CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
MÔ TẢ SÁNG KIẾN
Mã số:
1. Tên sáng kiến: Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy Kỹ thuật sử
dụng súng tiểu liên AK và súng trường CKC.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Công tác giảng dạy môn giáo dục quốc
phòng - an ninh.
3. Mô tả bản chất sáng kiến:
3.1. Trình trạng giải pháp đã biết:
- Hiện nay, trình độ, kiến thức về Công nghệ thông tin (CNTT), kỹ năng sử
dụng máy tính và các phương tiện hỗ trợ của giáo viên không đồng đều, thậm chí
có người chỉ dùng máy tính với mục đích duy nhất là soạn thảo văn bản. Cơ sở vật
chất, trang thiết bị phục vụ cho dạy học, đặc biệt là phục vụ cho việc dạy bằng máy
vi tính và ứng dụng CNTT của nhà trường cũng nhiều hạn chế, thiếu các phòng
học chức năng, số máy vi tính phục vụ cho giáo viên còn ít. Một bộ phận cán bộ,
giáo viên tuổi cao gặp khó khăn trong học hỏi về CNTT nên việc ứng dụng CNTT
trong công tác cũng hạn chế. Đây là khó khăn cơ bản nhất trong việc triển khai
thực hiện ứng dụng CNTT trong quản lý, dạy học ở cơ sở.
- Sử dụng máy vi tính để dạy học là một trong những hướng thay đổi
Phương pháp dạy học trong nhà trường chúng ta hiện nay, trong đó việc giảng dạy
bằng các trang trình chiếu PowerPoint đang được nhiều Giáo viên trường trung học
phổ thông (THPT) thực hiện. Mỗi giáo viên cần chọn tiết học sao cho nếu đưa nó
lên trang trình chiếu PowerPoint thì sẽ tận dụng được tối đa ưu việt của máy tính
về phương diện cung cấp thông tin cho người học, về tính hấp dẫn của của bài
giảng, chí ít cũng có hiệu quả hơn bài giảng với bảng viết thông thường.
3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến:
- Mục đích của giải pháp:
SKKN này được viết ra nhằm tạo được sự hứng thú của học sinh trong học
tập, giúp đa số học sinh có thể thuộc bài tại lớp và nhớ bài lâu hơn. Nâng cao kỹ
năng soạn bài giảng bằng CNTT cho bản thân, chia sẽ với đồng nghiệp đang giảng
dạy môn GDQP-AN THPT những kinh nghiệm, những nghiên cứu trong soạn bài
giảng bằng chương trình PowerPoint góp phần thực hiện chủ trương ứng dụng
công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng dạy và học.
- Nội dung giải pháp:
* Chuẩn bị :
+ Phương tiện: Máy tính đã cài đặt phần mềm Microsoft office Powerpoint,
một số phần mềm cắt ảnh, video, máy chiếu, nối mạng...
+ Tập hợp tài liệu, hình ảnh, video súng AK, CKC, hoặc tham khảo một vài
giáo án mẫu (nếu có) để tự rút kinh nghiệm.
+ Đọc bài và nắm thật vững nội dung bài dạy theo chuẩn kiến thức-kĩ năng của
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành và một số tài liệu có liên quan.
+ Dự kiến dàn bài và phương pháp khai thác bài dạy phù hợp với đặc trưng bài
giới thệu các loại vũ khí.
1
* Tiến hành soạn bài giảng :
. Bước 1: Mở Microsoft Powerpoint:
. Bước 2: Chọn phong nền, kiểu chữ, cỡ chữ, màu chữ:
+ Phong nền: trang nhã, màu sắc dịu mát, dễ nhìn. Thiết kế slide: đẹp, hài
hoà, không loè loẹt.
+ Kiểu chữ nên có sự thống nhất (Times New Roman …). Cỡ chữ từ 28 trở
lên, riêng tên bài chữ lớn hơn, có thể dùng side master...
