DÀN Ý NGHỊ LUẬN XÃ HỘI:
1. Dàn ý giải thích câu tục ngữ: “Thất bại là mẹ thành công”
I. Mở bài: giới thiệu câu tục ngữ “ Thất bại là mẹ thành công”
Trong cuộc sống mỗi chúng ta có ai chưa từng thất bại. những thất bạn dù nhỏ hay lớn đều có một tác động
rất lớn đến mỗi con người. có người đã không thể tự đứng lên sau vấp ngã. Đã bao giờ bạn tự hỏi thành công
là gì mà bao kẻ phải bỏ cuộc, thất bạn là gi mà đã làm bao người chán nản. vậy để có những thành công đó
hay vượt qua những thất bại ấy ta phải làm những gi?. Để khuyên chúng ta có động lực sau những lần thất
bại để có được những thành công ông bà ta đã có câu “ thất bại là mẹ thành công”. Chúng ta cùng đi tìm hiểu
câu tục ngữ này.
II. Thân bài
1. Giải thích câu tục ngữ “ thất bại là mẹ thành công”
* Nghĩa đen
- Thất bại là những lần vấp ngã, khó khăn trong công việc và cuộc sống. là những công việc ta vạch định
không đạt được kết quả như mong muốn.
- Thành công là đạt dược những kết quả đạt được theo ý ta muốn, và công việc đó được hoàn thành tốt đẹp,
xuất sắc.
- Mẹ: mẹ là người đã sinh ra, đã tạo nên con, vậy để có những thành công cần phải có thất bại.
* Nghĩa bóng câu tục ngữ “ thất bại là mẹ thành công”
Mỗi người chúng ta ai cũng từng trải qua thất bại một lần. vượt qua thất bại như thế nào mới là cách tốt,
nhưng thất bại thường có hai loại người và hai phản ứng khác nhau:
- Có người bỏ cuộc như một con chim trúng tên thì tất yếu phải sợ cung
- Có những người quyết tâm để đạt được thành công. Khi thất bại họ đem vấn đề ra mổ xẻ, phân tích, tìm
nguyên nhân để tiếp tục công việc của mình. Và đó là những người có những kinh nghiệm lớn, thành công
lớn.
2. Tại sao “ thất bại là mẹ thành công”?
- Sự mâu thuẫn của câu nói, “ thành công” hoàn toàn trái ngược với “ thất bại”.
- Nguyên nhân: vì sau khi mỗi lần thất bại ta sẽ tìm được nguyên nhân dẫn đến sai sót của công việc, giúp ta
có kinh nghiệm và giúp ta tránh được những sai lầm và bước tiếp đến thành công.
3. Tác động của thất bại
- Đối với người dễ nản chí
- Đối với người có ý chí

- Dẫn chứng:
+ Lúc nhỏ ta tập xe, sau mỗi lần té đau là ta sẽ biết đi
+ Nhà bác học Edison đã thất bại hang ngàn lần trước khi ông sang tạo ra chiếc bóng đèn.
III. Kết bài
- Khẳng định tính đúng đắn của vấn đề
- Từ những phân tích rút ra kinh nghiệm cho bản thân.
2. Dàn ý giải thích câu tục ngữ thương người như thể thương thân
I. Mở bài: giới thiệu câu tục ngữ “ thương người như thể thương thân”
Truyền thống đạo lý của dân tộc Việt Nam lấy chữ nhân làm gốc. và trong những đức tính tốt đẹp của con
người Việt Nam đó là tình yêu thương và long vị tha. Để dạy dỗ con cháu có một tấm long yêu thương đùm
bao thì từ xa xưa ông bà ta có câu “thương người như thể thương thân”. Đó là một lời dạy vô cùng ý nghĩa,
một lời nhắn nhủ vô cudng thiết thực đối với mỗi chúng ta trong cuộc sống này.
II. Thân bài :
1. Giải thích câu tục ngữ “ thương người như thể thương thân”
- Thân là chính bản thân mình, thương thân là thương chính bản thân mình. Khi cảm nhận nỗi khổ của mình
khi đói không cơm, lạnh không áo, ốm không thuốc của bản thân.
- Thương người : người là mọi người xung quanh ta. Thương người là thương xót, cảm thông, chia sẻ nỗi vất
vả, cơ cực của người khác, nếu có điều kiện thì sẵn sàng giúp đỡ.
- “ thương người như thể thương thân”: là yêu thương mình như thế nào thì yêu thương người khác như thế


