BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG VỀ MÔI TRƯỜNG CỦA
HOẠT ĐỘNG KHAI THÁC TITAN VÀ ĐỀ XUẤT
GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC
QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG TẠI XÃ TÂN BÌNH,
THỊ XÃ LA GI,TỈNH BÌNH THUẬN

SVTH: TRẦN THỊ MỸ NGỌC
GVHD: TS. NGUYỄN VINH QUY
Ngành: QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG
Niên khóa: 2008 - 2012

- Thành phố Hồ Chí MinhTháng 06/2012


NGHIÊN CỨU ẢNH HƯỞNG VỀ MÔI TRƯỜNG CỦA
HOẠT ĐỘNG KHAI THÁC TITAN VÀ ĐỀ XUẤT
GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC
QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG TẠI XÃ TÂN BÌNH,
THỊ XÃ LA GI,TỈNH BÌNH THUẬN

Tác giả

TRẦN THỊ MỸ NGỌC

Khóa luận được đệ trình đề để đáp ứng yêu cầu

cấp bằng Kỹ sư ngành
Quản lý môi trường

Giáo viên hướng dẫn:TS. NGUYỄN VINH QUY

Tháng 06 năm 2012


Khảo sát hiện trạng thu gom, vận chuyển, lưu trữ và xử lý chất thải nguy hại Công Ty Cổ
Phần Môi Trường Việt Úc – Vinausen 

 


BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG ĐH NÔNG LÂM TPHCM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
KHOA MÔI TRƯỜNG & TÀI NGUYÊN
************
*****

PHIẾU GIAO NHIỆM VỤ KLTN

Khoa: MÔI TRƯỜNG & TÀI NGUYÊN
Ngành: QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG
Họ và tên SV: TRẦN THỊ MỸ NGỌC

Mã số SV: 08149086


Khóa học: 2008 – 2012

Lớp: DH08QM

1.

2.

3.
4.

Tên đề tài: Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai
thác Titan và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý
môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận
Nội dung KLTN: SV phải thực hiện các yêu cầu sau đây:
 Tổng quan các vấn đề liên quan đến lĩnh vực khai thác Titan và công tác quản
lý môi trường.
 Đánh giá ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan tại xã Tân
Bình, thị xã La Gi và công tác quản lý môi trường.
 Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý.
Thời gian thực hiện: Bắt đầu: tháng 03/2012 và Kết thúc: tháng 06/2012.
Họ và tên GVHD : TS. NGUYỄN VINH QUY
Nội dung và yêu cầu của KLTN đã được thông qua Khoa và Bộ môn

Ngày …… tháng …… năm 2012

Ngày … tháng … năm 2012

Ban Chủ nhiệm Khoa


Giáo viên hướng dẫn

TS. NGUYỄN VINH QUY

i


LỜI CẢM ƠN

Em muốn gửi lời cảm ơn tới cha mẹ và hai anh trai yêu quý, những người đã bên
cạnh cổ vũ, động viên, tạo động lực cho em không chỉ trong suốt thời gian làm khóa luận
vừa qua mà trong cả cuộc đời em sau này.
Với lòng trân trọng và sự biết ơn sâu sắc, em xin chân thành cảm ơn quý thầy cô
Khoa Môi Trường và Tài Nguyên, những người đã tận tình truyền đạt kiến thức quý báu
cho em, làm hành trang giúp em vững bước vào đời.
Em xin chân thành cảm ơn thầy TS. NGUYỄN VINH QUY, người đã quan tâm,
tận tình giảng dạy, hướng dẫn và chỉ bảo cho em hoàn thành khóa luận này. Chúc thầy
luôn mạnh khỏe.
Bên cạnh đó, em cũng xin gửi lời cảm ơn đến các anh chị làm việc tại phòng Tài
Nguyên và Môi trường Thị xã La Gi, Tỉnh Bình Thuận đã nhiệt tình giúp đỡ em trong
suốt thời gian thực tập tại đây. Em cũng xin gửi lời cảm ơn đến chị PHẠM THANH
NHÃ, người đã nhiệt tình hướng dẫn, tạo điều kiện cho em thu thập dữ liệu và hoàn thành
khóa luận.
Cảm ơn những người bạn đã hỗ trợ em trong suốt quá trình sống và học tập. Chúc
các bạn sẽ gặt hái được nhiều thành công như mong muốn.
Bằng sự chân thành nhất, em xin cảm ơn tất cả mọi người.

