KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: NGUYỄN MINH CHÂU
SVTH: TRẦN THỊ THANH THÚY MSSV: 120600335 Trang 1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA DU LỊCH
------


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP


ĐỀ TÀI:
ẨM THỰC NGƯỜI HOA VÀ DU LỊCH CHỮA BỆNH
TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
(BẢN TÓM TẮT)



GVHD: NGUYỄN MINH CHÂU
SVTH: TRẦN THỊ THANH THÚY
MSSV: 120600335
LỚP: 06DLQT


Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 9 năm 2010.
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: NGUYỄN MINH CHÂU
SVTH: TRẦN THỊ THANH THÚY MSSV: 120600335 Trang 2
MỤC LỤC
NỘI DUNG TRANG
CHƯƠNG MỞ ĐẦU..............................................................................1
I. Lý do chọn đề tài .........................................................................................1

II. Mục đích và ý nghĩa nghiên cứu ...............................................................1
1. Mục đích nghiên cứu ............................................................................1
2. Ý nghĩa nghiên cứu...............................................................................1
III. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu..............................................................1
IV. Lịch sử nghiên cứu ...................................................................................1
V. Quan điểm nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu................................1
1. Quan điểm nghiên cứu..........................................................................1
2. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................1
VI. Giải thích một số thuật ngữ chuyên môn.................................................1

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN LOẠI HÌNH DU LỊCH
CHỮA BỆNH VÀ ẨM THỰC CHỮA BỆNH......................................2
I. Cơ sở lý luận loại hình du lịch chữa bệnh..................................................2
1. Khái niệm loại hình du lịch chữa bệnh..................................................2
2. Phân loại loại hình du lịch chữa bệnh....................................................2
3. Lịch sử hình thành và thực trạng phát triển loại hình du lịch chữa bệnh2
4. Những đối tượng khách của loại hình du lịch chữa bệnh.......................2
5. Những điều kiện để phát triển loại hình du lịch chữa bệnh....................2
6. Các phương pháp chữa bệnh trong y học .............................................2
II. Cơ sở lý luận về ẩm thực chữa bệnh và thực phẩm .................................3
1. Khái niệm ẩm thực ...............................................................................3
2. Vai trò của ẩm thực đối với du khách ...................................................3
3. Khái niệm ẩm thực chữa bệnh...............................................................3
4. Khái niệm về thực phẩm.......................................................................3
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: NGUYỄN MINH CHÂU
SVTH: TRẦN THỊ THANH THÚY MSSV: 120600335 Trang 3
CHƯƠNG II: VAI TRÒ CỦA ẨM THỰC NGƯỜI HOA
TRONG VIỆC PHÁT TRIỂN DU LỊCH CHỮA BỆNH
TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ......................................................4
I. Giới thiệu về công đồng người Hoa tại thành phố Hồ Chí Minh ..............4

1. Lịch sử hình thành cộng đồng người Hoa tại thành phố Hồ Chí Minh...4
2. Đặc trưng văn hoá cộng đồng người Hoa tại thành phố Hồ Chí Minh ...4
3. Đặc trưng văn hoá ẩm thực người hoa tại thành phố Hồ Chí Minh........4
4. Phương pháp dùng thuốc chữa bệnh của cộng đồng người Hoa tại
thành phố Hồ Chí Minh............................................................................4
II. Triết lý kinh dịch trong phòng bệnh, chữa bệnh và dưỡng sinh .............4
1. Sơ lược về truyền thuyết nguồn gốc Kinh Dịch.....................................4
2. Học thuyết “âm - dương” và ứng dụng trong Đông y...........................5
3. Học thuyết “ngũ hành” và ứng dụng trong Đông y ...............................5
4. Học thuyết “thiên nhân hợp nhất” và ứng dụng trong Đông y...............6
5. Một số học thuyết về “thực trị” (ẩm thực chữa bệnh) trong Đông y .....6
III. Ẩm thực người Hoa - ẩm thực chữa bệnh tại khu vực Chợ Lớn ...........7
1. Lược sử hình thành và phát triển khu vực Chợ Lớn ..............................7
2. Sơ nét về ẩm thực chữa bệnh của người Hoa tại Chợ Lớn.....................7
IV. Phân tích những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, và thách chức của
ẩm thực người Hoa trong việc phát triển loại hình du lịch chữa bệnh tại
thành phố Hồ Chí Minh .................................................................................7
1. Điểm mạnh...........................................................................................7
2. Điểm yếu..............................................................................................7
3. Cơ hội .................................................................................................7
4. Thách thức............................................................................................7
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: NGUYỄN MINH CHÂU
SVTH: TRẦN THỊ THANH THÚY MSSV: 120600335 Trang 4
CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP KHẢ THI NÂNG CAO HIỆU QUẢ
KHAI THÁC ẨM THỰC NGƯỜI HOA TRONG VIỆC
PHÁT TRIỂN DU LỊCH CHỮA BỆNH TẠI THÀNH PHỐ
HỒ CHÍ MINH.......................................................................................8
I. Định hướng hiện đại hóa y học cổ truyền (Đông y), kết hợp y học
cổ truyền (Đông y) với y học hiện đại (Tây y)................................................8
II. Định hướng kết hợp những địa điểm ẩm thực người Hoa và những

