Tiết 47:
(Nguyễn Tuân)
(Trích)

“Đẹp vậy thay tiếng hát trên dòng sông”

(

Wlađyslaw Broniewski)

“Chúng thuỷ giai đông tẩu – Đà giang độc bắc lưu”


KẾT CẤU BÀI HỌC
I/ TÌM HIỂU CHUNG
1/ Tác
giả

2/ Tác
phẩm

II/ ĐỌC – HIỂU
VĂN BẢN
1/ Hình
tượng
con sông
Đà

a/

b/

Tùy
bút
sông
Đà

Đoạn
trích:
“Người
lái đò…”

a/
Sông
Đà
hung
bạo

2/ Hình
tượng
người lái
đò

b/
Sông
Đà
trữ
tình

III/ TỔNG

KẾT


II/ ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. HÌNH TƯỢNG CON SÔNG ĐÀ:
a. Sông Đà hung bạo:
b. Sông Đà trữ tình:

* Sông Đà từ trên cao:
- Như cái dây thừng…

Nét tính cách trữ tình
của con sông Đà được
cảm nhận từ những
góc độ nào?


“Sông Đà tuôn dài tuôn dài như áng tóc trữ tình…”

=> Sông Đà như người phụ nữ Tây Bắc mềm mại,
kiều diễm và duyên dáng – Một mĩ nhân



- Nước sông Đà thay đổi theo mùa
+ Mùa xuân: dòng xanh ngọc bích
+ Mùa thu:

Nước sông Đà lừ lừ chín đỏ


Vẻ đẹp độc đáo của sông Đà


* Sông Đà từ dưới thấp:
- Sông Đà gợi cảm:

Đà từ dưới thấp
NhưSông
cố nhân
được N Tuân miêu tả
như thi
thế nào?
Áng Đường

Người tình nhân
- Cảnh ven sông Đà: (Tr.191):
+ Cảnh ven sông lặng tờ…
+ Nắng ven sông là nắng tháng ba Đường thi.
+ Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử…Hồn nhiên như
nỗi niềm cổ tích tuổi xưa…
+ Con hươu ngẩng đầu nhung khỏi áng cỏ sương.
+ Đàn cá dầm xanh…như bạc rơi thoi…

=> Cảnh đẹp, không khí tĩnh lặng, hoang sơ => Vẻ
đẹp ngọt ngào quyến rũ rất đỗi trữ tình.



* Nghệ thuật:


Đoạn dòng sông trữ
tình đã được Nguyễn
- Câu văn trùng điệp
Tuân miêu tả qua
- Bút pháp nhân hóa
biện pháp nghệ thuật
gì? phú
- Cách so sánh, liên tưởng, tưởng tượng phong
- Vận dụng tri thức của nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau
để vừa miêu tả, vừa bộc lộ cảm xúc: Hội họa, lịch sử, văn
học…
Qua những dòng văn
đậm chất trữ tình ấy
nhà văn có tình cảm
ntn với dòng sông?
- Tác giả ca ngợi, tự hào về vẻ đẹp sông Đà - chất vàng của
thiên nhiên tổ quốc.


2. HÌNH TƯỢNG NGƯỜI LÁI ĐÒ:
a. Cuộc chiến đấu trên chiến trường Sông Đà:
Cuộc chiến đấu của
* Hoàn cảnh:
người lái đò trên S. Đà
diễn ra trong hoàn
cảnh nào?
Thiên nhiên
Con người
Nhỏ bé, đơn độc,
Hung dữ, lớn lao, hiểm độc,

không phép màu.
có sức mạnh thần thánh.
=> Cuộc chiến đấu không cân sức.
* Diễn biến cuộc chiến:

Qua 3 trùng vây thạch trận:


HOẠT ĐỘNG NHÓM
Thời gian: 3 phút
Phát hiện những chi tiết về diễn biến cuộc chiến đấu giữa
người lái đò và thác đá Sông Đà qua 3 trùng vi thạch trận?
Thác đá Sông Đà

Người lái đò

Thạch trận 1

……………………………
……………………….......

…………………………
…………………………

Thạch trận 2

……………………………
……………………………

…………………………

…………………………

Thạch trận 3

…………………………… …………………………
……………………………
Nhóm …………………………
3:

Nhóm 1:

Nhóm 2:


Thác đá sông Đà

Thạch trận
1

Người lái đò
- Thạch trận bày ra: - Bình tĩnh giữ mái chèo khỏi
Nước thác reo hò… bị hất lên, phóng thẳng…trực
diện.
lẫm liệt
- Bị thương vẫn giữ chặt tay
- Có 5 cửa trận:4
cửa tử, 1 cửa sinh chèo …hỗn chiến.
(cửa sinh nằm lập - Tiếng chỉ huy ngắn gọn, tỉnh
táo => Phá xong trùng vi 1
lờ phía tả ngạn).

