Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
V NH BI T C U TRÙNG ÀI (PH N 2)
Giáo viên: PH M H U C
NG
TÀI LI U BÀI GI NG
ây là tài li u đi kèm v i bài gi ng V nh bi t C u Trùng đài (Ph n 2) thu c khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN-C:
Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
ng) t i website Hocmai.vn.
.
PH N 2:
TR NG TÂM KI N TH C:
1. Bi k ch c a nhân v t V Nh Tô trong k ch V Nh Tô.
2. Các nhân v t an Thi m và V Nh Tô trong đo n trích.
3. L i đ t a v k ch: “ ài C u Trùng không thành, nên m ng hay nên ti c? Ch ng bi t V Nh Tô ph i
hay k gi t V Nh Tô ph i… Than ôi, Nh Tô ph i hay nh ng k gi t Nh Tô ph i? Ta ch ng bi t – c m
bút ch ng qua cùng m t b nh v i an Thi m”.
4. Nh ng đ c s c v t t ng và ngh thu t c a đo n trích.
I. VÀI NÉT V TÁC GI VÀ TÁC PH M
A. VÀI NÉT V TÁC GI :
B. VÀI NÉT V TÁC PH M:
II. S
T
DUY V TÁC PH M: Xem bài gi ng
III. PHÂN TÍCH:
A. L I
T A V K CH:
B. Bi k ch nhân v t V Nh Tô:
1. Khái ni m bi k ch:
Hi u theo ngh a thông th ng là n i đau kh vò xé dai d ng không có cách nào gi i thoát. Nh ng theo t
đi n v n h c, bi k ch ch x y ra khi có mâu thu n gi a khát v ng, hoài bão, lí t ng c a cá nhân v i th c
t i. Th c t i ch a đ đi u ki n cho cá nhân th c hi n khát v ng, lý t ng c a mình nên r i vào th t b i,
th m chí d n đ n cái ch t th m th ng.
2.Nh ng nét chính trong bi k ch V Nh Tô
a. Hi u nh đ nh ngh a nói trên, chúng ta th y bi k ch c a V Nh Tô là bi k ch c a ng i ngh s có tài và
có hoài bão l n, nh ng không gi i quy t đ c m i quan h ph c t p gi a ngh thu t và đ i s ng, đ c bi t là
không gi i đ c m t cách đúng đ n v n đ sáng t o ngh thu t cho ai và đ làm gì.
b. V Nh Tô là m t ki n trúc s thiên tài, là hi n thân c a ni m khao khát say mê sáng t o cái đ p, “là
ng i ngàn n m d có m t....có th sai khi n g ch đá nh viên t ng c m quân, có th xây lâu đài cao c ,
nóc v n mây mà không h tính sai m t viên g ch nh ”
c. V Nh Tô là m t ngh s l n có nhân cách cao đ p, có hoài bão l n lao, có t t ng, lý t ng ngh thu t
cao c , ông mu n xây d ng m t toà lâu đài v đ i “b n nh tr ng sao” đ cho “dân ta nghìn thu còn hãnh
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 1 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
di n” ; mu n xây d ng m t công trình ki n trúc v đ i, tuy t m , tô đi m cho non sông đ t n c. Ông mong
mu n cho ng i đ i bi t nh ng khát v ng cao đ p c a ông. ó là ông ch có m t hoài bão mu n tô đi m
cho đ t n c, đem h t tài n ng ra xây cho nòi gi ng m t toà lâu đài hoa l ,thách c nh ng công trình tr c
sau, tranh tinh x o v i hoá công “đ ta xây m t C u Trùng ài, d ng m t kì công muôn thu , vài n m n a
C u Trùng ài hoàn thành, cao c huy hoàng, gi a cõi tr n lao l c có m t c nh B ng Lai....
i ta không
quý b ng C u Trùng ài”. H n ông đ c n i đ y. Nhìn m t cách đ n gi n thì m c đích và nguy n v ng
c a V Nh Tô là h t s c cao đ p. Nó xu t phát t thiên ch c c a ng i ngh s , t lòng yêu n c và tinh
th n dân t c. V Nh Tô vô cùng say mê v i m
c c a mình.
d. Nh ng V Nh Tô không hi u đ c r ng, trên th c t , C u Trùng ài đã xây d ng b ng m hôi x ng
máu c a nhân dân và n u đ c hoàn thành thì nó c ng ch là n i n ch i xa x , sa đo c a vua chúa, gi ng
nh công trình ki n trúc “V n Niên” c a tri u đình Nguy n sau này : “V n niên là v n niên nào? Thành xây
x ng lính, hào đào máu dân”. Nh v y, V Nh Tô đã sai l m khi l i d ng quy n l c c a b o chúa đ th c
hi n khát v ng ngh thu t c a mình.Ch đ ng trên l p tr ng ngh s thu n tuý nên đã vô hình chung, tr
thành k đ i ngh ch v i nhân dân, gây đau kh cho nhân dân.
e. Nhân dân c m gi n b o chúa, đ ng th i c ng oán trách, nguy n r a, th m chí là oán h n ki n trúc s đ y
tài n ng V Nh Tô và cu i cùng đã gi t ch t c tên hôn quan b o chúa Lê T ng D c l n V Nh Tô, đ t
cháy c C u Trùng ài.V Nh Tô đúng là m t nhân v t bi k ch. Ông không th nào tr l i câu h i “xây
d ng C u Trùng ài là đúng hay sai, là có công hay có t i? ”. Là m t ngh s đ y tài n ng và giàu sáng t o,
V Nh Tô mu n kh ng đ nh tài n ng c a mình, mu n tô đi m cho đ t n c, mu n làm đ p cho đ i, nh ng
khát v ng ngh thu t và đam mê sáng t o c a ông đã đ t l m n i l c ch n, l c đi u v i th i th , xa r i th c
t , nên đã ph i tr giá b ng chính sinh m nh c a b n thân và c a c công trình th m đ m m hôi tâm não
c a mình.Th t đau đ n thay, bi k ch thay cho đ n khi cu c n i lo n n ra, an Thi m m t c t không còn h t
máu, h t ho ng đ n báo cho V
không ch u đi và v n day d t m
v ng thuy t ph c đ c An Hoà
ph phàng tàn nh n, không nh
Nh Tô, n u không ch y tr n thì ông s b gi t, nh ng V Nh Tô v n
t câu h i: “Tôi có t i gì? Tôi làm gì nên t i? Làm gì ph i tr n?”. Và v n hi
H u, m t k c m đ u m t phe n i lo n, song s th c đã di n ra m t cách
o t ng c a V Nh Tô. Khi t t c ch là o v ng. an Thi n và ông b
b t, C u Trùng ài b thiêu hu thì ông m i b ng t nh, ng a m t lên tr i mà c t lên ti ng than ai oán tu
v ng “ t th c r i! Ôi ng ác! Tr i i! Phú cho ta cái tài đ làm gì. Ôi m ng l n! Ôi an Thi m! Ôi C
Trùng ài! Thôi th là h t! D n ta đ n pháp tr ng”. Trong ti ng kêu than y, ti ng “ an Thi m, m ng l
C u Trùng ài” d n d p vang lên hoà nh p vào nhau thành khúc ca bi tráng, ai oán, đ y ti c th ng.