SV. Trần Thị Mỹ Ngọc

ii



TÓM TẮT KHÓA LUẬN
Đề tài: “Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan và đề
xuất giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La
Gi, tỉnh Bình Thuận” được thực hiện trong thời gian từ tháng 03/2012 – 6/2012 tại xã Tân
Bình, thị xã La Gi.
Trong quá trình thực hiện đề tài, các phương pháp như: Phương pháp điều tra,
phỏng vấn; phương pháp đối chiếu, so sánh; phương pháp thu thập số liệu, tài liệu;
phương pháp phân tích tổng hợp, xử lý số liệu; phương pháp chuyên gia đã được áp dụng
nhằm phân tích các ảnh hưởng của hoạt động khai thác Titan đến môi trường và tìm hiểu
công tác quản lý nhà nước về môi trường trong lĩnh vực khai thác khoáng sản Titan. Trên
cơ sở kết quả nghiên cứu, đề xuất một số giải pháp cải thiện và nâng cao công tác quản lý
môi trường thị xã La Gi.
Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng môi trường của hoạt động khai thác Titan tại xã
Tân Bình, thị xã La Gi cho thấy, việc khai thác Titan trên địa bàn nghiên cứu đã gây ảnh
hưởng đến môi trường như: gây biến dạng địa hình; gây hiện tượng cát bay; làm suy giảm
số lượng rừng phòng hộ; ảnh hưởng lâu dài sức khỏe người dân địa phương. Công tác
quản lý môi trường khai thác khoáng sản còn buông lỏng, chưa triệt để.
Trên cơ sở kết quả thu được trong quá trình nghiên cứu, đề tài đã đề xuất một số
giải pháp liên quan đến công tác tái phủ xanh; củng cố, tăng cường bộ máy quản lý nhà
nước về môi trường; các biện pháp liên quan đến chính sách quản lý môi trường. Thiết
nghĩ, nếu thực hiện tốt các giải pháp trên thì công tác quản lý môi trường khai thác
khoáng sản sẽ đạt hiệu quả cao.

iii


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................ ii 

DANH MỤC BẢNG .................................................................................................... vii 
DANH MỤC HÌNH ...................................................................................................... ix 
DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU VÀ TỪ VIẾT TẮT ...................................................... x 
Chương 1 ........................................................................................................................ 1 
MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1 
1.1. Tính cấp thiết của đề tài..................................................................................... 1 
1.2. Mục tiêu đề tài .................................................................................................... 1 
1.3. Nội dung đề tài .................................................................................................... 2 
1.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu ............................................................................ 2 
1.5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 2 
Chương 2 ........................................................................................................................ 5 
TỔNG QUAN TÀI LIỆU .............................................................................................. 5 
2.1. Tổng quan về Titan ........................................................................................... 5 
2.1.1. Khái niệm và đặc tính của Titan ................................................................. 5 
2.1.2. Tổng quan tài nguyên quặng Titan ở Việt Nam......................................... 7 
2.2. Hiện trạng khai thác Titan tại Việt Nam ........................................................ 9 
2.2.1. Quy trình công nghệ khai thác Titan.......................................................... 9 
2.2.2. Mô hình thiết bị khai thác, chế độ khai thác, trữ lượng khai thác Titan phổ
biến hiện nay ............................................................................................................ 11 
2.3. Các vấn đề môi trường nảy sinh do hoạt động khai thác khoáng sản Titan11 
2.3.1. Môi trường tự nhiên .................................................................................. 12 
2.3.2. Môi trường kinh tế - xã hội ....................................................................... 13 
2.4. Tổng quan về công tác QLMT trong lĩnh vực khai thác khoáng sản .......... 15 
2.4.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy hành chính QLMT khai thác khoáng sản ......... 15 
iv


2.4.2. Các biện pháp quản lý đang áp dụng ....................................................... 15 
2.4.2. Những mặt tích cực và hạn chế trong công tác quản lý môi trường khai
thác khoáng sản hiện hành ..................................................................................... 17 

Chương 3 ...................................................................................................................... 19 
KHÁI QUÁT VỀ XÃ TÂN BÌNH THUỘC THỊ XÃ LA GI VÀ HIỆN TRẠNG MÔI
TRƯỜNG TẠI ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU ............................................................... 19 
3.1. Khái quát về xã Tân Bình thuộc thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận ................ 19 
3.1.1. Vị trí địa lý .................................................................................................. 19 
3.1.2. Điều kiện tự nhiên ..................................................................................... 20 
3.1.4. Điều kiện kinh tế - xã hội .......................................................................... 23 
3.2. Khái quát về khu vực khai thác Titan: xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình
Thuận ........................................................................................................................ 27 
3.2.1. Vị trí địa lý .................................................................................................. 27 
3.2.2. Trữ lượng Titan tại khu vực khai thác ..................................................... 27 
3.2.3. Tình hình khai thác Titan tại khu vực khai thác ..................................... 28 
3.3. Hiện trạng môi trường tại khu vực khai thác Titan ..................................... 32 
3.3.1. Môi trường đất ........................................................................................... 32 
3.3.2. Môi trường không khí ............................................................................... 32 
3.3.3. Môi trường nước ........................................................................................ 33 
3.3.4. Môi trường sinh vật ................................................................................... 35 
3.3.5. Môi trường kinh tế - xã hội ....................................................................... 36 
3.4. Hiện trạng công tác QLMT tại xã Tân Bình, thị xã Lagi ............................. 37 
3.4.1. Cơ cấu tổ chức bộ máy QLMT khai thác Titan....................................... 37 
3.4.2. Các biện pháp quản lý đang áp dụng ....................................................... 38 
Chương 4 ...................................................................................................................... 40 
ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG CỦA HOẠT ĐỘNG KHAI THÁC
TITAN XÃ TÂN BÌNH VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ
QUẢN LÝ ..................................................................................................................... 40 
v


4.1. Đánh giá ảnh hưởng đến môi trường do hoạt động khai thác Titan tại xã Tân
Bình, thị xã La Gi .................................................................................................... 40 

