E-Marketing: Đường tắt tới thị trường
Trong hai năm trở lại đây, Việt Nam chứng kiến sự bùng nổ của các hình thức xã hội ảo, từ
bộ lọc xã hội (social filtering), nguồn dữ liệu từ đám đông (crowd sourcing), bộ đánh dấu xã
hội (social book marking), đến các blog và tiểu blog (microblogging) như myspace.com,
facebook.com, zing.vn, yume.vn, tamtay.vn, cyvee.com... Đây là công cụ mới để doanh
nghiệp và những người làm tiếp thị tiếp cận với thị trường và khách hàng mục tiêu thông
qua các hình thức marketing trực tuyến (E - marketing).
Lợi thế của doanh nghiệp ngoại
Theo ước tính, năm 2010, tỷ trọng đầu tư vào Internet Marketing trong tổng ngân sách tiếp
thị tiếp tục được dự báo tăng mạnh tại nhiều quốc gia phát triển. Riêng các doanh nghiệp
Việt Nam có thể đầu tư 7 - 10% ngân sách marketing cho tiếp thị trên internet. Tại buổi nói
chuyện về “Xu hướng Internet Marketing 2010”, ông Đỗ Hải, Ths. Marketing cho biết: “Khó
khăn về kinh tế đã thúc đẩy mạnh mẽ hơn xu hướng marketing trực tuyến tại Việt Nam
trong những năm qua.
Mặt khác, do internet đang có tốc độ tăng trưởng cao, nên các doanh nghiệp tiêu dùng
nhanh cũng đẩy mạnh các hình thức tiếp thị qua internet với nhóm khách hàng tiềm năng là
giới trẻ, nhân viên văn phòng. Một ưu điểm khác là marketing trên internet không phụ thuộc
vào quy mô của doanh nghiệp, dù lớn hay nhỏ thì bất cứ doanh nghiệp nào cũng có thể tiến
hành hoạt động marketing và trao đổi với khách hàng trên toàn thế giới”.
Tuy có nhiều lợi thế, hiệu quả tiếp thị khả quan, nhưng theo báo cáo của Hiệp hội Tiếp thị
Kỹ thuật số Châu Á (ADMA), tổng doanh thu quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam năm 2008
ước khoảng 2% tổng doanh thu ngành quảng cáo. Đây là một tỷ lệ rất thấp nếu so sánh với
các quốc gia phát triển (Anh gần 27%, Mỹ hơn 20%). Tại thị trường Việt Nam, trong khi các
doanh nghiệp trong nước còn đang bối rối với internet marketing thì các công ty nước ngoài
đã rầm rộ triển khai nhiều quảng cáo trực tuyến, nhất là các "đại gia" về tiêu dùng nhanh
như Unilever, P&G với các đợt như Sunsilk - Sống là không chờ đợi, Môi xinh LipIce,
Heineken chúc mừng năm mới...
Ông Trương Văn Quý, Giám đốc Công ty cổ phần Phát triển Công nghệ và Truyền thông EQ
lý giải: “Sở dĩ các doanh nghiệp Việt Nam còn ngại khai thác internet marketing vì chưa nhìn
ra cơ hội của hình thức tiếp thị này. Trong nhận thức của nhiều doanh nghiệp, môi trường
internet vẫn còn khá mơ hồ và thiếu thực tế.
Đây là một lối suy nghĩ đã có từ nhiều năm trước, các doanh nghiệp đã từng nghe hô hào
rất nhiều về thương mại điện tử, kiếm tiền qua mạng nhưng thực chất chỉ là khẩu hiệu.
Nhưng quan trọng hơn, các doanh nghiệp Việt Nam thiếu kiến thức và nhân lực để triển khai
internet marketing. Một số doanh nghiệp trẻ, năng động, dù đã nhìn thấy cơ hội nhưng lại
không biết khai thác như thế nào. Internet marketing là một loại hình tiếp thị mới mẻ và
gắn liền với yếu tố công nghệ, nên nhiều doanh nghiệp và nhiều người làm marketing tỏ ra
e ngại để tìm hiểu lĩnh vực này”.
