SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “sử dụng sơ đồ để học tốt môn lịch sử lớp 9 phần lịch sử thế giới ”
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (944.69 KB, 16 trang )
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO HUYỆN NAM ĐÔNG
TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN KHE TRE
CUỘC THI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
DÀNH CHO HỌC SINH TRUNG HỌC NĂM HỌC 2017 - 2018
Tên đề tài:
“Sử dụng sơ đồ để học tốt môn Lịch sử lớp 9 phần Lịch sử thế giới ”
Lĩnh vực: Khoa học xã hội và hành vi
A. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lí luận
Việc học tập môn Lịch sử, cũng như học tập bất cứ bộ môn nào ở nhà trường đều
nhằm cung cấp kiến thức khoa học, hình thành thế giới quan khoa học, phẩm chất đạo
đức.
Đổi mới học tập đã được nhiều người quan tâm và khẳng định vai trò quan trọng
của việc đổi mới học tập trong việc nâng cao chất lượng . Bộ môn Lịch sử cung cấp
những kiến thức cơ sở của khoa học lịch sử, nên đòi hỏi không chỉ nhớ mà còn phải
hiểu và vận dụng kiến thức đã học vào cuộc sống. Cho nên, cùng với các môn học khác,
việc học tập Lịch sử đòi hỏi phát triển tư duy, thông minh, sáng tạo.
Điều quan trọng nhất trong trong học tập là làm thế nào để động não, làm thay
đổi chất lượng hoạt động trí tuệ làm phát triển trí thông minh, trí sáng tạo. Hiện nay,
trong quá trình học tập trên lớp là ghi nhớ và tái hiện. Ở nhà, tự học dưới dạng học bài
và làm bài…nhưng về căn bản đã được hướng dẫn ở lớp, nên hoạt động trí tuệ của học
sinh vẫn nặng về rèn luyện trí nhớ và khả năng tái hiện. Như vậy, rèn luyện năng lực tư
duy, khả năng tưởng tượng, sáng tạo phát triển trí tuệ, trí thông minh được xem là
nhiệm vụ chủ yếu, nhiệm vụ quan trọng nhất của quá trình học tập hiện đại.
2. Cơ sở thực tiễn :
Học tập Lịch sử là học những gì đã xảy ra trong quá khứ, mỗi bài học đều có rất
nhiều sự kiện và khái niệm lịch sử phải nhớ và hiểu. Trong thực tế hiện nay, học tập
một cách thụ động, chỉ đơn thuần là nhớ kiến thức một cách máy móc mà chưa rèn
luyện kỹ năng tư duy. Hiện nay nhiều bạn học sinh chỉ học bài nào biết bài đấy, nhớ các
kiến thức lịch sử một cách rời rạc và rất nhanh quên.
Ngoài ra, do quan niệm sai lệch về vị trí, chức năng của môn lịch sử trong đời
sống xã hội. Một số bạn học sinh có thái độ xem thường bộ môn lịch sử, coi đó là môn
học phụ, môn học thuộc lòng, không cần đầu tư công sức nhiều, dẫn đến hậu quả học
sinh không nắm đựơc những sự kiện lịch sử cơ bản, nhớ sai, nhầm lẫn kiến thức lịch sử
là hiện tượng khá phổ biến trong thực tế.
Trong điều kiện hiện nay, việc học tập bộ môn lịch sử vẫn còn nhiều bất cập như:
nội dung sách giáo khoa lịch sử lớp 9 khá nặng về kiến thức. Trong mỗi bài học lại có
quá nhiều sự kiện làm ít hứng thú học lịch sử vì khó nhớ, khó thuộc.
B. VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
“Sử dụng sơ đồ để học tốt môn Lịch sử lớp 9 phần Lịch sử thế giới ”
C. THIẾT KẾ VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1. Thực trạng của vấn đề
Trong Sách giáo khoa Lịch sử lớp 9 phần Lịch sử thế giới có lượng kiến thức
trong mỗi bài học vẫn rất nhiều. Đa số nhiều bạn không thể nhớ hết sự kiện lịch sử nếu
không hiểu bài. Vì thế để có thể giúp hiểu bài nhanh chóng có thể sử dụng các sơ đồ tự
làm để cụ thể hóa các sự kiện lịch sử và nếu sử dụng tốt sẽ đem lại hiệu quả cao.