chính là âm h ng ch đ o c a đo n trích “V nh bi t C u Trùng ài”.
t
u
n
ó
3. Ý ngh a c a bi k ch V Nh Tô :
- Qua t n bi k ch c a ng i ngh s thiên tài V Nh Tô, Nguy n Huy T ng g i nh ng suy ngh sâu s c v
m i quan h gi a ng i ngh s v i ho t đ ng sáng t o ngh thu t và th c t đ i s ng nhân dân.
- Tác g th ng xót ng i ngh s có tài có tâm, đam mê ngh thu t, khao khát sáng t o, s n sàng hi sinh t t
c cho cái đ p nh ng xa r i th c t , mà ph i tr giá đ t b ng c sinh m nh và c công trình ngh thu t đ y
tâm huy t sáng t o cu mình
- Không có cái đ p tách r i cái chân cái thi n. Tác ph m ngh thu t không th ch mang cái đ p thu n tuý,
nó ph i có m c đích chân chính là ph c v nhân dân, ph c v cu c đ i. Ng i ngh s ph i có hoài bão l n,
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 2 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
có khát v ng sáng t o nh ng công trình v đ i cho muôn đ i, nh ng c ng bi t x lý đúng đ n m i quan h
gi a khát v ng đó v i đi u ki n th c t cu c s ng v i đòi h i c a muôn dân.
- Xã h i ph i bi t t o đi u ki n sáng t o cho các tài n ng, vun đ p tài n ng, quý tr ng nâng niu nh ng giá tr
ngh thu t đích th c.
C. Hình t ng an Thi m
1. Ng i cung n say mê cái đ p và trân tr ng ng i tài:
- an Thi m là ng i đã khích l V Nh Tô xây C u Trùng đài.
V Nh Tô là ng i ngh s có tài, có nhân cách, kiên quy t không xây C u Trùng đài b i đó là ch n n
ch i sa đ a c a vua chúa. Nh ng khao khát cái đ p mãnh li t và đ c ti p s c, khích l b i an Thi m nên
càng cháy sáng và bi n thành hành đ ng.( an Thi m khuyên V Nh Tô l i d ng ti n b c…xây cho dân
t c m t công trình…)
Cái đ p mà an Thi m tôn th là cái đ p b th , muôn đ i. Tình yêu cái đ p c a nàng xu t phát t lòng t
hào, t tôn dân t c.
- Khi đám th thuy n ph n lo n, chính an Thi m khuyên V Nh Tô b tr n b i lo cho tài c a V Nh Tô
b u ng.
+ Qua ngo i hình : „„ch y…mau‟‟ (T185) b i quá lo l ng.
+ Hành đ ng, c ch : ch y, th h n h n vào báo tin cho V Nh Tô, qu xu ng xin b n ph n lo n đ ng
gi t V Nh Tô (toàn nh ng hành đ ng c c t )=> tô đ m tinh th n ho ng lo n đau đ n c a an Thi m
tr c tình hình tính m ng c a V Nh Tô b đe d a.
+ L i tho i : van l n, khuyên nh , van nài.
„„Ông nghe…đ c !‟‟ (T185), „„Ông…đi‟‟ (T186), „„ Tài kia…n a‟‟ (T186) => van l n, kh n thi t.
„„ ng…tr i‟‟ (T189)
Gi ng thúc bách V Nh Tô tr n đ tài n ng không m t…
+ Xin ch t thay cho V Nh Tô
„„ T ng quân…ng i tài…‟‟ (T190), „ T ng quân…tô đi m‟‟ (T190), „„T
Quý ng
ng quân…ch u ch t‟‟(T190)
i tài, yêu cái đ p h n c tính m ng mình.
2. R t t nh táo, th u hi u l đ i, nh n rõ đ c tình th :
- Khuyên V Nh Tô l i d ng Lê T ng D c đ xây C u Trùng đài.
V Nh Tô không xây C u Trùng đài – bi u hi n c a b n l nh ng i quân t và nhân cách c a ng i ngh
s nh ng ph ng di n khác, đó là bi u hi n c a s b ng b nh, mù quáng. N u V Nh Tô không xây
C u Trùng đài thì khát v ng sáng t o cái đ p c a V Nh Tô không có đi u ki n th c hi n và b n thân V
Nh Tô c ng ch t. Th u hi u đi u đó h n ai h t, an Thi m khuyên V Nh Tô xây C u Trùng đài.
- C ng không ai khác, chính T khuyên V Nh Tô b tr n, ch c h i khác, b i đ i s h ng r i : (khi
tr c tr n đi thì ông nguy, gi tr n thì thoát ch t)
„„ V y mà…vì ông‟‟ (T186), „„Khi dân…ph i trái‟‟ (T186)
an Thi m hi u đ c tình th đang di n ra nguy bách và V Nh Tô n u không tr n t t y u s b gi t.
Ng i dân không hi u đ c khát v ng c a V Nh Tô.
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 3 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
- an Thi m ch ra nguyên nhân : nhân dân và quan l i trong tri u ai ai c ng cho V Nh Tô là th ph m =>
th u đáo v th i th . B c t ng thâm cao c a cung vua ph chúa không bó h p đ c t m nhìn sâu s c v
th i th c a ng i cung n này. Nàng có cách ng x linh ho t và uy n chuy n.