ÔNG ĐÒ CHIẾN THẮNG


Thác đá sông Đà
- Tăng thêm nhiều
Thạch trận cửa tử để lừa thuyền
2
vào
- Cửa sinh bố trí lệch
qua bờ hữu ngạn
- Dòng thác hùm beo
hồng hộc tế mạnh…

Người lái đò
- Thay đổi chiến thuật, nắm
chắc binh pháp …thuộc quy
luật phục kích…
+ Cưỡi lên thác…hổ
+ Nắm chặt bờm…ghì, bám …
phóng…rảo… đè sấn …chặt
đôi …mở đường tiến
-> Bỏ hết lại luồng tử sau
thuyền

ÔNG ĐÒ CHIẾN THẮNG


Thác đá sông Đà
- Ít cửa hơn, bên
Thạch trận phải, trái đều là

3
luồn chết cả, luồn
sống ở ngay giữa
bọn đá hậu vệ

Người lái đò
- Cứ phóng thẳng…vút….như
mũi tên tre xuyên nhanh…vừa
xuyên vừa tự động lái lượn…
-> Vượt qua hết thác

ÔNG ĐÒ CHIẾN THẮNG


Cảnh vượt thác sông Đà


Em có suy nghĩ thế nào
về chiến thắng của ông
lái đò?Qua đó N Tuân
phẩm
- Ông đò chiến thắng sức mạnh thầnmuốn
thánhkhẳng
của tựđịnh
nhiên.
Đó là
gì củatâm
ông đò?
chiến thắng của sự ngoan cường và ýchất
chí quyết

⇒Là người từng trải, hiểu biết và rất thành thạo trong nghề lái đò.
⇒Là người mưu trí, dũng cảm; bản lĩnh cao cường và tài ba.
⇒Là một người nghệ sĩ tài hoa, yêu mến và tự hào với công việc.
MỘT HÌNH TƯỢNG ĐẸP VỀ NGƯỜI LAO ĐỘNG MỚI


b. Sau cuộc chiến vượt thác Sông Đà:
Hình ảnh người lái
đò hiện lên như thế
“…Đêm ấy nhà đò đốt lửa trong
sau cuộc
hang đá, nướng ống cơm lam và Người láinào
đò không coi việc chiến
chiến?
toàn bàn tán về cá anh vũ, cá
thắng thủy trận
sông Đà là chiến
dầm xanh, về những cái hầm cá, công mà chỉ là một chuyện
thường, là điều tất nhiên-> Sự giản
hang cá…Cũng chả thấy ai bàn
dị khiêm nhường của con người
thêm một lời nào về cuộc chiến
lao động trên thác nước sông Đà
thắng vừa qua nơi cửa ải nước
đủ tướng dữ quân tợn vừa rồi…”

Hình ảnh minh họa ông lái đò nghỉ ngơi lúc dừng chèo


- Nghệ thuật:


Nguyễn Tuân đã sử dụng
những bút pháp nghệ
+ Tương phản, đối lập
thuật nào để khắc họa
+ Trí tưởng tượng phong phú, cách
miêu
tả giàu
hìnhlái
ảnh
hình
tượng
người
đò
trênhội
Sông
+ Kết hợp nhiều loại ngôn ngữ: Điện ảnh,
họa,Đà?
văn chương,
quân sự, võ thuật…
=> Bậc thầy trong việc sử dụng ngôn ngữ.

Nguyễn Tuân có tình
cảm như thế nào đối
với người lái đò?

- Tác giả khâm phục, ngưỡng mộ và ngợi ca những con người lao động
bình thường=> vẻ đẹp của chủ nghĩa anh hùng trong thời đại mới



III/ TỔNG KẾT:

Dựa vào phần ghi nhớ
và bài học, em hãy rút ra
giá trị nội dung và nghệ
- Vẻ đẹp vừa kì vĩ,hào hùng,vừa thơ mộng
trữ tình
thuật
của của
tùy thiên
bút? thiên
- Ông lái đò là hình ảnh tuyệt đẹp về người lao động bình
thường nhưng tài ba,trí dũng .

- Nét độc đáo là Nguyễn Tuân đã sử dụng tri thức hội họa , điện
ảnh, võ thuật, quân sự một cách tài hoa – uyên bác để diễn tả
sinh động vẻ đẹp của thiên nhiên và tài nghệ của nhân vật.
=> Qua đó , nhà văn đã dành cho nhân vật những tình cảm
yêu mến và trân trọng, ngợi ca.


* Hướng dẫn học bài:
1. Bài vừa học:
- Tính cách trữ tình của con sông Đà
- Phẩm chất, tính cách của người lái đò
- Tài năng và trí tuệ tuyệt vời của Nguyễn Tuân –
Phong cách độc đáo của ông
2. Bài sắp tới: Ai đã đặt tên cho dòng sông
- Thủy trình của Sông Hương
- Tình cảm với S Hương và tài năng của

Hoàng Phủ Ngọc Tường.



Thác đá sông Đà

Người lái đò

- Thạch trận bày ra: - Bình tĩnh giữ mái chèo khỏi bị
Nước thác reo hò…
hất lên, phóng thẳng…trực
Thạch trận
lẫm liệt
diện.
1
- Có 5 cửa trận:4 cửa - Bị thương vẫn giữ chặt tay
tử, 1 cửa sinh (cửa
chèo …hỗn chiến.
sinh nằm lập lờ
- Tiếng chỉ huy ngắn gọn, tỉnh
phía tả ngạn).
táo=> Phá xong TV 1
- Tăng thêm nhiều
cửa tử để lừa
Thạch trận
thuyền vào
2
- Cửa sinh bố trí lệch
qua bờ hữu ngạn
- Dòng thác hùm beo

hồng hộc tế
mạnh…

- Thay đổi chiến thuật, nắm
chắc binh pháp …thuộc quy
luật phục kích…
+ Cưỡi lên thác…hổ
+ Nắm chặt bờm…ghì, bám …
phóng…rảo…đè sấn …chặt
đôi…mở đường tiến
-> Bỏ hết lại luồng tử sau thuyền

- Ít cửa hơn, bên phải, - Cứ phóng thẳng…vút….như
trái đều là luồn chết
mũi tên tre xuyên nhanh…vừa
Thạch trận
cả, luồn sống ở
xuyên vừa tự động lái lượn…
3