"Cái nóng" Bắc cực
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (69.54 KB, 3 trang )
“CÁI NÓNG” BẮC CỰC
Đã lâu chúng ta đều biết rằng, Bắc cực là một vùng biển băng giá. Nhưng giờ
đây,những khối băng khổng lồ đang “nóng lên”và tan vỡ ra một phần do khí hậu, một
phần do cuộc tranh chấp quyền sở huqux của các nước ven biển.
NGUỒN TÀI NGUYÊN – THỎI NAM CHÂM CỰC MẠNH.
Trong bối cảnh trái đất ngày càng ấm lên, rất nhiều tảng băng khổng lồ ở vùng Bắc
cực sẽ tan ra. Một thông tin mới đây cho biết, Băng ở Bắc cực đã giảm xuống mức thấp
nhất từ trước tới nay.Nhờ vậy, nguồn tài nguyên dưới đáy biển, không chỉ là dầu khí mà
có cả kim cương và các khoáng sản khác, có thể sẽ dễ khai thác hơn nhiều.Hiện nay, các
dàn khoan dầu hiện đại có thễ khoan ở vùng biển sâu tới 3.048m, song chưa có hãng nào
thực hiện được ở gần Bắc cực.Chính sự thuận lợi này đã khiến cho nhiều nước muốn
giành quyền sở hữu tư cách pháp nhân để khai thác nguồn tài nguyên giàu có tại khu vực
ngày càng trở nên nóng bỏng này.
Bắc cực được đánh giá là khu vực có nguồn tài nguyên khí đốt và dầu mỏ rất
phong phú, chiếm ¼ trữ lượng dầu khí chưa được khai thác của thế giới.Trong khi đó,
nguồn dự trữ dầu khí ở những khu vực quan trọng trên toàn cầu đang cạn dần. Chính vì ý
nghĩa kinh tế to lớn này càng khiến cho các nước “Sốt sắng” muốn khai thác nó.
Theo kế hoạch của LHQ các nước ven biển phải nộp đơn trước ngày 13/5/2009 để
xác định ranh giới vốn không rõ ràng bên ngoài vùng biển với tinh thần Công ước về
Luật biển năm 1982.Có khoảng 50 nước quanh vùng Bắc cực, nhưng đến nay chỉ có 5
nước ( Mỹ, Ca na Đa, Đan Mạch, Na uy, và Nga) đưa ra tuyên bố tranh giành quyền sở
hữu.Có lẽ do thời hạn mà LHQ đưa ra lại càng làm cho cuộc chạy đua trở nên ráo riết,
nóng bỏng hơn. Nga, ô xtraay lia,Pháp và Brazin nằm trong số ít các nước tuyên bố chủ
quyền. Để khẳng định chủ quyền của mình, ngày 2/8/2007 Nga đã cho người cắm Quốc
kỳ xuống đáy Bắc băng Dương ở độ sâu 4.261m, một thành công về công nghệ khoa học
mà cho tới nay chưa một quốc gia nào làm được.
Theo Công ước về Luật Biển năm 1982, các nước ven biển sở hữu vùng đáy biển
cách bờ gần 200 hải lý, nếu nó vẫn thuộc thềm lục địa với độ sâu thoai thoải.Qui định
này nhằm xác định ranh giới địa chất rõ ràng đối với vùng biển ngoài thềm lục địa,
nhưng có lẽ tình trạng tranh chấp chủ quyền sẽ vẫn xẩy ra. Với cuộc chạy đua vũ trang
hiện nay, có thể nói đây sẽ là lần phân chia lãnh thổ lớn nhất và cuối cùng trong lịch sử.
“CUỘC CHIẾN” BẮT ĐẦU NÓNG
Trong năm nước đã đưa ra tuyên bố giành quyền sở hữu, Nga đang là đối thủ nặng
ký và tiến gần đích nhất trong việc thu thập chứng cứ chứng minh rằng đáy biển Bắc cực
và SiBe ria dính liền nhau bởi một thềm lục địa.
Cụ thể, dãy núi Lomonosov nằm dưới đáy biển Bắc cực là phần nối dài của lục địa
Âu- Á. Năm 2001 Nga đã trình lên LHQ những luận cứ ban đầu. Đoàn thám hiểm Nga
đang tiếp tục thu thập thêm chứng cứ mới trong khuôn khổ năm Quốc tế Bắc cực 2007 –
2008. Vùng lãnh thổ mà Nga muốn tuyên bố chủ quyền , theo Nhật báo Times của Anh,
rộng đến 736.000km2, tức gần một nửa biển Bắc cực mà dưới đáy có thể có trữ lượng
dầu khí cực lớn.
Tuy nhiên, Đan Mạch cũng cho rằng dãy núi Lomonosov là phần nối dài của đảo
Gren Lin. Đảo này tuy hưởng qui chế tự trị nhưng là lãnh thổ của Đan Mạch. Giữa năm
2006 một đoàn thám hiểm mang tên Lorita-1 đã tiến hành những cuộc thu thập dữ liệu ở
nhiều vùng Bắc cực mà trong tương lai Đan mạch sẽ tuyên bố chủ quyền, ngoài phần đặc
khu kinh tế qui định của LHQ. Vừa qua, một đoàn thám hiểm khác mang tên Lomorg
tiếp tục nghiên cứu vế kiến tạo đất thềm biển của Đan Mạch.