ấy. nếu người khác cũng lâm vào cảnh khó khăn khổ cực như ta đã từng thì cũng chia sẻ cảm thong với
người đó.
2. Tác dụng của câu tục ngữ “ thương người như thể thương thân”
- Là lời nhắc nhở chúng ta phải biết Yêu thương, trân trọng người khác như yêu thương, trân trọng chính bản
thân mình.
- Phải biết đoàn kết giúp đỡ nhau trong cuộc sống.
- Cội nguồn của tình yêu thương là lòng nhân ái
3. Chứng minh câu tục ngữ “ thương người như thể thương thân”
- Một cá nhân không thể tách rời tập thể, cộng đồng xã hội,…. Vd: cuộc kháng chiến cứu quốc của dân tộc

- Mối quan hệ giữa bản thân với mọi người xung quanh là mối quan hệ hữu cơ, khăng khít. Mình có thông
cảm, yêu thương, giúp đỡ người khác thì mới nhận được cách đối xử như vậy
III. Kết bài
- Nêu ý nghĩa của câu tục ngữ “ Thương người như thể thương thân”
- Rút ra kinh nghiệm bản thân, bài học.
3. Dàn ý chứng minh ” Không có việc gì khó/ Chỉ sợ lòng không bền/ Đào núi và lấp biển/ Quyết chí ắt
làm nên”:
I. Mở bài
C1: Dẫn dắt giới thiệu vấn đề cần chứng minh.
Trong cuộc sống, nhiều khi đã từng khiến tôi nản ý chí, gục ngã. Nhưng khi đọc những lời khích kệ của Bác
cho mọi người nhân buổi đương dựng, kháng chiến, tôi như được tiếp thêm động lực và sự cố gắng cho
mình. Bác viết rằng: “Không có việc gì khó/ Chỉ sợ lòng không bền/ Đào núi là lấp biển/ Quyết chí ắt làm
nên.
C2: Bác Hồ với dân tộc là một vị lãnh tụ tài ba, đáng kính. Còn với mỗi người con dân nước Việt, Bác lại là
người cha kính yêu vô ngần. Người cha ấy mang đến cho ta bao bài học về cuộc sống, những điều Bác đúc
kết là những chân lý ngàn đời khắc ghi. Bác từng dạy: “Không có việc gì khó/ Chỉ sợ lòng không bền/ Đào
núi là lấp biển/ Quyết chí ắt làm nên”.
II. Thân bài
a. Giải thích



Đào núi và lấp biển: Đây là cách nói ẩn dụ cho những điều lớn lao, khó khăn tưởng chừng như khó có
thể đạt được
Nội dung bài thơ: bài thơ như là sự khẳng định một chân lý sống trong cuộc đời. Mọi điều dù có khó
khăn đến đâu đều có thể hoàn thành chỉ cần con người ta có ý chí quyết tâm vượt qua nó.

b. Chứng minh






Thông điệp qua bài thơ là đúng đắn.
Trong cuộc sống, mọi khó khăn đều có cách giải quyết.
Những khó khăn trong cuộc sống không phải là những rào cản mà là phương thức giúp ta học cách
giải quyết vượt qua, khi ấy nó sẽ trở thành bước đệm đưa ta chinh phục những chân trời mới.
Thế giới có điện thắp sáng màn đêm u tịch, con người có thể ” bay” trên bầu trời như là một ký tích
nhờ sự sáng tạo ra máy bay. Những điều ấy có thể với những người trước đây là điều không thể, thậm trí
là ảo tưởng điên rồ. Nhưng mọi sự đều có thể trở thành sự thật, như là cách bác khẳng định không có
việc gì khó, bất khả thi.






Tuy nhiên mọi khó khăn sẽ chỉ được vượt qua nếu nó được xây đắp bởi lòng kiên trì, sự bền bỉ của
một ý chí quyết tâm.
Ta không thể trông trờ vào một kỳ tích xuất hiện như há miệng chờ sung. Khó khăn chỉ có thể vượt
qua khi ta có động lực phấn đấu không ngừng nghỉ.
Điều gì khiến Edison vẫn tiếp tục cố gắng sau ngàn thí nghiệm thất bại? Ý chí nghị lực đã giúp nhà
bác học thiên tài tiếp tục cố gắng nỗ lưc, để rồi ánh sáng con người ấy tạo ra đã thắp sáng cả nhân loại.
Trong lich sử kháng chiến của dân tộc, đất nước Việt Nam ta đã chiến thắng cường quốc trên thế giới,
mà lịch sự gọi là lừng lẫy năm châu, trấn động địa cầu. Một đất nước mạnh về quân sự, kinh tế tưởng
như là không thể. Nhưng ta có điều họ không thể có, đó là ý chí quyết tâm, khao khát độc lập tự do cho
dân tộc. Đó là lòng yêu nước, đã trở thành ngọn lửa, sức mạnh để khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù
nào cũng đánh bại. Chiến thắng chỉ dành cho những người có ý chí kiên cường, bởi có nó thì dù ” Đào
núi” hay ” Lấp biển” ta vẫn tin rằng mình có thể chiếm lĩnh.