hiệu thuốc nhằm phục vụ du lịch chữa bệnh tại thành phố Hồ Chí Minh...8
III. Định hướng các điều kiện phục vụ về ẩm thực người Hoa nhằm
phát triển du lịch chữa bệnh tại thành phố Hồ Chí Minh ............................8
IV. Định hướng về công tác nhân sự trong ẩm thực người Hoa
và du lịch chữa bệnh thành phố Hồ Chí Minh ..............................................8
V. Định hướng xây dựng các sản phẩm du lịch mới trong việc
phát triển du lịch chữa bệnh thành phố Hồ Chí Minh..................................9
VI. Định hướng chiến lược quảng bá thương hiệu ẩm thực người Hoa
và du lịch chữa bệnh thành phố Hồ Chí Minh ..............................................9
VII. Định hướng giải quyết những vấn đề cơ bản của từng mô hình
trong du lịch chữa bệnh thành phố Hồ Chí Minh.........................................9
VIII. Định hướng xây dựng chuyên đề ẩm thực người Hoa trong
phát triển du lịch chữa bệnh tại thành phố Hồ Chí Minh ............................9
IX. Định hướng khắc phục tình trạng cạn kiệt nguồn tài nguyên
về “thực dược” trong ẩm thực chữa bệnh của người Hoa..........................9

CHƯƠNG KẾT LUẬN.........................................................................10
I. Kết luận ........................................................................................................ 10
II. Những kiến nghị........................................................................................10
1. Kiến nghị với chính phủ ......................................................................10
2. Kiến nghị với tổng cục du lịch.............................................................10
3. Kiến nghị với ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh ......................10
4. Kiến nghị với sở văn hóa, thể thao và du lịch thành phố Hồ Chí Minh.10
III. Những biện pháp thực hiện trước mắt...................................................10
1. Về đội ngũ nhân lực.............................................................................10
2. Về cơ sở dịch vụ..................................................................................11
3. Về xúc tiến quảng bá ...........................................................................11

TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................................12


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: NGUYỄN MINH CHÂU
SVTH: TRẦN THỊ THANH THÚY MSSV: 120600335 Trang 5
CHƯƠNG MỞ ĐẦU

I. Lý do chọn đề tài
Du lịch chữa bệnh hiện đang là một xu thế du lịch mới tại châu Á. Việt Nam
được đánh giá là một quốc gia rất có tiềm năng về loại hình du lịch chữa bệnh, nhất là
du lịch chữa bệnh theo phương pháp y học cổ truyền.
Bản thân tác giả là người Hoa (Triều Châu) nên có chút hiểu biết về ẩm thực
chữa bệnh của người Hoa. Trong quá trình tìm hiểu, tác giả nhận thấy “ẩm thực người
Hoa” - đề tài mà tác giả đang nghiên cứu có vai trò rất lớn trong “du lịch chữa bệnh”.
Vì thế, tác giả quyết định chọn đề tài “Ẩm thực người Hoa và du lịch chữa bệnh
tại thành phố Hồ Chí Minh” cho đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình.