Ca Na Đa cũng không kém phần long trọng với việc tuyên bố quyền sở hữu một diện
tích khá rộng ở Bắc cực , bao gồm cả hành lang Tây Bắc là một đường biển chiến lược
giống như Kênh đào Xuyê ở Trung cận Đông. Với hiện tượng Trái đất nóng dần lên do
hiệu ứng nhà kính, hành lang này không chỉ thông thoáng trong mùa hè mà sau này có
thể sử dụng cả trong mùa đông. Rút ngắn đường biển từ châu Âu sang châu Á 3.700km.
Tuy nhiên, việc tuyên bố này đang vấp phải sự phản đối quyết liệt của nhiều nước, đặc
biệt là Mỹ. Mỹ cũng đang có một đoàn thám hiểm ỏ Bắc cực đo đạc bản đồ vùng đất
băng giá này. Mục đích của đoàn là chứng minh rằng thềm lục địa Alatsxcanoois liền với
đáy biển Bắc cực.Liệu đây có phải là tham vọng ? Theo Rob Huebert, chuyên gia Mỹ về
Bắc cực , Mỹ sẽ đòi chủ quyền ở Bắc cực đối với những khu vực rộng lớn không kém
Nga, Ca Na Đa hay Đan Mạch.
Riêng Na Uy chính thức trình lên LHQ những cơ sở tuyên bố chủ quyền đối với ba
vùng ở Bắc cực ngoài giới hạn 320km đặc khu kinh tế vào tháng 11/2006. Có thể nói
rằng, vùng biển Bắc cực như một khối tài sản khổng lồ chưa được khai thác. Các nhà
khoa học ước tính rằng, nơi đây đang dự trữ 10 tỉ m3 vàng, thiếc.. không hể đến mỏ kim
cương, than đá. Đặc biệt là ¼ trữ lượng dầu khí trên thế giới chưa được khai thác. Chính
những thuận lợi to lớn này đã khiến cho việc xử lý, tranh chấp lãnh hải vốn đã nóng nay
còn nóng hơn bao giờ hết.
Nói chung, hướng giải quyết êm xuôi nhất là các nước thỏa hiệp với nhau trước khi
trình lên Ủy ban phân giới LHQ yêu cầu phân chia ranh giới biển. Nhưng có lẽ đây chỉ là
một ảo tưởng mà thôi, bởi các nước đều muốn giành phần hơn đối với khối tài sản khổng
lồ này.
CHẠY NƯỚC RÚT
Để phân xử những tranh chấp nói trên, LHQ là cơ quan có thẩm quyền cao nhất, cụ
thể là UB Phân giới LHQ, thành lập theo UNCLOS. 21 nhà khoa học và luật gia UY
Phân giới LHQ sẽ xem xét tờ trình chứng cứ khoa học mà các nước thu thập được nhằm
chúng minh rằng một phần đáy biển Bắc cực là phần nối tiếp thềm lục địa của nước
mình, nằm ngoài vùng đặc khu kinh tế biển ( 200 Hải lý.).
Dựa trên những chứng cứ có giá trị của mỗi nước, UB này sẽ phân định ranh giới
thềm biển của mỗi nước. Trên lý thuyết là như vậy nhưng trên thực tế UB Phân giới
LHQ gặp rất nhiều khó khăn trong việc phân định ranh giới. Quyền lợi kinh tế ở Bắc cực
quá lớn để các nước có thể chống lại những phán quyết của UB, khi cảm nhận quyền lợi
“ chưa thỏa đáng.”.
Hiện nay, LHQ đang kêu gọi các nước hữu quan từ nay đến năm 2009 hãy đệ trình
bằng chứng khoa học để chứng minh đáy biển Bắc cực là một phần dãy tiếp nối với
thềm lục địa của nước họ. Cính vì lẽ đó mà các nước đang “ Chạy nước rút”.
Sau khi Nga và Ca Na Đa đưa đoàn thám hiểm đến Bắc cực, nay đến đoàn thám
hiểm của Đan Mạch gồm 45 nhà nghiên cứu đến khu vực đang “ sôi động” này để vẽ
bản đồ vùng biển sâu quanh đảo Gron Len. Theo thông báo của chính phủ Đan Mạch các
kết luận của đoàn thám hiểm có thể cho phép Đan Mạch chứng minh rằng: Mạch núi
ngầm Lomonosov kéo dài từ GronLen tới XiBia ( Nga ) là phần kéo dài của đảo GronLen
thuộc Đan Mạch. Đọng thái này có thể dẫn tới viecj Đan Mạch tuyên bố chủ quyền với
khu vực băng giá này.
Dư luận cho rằng, ngoài Nga, Đan Mạch, các nước Na Uy, Ca Na Đa, Thụy Điển và
Phần Lan đều sẵn sàng tranh chấp quyền lợi ở vùng Bắc cực. Mỹ cũng cho biết, sẽ cử
đoàn 20 nhà khoa học đến Bắc cực để khảo sát địa hình đáy biển.
Sưu tầm: “Thế giới trong ta”
Tháng 11/ 2008.