+ Màu chữ phải nổi bật trên phong nền, giữa tên bài, đề mục, nội dung nên
phối hợp màu sắc hài hoà…
. Bước 3: Nhập văn bản:
Trong quá trình nhập văn bản cần chý ý:
+ Mỗi đơn vị kiến thức nên tạo một Text Box riêng để tiện di chuyển theo ý
muốn cũng như tạo hiệu ứng.
+ Không nên diễn đạt quá dài dòng vừa rối mắt, vừa gây mệt mỏi cho người
học.
2
. Bước 4: Chèn hình ảnh, âm thanh:
Chèn hình ảnh:
Vẽ hình và viết chữ bằng Auto Shapes:
Chèn âm thanh, video:
. Bước 5: Tạo liên kết:
3
. Bước 6: Tạo hiệu ứng:
. Bước 7: Lưu tập tin:
+ Cách 1: Vào File/ Chọn Save
+ Cách 2:
. Bước 8: Trình chiếu:
+ Cách 1: Trình chiếu từ đầu đến cuối:
Nhấn phím F5, dùng phím mũi tên di
chuyển qua lại giữa các side
+ Cách 2: Trình chiếu side hiện hành:
Nhấn vào biểu tượng góc trái bên dưới side
4
* Bài giới thiệu súng tiểu liên AK và súng trường CKC.
+ Ứng dụng công nghệ thông tin thiết kế nội dung giới thiệu tác dụng,
tính năng chiến đấu súng AK.
Khi giảng dạy giới thiệu các loại súng AK: Gồm có 3 loại súng AK47 –
AKM – AKMS. 3 loại súng trên đều là súng AK song tác dụng, cấu tạo, tính năng
chiến đấu của mỗi loại khác nhau, khối lượng cho 3 loại súng trên cũng khác nhau.
Vì vậy khi giảng dạy không áp dụng CNTT giáo viên cần chuẩn bị súng AK cắt bổ
hoặc súng nhựa conposite làm mô hình giới thiệu để học sinh nhận biết hình dáng,
cấu trúc bên ngoài như vậy học sinh chỉ nhận biết loại súng AK47, còn súng AKM
và AKMS không có vì vậy học sinh không hình dung được hình dáng và những
loại súng có ưu việt thế nào để so sánh. Buộc giáo viên phải mô phỏng và giải
thích bằng lời để học sinh hình dung do đó có những hạn chế nhất định, chưa tạo ra
sự hứng thú.
Còn khi ứng dụng CNTT: Giáo viên hoàn toàn có thể sưu tầm các loại súng
trên trên mạng Interrnet, sau khi giới thiếu tác dụng tính năng, cấu tạo của các loại
súng, giáo viên có thể cho học sinh xem các hình ảnh, các đoạn video clip về sự
khác nhau của súng. Như vậy học sinh dễ dàng nhận biết, học sinh tự biết so sánh
những ưu việt khác nhau của từng loại súng.
VD như các hình ảnh dưới đây.
Các loại súng AK được trang bị cho từng người nhằm tiêu diệt sinh lực địch,
súng tự động nạp đạn theo nguyên lý trích khí thuốc qua thành nòng súng, súng có
thể bắn liên thanh và bắn phát một.
Súng AK-47: Tầm bắn ghi trên thước ngắm 800m – tốc độ của đầu đạn khi
ra khỏi nòng súng là 710m/s – Khối lượng súng 3,8kg (Khi nạp đủ đạn khối lượng
tăng thêm 0,5g), hộp tiếp đạn của súng chứa 30 viên đạn.
Súng AKM: Tầm bắn ghi trên thước ngắm 1000m – tốc độ của đầu đạn khi
ra khỏi nòng súng là 715m/s – Khối lượng súng 3,1kg (Khi nạp đủ đạn khối lượng
tăng thêm 0,5g), hộp tiếp đạn của súng chứa 30 viên đạn.
5
Súng AKMS: Tầm bắn ghi trên thước ngắm 1000m – tốc độ của đầu đạn khi
ra khỏi nòng súng là 715m/s – Khối lượng súng 3,3kg (Khi nạp đủ đạn khối lượng
tăng thêm 0,5g), hộp tiếp đạn của súng chứa 30 viên đạn. Riêng súng AKMS báng
gập có ưu điểm gọn nhẹ, cơ động khi hành quân chiến đấu.