3. Hi n thân cho bi k ch v m ng:
+ an Thi m v n là ng i cung n b ru ng b , ngót 20 n m b giam l ng, làm th n h u h cho vua và
đám phi t n kém nàng v c nhân s c và tài n ng. Th m chí, nàng còn b khinh mi t.
Nàng là m t h ng nhan b c m nh nh ng bi k ch l n nh t c a nàng là kh l y vì tài.
+ Lo l ng t t đ cho cái tài c a V Nh Tô.
+ Van l n khuyên V Nh Tô b tr n. Nh ng đau đ n thay V Nh Tô nh t quy t s ng ch t v i C u Trùng
đài.
Cái đ p nàng tôn th , ng i tài nàng trân tr ng có nguy c b tiêu di t
+ Càng van l n thì V Nh Tô càng ng ng nh
„„ tr n đi…tr i‟‟
+ Ch p tay l y V Nh Tô, khóc khi V Nh Tô b d n đ n đ ng cùng.
+ Xin quân kh i lo n tha cho V Nh Tô ( đ i di n v i quân kh i lo n )
+ Ch ng ki n c nh V Nh Tô b b t, còn mình b d n đi
„„Ông C …v nh bi t!‟ (T191) => ti ng khóc đau đ n c a con ng
ki n cái tài cái đ p b vùi d p không th ng ti c.
i yêu cái tài, cái đ p nh ng l i ch ng
4. K t lu n:
- Tuy là nhân v t ph nh ng góp ph n tô đ m nhân v t V Nh Tô và làm rõ t t
ph m.
ng ch đ o c a tác
- ây là ng i cung n say mê cái đ p, trân tr ng ng i tài; th u hi u l đ i nh ng g p ph i bi k ch.
- an Thi m là ng i cung n tha thi t yêu cái đ p và c m m n ng i tài nh ng nàng đã g p bi k ch không
kém ph n đau đ n so v i V Nh Tô. an Thi m ph i ch ng ki n cái tài, cái đ p mà mình trân tr ng b h y
di t. Yêu cái tài cái đ p nh ng không b o v đ c. Khích l cái tài, cái đ p nh ng l i ch ng ki n ng i tài
b gi t.
- Tình c m tác gi :
+ Trân tr ng
+ ng c m, xót xa
+ ng b nh
- Ngh thu t :
+ Ngh thu t miêu t di n bi n tâm tr ng c a nhân v t m t cách chân th c, xúc đ ng.
+ t nhân v t trong xung đ t c ng th ng, giàu k ch tính, t đó làm n i b t chân dung nhân v t.
+ Ngôn ng nhân v t giàu tính cá th : tha thi t, kh n nài, van xin, th t v ng. K t h p v i ngôn ng là hành
đ ng, c ch , ngo i hình góp ph n th hi n tâm tr ng nhân v t.
Ngôn ng tính t ng h p cao….
+ t nhân v t trong nhi u m i quan h : v i V Nh Tô tri k , v i cung n thì b ghen ghét.
- Vai trò c a hình t ng : + Thúc đ y xung đ t c a v k ch đi đ n cao trào t ng thêm tính lôi cu n, h p d n
cho v k ch
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 4 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
+ Làm n i b t tài n ng, khát v ng và bi k ch c a V Nh Tô.
+ Giúp tác gi th hi n t t ng ch đ o c a tác ph m
E. GIÁ TR N I DUNG VÀ NGH THU T C A O N TRÍCH:
a. N i dung:
- Qua t n bi k ch c a V Nh Tô, tác gi đ t ra nh ng v n đ sâu s c, có ý ngh a muôn thu v m i
quan h gi a ngh thu t v i cu c s ng, gi a lí t ng ngh thu t cao siêu, thu n túy c a muôn đ i v i l i ích
thi t thân và tr c ti p c a nhân dân.
- o n trích k t tinh quan đi m nhân dân sâu s c c a Nguy n Huy T ng; c ng nh thái đ c m thông,
ng ng m , trân tr ng c a tác gi đ i v i nh ng ngh s có tâm huy t, hoài bão và tài n ng l n nh ng l i
lâm vào tình tr ng mâu thu n không th gi i quy t đ c gi a khát v ng ngh thu t l n lao và th c t xã h i
không t o đi u ki n đ th c hi n khát v ng y.
- Qua mâu thu n bi k ch gi a lí t ng và th c t c a V Nh Tô, Nguy n Huy T ng c ng đ t nh ng
v n đ sâu xa h n liên quan đ n nhi u m i quan h : l i ích c a b n thân ngh thu t và l i ích c a đ i s ng,
ngh s và nhân dân, đam mê và t i l i.
b. Ngh thu t:
- o n trích th hi n nh ng đ c s c v ngh thu t k ch c a Nguy n Huy T ng: ngôn ng k ch điêu
luy n, có tính hành đ ng - bi u c m, tính t ng h p cao; dùng ngôn ng , hành đ ng c a nhân v t đ kh c h a
tính cách, miêu t tâm tr ng, d n d t và đ y xung đ t k ch đ n cao trào.
- Không khí g p gáp, c ng th ng; xung đ t tr c ti p, c ng th ng và màu s c l ch s t o nên m t b c
tranh hoành tráng, giàu s c h p d n.
IV. TÀI LI U THAM KH O:
A. “V NH BI T C U TRÙNG
NGUY N THÀNH THI - Phó Tr
B. N I THAO TH C TR
CM
V NH TÔ (V
O N TRÍCH
ĨI” VÀ BI K CH V M NG C A V NH TỌ (PGS. TS.
ng Khoa Ng v n, Tr ng HSP TP.HCM)
I QUAN H BI K CH GI A NGH S VÀ NHÂN DÂN TRONG
V NH BI T C U TRÙNG ĨI) (Phan Huy D ng, Tác ph m v n
h c trong nhà tr ng – M t góc nhìn, m t cách đ c, nxb Giáo d c Vi t Nam H.2009.)