4.1.1. Đánh giá ảnh hưởng môi trường đất....................................................... 40 
4.1.2. Đánh giá ảnh hưởng môi trường không khí ........................................... 41 
4.1.3. Đánh giá ảnh hưởng môi trường nước ................................................... 43 
4.1.4. Đánh giá ảnh hưởng tài nguyên sinh học ............................................... 49 
4.1.5. Đánh giá ảnh hưởng môi trường kinh tế - xã hội................................... 50 
4.2. Đánh giá hiệu quả công tác quản lý môi trường tại thị xã La Gi ............... 55 
4.2.1. Hiệu quả công tác quản lý môi trường khai thác khoáng sản Titan ...... 55 
4.2.2. Những vấn đề còn tồn tại .......................................................................... 57 
4.2.3. Nguyên nhân .............................................................................................. 58 
4.3. Đề xuất giải pháp ............................................................................................. 58 
4.3.1. Đối với môi trường tự nhiên .......................................................................... 59 
4.3.1.1. Đối với môi trường đất ................................................................................. 59 
4.3.1.2. Đối với môi trường không khí ...................................................................... 59 
4.3.1.3. Đối với môi trường nước .............................................................................. 60 
4.3.1.4. Đối với môi trường sinh vật ......................................................................... 60 
4.3.2. Đối với môi trường kinh tế - xã hội ............................................................... 61 
Chương 5 ...................................................................................................................... 63 
KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ ........................................................................................ 63 
5.1. Kết luận ............................................................................................................. 63 
5.2. Kiến nghị ............................................................................................................... 64 
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................... 65 
Sách ............................................................................................................................... 65 
PHỤ LỤC ..................................................................................................................... 67 

vi


DANH MỤC BẢNG
Bảng 3. 1.Đặc trưng của chế độ nhiệt (0C) ......................................................................... 21 
Bảng 3. 2. Đặc trưng chế độ nắng ...................................................................................... 21 

Bảng 3. 3. Đặc trưng chế độ mưa ....................................................................................... 22 
Bảng 3. 4. Đặc trưng về độ ẩm tương đối (%) ................................................................... 22 
Bảng 3. 5. Tăng trưởng kinh tế xã Tân Bình giai đoạn 2005 – 2010 ................................. 23 
Bảng 3. 6. Dân số, số hộ năm 2010 .................................................................................... 24 
Bảng 3. 7. Cơ cấu lao động xã Tân Bình năm 2010 ........................................................... 25 
Bảng 3. 8. Diện tích các trường học xã Tân Bình .............................................................. 26 
Bảng 3. 9. Danh mục thiết bị máy móc chính sử dụng ...................................................... 30 
Bảng 3. 10. Đặc điểm lực lượng lao động của Công ty ..................................................... 32 
Bảng 3. 11. Kết quả phân tích chất lượng không khí khu vực moong khai thác ............... 33 
Bảng 3. 12. Kết quả phân tích chất lượng nước mặt .......................................................... 34 
Bảng 3. 13. Kết quả phân tích chất lượng nước ngầm tại khu vực khai thác..................... 35 
Bảng 3. 14. Diện tích tài nguyên thực vật khu vực khai thác Titan xã Tân Bình .............. 36 
1

Bảng 4. 1. Chất lượng đất trước và sau khai thác Titan tại xã Tân Bình ........................... 41 
Bảng 4. 2. Kết quả phân tích chất lượng không khí khu vực moong khai thác ................. 42 
Bảng 4. 3. Nồng độ các thông số ô nhiễm qua các năm (2009-2011)................................ 42 
Bảng 4. 4. Kết quả phân tích chất lượng nước thải chưa xử lý .......................................... 44 
Bảng 4. 5. Nồng độ chất ô nhiễm chính trong nước thải tại khu vực khai thác qua các năm
(2009 – 2011)...................................................................................................................... 45 
Bảng 4. 6. Kết quả phân tích chất lượng nước mặt ............................................................ 46 
Bảng 4. 7. Kết quả phân tích chất lượng nước ngầm tại khu vực khai thác....................... 47 

vii


Bảng 4. 8. Nồng độ chất ô nhiễm chính trong nước ngầm tại khu vực khai thác qua các
năm (2009 – 2011).............................................................................................................. 48 
Bảng 4. 9. Sự thay đổi diện tích rừng phòng hộ khu vực khai thác Titan .......................... 49 
Bảng 4. 10. Đóng góp của công ty vào sự phát triển của KT- XH .................................... 50 

Bảng 4. 11. Số hộ dân được hưởng lợi trực tiếp từ hoạt động khai thác ............................ 50 
Bảng 4. 12. Số lượng lao động xã Tân Bình tham gia vào các ngành qua các năm (2009 –
2011) ................................................................................................................................... 52 
Bảng 4. 13. Trường hợp vi phạm pháp luật của xã Tân Bình qua các năm (2009 – 2011) 53 
Bảng 4. 14. Thống kê Trạm y tế về số ca mắc các bệnh liên quan đến khai thác Titan của
xã Tân Bình ........................................................................................................................ 54 
Bảng 4. 15. Danh sách các vụ xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực khoáng sản Titan
thị xã La Gi năm 2011 ........................................................................................................ 55 

viii


DANH MỤC HÌNH
Hình 2. 1. Tóm tắt sơ đồ công nghệ khai thác điển hình đang được áp dụng .................... 10 
Hình 2. 2. Sơ đồ bộ máy quản lý môi trường khoáng sản hiện nay ................................... 15 
1

