ nhật nhưng chưa rõ kích thước
là bao nhiêu. Em hãy giúp bác ấy đo lại thửa ruộng nhà mình. Học sinh dùng thước
đo các cạnh mảnh vườn (tờ bìa)
+ Tổng kết trò chơi: Tuyên dương, khen thưởng cho học sinh đo nhanh và
chính xác tờ bìa có bông hoa điểm 10 đó.
c. Trò chơi trong phần: Yếu tố hình học
Trò chơi “Xếp hình theo mẫu”:
+Mục đích : Củng cố về nhận dạng hình tam giác, hình tròn.Rèn khả năng
quan sát, nhận xét quy luật của dãy hình.
+ Chuẩn bị: Mỗi HS lấy sẵn các hình tròn, hình tam giác (trong bộ đồ dùng
học toán 1) đặt trên bàn. GV chuẩn bị dãy hình mẫu sau (có thể vẽ hoặc đính sẵn
trên bảng phụ):

+ Cách chơi: Cả lớp cùng chơi. GV đưa dãy hình mẫu ra cho cả lớp quan sát
trong một thời gian ngắn ( có thể đếm từ 1 đến 10), sau đo cất đi. Khi GV ra hiệu
lệnh, HS dùng các hình đã chuẩn bị sẵn của mình để xếp thành dãy hình theo đúng
mẫu của GV đưa ra. Trong khoảng thời gian định trước (1 phút hoặc 2 phút),
những HS nào xếp đúng, đẹp sẽ được thưởng.
d. Trò chơi trong phần: Giới thiệu bài toán có lời văn
14


Trò chơi: Con vật nhà em (Tiết: Giải bài toán có lời văn – trang 117, Luyện tập –
trang 121, 122, 150, 151, …)

+ Mục đích: Rèn kỹ năng đọc, hiểu tóm tắt đề toán và giải bài toán có lời văn.
+ Chuẩn bị: Một số tranh con vật: gà, ngan, ngỗng, thỏ (tranh nhỏ).
Một số thẻ ghi tóm tắt đề toán ở mặt trước và đáp số ở mặt sau.
- Sân chơi: vẽ các ô, mỗi ô đặt 1 thẻ theo thứ tự sơ đồ dưới đây :

Gà: 5 con
Ngan: 4 con
Có tất cả : …
con ?

Ngỗng đẻ: 5 trứng
Ngan đẻ: 2 trứng
Có tất cả:.. trứng ?

Trong chuồng: 10 con
Thỏ trắng: 4 con
Thỏ nâu: …con ?

Mẹ3mua 2 gà, 5 ngỗng và
3 thỏ.

Mẹ mua
tất lượt
cả:.. bước
con ? vào
+ Cách chơi : Giáo viên lần lượt cho các em chơi. Các
em lần

từng ô. Bước vào ô nào phải giải miệng đề toán trong ô đó. Sau đó đọc to đáp số
của bài toán. Chẳng hạn ô thứ nhất em đó phải nhẩm: Có tất cả là: 5 + 4 = 9 con

rồi nói to “Đáp số 9 con” sau đó lật mặt sau của tấm thẻ để kiểm tra đáp số. Nếu
đúng thì bước tiếp sang ô thứ hai .... Nếu sai thì em đó bị loại và em khác lên chơi.
+ Cách tính điểm: Nếu mỗi ô đúng thì được thưởng một con vật. Riêng ô
cuối cùng giải đúng được thưởng 2 con. Sau cuộc chơi nếu ai được nhiều con vật
nhất thì người đó sẽ thắng cuộc.
* Lưu ý: Sau mỗi em chơi giáo viên có thể đổi các thẻ để có đề toán khác.
đ. Trò chơi để dạy các dạng bài: Ôn tập cuối năm
Giúp học sinh củng cố, hệ thống lại kiến thức đã được học từ đầu năm, rèn
luyện tư duy trong giờ ngoại khoá. Cấu tạo số trong phạm vi 10, 100. Củng cố
phép cộng, phép trừ trong phạm vi 10, 100 (không nhớ). Mối quan hệ phép cộng
và phép trừ. Khắc sâu các biểu tượng về hình vuông, hình tròn, hình tam giác, nối
các điểm cho trước, vẽ và đo đoạn thẳng có đơn vị cm. Củng cố giải toán có lời
văn. Về thời gian: Ngày giờ. Khi dạy các bài này tôi sử dụng 1 số trò chơi sau:
15


Trò chơi: Rồng rắn lên mây
+Mục đích: Kiểm tra kĩ năng tính nhẩm của học sinh. Ví dụ: củng cố các
bảng cộng trừ trong phạm vi 10.
+ Chuẩn bị: Một tờ giấy viết sẵn các phép tính cộng, trừ trong các bảng đó học.
+ Cách chơi: Một em được chủ định làm đầu rồng lên bảng.
- Em cất tiếng hát : “Rồng cuốn lên mây
Rồng cuốn lên mây
Ai mà tính giỏi về đây với mình”
- Sau đó, em hỏi:

“Người tính giỏi có nhà hay không?”