C. BI K CH NG
I NGH S ( K ch V NH TỌ ậ Nguy n Huy T ng) – Th.s Phan Th Mai
H ng - THPT Chuyên Hoàng V n Th ậ Hòa Bình
D. BI K CH V NH TỌ ậ XUNG
T GI A TÀI N NG VÀ HOÀN C NH (Phan ình D ng)
V Nh Tô có l là tác ph m có ti ng vang đ u tay c a nhà v n Nguy n Huy T ng. Là m t trong không
nhi u tác ph m tâm huy t, “ám nh” dai d ng su t m t đ i v n c a ông và đ ng th i, theo s sàng l c
nghi t ngã mà công b ng c a th i gian, nó d ng nh tr thành đ nh cao duy nh t trong toàn b s nghi p
sáng t o c a nhà v n này.
V m t th lo i, t khi ra đ i cho đ n nay, V Nh Tô đã đ c đ nh danh khá đa d ng song l i th ng nh t.
Có nhà nghiên c u nh n th y quá trình sáng tác, s a ch a và hoàn thi n tác ph m v t sang c giai đo n sau
Cách m ng bèn g p chung v i các v B c S n và Nh ng ng i l i và g i chúng là “bi k ch l c quan” (T t
Th ng); có nhà nghiên c u kh ng đ nh và ch ng minh r ng V Nh Tô là tác ph m bi k ch “duy nh t và
đích th c” (Ph m V nh C ) c a Nguy n Huy T ng. Tuy nhiên, ph n l n các nhà v n, các nhà nghiên c u
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 5 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
khác ch g i đ n gi n là bi k ch mà không đi sâu v n d ng nh ng yêu c u, nh ng tiêu chí nghiêm ng t c a
m h c châu Âu x a nay đ i v i m t “bi k ch th c th ”.
Phân tích th gi i hình t ng k ch nh m xác đ nh giá tr , chi u sâu c a t t ng k ch b n, tr c tiên, chúng
ta c n xác đ nh xung đ t chính c a tác ph m. Có v y m i tránh đ c tình tr ng mà nhà nghiên c u Phùng
V n T u t ng l u ý là đã có không ít ng i phân tích, lí gi i k ch b n c ng không khác gì phân tích, lí gi i
truy n ng n và ti u thuy t.(1)
M t trong nh ng lí do c b n khi n lâu nay v n t n t i nhi u cách hi u, cách lí gi i r t khác nhau v b n
thân V Nh Tô và nhân v t cùng tên là b i xu t phát t vi c xác đ nh xung đ t ch y u c a tác ph m.
Hai tác gi chuyên lu n v Nguy n Huy T ng ra đ i vào nh ng n m sáu m
- m c dù không ch ra c th xung đ t chính c a v k ch này song qua nh
ông chúng ta c m nh n đ c hai nhà nghiên c u đ u cho r ng bi k ch c a V
th c.(2) Nói cách khác, đây chính là bi k ch n i t i c a nhân v t trung tâm. B
i – Hà Minh
c và Phan C
ng phân tích, ki n gi i c a hai
Nh Tô là bi k ch c a s nh n
n thân V Nh Tô là m t kh i
mâu thu n l n. Do v y, bi k ch c a s nh n th c c ng là m t t n t i th c trong suy ngh và c m xúc c a
nhân v t trung tâm th hi n qua ngôn ng đ i tho i và đ c bi t là ngôn ng đ c tho i c a nhân v t mà chúng
ta s đ c p c th sau. Tuy nhiên, bi k ch này m i ch là m t khía c nh trong toàn b bi k ch s ph n nhân
v t V Nh Tô. Bi k ch s ph n c a đ c công h V còn phát sinh “do tác đ ng l ch s ” nh nhà nghiên
c u Phan Tr ng Th ng đã nh n đ nh.(3)Nó không ch đ n thu n là bi k ch c a cá nhân mà là bi k ch c a
c m t l p ng i mang “n tài hoa”; không ch là bi k ch c a m t th i “mà là nhi u th k n i ti p c a l ch
s n c nhà”(4)
Trong bài vi t c a mình “Suy ngh thêm v V Nh Tô nhân v k ch đ c dàn d ng trên sân kh u”, Phan
Tr ng Th ng đã phân bi t V Nh Tô – Công dân và V Nh Tô – Ngh s và cho r ng “mâu thu n này
(gi a V Nh Tô- Công dân và V Nh Tô - Ngh s ) tuy có day d t ngh s nh ng đó ch a ph i là c i
ngu n bi k ch c a V Nh Tô”, t đó, ông kh ng đ nh “…s th t b i làm nên bi k ch V Nh Tô chính là
do ngh s “sinh b t phùng th i(5). Nhà nghiên c u Ph m V nh C c ng đ ng ý v i nh n đ nh này có đi u
ông quan ni m ch “th i” nên hi u theo ngh a r ng, “không ph i tri u đ i m t ông vua nào c th , mà là
nhi u th k n i ti p c a l ch s n c nhà”. D a vào phong cách tác gi và đ c tr ng th lo i, chúng ta
không th b qua y u t hoàn c nh khi nh n di n xung đ t chính c a V Nh Tô. Hoàn c nh, bao g m
không gian và th i gian l ch s c a v k ch, không ch đ c miêu t do đ c tr ng k ch b n v n h c mà đã
tr thành ý th c ngh thu t g n li n v i c m h ng ch đ o c a bi k ch này.
Nhà nghiên c u V n Tâm, tác gi công trình “ oàn Phú T – Con ng i và tác ph m” trên c s phác ho
l i m t cách toàn di n, sinh đ ng b i c nh xã h i – l ch s ra đ i c a V Nh Tô và đi m qua m t s đo n
nh t kí b c l t t ng qu c gia và tinh th n h ng v c i ngu n v n hoá ph ng ông c a nhà vi t k ch,
đã phân lo i và lí gi i m t s nhân v t c a k ch b n mà ông ngh r ng “có tính ch t là bi u t ng cho t ng
th c th xã h i:
- Dân t c: cung n
an thi m – dân t c khác: thái t Chiêm Thành.