Qua đó giáo viên đặt các câu hỏi cho học sinh trả lời về khối lượng các loại
súng, sự khác nhau về tốc độ bay của đầu đạn, về tầm bắn của các loại súng... với
cách thiết kế bài giảng có cung cấp thông tin, có câu hỏi phát vấn và kết luận vấn
đề sẽ nhanh chóng giúp học sinh nhận biệt và khắc sâu, tạo sự hưng phấn cho học
sinh tiếp thu và tự biết đánh giá.
+ Ứng dụng công nghệ thông tin thiết kế nội dung cấu tạo súng AK.
Khi giảng dạy bằng phương pháp thông thường buộc giáo viên phải tháo
từng bộ phận của súng để giới thiệu, trong đó có nhiều chi tiết của súng không thể
tháo rời, hoặc các chi tiết của bộ phận trên súng rất nhỏ khó khăn cho việc quan sát
của học sinh nên sự nhận biết thiếu rõ ràng và chưa tạo ra sự hứng thú cho học sinh
học tập.
Thiết kế nội dung trình chiếu powerpoint để giới thiệu 11 bộ phận chính của
súng AK vừa giới thiệu được các chi tiết của các bộ phận của súng, vừa giúp học
sinh quan sát được rõ các bộ phận.
- Đồng bộ của súng: Dây súng, túi đựng hộp tiêp đạn, đầu để bắn đạn hơi,
thông nòng, ống đựng phụ tùng và hộp phụ tùng các loại.
1. Nòng súng:
2. Bộ phận ngắm.
3.Hộp khoá nòng và nắp hộp khoá nòng.
6
4. Bệ khoá nòng và thoi đẩy.
5. Khóa nòng.
6. Bộ phận cò.
Búa
Lò xo búa
7
Cần định cách bắn và khóa an toànCÇn
Tay cò
7. Bộ phận đẩy về.
8. Ống dẫn thoi và ốp lót tay.
9. Báng súng và tay cầm.
8
10. Hộp tiếp đạn.
11. Lê:
+ Ứng dụng CNTT thiết kế nội dung giảng dạy cấu tạo của đạn.
Phương pháp giảng dạy thông thường giáo viên cần có tranh ảnh kỹ thuật về
các loại đạn cắt bổ hoặc đạn cắt bổ để giới thiệu cấu tạo của đạn, song phương
pháp này có nhược điểm số lượng đạn cắt bổ ít, tranh kỹ thuật về đạn không có,
mất nhiều thời gian để vẽ tranh, quản lý sử dụng thiết bị chưa thuận tiện cho giảng
dạy.
Ứng dụng CNTT vẫn khai thác đầy đủ các thiết bị dạy học nêu trên, kết hợp
với hình ảnh màu, hiệu ứng đa chiều, kết hợp âm thanh và dễ dàng tìm kiếm nhiều
các tư liệu giúp cho việc thiết kế bài dạy phong phú, đang dạng và hiệu quả, tạo sự
hứng thú cho học sinh.
VD: cấu tạo đạn K56 gồm: Vỏ đạn , Đầu đạn, hạt lửa , thuốc phóng
Đầu đạn
Vỏ đạn
Thuốc phóng
Hạt lửa
9
Đạn thường: Chóp đầu đạn không sơn màu.
Đạn vạch đường: Chóp đầu đạn sơn màu xanh lá cây.
Đạn cháy và xuyên cháy: Chóp đầu đạn sơn màu đỏ hoặc đen.
Đạn cháy Đạn xuyên cháy Đạn vạch đường
Đạn thường
+ Sơ lược chuyển động của súng khi bắn.
Gạt cần định cách bắn về vị trí bắn, kéo tay khéo bệ khóa nòng về sau,
buông ra để lên đạn.