c. Mở rộng( Liên hệ thực tế)




Tuy nhiên chắc rằng trong cuộc sống những khó khăn sẽ không hề dễ dàng vượt qua. Nhiều ban thì
thế mà cũng dễ dàng từ bỏ nản chí. Nhưng bạn ơi ” Thất bại là mẹ thành công “, bởi vậy hãy nuôi dưỡng
ý chí bằng những lời tự động viên khích lệ cho mình
Có ý chí, ta còn cần phải bắt tay hành động, thực hiện nếu không ý chí ấy sẽ rơi vào mù quáng, ảo
vọng.

III Kết bài


Khẳng định lại vấn đề, liên hệ bản thân.

Lời khuyên của Bác Hồ dành cho chúng ta mãi là một chân lý đúng đắn. Khó khăn nào cũng có thể vượt qua
chỉ cần ta có lòng kiên trì. Trong tương lai sau này có thể sẽ còn nhiều khó khăn, những em tin rằng chỉ cần
có ý chí em có thể đạt được những điều mà em mong muốn.
4. Dàn ý Giải thích: “Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người”
Mở bài: Có những người đã nhìn sách bằng cặp mắt vô hồn nhìn những tập giấy vô tri vô giác. Nhưng lại có
bao người đã dành cho sách những lời ngợi ca vô cùng đẹp đẽ. Một nhà văn có nói: "Sách là ngọn đèn sáng
bất diệt của trí tuệ con người".
Thân bài:
1. Câu nói có ý nghĩa gì? (giải thích ý nghĩa câu nói)
a) Giải thích hình ảnh:
- "Ngọn đèn sáng": Đối lập với bóng tối. "Ngọn đèn sáng" rọi chiếu, soi đường, đưa con người ra khỏi chỗ
tối tăm.
- "Ngọn đèn sáng bất diệt" là ngọn đèn sáng không bao giờ tắt
b) Cả câu nói có ý: Sách là nguồn sáng bất diệt được thắp lên từ trí tuệ của con người. Sách là kết tinh trí tuệ

của con người. Nói cách khác, những gì tinh tuý nhất trong sự hiểu biết của con người chính ở trong sách.
2. Tại sao có thể nói như vậy? (giải thích cơ sở chân lí của câu nói)


- Sách ghi lại những hiểu biết quí giá nhất mà con người tích luỹ được trong lao động sản xuất, trong chiến
đấu, trong các mối quan hệ xã hội (nêu dẫn chứng)
- Những hiểu biết ghi lại trong sách không chỉ có ích cho một thời gian mà còn cho cả mọi thời đại. Nhờ có
sách, ánh sáng của trí tuệ sẽ được truyền lại cho đời sau (nêu dẫn chứng)
Do đó, "Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người"
- Đây là điều được mọi người thừa nhận. Một nhà văn Mỹ nói: "Sách là ánh sáng dẫn dắt nền văn minh nhân
loại."
3. Chân lí nêu trong câu nói trên cần được vận dụng như thế nào?
- Cần phải chăm đọc sách để hiểu biết nhiều hơn tốt hơn
- Cần phải chọn sách tốt, sách hay để đọc: Không đọc sách dở, sách có hại
- Cần tiếp nhận ánh sáng trí tuệ chứa đựng trong sách, cố hiểu nội dung sách và làm theo sách.
Kết bài: Câu nói trên cho ta có được một nhận thức đúng đắn và sâu sắc về giá trị của sách. Từ đó, ta càng
nên có thái độ đúng đắn hơn trong việc chọn sách và đọc sách.
5. Dàn ý Suy nghĩ về câu: Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng
I/Mở bài:
C1:
- Nêu vắn tắt khái niệm của ca dao dân ca.
- Từ đó giới thiệu câu ca dao dân ca:
"Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng"
- Nêu ý nghĩa của câu ca dao dân ca đó.
- Dẫn đến thân bài.
C2: Từ truyền thuyết “Bọc trứng
tầm quan trọng của vấn đề cần bình luận.