Hình 3. 1. Vị trí địa lý xã Tân Bình, thị xã La Gi .............................................................. 20 
Hình 3. 2. Cơ cấu GDP năm 2005 và năm 2010 xã Tân Bình ........................................... 24 
Hình 3. 3. Vị trí địa lý khu vực khai thác Titan, xã Tân Bình, thị xã La Gi ...................... 27 
Hình 3. 4. Sơ đồ công nghệ khai thác quặng Titan trong cát tại khu vực nghiên cứu ....... 29 
Hình 3. 5. Sơ đồ cơ cấu tổ chức bộ máy hành chính quản lý khai thác Titan .................... 37 
Hình 3. 6. Biểu đồ thể hiện công tác tuyên truyền, giáo dục bảo vệ môi trường của chính
quyền địa phương ............................................................................................................... 38 
1

Hình 4. 1. Biểu đồ thể hiện thay đổi chất lượng môi trường đất khu vực khai thác Titan . 41 
Hình 4. 2. Đồ thị biểu diễn nồng độ các thông số ô nhiễm tại khu vực khai thác Titan xã
Tân Bình qua các năm (2009 - 2011) ................................................................................. 43 
Hình 4. 3. Đồ thị biểu diễn nồng độ thông số ô nhiễm nước thải qua các năm (2009 –

2011) ................................................................................................................................... 45 
Hình 4. 4. Đồ thị biểu diễn nồng độ các thông số ô nhiễm trong nước ngầm qua các năm
(2009 – 2012)...................................................................................................................... 49 
Hình 4. 5. Biểu đồ thể hiện thay đổi diện tích rừng phòng hộ khu vực khai thác Titan .... 50 
Hình 4. 6. Biểu đồ thể hiện số lượng lao động xã Tân Bình tham gia vào các ngành qua
các năm (2009 – 2011) ....................................................................................................... 52 
Hình 4. 7. Đồ thị biểu diễn các trường hợp vi phạm pháp luật của xã Tân Bình qua các
năm (2009 – 2011).............................................................................................................. 53 
Hình 4. 8. Biểu đồ thể hiện số hộ dân sử dụng nguồn nước dùng cho sinh hoạt ............... 54 
Hình 4. 9. Biểu đồ thể hiện số ca mắc các bệnh liên quan đến khai thác Titan của xã Tân
Bình năm 2011.................................................................................................................... 55 
Hình 4. 10. Biểu đồ thể hiện hoạt động thanh tra, kiểm tra chất lượng môi trường ở khu
vực khai thác Titan xã Tân Bình của chính quyền địa phương .......................................... 58 
ix


DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU VÀ TỪ VIẾT TẮT
BOD (Biochemical Oxygen Demand)

: Nhu cầu oxy sinh hóa

BTNMT

: Bộ Tài nguyên Môi trường

BYT

: Bộ Y tế

CKBVMT


: Cam kết bảo vệ môi trường

COD (Chemical Oxygen Demand)

: Nhu cầu oxy hóa học

DNTN

: Doanh nghiệp tư nhân

ĐTM

: Đánh giá tác động môi trường

NĐ-CP

: Nghị định – Chính phủ

QCVN

: Quy chuẩn Việt Nam

QĐ

: Quyết định

QĐXP

: Quyết định xử phạt


QLMT

: Quản lý môi trường

TN&MT

: Tài nguyên và Môi trường

TCVN

: Tiêu chuẩn Việt Nam

TNHH

: Trách nhiệm hữu hạn

UBND

: Ủy ban nhân dân

XPHC

: Xử phạt hành chính

x


Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường
công tác quản lý môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận


Chương 1
MỞ ĐẦU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản nói chung và khoáng sản Titan nói riêng
trong những năm gần đây diễn ra rất sôi nổi trong cả nước đã đóng góp một phần vào phát
triển kinh tế quốc dân, tuy nhiên đồng hành cùng đó là những tác động xấu tới môi
trường.
Với diện tích 774 km2 có quặng sa khoáng Titan, dự báo khai thác được khoảng
558 triệu tấn, giá trị lên đến 138,87 tỷ USD, Bình Thuận được xem là tỉnh có trữ lượng
Titan lớn nhất Đông Nam Á. Việc khai thác các loại sa khoáng Titan có ý nghĩa về kinh
tế, đóng góp cho ngân sách nhà nước, hỗ trợ địa phương, tạo ra lợi nhuận cho doanh
nghiệp, giải quyết việc làm cho lao động địa phương. Song song với mặt tích cực, việc
khai thác này đã gây ra nhiều tác động không tốt đến môi trường địa phương…
Và hoạt động khai thác Titan ở thị xã La Gi không là ngoại lệ, do vậy một nghiên
cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan ở xã Tân Bình, thị xã La Gi,
tỉnh Bình Thuận là rất cần thiết nhằm nhận diện được các ảnh hưởng đến môi trường nơi
đây và các vấn đề còn tồn tại trong công tác quản lý môi trường. Qua đó đưa ra những
hoạch định về quản lý môi trường của địa phương trong thời gian tới.
1.2. Mục tiêu đề tài
Đề tài hướng đến mục tiêu chính sau:
-

Đánh giá ảnh hưởng do hoạt động khai thác Titan đến môi trường xã Tân Bình, thị
xã La Gi, tỉnh Bình Thuận.