- Nhân dân: Th Nhiên, v V Nh Tô – ng i c m quy n: vua Lê T ng D c”(6)
C ng theo nhà nghiên c u, n u 4 nhân v t trên có tính cách t nh thì V Nh Tô là m t nhân v t đ ng đã di
chuy n v trí t “nhân dân” sang “dân t c” trong quá trình di n bi n c a v vi c C u Trùng đài. T đây, tác
gi “V Nh Tô trong cu c đ i “bát nháo” xác đ nh xung đ t ch y u c a k ch b n này là mâu thu n gi a
quy n l i dân t c và quy n l i nhân dân(7). Ph m V nh C nh n xét đây là “s ngo i suy t bi n… không
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 6 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
n kh p v i hi n th c tác ph m và làm gi m ý ngh a nhân lo i c a nó”(8). Ng i vi t hi u r ng “hi n th c
tác ph m” là c m t h th ng nhân v t kho ng ch ng trên d i 20 ng i mà tác gi đã dày công xây d ng,
thêm b t nh m t o ra m t m ng l i quan h ch t ch và ph c t p. Xung đ t ch y u c a v k ch ph i chi
ph i, nh h ng tr c ti p ho c gián ti p lên h t th y các d ng xung đ t c th c a các nhân v t. Ch ch n ra
kho ng 5 nhân v t, dù là nhân v t tiêu bi u, đ phân tích và lí gi i v xung đ t ch y u c a k ch b n thì c ng
khó tránh kh i cái nhìn phi n di n và t bi n.
Cách nhìn c a tác gi bài vi t “Bàn thêm v bi k ch V Nh Tô” v xung đ t chính trong v n b n k ch này
có nhi u nét đáng chú ý. Nh m nh n m nh “V Nh Tô là tác ph m bi k ch duy nh t và đích th c c a
Nguy n Huy T ng”, nhà nghiên c u đã d a h
theo quan ni m m h c châu Âu. Ông đ cao s
đ nh: “Và nguyên nhân sâu xa c a bi k ch là
sáng t o, không th thi th tài n ng.”(9) Ông l
n vào nh ng đ c đi m c b n c a mâu thu n bi k ch c đi n
sáng t o c a nhà vi t k ch trên c s s li u và nêu ra nh n
ch ng i ngh s tài tr i này không có đi u ki n lao đ ng
u ý chúng ta “chính sách tr ng s khuy n nông, kh ng ch
công th ng mà V Nh Tô t cáo trong k ch b n, b t đ u đâu ph i t Lê T ng D c, mà t xa x a h n
nhi u”(10), do v y, theo ông, bi k ch c a V Nh Tô không ch là bi k ch c a m t th i dù đó là th i Lê
T ng D c. Ông phân tích và ch ng minh c th , thuy t ph c v “cái quy n s ng c a nhân dân b hi sinh
không th ng ti c trong cu c chi n” xây d ng C u Trùng đài. Th nh ng đ n khi khái quát và ch ra xung
đ t ch y u c a bi k ch này, Ph m V nh C l i quan ni m: “Nh v y, hai l c đ i kháng và đ ng đ ng xung
đ t quy t li t trong tác ph m bi k ch hoàn ch nh m t cách c đi n c a Nguy n Huy T ng: Ngh s và Nhân
dân”(11). Và theo nhà nghiên c u, đây c ng chính là “cu c xung đ t kh c li t gi a cái p và cái Thi n,
cu c xung đ t có ý ngh a l ch s nhân lo i mà nhà v n Vi t Nam Nguy n Huy T ng đã kh c ho … vào
g n gi a th k XX”(12)
N u chúng ta cho r ng xung đ t ch y u c a k ch b n V Nh Tô là xung đ t gi a Ngh s và Nhân dânthì
xung đ t này s đ c c th hoá qua m t h th ng nh ng xung đ t tính cách v n là hình th c bi u hi n c
b n c a xung đ t k ch. Khái ni m xung đ t tính cách, theo nhà nghiên c u H Ng c, có th hình dung là “s
bi u hi n xung đ t gi a nh ng con ng i c th , có nh ng t t ng tình c m, tâm h n khác nhau, có nh ng
quan ni m s ng, nh ng d c v ng, ham thích khác nhau v.v…Khi ta đ t h tr c m t v n đ gì đó, t nhiên
h s va ch m nhau, đ u tranh v i nhau theo quan đi m riêng c a t ng ng i”(13). V n d ng khái ni m này
đ kh o sát m i quan h gi a nhân v t trung tâm v i h u h t các nhân v t trong k ch b n, chúng ta d dàng
nh n ra gi a V Nh Tô và ph n l n nhân v t c a bi k ch này đ u có nh ng bi u hi n xung đ t tính cách
v i nh ng tính ch t, m c đ khác nhau. Ngay quan h gi a đôi tri k V Nh Tô- an Thi m v n có nh ng
lúc di n ra nh ng xung đ t v tính cách [đ u l p 7, h i I; l p 1, h i V]. V y th h i khái ni m Nhân dân
trên mang hàm ngh a nào? Nó có bao g m c Lê T ng D c là m t nhân v t h t s c tha thi t v i công trình
C u Trùng đài song l i ch mu n s d ng ngh s V Nh Tô nh m t công c h u tho mãn d c v ng ích
k ; xung đ t tính cách gi a y và Nh Tô khi l rõ, khi đè nén nh ng qu là xung đ t sinh t , m t m t m t
còn? Trong nh n th c c a mình, V Nh Tô r t khó tìm ra s hoà h p tính cách v i đám quan l i đ ng đ u
tri u đình b y gi nh Nguy n V , Tr nh Duy S n… Các nhân v t quan l i này s đ
hai l c đ i kháng?
Ti p thu có ch n l c nh ng quan ni m v xung đ t chính c a V Nh Tô t nh ng ng
ch y u trong tác ph m k ch, theo ng i vi t, c n tho mãn nh ng đi u ki n sau:
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
c x p vào đâu gi a
i đi tr
c, xung đ t
- Trang | 7 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
a) Phù h p v i đ c tr ng th lo i c a tác ph m y.
i v i V Nh Tô , đó là nh ng đ c đi m c a mâu
thu n bi k ch.
b) Giúp chúng ta nh n th c, c t ngh a đ c h t nhân tính cách c a nhân v t trung tâm, m i quan h và
nh ng xung đ t tính cách gi a nhân v t trung tâm và các nhân v t còn l i c a v k ch.
c) Hài hoà v i hành đ ng c t lõi c a k ch b n th hi n qua m t h th ng nh ng hành đ ng c th g n bó v i
nhau theo qui lu t nhân qu trong k ch.
d) Góp ph n bi u hi n đ c tính ph c h p, chi u sâu c a t t ng k ch b n v n h c.
