GIAO TIẾP TRONG QUẢN LÝ TRƯỜNG HỌC
Giao tiếp là quá trình tác động qua lại giữa con người với con
người nhằm mục tiêu trao đổi tư tưởng, tình cảm, vốn kinh nghiệm, kỹ
năng và kỹ xảo nghề nghiệp.
Giao tiếp có một số đặc trưng cơ bản: Đó là một quá trình trao
đổi thông tin, tư tưởng, tình cảm của những người tham gia giao
tiếp;Trong quá trình đó,con người ý thức được phương tiện, mục đích,
nội dung cần đạt được khi tiếp xúc với người khác;Giao tiếp giúp đôi
bên hiểu nhau, đó là một quan hệ xã hội có nội dung xã hội.
Giao tiếp có vai trò quan trọng đối với sự hình thành và phát triển
nhân cách.Nếu tách khỏi sự giao tiếp xã hội, con người không thể hình
thành và phát triển nhân cách được.Mặt khác, giao tiếp có chức năng
định hướng hoạt động,điều khiển, điều chỉnh hành vi của con người.
Trong giao tiếp, mỗi người vừa là chủ thể, vừa là đối tượng.Mỗi
chủ thể giao tiếp là một thực thể tâm lý-xã hội, là một nhân cách với
những thuộc tính tâm lý, trí tuệ, tình cảm … khác nhau và đều có vai trò
vị trí nào đó trong xã hội.
Giao tiếp tích cực có tác dụng tạo sự tương giao tốt đẹp,tác động
tốt đến tư tưởng, tình cảm của con người.Ngược lại, giao tiếp tiêu cực
tạo cho con người sự đau khổ, căng thẳng, xa sút bản chất người ở
những mức độ khác nhau.Theo các nhà tâm lý học, dựa vào đặc điểm
giao tiếp của một người chúng ta có thể biết được tính cách của người
đó.
Giao tiếp quản lý là sự tương tác giữa các chủ thể quản lý và
đối tượng quản lý.
Giao tiếp trong quản lý và giáo dục cần chú ý một số nguyên tắc:
+ Phải tôn trọng nhân cách người giao tiếp. Khi tiếp xúc với
người khác, cần có sự thiện cảm,nhìn nhận cái tốt là cơ bản. Ở mỗi
người đều có lòng tự trọng,nhân cách, nhu cầu được tôn trọng cho nên
không được xúc phạm đến nhân cách của họ. Sự sai lầm ở đời thường là
xuất phát từ sự xem thường người khác.
+ Phải tự tin và tin tưởng vào đối tựợng giao tiếp.Trong giao tiếp
phải tự tin, làm chủ được mình.Đó là một điều kiện để thành công trong
giao tiếp. Phải biết tự khẳng định, tự tin vào chính mình và tin vào khả
năng của người khác. Niềm tin chính là động lực tạo ra sự chân thành,
hợp tác, khuyến khích sự tự tin và ý chi vươn lên đối với mỗi người.
TS. Randy Pausch trường ĐH Carneigie Mellon đã cho rằng:”
Hãy tìm ra điều tốt nhất trong mỗi con người.Không ai hoàn toàn xấu
xa.Mỗi người đều có mặt tốt, hãy chờ đợi, nó sẽ xuất hiện”
+ Vô tư, không vụ lợi.Phải thật thà vì mục đích giáo dục. Không
thành kiến, định kiến; không vì lợi ích cá nhân mà làm lệch mục tiêu
chung.
+ Nhạy bén, đồng cảm trong giao tiếp. Phát hiện kịp thời những
chuyển biến tâm lý của đối tượng giao tiếp để có tác động, điều chỉnh
phù hợp. Biết đặt địa vị của mình vào địa vị của người giao tiếp để có sự
cảm thông, đồng cảm. Hiểu được những nguyên nhân sâu kín dẫn đến
suy nghĩ và hành động của đối tượng.
Sự khéo léo ứng xử của nhà quản lý trong giao tiếp là điều cần
thiết để xây dựng các mối quan hệ quản lý tốt đẹp.Điều đó có ý nghĩa rất
lớn trong việc tạo dựng môi trường sư phạm lành mạnh có tác động tích
cực tới việc hoàn thành sứ mệnh giáo dục của nhà trường.Để tạo được
mối quan hệ quản lý tốt đẹp đòi hỏi cả từ phía nhà quản lý và từ phía đối
tượng quản lý.
Về phía nhà quản lý cần thực hiện một số nguyên tắc ứng xử
được đánh giá là có ích trong việc xây dựng mối quan hệ quản lý tốt
đẹp:
+ Hãy niềm nở và lịch thiệp
+ Hãy tươi cười với mọi người
+ Hãy cố gắng duy trì tinh thần phấn khởi của mình và của
những người xung quanh
+ Hãy chào hỏi đồng nghiệp khi đến nơi làm việc, có cách xưng
hô phù hợp để duy trì quan hệ công tác bình thường và kỷ luật lao động
tốt.
+ Hãy biểu hiện lòng chân thành với mọi người.Hãy đến với
nhân viên bằng tấm lòng, chú trọng tính văn hóa, nhân văn trong quản lý
+ Nhà quản lý cần quan tâm đến đời sống, sức khỏe của bản thân
và gia đình nhân viên
+ Hãy biết hài hước đúng lúc
+ Hãy lắng nghe ý kiến của mọi người. Việc lắng nghe ý kiến
của cấp dưới có nhiều tác dụng.Nhờ đó, nhà quản lý biết được tình hình
hoạt động của đơn vị; Biết được tâm tư, nguyện vọng của quần chúng để
kịp thời điều chỉnh hoạt động quản lý; Biết được mức độ chính xác và
hợp lý của những quyết định.Từ đó nhà quản lý có thể khai thác, phát
huy sức mạnh trí tuệ của tập thể, khuyến khích tính tích cực sáng tạo của
cấp dưới.
+ Biết giao nhiệm vụ cho cấp dưới một cách lịch thiệp
+ Hãy chú ý đến công việc của cấp dưới. Cần thấy được thành
tích của từng người trong công tác và khen ngợi họ. Điều được khen
phải đúng là điều người đó đã làm.Nên đa dạng hóa phần thưởng: bằng