Ngoại thương với phát triển 2
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (246.81 KB, 27 trang )
1
Ch-¬ng 9
Ngo¹i th-¬ng víi ph¸t triÓn
2
1. Mối quan hệ giữa ngoại th-ơng và
phát triển kinh tế
Hoạt động kinh tế đối ngoại của một n-ớc bao gồm
ba nội dung cơ bản:
Hoạt động ngoại th-ơng: xuất - nhập khẩu hàng
hóa.
Hoạt động hợp tác: hợp tác đầu t- và hợp tác khoa
học - công nghệ.
Hoạt động du lịch - dịch vụ: vận tải, bảo hiểm,
ngân hàng và hoạt động du lịch.
3
1.1. Vai trò của ngoại th-ơng với phát triển
Th-ơng mại quốc tế th-ờng đ-ợc đánh giá cao
trong lịch sử phát triển thế giới thứ Ba.
Xuất khẩu sản phẩm thô từng chiếm một tỷ lệ lớn
trong tăng tr-ởng của GNP đối với nhiều quốc gia.
Một số n-ớc nhỏ: 25% - 40% của GNP là do
xuất khẩu sản phẩm thô nh- cà phê, đ-ờng, dầu
lửa mang lại.
OPEC: có tới 70% thu nhập quốc dân (NI) của
họ là từ xuất khẩu dầu thô.
NICs: thu nhiều ngoại tệ từ ngoại th-ơng.
4
Th-ơng mại, tài chính quốc tế cần hiểu rộng hơn.
Đó là sự giao l-u hàng hóa, dịch vụ và nguồn tài
chính giữa các n-ớc. Nhờ th-ơng mại, mỗi n-ớc
có khả năng tăng:
Chuyển giao công nghệ sản xuất.
Tăng khả năng tiêu dùng của mỗi n-ớc.
Tạo điều kiện để giao l-u về tổ chức, thể chế,
giáo dục, sức khỏe, và hệ thống xã giữa các
n-ớc.
Ba chiến l-ợc phát triển:
Chiến l-ợc xuất khẩu sản phẩm thô.
Chiến l-ợc sản xuất phục vụ tiêu dùng nội địa
(thay thế hàng nhập khẩu)
Chiến l-ợc h-ớng ngoại.
5
* Vai trò của ngoại th-ơng với phát triển
Thúc đẩy tăng tr-ởng kinh tế: tăng khả năng tiêu
dùng của mỗi n-ớc, tăng tổng sản phẩm thế giới,
sử dụng hiệu quả hơn các nguồn lực khan hiếm và
phân phối đều hơn cho thế giới.
Đẩy mạnh sự cân bằng giá trong n-ớc và quốc tế,
tăng thu nhập thực tế cho các n-ớc nông nghiệp
tham gia ngoại th-ơng.
Sử dụng lợi thế so sánh của các n-ớc giúp các
n-ớc phát triển.
Tự do hoá th-ơng mại giúp tối đa hoá của cải mỗi
n-ớc (giúp xác định X-M bao nhiêu để tối đa hóa
của cải)
6
1.2. Đặc điểm ngoại th-ơng của LDCs
(i) Ngoại th-ơng của LDCs th-ờng không ổn định
do:
Xuất khẩu của LDCs phụ thuộc lớn vào cầu của
n-ớc nhập.
Xuất khẩu sản phẩm thô th-ờng không ổn định,
gặp nhiều rủi ro do cung cầu về chúng ít co giãn
theo giá.
(ii) Nhập khẩu (siêu) của LDCs th-ờng tăng nhanh
nên: th-ơng mại của LDCs luôn ở trong tình trạng
thâm hụt dẫn đến thâm hụt cán cân thanh toán
quốc tế.
7
Tình trạng nợ và vay để trả nợ do LDCs chủ yếu
nhập hàng t- liệu sản xuất là hàng có thời gian
hoàn vốn chậm.
Nợ tăng đã làm giảm tốc độ phát triển của nhiều
n-ớc LDCs.
(iii) Đặc biệt những năm 80s, LDCs đã:
Tăng nhập siêu.
Tăng thâm hụt ngân sách nên dẫn đến tăng nợ
n-ớc ngoài cùng một lúc với tăng nhập siêu.
Tình trạng đó đã dẫn đến giảm tốc độ phát triển
kinh tế của các n-ớc LDCs.
8
1.3. Năm vấn đề cơ bản của mối quan hệ ngoại
th-ơng với phát triển
a. Th-ơng mại quốc tế ảnh h-ởng nh- thế nào tới tốc
độ, cơ cấu tăng tr-ởng kinh tế ở LDCs (là động lực
tăng tr-ởng kinh tế?)
b. Th-ơng mại thay đổi phân phối thu nhập và của
cải trong và giữa các n-ớc ra sao? Công bằng hay
không công bằng? Ai có lợi?
c. Trong điều kiện nào thì ngoại th-ơng góp phần
giúp LDCs phát triển?
d. Bản thân các n-ớc LDCs có khả năng quyết định
họ xuất và nhập bao nhiêu không?
e. Dựa vào kinh nghiệm các n-ớc thì LDCs nên thực
hiện chiến l-ợc mở hay đóng cửa; tự do buôn bán,
tăng giao dịch nguồn tàI chính và nhân lực, công
nghệ v.v bằng cách nào? Bằng các liên kết nào?
9
2. Thực trạng th-ơng mại quốc tế của
DCs và LDCs
Mức độ đóng góp của X-M vào tăng tr-ởng kinh tế
ở các n-ớc rất khác nhau.
Th-ơng mại quốc tế tăng mạnh trong những năm
1965 - 1980.
Sau 1980 giảm mạnh do:
Suy thoái quốc tế năm 1980 - 1983
Giá đô la Mỹ tăng nhanh làm th-ơng mại giảm
mạnh.
Giá hàng hóa xuất của LDCs giảm mạnh
Tăng hàng rào mậu dịch của DCs.
Khủng hoảng nợ kéo dài của LDCs.
10
TØ träng gi¸ trÞ xuÊt khÈu rßng cña c¸c n-íc
N-íc 1970 1990
DCs 71,9% 74,7%
LDCs 17,6% 17,8%
C¸c n-íc 10,5% 7,5%
XHCN cò