- Một em học sinh bất kỳ trả lời: “Có tui! Có tui!“
- Em làm đầu rồng ra phép tính đố, ví dụ : “4+3 bằng bao nhiêu?”. Em tính

giỏi trả lời (nếu trả lời đúng thì được đi tiếp theo em đầu rồng). Cứ như thế em làm đầu
rồng cứ ra câu hỏi và cuốn dần các bạn lên mây.
* Lưu ý: ở trò chơi này nên chọn em làm đầu rồng (là em Trưởng trò) phải
nhanh nhẹn, hoạt bát.
Trò chơi: Cùng leo dốc (Áp dụng trong những tiết ôn toán cuối năm)
+ Mục đích: Luyện kĩ năng tính nhẩm các phép tính cộng, trừ trong phạm vi
đã học
+ Chuẩn bị: 2 bảng phụ hoặc 2 tờ bìa cứng ghi nội dung như sau. Phấn màu
hoặc bút dạ.
90 - 40 =
0 + 27 =

52 - 41 =
34 + 45 =

76 - 45 =
16 + 3 =

87- 56 =
24 + 5 =

34 - 11 =
23 + 14 =

69 - 30 =

+ Cách chơi: Chọn 2 đội chơi. Mỗi đội 5 em lên bảng, có nhiệm vụ điền kết
quả vào các phép tính. Khi nghe hiệu lệnh “Bắt đầu" 2 đội bắt đầu nhẩm nhanh rồi
16



ghi kết quả vào từng phép tính một, em này điền xong thì lại đến em khác, từ dưới
lên: cứ như vậy đội nào leo lên dốc “90 - 40” trước là đội đó thắng cuộc. Nếu đội
leo lên đỉnh dốc trước mà làm không đúng hết thì ta tính số bậc (làm phép đúng)
của cả hai đội để lựa chọn. Đội thắng cuộc được thưởng 1 tràng pháo tay. Đội thua
cuộc thì phải hát tặng các bạn 1 bài hát.
* Lưu ý: Trò chơi này có thể áp dụng chơi trong nhiều bài học nội dung khác
nhau ta chỉ cần thay các phép tính phù hợp là được.
Trò chơi “Thợ chỉnh đồng hồ” (Trò chơi này có thể áp dụng để dạy bài:
Đồng hồ - Thời gian)
+Mục đích : Củng cố kỹ năng xem đồng hồ. Củng cố nhận biết các đơn vị
thời gian (giờ).
+ Chuẩn bị : 4 mô hình đồng hồ (hình vẽ ).

+ Cách chơi : Chia lớp thành 4 đội (4 tổ theo lớp học)
- Lần thứ nhất: Gọi 4 em lên bảng (4 em đại diện cho 4 đội), phát cho mỗi
em 1 mô hình đồng hồ, chuẩn bị quay kim đồng hồ theo hiệu lệnh của giáo viên.
Khi nghe giáo viên hô to 1 giờ nào đó, 4 em này ngay lập tức phải quay kim đến
đúng giờ đó. Em nào quay chậm nhất hoặc sai lệch bị loại khỏi cuộc chơi.
- Lần thứ hai: Các đội lại thay người chơi khác. Cứ chơi như vậy 8 - 10 lần.
Đội nào còn nhiều thành viên nhất đội đó là đội thắng cuộc.
* Lưu ý: Để các em chơi nhanh, vui và thử phản ứng nhanh giáo viên cần
chuẩn bị sẵn 1 số giờ viết ra giấy (không phải nghĩ lâu) để khi hô cho nhanh.
Ví dụ : 5giờ, 10giờ, 8giờ, 1giờ, 4giờ, ….
17


3. Thời gian, quy trình thực hiện:
Thời gian: Thực hiện từ tháng 9/ 2018 đến hết tháng 3/2019
Quy trình: Nghiên cứu cơ sở lí luận, lí thuyết về chương trình Toán , dự giờ đồng

nghiệp, khảo sát học sinh, áp dụng các giải pháp trên lớp.
III. Những kết quả đạt được
Kết quả học tập môn Toán:
*Kết quả tham gia các trò chơi học Toán:

Tham gia trò chơi
Tổng số nhiệt tình và mang
lại hiệu quả
học sinh
SL
25

32

Tỷ lệ
78%

Tham gia được các
trò chơi nhưng
hiệu quả mang lại
chưa cao
SL
Tỷ lệ
7
16%

Chưa tham gia
được các trò chơi
SL
0


Tỷ lệ

*Kết quả cuối kì I và giữa kì II
Thời điểm

TSHS

Học kì I
Giữa học kì II

32
32

Hoàn thành tốt
SL
%
25
78
25
78

Hoàn thành
SL
%
5
16
7
22


Chưa hoàn thành
SL
%
2
6
0

Từ kết quả trên, cho thấy chất lượng môn Toán có sự thay đổi rõ rệt. Số học
sinh xếp loại hoàn thành tốt chiếm tỉ lệ 78 %. Học sinh xếp loại hoàn thành hơn
22%. Trong giữa học kì II lớp không còn học sinh xếp loại chưa hoàn thành. Qua
đó càng thấy rõ để nâng cao hiệu quả dạy học môn Toán lớp 1 giáo viên cần tổ
chức linh hoạt và hiệu quả trò chơi học tập.
Phần III
KẾT LUẬN
1. Hiệu quả mang lại khi thực hiện sáng kiến.
Tôi đã áp dụng các biện pháp nêu trên trong việc tổ chức trò chơi trong dạy
học môn Toán ở lớp 1A1 trường Tiểu học Thị trấn Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên và thu
được kết quả rất khả quan. Đa số các em đã chủ động và biết tham gia vào các trò
chơi trong môn Toán, các em mạnh dạn, tự tin và chơi hết mình. Với việc tham gia
18


các trò chơi học tập đã tạo ra không khí vui tươi, hồn nhiên, sinh động trong giờ
học cho các em học sinh, kích thích được trí tưởng tượng, tò mò, ham hiểu biết ở
trẻ. Qua trò chơi, các em được củng cố kiến thức, nâng cao chất lượng môn Toán.
Tổ chức tốt trò chơi học tập không chỉ làm cho các em hứng thú hơn trong học tập
mà còn giúp các em tự tin hơn, có được cơ hội tự khẳng định mình và tự đánh giá
nhau trong học tập.
2. Ý nghĩa:
a. Ý nghĩa của sáng kiến:

Qua một thời gian nghiên cứu và áp dụng việc tổ chức trò chơi học tập vào
các tiết dạy - học Toán lớp 1, tôi rút ra được bài học kinh nghiệm sau:
Việc tổ chức trò chơi học tập để dạy môn Toán cũng như các môn học
khác,chúng ta cần phải dựa vào mục tiêu và nội dung của bài học. Muốn tổ chức
được trò chơi hiệu quả, giáo viên cần chuẩn bị chu đáo từ đồ dùng, luật chơi, số
lượng học sinh tham gia chơi...
Trò chơi phải mang tính giáo dục, nhằm mục đích củng cố, khắc sâu hay
hình thành kiến thức mới. Hình thức tổ chức trò chơi phải đa dạng, phong phú, đồ
dùng, đạo cụ phải mang tính thẩm mĩ, tránh gây sự nhàm chán cho học sinh.
Không nên lạm dụng trò chơi và không tổ chức trò chơi kéo dài thời gian.
Thời gian tối đa 5-7 phút. Sau mỗi trò chơi nên có những câu hỏi củng cố để học
sinh khắc sâu thêm kiến thức. Giáo dục học sinh ý thức tham gia chơi lành mạnh
với tinh thần đoàn kết, tránh gây đố kị, tranh giành, hiếu thắng.
Song song với việc tổ chức các trò chơi học tập, muốn cho chất lượng môn
Toán hiệu quả hơn, giáo viên cần vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học
khác vì không có phương pháp dạy học nào là tối ưu.Trong mỗi tiết học giáo viên
phải quan tâm đến từng đối tượng học sinh, kịp thời uốn nắn các em. Thường
xuyên chấm chữa bài, giúp học sinh phát hiện ra lỗi và khắc phục những lỗi đó.
Luôn tạo bầu không khí vui vẻ, thân thiện, thoải mái, khích lệ được học sinh học
tập, để phát huy năng lực sở trường.
19


b. Kiến nghị, đề xuất.
*Đối với giáo viên.
Cần không ngừng học tập, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tích lũy
kinh nghiệm từ tài liệu và bạn bè đồng nghiệp.
Lập kế hoạch bài học phù hợp với đặc trưng bộ môn. Chuẩn bị đồ dùng dạy
học và phương tiện dạy học phù hợp với nội dung bài học. Tổ chức các hoạt động
dạy học phù hợp với đối tượng học sinh.

Ngoài ra giáo viên phải năm chắc nội dung chương trình, mục tiêu của từng
bài học. Để hướng dẫn học sinh học tập một cách tốt nhất.
* Đối với các cấp quản lí.
Đề nghị bổ sung tài liệu, tư liệu, phương tiện, đồ dùng phục vụ cho các tiêt
dạy nhằm giúp cho giáo viên và học sinh dạy và học thuận lợi hơn.
Trên đây là một số kinh nghiệm trong việc tổ chức trò chơi học tập trong
môn Toán lớp 1. Những kinh nghiệm của bản thân chỉ là một phần nhỏ góp phần
tạo nên thành công của việc dạy-học môn Toán. Tuy nhiên trong quá trình nghiên
cứu và thực hiện đề tài sẽ không tránh khỏi những mặt hạn chế, thiếu sót. Vì vậy,
tôi mong đươc sự giúp đỡ, đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học và bạn bè đồng
nghiệp để đề tài của tôi được hoàn thiện và đạt kết quả cao hơn.

Tôi xin chân thành cảm ơn !
Tủa Chùa, ngày 17 tháng 4 năm 2019
Người viết

Phan Thị Hiền

20