Chương III
Sinh trưởng và phát triển
A Sinh trưởng và phát triển ở thực vật
Bài 34 sinh trưởng ở thực vật
I kháI niệm
- Dựa vào sự tăng kích thước: tăng chiều cao,
tăng đường kính thân(tăng thể tích cơ thể)
Ta thường nghe nói: cây sinh trưởng nhanh,
cây sinh trưởng chậm, cây ngừng sinh trưởng
Dựa vào đâu người ta nói như vậy?
Sinh trưởng của thực vật là quá trình tăng về kích
thước (chiều dài, bề mặt, thể tích) của cơ thể do
tăng số lượng và kích thước của tế bào (SGK).
- Khi lá còn tiếp tục to ra (tăng diện tích bề mặt)
lá đang sinh trưởng ; khi lá ngừng to ra (ngừng
tăng diện tích bề mặt) lá ngừng sinh trưởng)
Vậy tóm lại, sinh trưởng ở thực vật là gì?
Đối với lá thì khi nào người ta nói lá đang sinh
trưởng, khi nào thì nói lá ngừng sinh trưởng?
- Nhờ sự phân chia(tăng số lượng) và lớn lên(tăng
kích thước) của các tế bào
Nhờ đâu mà thực vật có thể tăng chiều cao, thể
tích, bề mặt.. của nó?
II sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp
1. Các mô phân sinh
Quan sát hình 34.1.A và trả lời các câu hỏi sau:
Mô phân sinh là gì?
Có những loại mô phân sinh nào?
Loại mô phân sinh nào có ở cả cây 2 lá mầm và cây
1 lá mầm? Loại mô phân sinh nào chỉ có ở 1 trong 2
loại cây?
- Là nhóm các tế bào chưa phân
hóa, vẫn còn duy trì được khả năng nguyên phân
- Có 2 loại: mô phân sinh đỉnh và mô phân sinh bên
- Mô phân sinh đỉnh có cả ở cây
2 lá mầm và cây 1 lá mầm ; mô phân sinh lóng chỉ
có ở cây 1 lá mầm ; mô phân sinh bên chỉ có ở cây 2
lá mầm (vị trí hình 34.1.A SGK)
2. Sinh trưởng sơ cấp
Quan sát hình 34.2 và hãy cho biết:
- Sinh trưởng sơ cấp của thân diễn ra ở đỉnh sinh trưởng
của thân, kết quả là làm tăng chiều dài của thân
- Sinh trưởng sơ cấp của thân diễn ra ở đâu? Kết
quả của sinh trưởng sơ cấp của thân là gì?
Sinh trưởng sơ cấp còn diễn ra ở vị trí nào của cây?
kết quả của sự sinh trưởng đó là gì?
Sinh trưởng sơ cấp của cây là sinh trưởng làm tăng
chiều dài của thân và rễ do sự nguyên phân của tế
bào ở mô phân sinh đỉnh thân và đỉnh rễ (ở cả thực
vật 1 lá mầm và thực vật 2 lá mầm)
- Sinh trưởng sơ cấp còn diễn ra ở đỉnh rễ, kết quả là
làm tăng chiều dài của rễ
Vậy sinh trưởng sơ cấp của cây là gì? Sinh trưởng
sơ cấp có ở loại cây nào?
Do đâu mà có sự sinh trưởng sơ cấp?- Do sự nguyên phân của tế bào ở mô phân sinh
đỉnh thân và đỉnh rễ
2. Sinh trưởng thứ cấp
Quan sát hình 34.3 và trả lời các câu hỏi:
- Sinh trưởng thứ cấp là gì?
- Cây 1 lá mầm hay cây 2 lá mầm có sinh trưởng
thứ cấp và kết quả của kiểu sinh trưởng đó là gì?
- Các lớp tế bào ngoài cùng (bần) của vỏ cây thân
gỗ được sinh ra từ đâu?
- Là sinh trưởng làm
tăng đường kính của thân và rễ do hoạt động
của mô phân sinh bên.
Cây 2 lá mầm có sinh trưởng thứ cấp. Kết quả:
làm tăng đường kính của thân và rễ.
- Từ tầng sinh bần.