Giáo viên thiết kế bài giảng trên powerpoint, đưa bản plash các nguyên lý
chuyển động của súng khi bắn để học sinh quan sát, giáo viên chỉ cho học sinh
nhận biết cách nạp đạn vào buồng đạn, khi bóp có búa đạp vào kim hỏa, kim hỏa
chọc vào hạt lửa, đạn nổ đẩy đầu đạn vào nòng súng.
Khi đầu đạn qua lỗ trích khí thuốc, một phần khí thuốc phụt qua lỗ truyền
khí thuốc đập vào mặt thoi đẩy đẩy bệ khóa nòng và khóa nòng lùi, hất vỏ đạn ra
ngoài.
Khi bệ khoá nòng lùi hết cỡ, bộ phận đẩy về giãn ra đẩy bệ khoá nòng
và khoá nòng tiến, đưa viên đạn tiếp theo vào buồng đạn.
* Bài một số nội dung về lý thuyết bắn súng.
+ Khái niệm.
Ngắm bắn là xác định góc bắn và hướng bắn cho súng để đưa quỹ đạo
đường đạn đi qua điểm định bắn trúng trên mục tiêu.
+. Định nghĩa về ngắm bắn.
10
Đường ngắm cơ bản:
Đường ngắm cơ bản là đường thẳng từ mắt người ngắm qua chính giữa mép
trên khe ngắm đến điểm chính giữa mép trên đầu ngắm.
Điểm ngắm đúng:
Điểm ngắm đúng là điểm ngắm đã được xác định từ trước sao cho khi ngắm
vào đó để bắn thì quỹ đạo đường đạn đi qua điểm định bắn trúng trên mục tiêu.
Đường ngắm đúng. Là đường ngắm cơ bản được dóng vào điểm đã được
xác định với điều kiện mặt súng phải thăng bằng.
Nếu điểm chính giữa mép trên đầu ngắm thấp (hoặc cao) hơn điểm chính
giữa mép trên khe ngắm thì điểm chạm trên mục tiêu sẽ thấp (hoặc cao) hơn điểm
định bắn trúng.
3.3. ảnh hưởng của ngắm sai đến kết quả bắn.
* Đường ngắm cơ bản sai lệch.
Công thức tính độ sai lệnh của đường ngắn: ĐSL =
ĐSLĐNCBxD
ĐNG
ĐSL: Độ sai lệch
ĐSLĐNCB: Độ sai lệch đường ngắm cơ bản.
D: Cự ly bắn.
11
ĐNG: Đường ngắm gốc.
Ví dụ: Khi bắn súng tiểu liên AK ở cự ly 100m vào mục tiêu bia số 4A, nếu
điểm chính giữa đỉnh đầu ngắm thấp hơn điểm chính giữa mép trên khe ngắm 1mm
thì độ sai lệch đường ngắm cơ bản là:
ĐSL =
0,001x100
= 0,264m
0,378
Như vậy độ sai lệch trên mục tiêu tỷ lệ thuận với độ sai lệch đường ngắm cơ
bản và tỷ lệ nghịch với đường ngắm gốc.
Loại
Mức sai
Cự ly bắn Độ sai lệch Cự ly bắn Độ sai lệch
súng lệch đường
(m)
của đạn (m)
(m)
của đạn (m)
ngắm cơ
bản (mm)
AK
1
200
0,53
300
0,79
CKC
1
200
0,42
300
0,63
RPD
1
200
0,33
300
0,67
Nếu điểm chính giữa mép trên đầu ngắm lệch sang trái (hoặc phải) so với
điểm chính giữa mép trên khe ngắm thì điểm chạm trên mục tiêu sẽ lệch sang trái
(hoặc phải) điểm định bắn trúng.
Nếu điểm chính giữa mép trên đầu ngắm vừa cao vừa lệch sang phải (hoặc
trái) so với điểm chính giữa mép trên khe ngắm thì điểm chạm trên mục tiêu sẽ vừa
cao vừa lệch sang phải (hoặc trái) điểm định bắn trúng.
Nếu điểm chính giữa mép trên đầu ngắm vừa thấp vừa lệch sang trái (hoặc phải) so
12
với điểm chính giữa mép trên khe ngắm thì điểm chạm trên mục tiêu sẽ vừa thấp
vừa lệch sang trái (hoặc phải) điểm định bắn trúng.