Bên cạnh đó, theo nhiều phân tích, người dùng internet ở Việt Nam là quá trẻ, với khoảng
80% người dùng internet ở dưới độ tuổi 30 (và 70% trong đó là dưới 24 tuổi). Thực tế, đây
không phải là khách hàng tiềm năng của nhiều doanh nghiệp. Cũng là một yếu tố tương
đồng khi phần lớn những người chủ, những người quản lý trong các doanh nghiệp Việt có độ
tuổi hơi cao nên họ không hòa đồng và hiểu được những hoạt động hằng ngày của cư dân
mạng, điều đó làm họ rất e ngại khi quyết định phân bổ ngân sách cho hoạt động này.
Khảo sát cũng cho thấy, các công ty quảng cáo của Việt Nam hiện nay cũng chưa đủ kinh
nghiệm trong lĩnh vực này, họ chỉ quen với cách tiếp thị truyền thống, nên không thể tư vấn
cho khách hàng tiếp thị online một cách đầy đủ. Tình hình này có thể sẽ nhanh chóng được
cải thiện khi hiện tại đã có nhiều công ty Việt Nam và nước ngoài cùng đầu tư khai thác
internet marketing.
Bao giờ là công cụ doanh nghiệp nội?
Để tiếp thị trên internet hiệu quả, theo ông Chris Trần Hữu Luật, Giám đốc Công ty Admax
Network, khi quảng cáo trên internet, thông tin không nên quá phức tạp và khi thiết kế nên
để rõ nhãn hiệu, bởi một số doanh nghiệp chỉ quảng cáo hình ảnh nên người tiêu dùng
không biết quảng cáo của công ty nào. Chẳng hạn, mẫu quảng cáo của một ngân hàng lớn
khiến người tiêu dùng hiểu nhầm là quảng cáo du lịch.
Ông Quý cũng cho rằng: “Muốn quảng cáo trên internet hiệu quả thì doanh nghiệp cần phải
chuẩn bị kiến thức và nhân lực. Dù rằng đã có những công ty chuyên về cung cấp dịch vụ về
internet marketing, nhưng nếu doanh nghiệp không hiểu biết đủ về lĩnh vực này, chắc chắn
sẽ không thể khai thác hay đầu tư cho nó một cách hiệu quả. Các doanh nghiệp nên có
chính sách đào tạo nhân sự chuẩn bị cho sự hội nhập sâu hơn vào thế giới internet. Kế tiếp,
hãy chuẩn bị lại các thông điệp marketing một cách chi tiết và cụ thể làm tiền đề cho việc
xây dựng hoặc chỉnh sửa lại trang web trước khi thực hiện các kế hoạch truyền thông mới
trên internet”.
Tiếp thị, quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam chưa phát triển tương xứng với thị trường
internet rộng lớn với hơn 20 triệu người sử dụng, tức 20 triệu khách hàng tiềm năng. Chủ
yếu hiện nay vẫn là quảng cáo dạng banner/pop-ups hay mua từ khóa của công cụ tìm
kiếm, nhưng còn rất nghèo nàn, đơn điệu về hình thức, cũng như thiếu chuẩn hóa (ví du:ï
chuẩn Display Impressions năm 2003 hay Digital Video Impressions năm 2006 như của IAB,
Mỹ).
Những hình thức tiếp thị, quảng cáo trực tuyến khác còn sơ khai và chưa thực sự được sử
dụng rộng rãi trong giới làm tiếp thị tại Việt Nam. Theo ông Aaron Cross, Giám đốc điều
hành Công ty Nghiên cứu thị trường Nielsen Vietnam, do tính chất phân nhánh mạnh mẽ
của internet, các nhà làm tiếp thị dễ bị rơi vào cảnh không nhận biết được phân khúc thị
trường và khách hàng mục tiêu để quảng cáo. Chưa kể đa số người sử dụng internet Việt
Nam là giới trẻ đã không hấp dẫn nhiều doanh nghiệp có sản phẩm nhắm vào phân khúc
khách hàng lớn tuổi hơn.
Chính vì vậy, doanh nghiệp nên nghiên cứu lại cách tiếp thị với sự bổ sung của internet, sau
đó lập ra kế hoạch hành động cụ thể để tranh thủ ngay các cơ hội mới. Xác định lại khách
hàng mục tiêu ở đâu trên internet cũng là một việc làm quan trọng trong giai đoạn này.
(Doanh nhân Sài Gòn)