D a vào nh ng đi u ki n trên, k t h p v i nh ng g i ý t nh ng nhà nghiên c u đi tr c(14), chúng tôi cho
r ng xung đ t bi k ch ch y u c a V
S d ng i vi t không dùng nh ng
s (Ph m V nh C )… là vì ch quan
nh ng ph m ch t c a nh ng ki u ng
Nh Tô chính là xung đ t gi a tài n ng và hoàn c nh.
khái ni m nh k s (Nguyên Ng c), trí th c (Phong Lê), hay ngh
ngh r ng b n thân nhân v t trung tâm c a k ch b n này có đ y đ
i trên. Ch dùng m t tên g i e không thâu tóm đ c b m t tinh th n
phong phú và ph c t p c a nhân v t này. M c dù tính cách c a ki n trúc s h V h t s c đa d ng, ph c
t p, chúng ta v n có th nh n di n đ c tính ch t xác đ nh c a nó. ó là h t nhân tính cách hay còn g i là
nòng c t cá tính c a nhân v t. Mu n xác đ nh đ c y u t này, chúng ta có th kh o sát, đ i chi u nhân v t
V Nh Tô trong s li u và trong v n b n k ch.
Câu chuy n V Nh Tô xây d ng C u Trùng đài cho vua Lê T ng D c đã đ c ghi l i c trong i Vi t
s kí l n Khâm đ nh Vi t s thông giám c ng m c. Trong hai s li u này thì b n th hai trình bày chi ti t,
sinh đ ng h n. M đ u đo n s vi t v V Nh Tô, các s gia phong ki n có ý nh n m nh hoàn c nh xây
đài và tài n ng c a ng i th c :
“H n hán; dân b n n đói to.
Kh i công xây d ng đ i đi n và C u Trùng đài.
Tr c đây, V Nh Tô, m t ng i th
C m Giàng, x p cây mía làm thành ki u m u cung đi n l n tr m
nóc, dâng lên nhà vua; nhà vua b ng lòng, phong cho Nh Tô làm đô đ c đ ng trông nom vi c d ng h n
tr m nóc cung đi n l n có gác, l i kh i công làm C u Trùng đài”(15). Cái ch t c a Nh Tô bên c nh công
trình d dang có th đã gây cho nhà v n ham mê tra c u, nghi n ng m l ch s m t n t ng sâu xa v bi
k ch c a nh ng s ph n tài n ng trong l ch s . B ng trí t ng t ng bay b ng c ng v i c m h ng l ch s
m nh m , nhà v n đã sáng t o nên nhân v t V Nh Tô trong bi k ch cùng tên nh là m t bi u t ng c a
Tài n ng.
Toàn b các cu c tho i h i I ch y u xoay quanh hai hành đ ng k ch c b n: gi i thi u V Nh Tô và
thuy t ph c anh xây đài.
T l p 1 đ n l p 5 c a h i I, nhân v t trung tâm c a v k ch v n ch a xu t hi n song tài n ng và b n l nh
c a anh l i đ c đ cao h t m c thông qua nh ng nh n xét đ y xúc c m c a nh ng nhân v t quan tr ng c a
tri u đình b y gi . Vua Lê T ng D c không che gi u n i ni m vui n ào c a mình khi nghe tin đã b t đ c
Nh Tô đóng c i gi i v . Y là ng i đ u tiên b c l s ng ng m l n lao đ i v i tài n ng c a V Nh Tô:
“…h n là m t ng i th có hoa tay tuy t th , ch m tr , n n đ c, xây d ng không kém đ ng gì. L i có tài
đào muôn ki u h , v nh ng v n hoa l ng l y nh B ng Lai. H n còn là m t tay h i ho khác th ng: Ch
m t v y bút là chim hoa đã hi n trên m nh l a, th n tình bi n hoá nh c nh hoá công. Còn cái tài tính toán
thì không l i nào t h t. H n sai khi n g ch đá nh ông t ng c m quân, có th xây nh ng lâu đài cao c ,
nóc v n mây mà không h tính sai m t viên g ch nh ” [I.1]. Chính vì s ng ng m này mà y m c d u h t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 8 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
s c c m gi n thái đ và l i nói khi quân ph m th ng c a ng i th ki n trúc tài hoa [I.3; I.9; III.5] v n
ph i nhi u l n d n lòng b qua. Thông qua l i nói c a Lê T ng D c, chúng ta bi t thêm nhi u quan l i
trong tri u c ng ái m tài n ng ng i th V Nh Tô. Viên công b th ng th Lê An xem anh là thiên tài,
“nghìn n m ch a d có m t ng i”. t vào mi ng quan th ng th b công, l i khen v tài n ng c a ng i
th c h V t nhiên giàu s c n ng h n.