II. Mục đích nghiên cứu và ý nghĩa nghiên cứu
1. Mục đích nghiên cứu
2. Ý nghĩa nghiên cứu
2.1. Về y học
2.2. Về du lịch

III. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu

IV. Lịch sử nghiên cứu

V. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu
1. Quan điểm nghiên cứu
1.1. Quan điểm hệ thống
1.2. Quan điểm lịch sử và viễn cảnh
2. Phương pháp nghiên cứu
2.1. Phương pháp nghiên cứu và xử lý tài liệu

2.2. Phương pháp nghiên cứu thực nghiệm
2.3. Phương pháp nghiên cứu thực địa

VI. Giải thích một số thuật ngữ chuyên môn
1. Hội chứng bệnh về “khí”, “huyết”, “tân” và “dịch”
2. Hội chứng bệnh về “tạng”
3. hội chứng bệnh về “phủ”
4. Hội chứng bệnh phối hợp giữa các tạng phủ
5. Hội chứng bệnh tam tiêu
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP GVHD: NGUYỄN MINH CHÂU
SVTH: TRẦN THỊ THANH THÚY MSSV: 120600335 Trang 6
CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN LOẠI HÌNH DU LỊCH CHỮA BỆNH
VÀ ẨM THỰC CHỮA BỆNH

I. Cơ sở lý luận loại hình du lịch chữa bệnh
1. Khái niệm về loại hình du lịch chữa bệnh
Du lịch chữa bệnh là hành động du khách rời khỏi nơi cư trú thường xuyên đi đến
một nơi khác (có thể là một tỉnh thành khác hoặc thậm chí là một quốc gia khác) để kết
hợp việc khám sức khỏe, điều trị các loại bệnh, phẫu thuật, làm đẹp... với việc tận
hưởng kỳ nghỉ của họ nhằm tìm hiểu và khám phá tự nhiên, văn hóa, lịch sử, con
người tại nơi họ đến.
2. Phân loại loại hình du lịch chữa bệnh
Du lịch chữa bệnh được biết đến bởi các hình thức sau: khí hậu, thủy lý, trái
cây, ngâm đắp bùn, phương tiện kỹ thuật hiện đại…
3. Lược sử hình thành và thực trạng hoạt động du lịch chữa bệnh
3.1. Lược sử hình thành loại hình du lịch chữa bệnh
3.2. Thực trạng hoạt động loại hình du lịch chữa bệnh
Trên thế giới: du lịch chữa bệnh đã tồn tại từ rất lâu đời, song song với sự ra đời
và phát triển của y học hiện đại.

Tại châu Á: chỉ mới phát triển trong những năm gần đây. Đó là: Thái Lan,
Singapore, Malysia, Ấn Độ…
Tại Việt Nam: tiềm năng to lớn nhưng chỉ mới bước đầu xây dựng loại hình du
lịch này (thành phố Hồ Chí Minh và Hà Hội).
Tại thành phố Hồ Chí Minh: du khách chủ yếu tham gia khám chữa bệnh tại
phố Đông Y và một số bệnh viện y học cổ truyền, và tham gia kết hợp chữa bệnh –
nghỉ dưỡng tại các vùng lân cận.
4. Những đối tượng du khách của du lịch chữa bệnh
Du lịch chữa bệnh tập trung chủ yếu vào đối tượng du khách là những người có
nhu cầu kiểm tra sức khỏe, điều trị bệnh theo yêu cầu, phẫu thuật kết hợp du lịch hoặc
những người lớn tuổi muốn được tận hưởng những dịch vụ chăm sóc y tế…
5. Các điều kiện để phát triển loại hình du lịch chữa bệnh
Để phát triển du lịch chữ bệnh cần hội tụ đủ các điều kiện sau: có nguồn tài
nguyên; có cơ sở vật chất - kỹ thuật, hệ thống cơ sở hạ tầng; có kế hoạch tuyển chọn,
đào tạo đội ngũ y bác sĩ chuyên ngành, nhân viên phục vụ hiểu biết về y tế, các phác
đồ điều trị, các hướng dẫn điều trị dành cho du khách.
6. Các phương pháp chữa bệnh trong y học
Theo nguồn gốc, gồm hai phương pháp: y học cổ truyền và y học hiện đại.
Theo bệnh lý, gồm hai phương pháp: nội khoa và ngoại khoa.