+ Điểm ngắm sai.
Khi đường ngắm cơ bản đã chính xác, mặt súng thăng bằng, nếu điểm
ngắm sai lệch so với điểm ngắm đúng bao nhiêu thì điểm chạm trên mục tiêu
sẽ sai lệch so với điểm định bắn trúng bấy nhiêu.
+ Mặt súng không thăng bằng.
Nếu đường ngắm cơ bản đúng, có điểm ngắm đúng nhưng mặt súng nghiêng
về bên nào thì điểm trạm trên mục tiêu sẽ lệch và thấp về bên ấy.
3.3. Khả năng áp dụng của giải pháp:
Giải pháp “Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy Kỹ thuật sử dụng
súng tiểu liên AK và súng trường CKC” dễ thực hiện, không tốn nhiều thời gian
cũng như kinh phí chuẩn bị tôi đã áp dụng trong giảng dạy môn giáo dục quốc
phòng – an ninh khối 11 tại trường và có thể áp dụng cho nhiều trường trong khu
vực.
3.4 Hiệu quả lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng
giải pháp:
Sáng kiến này đã được tôi áp dụng với 136 học sinh. Trong đó có 68 học
sinh của 2 lớp 11/3, 11/6 (nhóm thực nghiệm), và 68 học sinh của 2 lớp 11/4, 11/5
(nhóm kiểm chứng) của trường THPT Lạc Long Quân. Để có số liệu so sánh kết
quả học tập của học sinh 4 lớp qua 2 bài giảng tôi tiến hành giảng dạy nhóm thực
nghiệm bằng giáo án điện tử, nhóm kiểm chứng bằng phương pháp truyền thống,
sau đó tiến hành cho học sinh trả lời trên phiếu trắc nghiệm, kết quả tổng hợp như
sau:
STT
Nhóm
Tổng
Giỏi
Khá T.Bình Yếu Kém
1
Nhóm kiểm chứng
68
13
30
23
2
2
Nhóm thực nghiệm
68
21
37
10
Nhìn vào bảng số liệu trên ta có thể dễ dàng nhận thấy: khi áp dụng sáng kiến
thì nhóm thực nghiệm có kết quả học tập cao hơn nhóm kiểm chứng, tỷ lệ học sinh
khá giỏi cao và tỷ lệ học sinh trung bình thấp.
Tiết kiệm được thời gian trong quá trình xử lí các hình ảnh, âm thanh các
đoạn video...
Giúp Giáo viên bộ môn có thể tham khảo để tự soạn một tiết dạy bằng giáo án
điện tử thật sinh động, cuốn hút học sinh.
Tạo được sự hứng thú học tập của học sinh, đa số học sinh thuộc bài tại lớp và
nhớ bài lâu hơn.
13
Giúp học sinh yêu thích và ham học môn GDQP-AN hơn.
3.5 Những người tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến lần đầu: không.
3.6 Những thông tin cần được bảo mật: không.
3.7 Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
Muốn sử dụng có hiệu quả phương pháp này theo tôi người giáo viên
cần thực hiện tốt những vấn đề sau:
Để soạn tốt tiết dạy bằng giáo án điện tử giáo viên cần nắm vững từng
bước trong chương trình PowerPoint như đã giới thiệu, có thể tham khảo thêm
cách cắt, chỉnh sửa ảnh, video qua một số chương trình: Camtasia studio 6, TVC...
Biên soạn những hình ảnh, video cho phù hợp với mục đích của tiết dạy
để tiết dạy thêm sinh động, đat hiệu quả cao.
Tùy theo lớp khá, giỏi tiết dạy tiến hành nhanh hay chậm, một số nội
dung có thể cho học sinh về nhà chép.
3.8 Tài liệu kèm theo gồm:
Bến Tre, ngày 20 tháng 2 năm 2017
14
Kết quả chấm SKKN của Hội đồng Trường THPT Lạc Long Quân
Xác nhận của Sở giáo dục và đào tạo Bến Tre
15