NGHĨA CỦA CÂU
Tiết 74 – Tiếng Việt

I/ HAI THÀNH PHẦN NGHĨA CỦA CÂU
I/ HAI THÀNH PHẦN NGHĨA CỦA CÂU
•
1 Tìm hiểu ngữ liệu :
•
a.Cặp câu “a1” và “a2” :
•
-Giống nhau : Cả 2 câu đều đề cập đến cùng
một sự việc : Chí Phèo từng có thời “ao ước
có một gia đình nho nhỏ”.
•
- Khác nhau :
•
+ Câu “a1” kèm theo sự đánh giá chưa chắc
chắn về sự việc ( bởi từ “hình như”).
•
+ Câu” a2” đề cập đến sự việc như nó đã
xảy ra.

b.Cặp câu “b” và “b1”:
-Giống nhau:
+ Cùng đề cập đến sự việc “ người ta cũng
bằng lòng”.
- Khác nhau :
+ Câu “b1” : thể hiện sự đánh giá chủ quan
của người nói về kết quả sự việc.
+ Câu “b2” : chỉ đơn thuần đề cập đến sự

việc.

•
Nhận xét:
Như vậy có thể chia nghĩa của câu ra làm mấy loại?
•
Nghĩa sự việc: thành phần phản ánh sự tình
•
Nghĩa tình thái: thành phần phản ánh thái độ, sự đánh giá
của người nói đối với người đối thoại.
•
Lưu ý: Nghĩa sự việc và nghĩa tình thái luôn
hoà quyện với nhau. Có trường hợp câu có
nghĩa tình thái không có nghĩa sự việc.
Ngược lại câu có nghĩ sự việc luôn kèm
theo nghĩa tình thái.

1.Nghĩa sự việc:
1.Nghĩa sự việc:
a. Khái niệm:
Nghĩa sự việc của câu là thành phần nghĩa ứng với
sự việc mà câu đề cập đến.
b. Phân biệt:
- Một số loại sự việc phổ biến tạo nên nghĩa của câu:
+ Câu biểu hiện hành động.
+ Câu biểu hiện trạng thái, tính chất, đặc điểm, tư
thế, tồn tại…
+ Câu biểu hiện quá trình
+ Câu biểu hiện tư thế
+ Câu biểu hiện sự tồn tại

+ Câu biểu hiện quan hệ.


•
2. Nghĩa tình thái
a. Khái niệm
Nghĩa tình thái là nghĩa biểu biện thái độ, sự
đánh giá của người nói đối với sự việc hoặc đối với
người nghe.Nó được bộc lộ riêng qua các từ tình thái
trong câu.
b. Nghĩa tình thái được thể hiện ở hai trường hợp.
b1. Sự nhìn nhận, đánh giá và thái độ của người nói
đối với sự việc được đề cập đến trong câu. Có thể là:
- Khẳng định tính chân thật của sự việc
-
Phóng đoán sự việc với độ tin cậy cao hoặc với độ
tin cậy thấp
- Đánh giá về mức độ hay số lượng đối với một
phương diện nào đó của sự việc
-