trăm

con”

dẫn

đến

câu

ca

dao

để

nêu

lên

II/Thân bài:
1. Giải thích:
* Giải thích nghĩa đen: Nhiễu điều- tấm tơ lụa đắt tiền; giá gương: Vật bằng gỗ chạm khắc tinh xảo dùng
để đỡ lấy tấm gương


-> Tôn vẻ đẹp giữ gìn và bảo vệ nhau
*Nghĩa bóng: Con người trong 1 cộng đồng, xã hội phải biết yêu thương che chở lẫn nhau
2. Phân tích + Bình luận: Vì sao phải yêu thương nhau?
+ Chúng ta có chung cội nguồn (dẫn chứng: Âu Cơ và Lạc Long Quân)

+ Vượt khó củng cố mối quan hệ cộng đồng
+ Là tình cảm tự nhiên, đạo lí, truyền thống
+ Cuộc sống có lúc thuận lợi nhưng cũng có lúc khó khăn -> phải biết thương yêu giúp đỡ nhau
* Lợi: Nếu ta biết thương yêu tâm hồn sẽ cảm thấy thanh thản
* Hại: Kẻ không biết yêu thương con người -> là 1 kẻ gỗ đá, vô hình chung đã tự biết mình thành 1 kẻ ích kỉ,
sẽ bị cô lập
3. Truyền thống đã được nhân dân ta thể hiện như thế nào?
- Tình làng nghĩ xóm…
- Mọi người tương trợ lẫn nhau qua chiến dịch "Mùa hè xanh" Quyên góp, ủng hộ, an ủi, động viên… xây
dựng ngôi nhà tình nghĩa cho những người nghèo xây dựng làng S.O.S……Giúp đỡ đồng bào bị lũ lũt…
4. Mở rộng vấn đề:
- Nhắc lại một số câu ca dao, tục ngữ cùng tư tưởng tình cảm trên.
- Phê phán thái độ thờ ơ, lạnh nhạt, bàng quang trước các biến cố xảy ra ở các địa phương khác.
5. Liên hệ:
- Người học sinh đã thể hiện tốt truyền thống ấy như thế nào trong gia đình, nhà trường, xã hội; thể hiện
lòng yêu thương, tinh thần đoàn kết qua những việc gì?
(nêu dẫn chứng)
III/ Kết bài:
- Khẳng định tính đúng đắn của câu ca dao.
- Từ đó rút ra bài học cho bản thân.
Bài làm
Mở bài:
- Người Việt Nam đã từ lâu đời rất coi trọng tình bằng hữu. Xem bạn bè như người thân trong nhà yêu
thương, giúp đỡ nhau trong lúc khó khăn. Đó là đạo đức, là tình cảm thật đáng quý. Từ xưa đã có bao lời


khuyên dạy, lời ca, điệu ru của người đi trước nhằm xây dựng cuộc sống hòa thuận. Một trong những câu ca
dao thể hiện lời răn dạy trên là:"Nhiễu điều phủ lấy giá gương,
Người chung một nước phải thương nhau cùng."
Thân bài:

Câu ca dao đã dùng hình ảnh so sánh để khẳng định tình yêu thương giúp đỡ đối với bạn bè. Vật được đem
ra so sánh là tay và chân trong cơ thể con người. Tay và chân là hai bộ phận của một cơ thể có quan hệ khăng
khít với nhau hỗ trợ nhau. Tay và chân giúp con người có khả năng lao động để làm ra của cải, vật chất. Nếu
mất một trong hai bộ phận trên thì con người khó hoạt động và khả năng hoạt động bị giảm bớt. Điều này rõ
ràng cho thấy sự cần thiết của cả tay lẫn chân đối với cơ thể của con người. Tôi có thể giúp bạn và ngược lại,
bạn có thể giúp tôi. Mối quan hệ đó giống như mối quan hệ giữa tay và chân.
Qua hình ảnh so sánh "Nhiễu điều phủ lấy giá gương, người chung một nước phải thương nhau cùng." Nhân
dân ta muốn nêu lên tình cảm khăng khít giữa tình bạn. Chính tình cảm đó sẽ xây dựng mối quan hệ trong
cuộc sống.
Câu ca dao nêu lên một vấn đề đạo đức đồng thời cũng là vấn đề tình cảm: Tình cảm bạn bè. Giữ mãi tình
cảm tốt ấy là bổn phận của mỗi người. Yêu thương, giúp đỡ nhau là đức tính cá nhân của mỗi con người.
Ông cha ta khuyên bảo phải duy trì tốt tình cảm cao quý đó, vì đây là truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Hơn
nữa, trong thực tế cũng như trong cuộc sống đã khẳng định - chính tình yêu thương giúp đỡ đồng loại - đã
giúp cho nhân dân ta vượt khó khăn thử thách mà tưởng chừng nhân dân ta không thể vượt qua được. Như
thiên tai lũ lụt đã gây biết bao thương tang đói khổ cho dân lành, nếu không có tình yêu thương đùm bọc lẫn
nhau, tình anh em một nhà, một nước, thì liệu đất nước ta, dân tộc ta có đứng dậy nổi không? Cũng như
kháng chiến chống giặc ngoại xâm, nhân dân ta cần có sự "đùm bọc" đỡ đần như tiếp sức mạnh để chiến
thắng kẻ thù.
Kết bài
- Tình bằng hữu là một quan hệ tình cảm mà ai ai cũng cần, cũng gặp phải. Vì thế câu ca dao trên có ý nghĩ
to lớn vô cùng. Nó là bài học đạo đức được diễn đạt bằng hình ảnh thật gần giũ và hàm súc. Ngoài ra câu ca
dao còn khuyên nhủ mọi người trong xã hội phải biết thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau.
6. CM: Bảo vệ môi trường là bảo vệ cuộc sống của chúng ta
I.Mở bài: Môi trường có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống và sức khỏe của cộng đồng nhưng hiện nay
môi trường đang bị đe dọa một cách nghiêm trọng do chính bàn tay của con người. Vì vậy mỗi chúng
ta cần ý thức và hiểu được rằng: bảo vệ môi trường là bảo vệ cuộc sống của chúng ta.
II. Thân bài:
Môi trường là tất cả những gì ở xung quanh chúng ta và rất thân thiện gần gũi với chúng ta. Môi trường bao
gồm: môi trường tự nhiên và môi trường nhân tạo. Môi trường tự nhiên bao gồm: đất đai, sông ngòi, không
khí, cây cối, động thực vật,……Môi trường nhân tạo là do con người tạo nên như đường xá, nhà máy, xí

nghiệp,… Tất cả những vấn đề trên đều có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của con người.
Thật vậy ! Môi trường có một mối quan hệ mật thiết tới cuộc sống con người. Những cánh rừng bạt ngàn
như những lá phổi xanh khổng lồ đem lại bầu không khí trong lành cho con người. Không những thế rừng
còn che chắn bão lũ, là nơi trú ngụ của những loài động vật quý hiếm. Vậy mà giờ đây rừng đang bị chính
bàn tay con người tàn phá một cách không thương tiếc dẫn đến thiên tai, lũ lụt xảy ra ngày càng nghiêm
trọng
dẫn
đến
bao
cảnh
đau
lòng.
Mặc khác nguồn nước cũng đang bị ô nhiễm nghiêm trọng bởi các chất thải từ các nhà máy dẫn đến cá chết


hàng loạt nguồn nước sinh hoạt không được đảm bảo dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm cho con người. Ở các
thành phố lớn dân cư đông đường xá cầu cống xuống cấp lượng xe cộ nhiều nên không khí cũng bị ô nhiễm
nặng tai nạn giao thông ngày càng nhiều đã cướp đi bao nhiêu sinh mạng. Ở nông thôn, do hình thức và trình
độ hiểu biết của người dân chưa cao nên sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu không có hiệu quả. Từ những
vấn đề nêu trên đã giúp chúng ta hiểu rõ môi trường có ảnh hưởng rát lớn đến sức khỏe của cộng đồng nói
chung và sự sống của con người nói riêng. Từng ngày từng giờ môi trường đang lên tiếng kêu cứu. Vậy mỗi
chúng ta phải làm gì để bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta?
III. Kết bài:
Tóm lại môi trường có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe cộng đồng. Vậy nên chúng ta phải có ý thức giữ gìn
môi trường sống. Là học sinh chúng ta hãy có ý thức trồng thêm cây xanh, giữ gìn vệ sinh trường lớp. Làm
được như vậy là chúng ta đã góp phần bảo vệ được cuộc sống của chính mình.