C ng trong h i I, nhi u nhà nghiên c u lâu nay hay nh c đ n cu c tho i đ u tiên gi a V Nh Tô và an
Thi m [I.7]. V n Tâm cho đây là “cu c kì ng ”;
c Hi u l u ý chúng ta nh ng l n g p g gi a c p tri
âm tri k này trong các h i I, III, và V và nh n đ nh đây là “Nh ng C nh L n c a k ch b n”. C nh th nh t
[I.7], theo ông, có th g i là “C nh ng i đ ng b nh”mà “b nh an Thi m” chính là “cái n tài hoa” . úng
nh nhà nghiên c u quá c đã nh n xét, qua các l t tho i (41 l t t t c ), “ an Thi m luôn luôn nói đ n tài
c a Nh Tô, nào”tài hoa”, “tài tr i”, nào “h u tài”, “có tài”, “đem tài tr i thi th ” v.v.. khi n chàng xúc
đ ng đ n đáy tâm h n…”(16). Ch tài tr đi tr l i nhi u l n trong k ch b n V Nh Tô có l chính là n i
d n v t ngh thu t su t đ i đ i v i nhà v n Nguy n Huy T ng. Song có th nói không có l p k ch nào mà
ch tài l i xu t hi n v i m t đ dày đ c, áp đ o nh l p chúng ta đang d n. L p này ch chi m ch a t i 7
trang sách mà ch tài qua l i trong l i tho i c a hai nhân v t đ n 15 l n! Nh ng đ i đáp xoay quanh ch tài
g i ra nhi u t ng ý ngh a nh n th c, ý ngh a xã h i sâu s c. Tài n ng (ki n trúc) không có đi u ki n th ng
hoa mà th ng g n li n v i bi k ch s ph n; xã h i phong ki n nghìn đ i kìm hãm, hành h nh ng k có tài;
tài n ng n u bi t v n d ng m t cách linh ho t có th góp ph n “c ng hi n cho non sông”…
N u cu c h i ng gi a Nh Tô và an Thi m là cu c h i ng gi a tài và tình, gi a tài n ng và s đ ng c m
v i tài n ng thì cu c g p V Nh Tô - Lê T ng D c [I.9] tr thành cu c đ u m màn gi a tài n ng và
quy n l c. Xung đ t m màn gi a hai đ nh cao, đ nh cao tài n ng(V Nh Tô) và đ nh cao quy n l c(Lê
T ng D c) là m t trong nh ng d ng xung đ t tiêu bi u c a v bi k ch này. B i v y, nhà biên k ch đã dành
cho l p này s l t tho i nhi u nh t (47 l t), s l ng trang cao nh t (9 trang) trong h i I.(17)
T tin và đang n m trong tay quy n l c cao nh t b y gi , Lê T ng D c liên t c đe do , kh ng b tinh th n
V Nh Tô h t đ t này đ n đ t khác:
- V Nh Tô, mi không s ch t sao?
- Tr m sai c t l i mi đi bây gi !
- Tr m đã khoan th cho mi nhi u l m r i.
- …Ch ng qua là tr m m n tài, ng i khác thì đã m t đ u.
- … u mi ch m t l nh truy n là không còn trên c .
- …l n này tr m không tha mi n a… Còn mi, mi ch quân đao ph d n đi.
T tin và ý th c sâu s c v tài n ng, giá tr c a b n thân, V Nh Tô đã d ng c m, khôn khéo ch ng tr
nh ng đ t t n công gay g t, quy t li t bu c nhà vua ph i đi t nhân nh ng này đ n nhân nh ng khác và
cu i cùng ph i ch p nh n th c hi n hai đi u ki n mà ng i th c nêu ra: “th nh t, đài ph i xây theo đúng
ki u b n đ này, không thay đ i m t li nào. Th hai: Hoàng th ng và tri u đình ph i tr ng đãi công ngang
s ”. Nh ng l i đanh thép, gan ru t c a ông đã hé l bao nhiêu suy c m tinh t , sâu xa v chân tài và s kh
luy n đ đ t đ c chân tài; v vai trò, trách nhi m c a nhân tài đ i v i n c non và nh ng đi u ph i làm đ
phát hi n, b i d ng nhân tài – nguyên khí c a qu c gia; v m i quan h g n bó và bình đ ng l ra nên có
gi a công và s (đ t trong thang b c phong ki n: s , nông, công, th ng)… Nh ng đi u mà d ng nh đ n
t n th i đi m này không th nói là không còn nóng b ng th i s .
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 9 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
Ngoài hai cu c g p trên, nh ng cu c g p d i đây c ng có th coi là l p k ch tiêu bi u, giàu ý ngh a: V
Nh Tô- Th Nhiên [II.1; IV.1], V Nh Tô và t p th chính [II.2; III.3; III.4], V Nh Tô và Nguy n V ,
Tr nh Duy S n [II.3].
V Nh Tô và Th Nhiên g p nhau không ch m t l n. Nhân v t Th Nhiên là m t sáng t o t ng đ i đ y
đ n c a nhà vi t k ch l ch s Nguy n Huy T ng. ây là nhân v t “ngh ch âm” so v i cung n
an Thi m.
an Thi m khao khát v đ p cao c , “l ng l y nh t tr n gian” c a Th ng Long kinh kì , bi u t ng c a non
sông, và khi có c h i thì t nguy n dâng hi n c tài s n, tính m ng cho v đ p y, ng c l i, đi u khao khát
su t đ i c a Th Nhiên là cu c s ng h nh phúc gia đình g n li n v i ng i ch ng, l con, b y l n, đàn gà,
nhà tranh, vách đ t và ch h ng ngày c m c i, v t v , hy sinh vì cái t m riêng t c a mình. an Thi m lí
t ng, bay b ng bao nhiêu, Th Nhiên thi t th c, gi n d b y nhiêu. Nh ng va ch m, b t đ ng gi a V Nh
Tô và Th Nhiên là nh ng mâu thu n không d dàng đi u hoà gi a m t bên là v đ p c a tài n ng th ng hoa,
bên kia là nh ng yêu c u, đòi h i c a h nh phúc đ i th ng m c m c, gi n d . V Nh Tô n u vì an
Thi m mà quên Th Nhiên ho c ng c l i, ch s ng đ i v i Th Nhiên mà không m màng t ng nh
an
Thi m hình nh c hai l i s ng đ u b t n nh nhau. L n g p l i Th Nhiên, rõ ràng trong tâm t ng c a
ng i th c V Nh Tô, con ng i ngh s đã th ng ng . Ng i ngh s ki n trúc bây gi t nguy n hi sinh
tuy t đ i cho ngh thu t, cho s nghi p xây d ng C u Trùng đài. B n thân anh ta đã tr thành “ph ng ti n
c a ngh thu t” nh Flaubert t ng quan ni m. Nh ng chuy n phi ngh thu t nh m t mùa, l t l i, c p bóc,
gi c giã,tai n n (c a ng i khác và c a chính b n thân), h c hành, b nh t t c a con cái (cu Nh n, cái
Bé)…không thu c tr ng quan tâm c a anh. Nhi u câu nói c a viên t ng công trình s trong l p k ch này
[IV.1] ch chuyên chú vào v đ p c a đài C u Trùng mà không n nh p gì v i nh ng lo toan, b n kho n c a
ng i v neo đ n, v t v . Ng i ngh s V Nh Tô đ n lúc này d ng nh đang đâu đó trong th gi i
ngh thu t tách bi t, xa l v i th gi i hàng ngày.