SVTH: Trần Thị Mỹ Ngọc

Trang 1



Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường
công tác quản lý môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận

-

Đề xuất các giải pháp nâng cao công tác quản lý môi trường của địa phương.
1.3. Nội dung đề tài
Để đạt được các mục tiêu đề ra, đề tài thực hiện các nội dung cụ thể sau:
-

Tổng quan các vấn đề liên quan đến lĩnh vực khai thác Titan và công tác quản lý
môi trường.

-

Đánh giá ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan tại xã Tân Bình,
thị xã La Gi và công tác quản lý môi trường.

-

Đề xuất các giải pháp.
1.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Hoạt động khai thác titan diễn ra hầu như trên khắp các xã, phường thuộc thị xã La

Gi, tỉnh Bình Thuận, nhưng do sự hạn chế về thời gian, nhân lực, vật lực nên nghiên cứu
chỉ tiến hành thực hiện trên địa bàn xã Tân Bình, thị xã La Gi, một xã điển hình đặc trưng
cho thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận.
-


Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu ảnh hưởng của hoạt động khai thác Titan đến
môi trường tự nhiên và kinh tế - xã hội xã Tân Bình, thị xã La Gi. Đề tài không đề
cập đến ảnh hưởng của yếu tố phóng xạ.

-

Giới hạn thời gian: Đề tài nghiên cứu chỉ thực hiện trong khoảng thời gian từ
3/2012 đến 6/2012.
1.5. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình thực hiện đề tài, các phương pháp sau đây đã được áp dụng:

- Phương pháp khảo sát, phỏng vấn:
 Phỏng vấn chuyên gia, phỏng vấn lãnh đạo Phòng Tài nguyên và Môi
trường.
 Khảo sát, phỏng vấn người dân.
SVTH: Trần Thị Mỹ Ngọc

Trang 2


Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường
công tác quản lý môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận

 Đối tượng khảo sát là người dân sống xung quanh khu vực khai thác.
 Nội dung khảo sát, điều tra liên quan đến các vấn đề ảnh hưởng môi
trường của hoạt động khai thác Titan lên địa bàn xã trong thời gian
trước đây và hiện tại. Đồng thời khảo sát công tác quản lý môi
trường nơi đây.
 Thời gian tiến hành khảo sát: 19/3/2012 – 25/3/2012.
 Chi tiết nội dung khảo sát được thể hiện trong bảng câu hỏi khảo sát

đính kèm Phụ lục 1.
- Phương pháp lấy mẫu, phân tích mẫu:
 Loại mẫu: Nước


Thời gian tiến hành lấy mẫu: 03/5/2012



Địa điểm tiến hành lấy mẫu: Khu vực khai thác Titan khu du lịch Sài Gòn –
Hàm Tân, xã Tân Bình – Thị xã La Gi, Bình Thuận.

 Vị trí lấy mẫu: Tại moong khai thác và tại giếng khoan nằm sát trục đường
giao thông chính của dự án.
 Lý do lựa chọn các vị trí này là tại moong khai thác là nơi tiếp nhận nước
thải trực tiếp từ quá trình tuyển quặng, và nước ngầm nơi đây cũng chịu ảnh
hưởng mạnh mẽ nhất, vì vậy lấy mẫu tại các vị trí này sẽ giúp ta đánh giá
một cách tương đối chính xác về ảnh hưởng của hoạt động khai thác Titan
lên môi trường khu vực.
 Thời gian tiến hành phân tích mẫu: 03/5/2012 – 11/5/2012.
 Địa điểm tiến hành phân tích mẫu: Viện Sinh học Nhiệt đới, Thủ Đức,
TP.HCM.
 Kết quả lấy mẫu ngày 03/5/2012 đính kèm Phụ lục 2
SVTH: Trần Thị Mỹ Ngọc

Trang 3


Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường
công tác quản lý môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận


- Phương pháp đối chiếu, so sánh: Dựa trên kết quả phân tích mẫu trong thực tế sau
đó tiến hành đối chiếu, so sánh với quy chuẩn, tiêu chuẩn để biết được mức độ ảnh
hưởng của việc khai thác Titan đến môi trường.
- Phương pháp tổng hợp:
 Phương pháp thu thập số liệu, tài liệu: Thu thập số liệu, tài liệu ở Phòng Tài
nguyên và Môi trường thị xã La Gi, Chi cục bảo vệ môi trường Thành phố
Phan Thiết, Công an nhân dân thị xã La Gi và qua điều tra khảo sát thực tế
tại khu vực khai thác, dân cư sống xung quanh.
 Phương pháp phân tích tổng hợp, xử lý số liệu: Dựa vào các số liệu thu thập
được phân tích, tổng hợp lại lập bảng biểu và dùng exel vẽ đồ thị, biểu đồ.

-

Phương pháp chuyên gia: Tham khảo ý kiến chuyên gia về các vấn đề liên quan
đến hoạt động khai thác khoáng sản và công tác quản lý môi trường.