2. Các phương pháp cụ thể
- Trước tiên cần phải biết xâu chuỗi các sự kiện lại với nhau. Môn lịch sử có rất
nhiều sự kiện, và mốc thời gian,vì vậy cần phân biệt và nhớ rõ từng sự kiện. Khi học
lịch sử trước tiên nên đọc kĩ kiến thức cơ bản như mốc thời gian, diễn biến, kết quả và
ý nghĩa lịch sử của sự kiện, mốc thời gian đó. Chúng ta nên vẽ sơ đồ của mỗi bài, mỗi
chương, giai đoạn, sự kiện và các diễn biến cụ thể như vậy sẽ dễ nhớ hơn.
- Khi học, chúng ta vẽ sơ đồ kiến thức một cách ngắn gọn cho dễ nhớ.
- Trong quá trình học phải biết xác định những kiến thức cơ bản, trọng tâm,
không nên trong sách giáo khoa có gì là học nấy. Nếu không có phương pháp, không
biết đâu là kiến thức cơ bản mà cố nhồi nhét tất cả vào trong đầu thì rất dễ “tẩu hỏa
nhập ma”, khi thi sẽ lẫn lộn, viết lan man, không có trọng tâm.
- Sau khi học xong mỗi bài, mỗi chương, một vấn đề, một giai đoạn, tự kiểm tra
kiến thức mà mình đã học bằng cách trình bày ra giấy, không nên chỉ hình dung đại khái
trong đầu. Khi viết không được sử dụng tài liệu, sau khi viết cần so sánh. Nếu sai sót
nhiều thì cần học lại và viết lại. Việc làm này cực kỳ quan trọng, nó vừa giúp rèn luyện
kỹ năng làm bài, vừa giúp khắc sâu kiến thức. Nếu chỉ học thuộc bằng miệng thì sẽ
không thể khắc sâu kiến thức được, nhìn vào tài liệu là thuộc làu một cách trôi chảy
nhưng khi đặt bút viết ra giấy là “bí” hoặc thiếu sót nhiều ý. Do đó, phải chịu khó viết
ra giấy để biết chắc là mình đã nắm vững kiến thức.
D. TIẾN HÀNH NGHIÊN CỨU
- Hãy mạnh dạn biến mỗi trang vở của bạn thành một sơ đồ. Tốt nhất là bạn hãy
dành cho mỗi bài học 2 trang vở:
+ Trang bên trái là nội dung mỗi bài học, những đoạn giải thích chi tiết cho một
số chỗ bạn đánh dấu trên sơ đồ, nếu cần có, hoặc là những câu hỏi bạn đặt ra.
+ Trang bên phải là sơ đồ liệt kê các ý chính bằng các từ khóa và các đường kết
nối.
Lưu ý:
Một sai lầm thường mắc ở giai đoạn đầu thích dùng sơ đồ của nhiều bạn là: dành
quá nhiều thời gian cho việc làm đẹp sơ đồ, và cố gắng sử dụng quá nhiều màu sắc.
Thực tế là:
Sơ đồ đẹp sẽ làm bạn thích xem lại thật, nhưng ngay lúc ghi chép trên lớp mà bạn
dành thời gian cho việc làm đẹp sơ đồ thì sẽ lại mất tập trung không nghe giảng kịp.
Khi xem lại, những kí hiệu đơn giản và những từ khóa đúng mới là yếu tố chính
giúp bạn nhớ lại bài học. Số màu cũng chỉ cần đến 3 màu là đủ.
Hãy nhớ bản chất sơ đồ là giản đồ liên kết các ý, không phải chỉ có một dạng sơ
đồ phân nhánh mẹ nhánh con, mà có thể là bất kì dạng hình nào khác giúp bạn liên
tưởng các từ khóa chính trong mối liên hệ với nhau,
Sau đây xin trình bày sơ đồ mỗi bài, mỗi chương của Lịch sử lớp 9 trong phần
Lịch sử thế giới :
- Kết quả: qua thực tế học tập với việc sử dụng sơ đồ để cụ thể hóa kiến thức và
củng cố bài học bản thân tôi nhận thấy có hứng thú học tập hơn và nắm vững kiến thức
cơ bản của mỗi bài, mỗi chương nhanh hơn. Hỏi ý kiến các bạn thì cũng rất thích thú
khi tự mình thiết kế sơ đồ sau mỗi bài học để nắm bắt bài học nhanh chóng và nhớ lâu
hơn.
Khe Tre, ngày 02 tháng 12 năm 2017
Người viết báo cáo
Phạm Thị Mỹ Linh