SVTH: Trần Thị Mỹ Ngọc

Trang 4


Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường
công tác quản lý môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận

Chương 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU
2.1. Tổng quan về Titan
2.1.1. Khái niệm và đặc tính của Titan
2.1.1.1. Khái niệm Titan

Titan hay Titani là một nguyên tố hóa học, một kim loại, có ký hiệu là Ti và số thứ
tự trong bảng tuần hoàn là 22.
Titan là một kim loại chuyển tiếp với màu trắng bạc. Titan được dùng trong các
hợp kim cứng và nhẹ (đặc biệt là với sắt và nhôm). Hợp chất phổ biến nhất của nó, ôxít
Titan, được dùng làm chất nhuộm trắng. Chất có chứa Titan được gọi là Titaniferous.
Nguyên tố này có mặt trong nhiều khoáng vật với nguồn chính là Rutil và Ilmenit,
được phân bố rộng khắp trên Trái Đất.
2.1.1.2. Tính chất của Titan
Titan gồm có các tính chất cơ bản sau:
- Tính chất vật lý của Titan
+ Màu: Ánh kim bạc xám trắng
+ Trạng thái vật chất: Chất rắn
+ Nhiệt độ nóng chảy: 16680C
+ Nhiệt độ sôi: 32870C
+

Tính dẫn nhiệt, dẫn điện: kém

SVTH: Trần Thị Mỹ Ngọc

Trang 5


Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường
công tác quản lý môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận

- Tính chất hóa học của Titan
Titan là một kim loại nhẹ, cứng, bề mặt bóng láng, chống ăn mòn tốt (giống như
platin). Nó có thể chống ăn mòn kể cả với axít, khí clo và với các dung dịch muối thông
thường.

Kim loại Titan tạo một lớp ôxít bảo vệ bên ngoài (nên nó có thể chống ăn mòn)
trong không khí ở nhiệt độ cao nhưng ở nhiệt độ phòng nó chống lại sự xỉn màu. Kim loại
này khi được đốt ở 610 °C hoặc cao hơn trong không khí sẽ tạo thành Titan điôxít và nó
cũng là một trong những kim loại có thể cháy trong khí nitơ tinh khiết (nó cháy ở 800 °C
và tạo thành Titan nitrit). Titan cũng không bị tan trong axít sulfuric và dung dịch axít
clohyđric, cũng như khí clo, nước clo và hầu hết axít hữu cơ.
2.1.1.3. Khái niệm và các thuật ngữ liên quan đến hoạt động khai thác Titan
* Khái niệm khai thác khoáng sản Titan
Theo Phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã La Gi năm 2011, khai thác khoáng
sản Titan là một hoạt động sử dụng các công cụ thô sơ hoặc các máy móc, thiết bị và công
nghệ nhằm thu hồi các khoáng vật có giá trị như Ilmenit, Zircon, Monazit... của cá nhân
hoặc tổ chức được các cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép. (Nguyễn Thanh Dực, 2012
và Nguyễn Vinh Quy, 2012)
* Các thuật ngữ sử dụng trong hoạt động khai thác Titan
Moong khai thác: Là hố được đào với diện tích tùy thuộc vào đặc điểm khoáng sản
khu vực khai thác, đặt các thiết bị, máy móc vào rồi tiến hành khai thác.
Vít xoắn: Là thiết bị có hình trụ xoắn dùng để tách quặng.
Bunke: Là thiết bị chứa quặng, thường có hình dạng phễu.
Máng bè: Dùng để chỉ toàn bộ hệ thống khai thác Titan.

SVTH: Trần Thị Mỹ Ngọc

Trang 6


Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường
công tác quản lý môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận

2.1.1.4. Ứng dụng của Titan
Ở trạng thái tinh khiết, Titan có thể được kéo sợi dễ dàng (nhất là trong môi trường

không có ôxy), dễ gia công. Nhiệt độ nóng chảy của Titan tương đối cao nên nó được
dùng làm kim loại chịu nhiệt. Titan cứng như thép nhưng nhẹ hơn 40%, và nó nặng hơn
nhôm nhưng cứng hơn gấp đôi. Những đặc tính này của Titan giúp nó chịu đựng được sự
mỏi kim loại.
Khoảng 95% lượng Titan được dùng ở dạng Titan điôxít (TiO2), một thuốc nhuộm
trắng trong sơn, giấy, kem đánh răng và nhựa. Sơn được làm từ Titan điôxít phản chiếu
tốt bức xạ hồng ngoại nên được dùng rộng rãi trong ngành thiên văn học và các loại sơn
bên ngoài. Nó cũng được dùng trong xi măng, đá quí và giấy.
Hợp kim với vanađi được dùng làm vỏ máy bay, vỏ chịu nhiệt, càng đáp, và ống
dẫn hơi nước.
Nhiều sản phẩm khác cũng dùng Titan để chế tạo như gậy đánh golf, xe đạp, dụng
cụ thí nghiệm, nhẫn cưới và máy tính xách tay,...
2.1.2. Tổng quan tài nguyên quặng Titan ở Việt Nam
Việt Nam có nguồn tài nguyên quặng Titan khá phong phú và được phân bố rộng
rãi trên nhiều vùng lãnh thổ. Kết quả điều tra thăm dò trong mấy chục năm qua cho thấy,
tiềm năng tài nguyên quặng Titan và các khoáng sản đi kèm của Việt Nam thuộc vào loại
lớn của thế giới.
Quặng Titan ở Việt Nam có hai loại: Quặng gốc và quặng sa khoáng.
Các điểm và mỏ quặng gốc Titan thường tập trung trong nội địa và phân bố chủ
yếu ở hai tỉnh Tuyên Quang và Thái Nguyên. Tổng trữ lượng quặng gốc đã được thăm dò
đánh giá là 4.435 nghìn tấn Ilmenit và trữ lượng dự báo là 19.600 nghìn tấn.
Quặng Titan sa khoáng phân bố chủ yếu dọc bờ biển Việt Nam từ Bắc tới Nam.
Trữ lượng quặng sa khoáng ven biển đã được điều tra, thăm dò, đánh giá là 12.700 nghìn

SVTH: Trần Thị Mỹ Ngọc

Trang 7


Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường

công tác quản lý môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận

tấn Ilmenit và Rutil, trữ lượng dự báo là 15.400 nghìn tấn Ilmenit và Rutil. Các khu vực
ven biển có sa khoáng được phân bố như sau:
 Vùng Đông Bắc Bắc Bộ: Các mỏ sa khoáng của vùng này tập trung từ bờ biển
Hà Cối đến Mũi Ngọc và rìa phía Nam đảo Vĩnh Thực; có đặc điểm là quy mô nhỏ, hàm
lượng Ilmenit tương đối cao. Tổng trữ lượng Ilmenit của vùng khoảng 90 nghìn tấn.
 Ven bờ biển Hải Phòng, Thái Bình và Nam Định: Các mỏ sa khoáng của vùng
này có quy mô rất nhỏ.
 Ven biển Thanh Hóa: Dọc ven bờ biển Thanh Hóa, người ta đã phát hiện được 4
mỏ sa khoáng là Hoàng Thanh, Sầm Sơn, Quảng Xương và Tĩnh Gia. Các mỏ sa khoáng
này có trữ lượng nhỏ nhưng hàm lượng Ilmenit tương đối cao, đặc biệt chúng có hàm
lượng Monazit cao hơn so với các vùng khác.
 Vùng Nghệ An – Hà Tĩnh: Đây là nơi có tiềm năng lớn nhất về quặng Titan ở
Việt Nam. Các mỏ sa khoáng vùng này có quy mô từ nhỏ đến lớn. Người ta đã phát hiện
15 mỏ và điểm quặng. Tổng trữ lượng đã được thăm dò của 14 mỏ là hơn 5 triệu tấn
Ilmenit và 320 nghìn tấn Zircon.
 Vùng Quảng Bình, Quảng Trị: Khu vực này có trữ lượng Ilmenit là 350 nghìn
tấn và Zircon là 68 nghìn tấn.
 Vùng ven biển Thừa Thiên Huế: Các mỏ sa khoáng vùng này phân bố suốt từ
Quảng Điền đến Phú Lộc và có đặc điểm là hàm lượng chất có hại Cr2O3 cao hơn so với ở
các vùng khác. Trữ lượng của Ilmenit là 2.436 nghìn tấn, Zircon là 510 nghìn tấn và
Monazit là 3 nghìn tấn.
 Vùng ven biển Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa: Có trữ lượng khoảng 2 triệu
tấn Ilmenit, 52 nghìn tấn Zircon.
 Vùng ven biển Ninh Thuận, Bình Thuận: Các mỏ sa khoáng Titan của vùng này
tập trung chủ yếu ở ven bờ biển Ninh Thuận. Trong số hơn 10 mỏ và điểm quặng sa
khoáng Titan ở vùng này thì có 3 mỏ đã được thăm dò, đánh giá trữ lượng; đó là các mỏ
SVTH: Trần Thị Mỹ Ngọc


Trang 8


Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường
công tác quản lý môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận

sa khoáng Chùm Găng, Bàu Dòi và Gò Đình. Trữ lượng của 3 mỏ đã được thăm dò như
sau: Ilmenit khoảng 284,53 nghìn tấn; Zircon khoảng 60 nghìn tấn. Trên toàn vùng, tài
nguyên dự báo của Ilmenit là trên 4,3 triệu tấn, của Zircon là khoảng gần 900 nghìn tấn.
(Nguồn: Trương Xuân Tiệp. Sản xuất và chế biến quặng Titan ở Việt Nam. 01/4/2012,
/>2.2. Hiện trạng khai thác Titan tại Việt Nam
2.2.1. Quy trình công nghệ khai thác Titan
Hiện tại, toàn bộ các khu vực khai thác – tuyển cát quặng Titan ở dọc ven biển
miền Trung đều sử dụng công nghệ khai thác tuyển thô bằng vít xoắn và cấp liệu, cấp
nước, xả thải bằng hệ thống bơm liên hoàn. Các thiết bị được bố trí thành từng cụm một
và di động, thuận tiện cho việc khai thác vận chuyển quặng cũng như hoàn thổ trong khu
vực khai trường.
Sơ đồ đơn giản mô tả quá trình công nghệ khai thác Titan được trình bày ở hình
2.1:

SVTH: Trần Thị Mỹ Ngọc

Trang 9


Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường
công tác quản lý môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận

Hình 2. 1. Tóm tắt sơ đồ công nghệ khai thác điển hình đang được áp dụng
(Nguồn:UBND tỉnh Bình Thuận năm 2011)

* Thuyết minh quy trình công nghệ
Nước dùng cho hoạt động khai thác Titan lấy từ nguồn nước ngầm hoặc nước mặt
được bơm vào hồ chứa nước. Sau đó, bơm hút cát quặng và nước từ hồ chứa nước với tỷ
lệ rắn:lỏng khoảng 1:2 lên bồn phân phối trung tâm có các vít đứng. Cát quặng trong quá
trình chảy đến cuối máng được tách ra 3 sản phẩm theo 3 tỷ trọng khác nhau:
 Cát lẫn quặng, còn gọi là quặng trung gian được đưa lên bồn trung tâm để tuyển
lại.

SVTH: Trần Thị Mỹ Ngọc

Trang 10


Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường
công tác quản lý môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận

 Cát thải được đưa ra môi trường.
 Tinh quặng thô (hàm lượng tổng khoáng nặng chiếm tỷ lệ khoảng 85%) được
bơm đến sân phơi rồi vận chuyển đi.
2.2.2. Mô hình thiết bị khai thác, chế độ khai thác, trữ lượng khai thác Titan
phổ biến hiện nay
Hoạt động khai thác Titan ở Việt Nam hiện nay đang sử dụng hai mô hình phổ
biến sau:
 Theo công nghệ hố đào đơn lẽ: Là phương pháp đào các hố sâu, hút cát chứa
quặng đổ vào các cụm vít xoắn (bè tuyển quặng) trên mặt đất. Cách làm này vừa làm biến
đổi địa hình, vừa xả nước sau tuyển thẳng ra môi trường, gây ô nhiễm.
 Theo công nghệ tập trung cuốn chiếu: Thay vì đào từng hố khai thác từng
điểm quặng riêng lẻ, các doanh nghiệp có thể đào một hố khai thác rộng, đặt nhiều bè
tuyển một lúc, tiến hành khai thác theo phương thức cuốn chiếu. Các bè tuyển tịnh tiến
đến đâu, tuyển quặng titan đến đó đồng thời xả cát thải ra phía sau, tự hoàn thổ chỗ vừa

khai thác.
Chế độ làm việc của các mỏ hiện nay là: 250ngày/năm, 03 ca/ngày, 8giờ/ca hiện
nay.
Tuổi thọ của mỏ: Thường kéo dài từ 03 – 05 năm/mỏ, kể cả thời gian xây dựng cơ
bản và đóng mỏ khoảng từ 03 – 06 tháng.
Trữ lượng Titan đã khai thác trong năm 2009 – 2010 ở Việt Nam dao động khoảng
500.000 – 700.000 tấn tinh quặng/năm.
2.3. Các vấn đề môi trường nảy sinh do hoạt động khai thác khoáng sản Titan
Trong những năm gần đây, hoạt động khai thác Titan đã đóng góp một phần vào
phát triển kinh tế đất nước. Đồng hành cùng với lợi ích kinh tế thì hoạt động khai thác
Titan cũng làm nảy sinh ra nhiều vấn đề bất lợi tới môi trường đất, nước, không khí và
kinh tế - xã hội.
SVTH: Trần Thị Mỹ Ngọc

Trang 11


Nghiên cứu ảnh hưởng về môi trường của hoạt động khai thác Titan và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường
công tác quản lý môi trường tại xã Tân Bình, thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận

2.3.1. Môi trường tự nhiên
2.3.1.1. Môi trường đất
Đất là môi trường chịu tác động mạnh mẽ nhất. Những tác động đến môi trường
đất do hoạt động khai thác Titan như:
 Quá trình đào xới để khai thác đã gây suy thoái vùng đất cát ven biển, làm biến
dạng địa hình, gây xói mòn, sạt lở đất,…
 Chất thải, khí thải, nước thải phát sinh trong quá trình khai thác, giao
thông,…nếu không được xử lý triệt để sẽ gây ô nhiễm môi trường đất.
 Hoạt động khai thác Titan còn dẫn đến tình trạng mất đất, gây tác động xấu đến
đất sản xuất của người dân (ô nhiễm, bị đất đá, bùn cát xâm lấn).

2.3.1.2. Môi trường không khí và tiếng ồn
Hoạt động khai thác Titan gây tác động tới môi trường không khí từ các nguồn:
 Các chất khí ô nhiễm trong khí thải phát sinh từ hoạt động giao thông, hoạt động
của hệ thống thiết bị khai thác.
 Tiếng ồn, độ rung phát sinh từ các phương tiện giao thông, máy móc,…
Việc khai thác Titan mang lại lợi nhuận lớn nên các doanh nghiệp thường xuyên vi
phạm khi khai thác. Ngày 5-7, một cơn “bão cát” khủng khiếp mang theo hàng trăm ngàn
m3 cát đỏ tràn lấp cả một đoạn đường nhựa Mũi Né-Hòa Thắng dài gần 1,5 km; nơi dày
nhất mà cát phủ lên mặt đường được xác định đến 1,5 m mà nguyên nhân là do Công ty
Cổ phần Dương Anh khai thác Titan ở độ cao 25 m so với mặt đường của con lộ nằm sát
biển. Công ty đã đắp một hồ chứa khổng lồ để chứa nước khai thác Titan nhưng bờ bao
hồ nước đắp bằng cát nên rò rỉ. Với khối nước khổng lồ trên đầu người đi đường như thế
nhưng không có cơ quan chức năng nào phát hiện cho đến khi xảy ra sự cố… (Nguồn:
Tường

Vy.

Dưới

biển,

trên

bờ

khổ

vì

Titan.


01/4/2012,

http:

//shopbuild.vn/news/detailNews/5/19276/duoi-bien-tren-bo-kho-vi-Titan.htm)
SVTH: Trần Thị Mỹ Ngọc

Trang 12