Tuy nhiên, V Nh Tô có th t s thanh th n, h nh phúc trong th gi i mà anh t nguy n d n thân? Nh ng
cu c tho i c a ng i th c và t p th chính (Hai Quát, Phó B o, Phó Cõi, Phó Toét, Phó
) ngày càng
gi m d n s đ ng c m gi a các tài n ng mà t ng thêm nh ng b t mãn, b t đ ng.
Cu c tho i đ u tiên c a b n h [II.2] r t x ng v i tên g i cu c h i ng gi a nh ng tài n ng. Chan hoà su t
c l p k ch ch y u cái gi ng đi u h h , t tin c a nh ng con ng i có tài th c s . Ng i th đ ng đ u
công trình t ra h t s c am t ng v i t ng lo i tài ngh chuyên bi t c a m i c ng s đ có th s p x p công
vi c chính xác, đ y đ , chu đáo. Nh ng yêu sách chính đáng c a V Nh Tô nh m đ a công ngang s , d
đ nh v Bách công s nh… cho th y ng i th tài hoa toàn di n này đã dày công nghi n ng m v v trí và
tri n v ng c a nh ng tay ngh m t cách nghiêm túc, k l ng.
Tuy nhiên, đây c ng là l n g p g duy nh t mà trái tim c a nh ng tài n ng đã đ p cùng nh p v i v đ p giàu
h a h n c a C u Trùng đài. T nh ng l n g p v sau, nh ng l i nói đ ng c m v i tài n ng (và c ph m
cách) c a V Nh Tô v n còn song đã không át n i nh ng gi ng đi u nghi ng , ch trích, bu c t i. Trong
hàng ng nh ng th chính theo giúp th c Nh Tô đã có s “nh tâm” (l i c a Phó Cõi). Cu c đ u kh u
gi a Phó
, Phó Cõi và Phó B o [III.1] hé ra nh ng b t mãn d n nén c a anh phó n . Anh cho r ng bác
th c r t giàu tài n ng mà c ng r t nh n tâm, th đo n. Phó đ c công Hai Quát ngày càng chán n n, b t
đ ng v i cách làm và thái đ c x c a đ c công h V . Còn b n thân ng i th c thì b t đ u t d n v t,
bu c t i mình [đ c tho i đ u III.3], l m nh n ra các c ng s đang t c gi n mình và ph i dùng đ n chiêu
khích t ng, đánh vào tinh th n t tin, t tôn c a nh ng viên phó tài n ng.
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 10 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
T nh ng nghi ng , b t mãn [III.1,2,3] đ n nh ng m u toan b cu c xây d ng đài C u Trùng [IV.3] và
theo h n quân kh i lo n Tr nh Duy S n [IV.5], t p th chính xây d ng đài (tr Phó Cõi) đã d n d n tho
hi p, đ u hàng quy n l c, và vô tình h đã đ y ng i th c vào cái th cô l p kh n cùng.
M t mình V Nh Tô, bi u t ng c a Tài n ng, đã b d n vào cái th cô thân đ c mã đ i đ u v i quy n l c
(T ng D c), võ l c và th đo n (Tr nh Duy S n và Nguy n V ) [II.3], m t s đ i đ u hoàn toàn không cân
s c. Cái ch t c a ng i ki n trúc s “th o đ m i ngh ” là m t cái ch t đ c báo tr c. Báo tr c t nh ng
d c m c a chính anh, nh ng lo l ng th c th m c a ng i v t n tu , t s t c gi n ng m ng m c a đám
vua quan đang ra s c l i d ng, bóc l t tài n ng c a anh và nhanh chóng tr thành hi n th c d i m u toan
cùng s c m nh “mù quáng và nông n i” c a đám quân phi n lo n đ ng đ u là Tr nh Duy S n… Bi k ch c a
s ph n tài n ng V Nh Tô h t s c nh t quán v i cái logic nghi t ngã c a Hoàn c nh.
Miêu t hoàn c nh làm n n cho t n k ch bi th m c a ng i th tài n ng V Nh Tô không ch xu t phát t
nh ng đòi h i c a vi c xây d ng k ch b n v n h c mà còn b t ngu n t ý th c ngh thu t, t c m h ng l ch
s sâu xa c a nhà v n Nguy n Huy T ng.
Th t ra khi chúng ta tìm hi u nhân v t trung tâm V Nh Tô và nh ng m i quan h tuy ph c t p, ch ng
chéo mà v n ch t ch , nh t quán gi a nhân v t này v i h th ng nhân v t trong toàn b k ch b n cùng tên là
chúng ta c ng đã ti n hành phân tích, khám phá y u t hoàn c nh trong tác ph m v i t cách là m t l c đ i
kháng xuyên su t bi k ch g n li n v i nh ng tình hu ng, xung đ t k ch c th . T đ u đ n cu i v k ch, con
ng i tài n ng V Nh Tô liên t c ph i va ch m, đ i phó không ph i v i m t khái ni m hoàn c nh tr u
t ng mà v i nh ng con ng i c th v a g n li n v i nh ng hoàn c nh, s ki n c th v a k t tinh nh ng
góc c nh c a hoàn c nh l ch s nh quy n l c, v l c, th đo n, nh ng đòi h i chính đáng t phía gia đình,
nh ng b c xúc trong quan h công vi c…
Xu t phát t s nghiên c u, nghi n ng m l ch s công phu, k l ng nhà biên k ch Nguy n Huy T ng đã
l a ch n và sáng t o m t lo t nh ng nhân v t, s ki n l ch s c th , sinh đ ng đ t ch c h th ng hành
đ ng k ch li n m ch, nh t quán t o ra s hài hoà, nhu n nhuy n gi a tính chân th c l ch s và tính chân
th c ngh thu t nh các nhà nghiên c u V Nh Tô lâu nay t ng ca ng i. Khá nhi u nhân v t trong v k ch
nh V Nh Tô, Lê T ng D c, Tr nh Duy S n, Nguy n V , Lê An, Lê Trung M i, Ngô H ch, Tr n Cao,
Nguy n Ho ng D v.v.. đ u có nh ng nguyên m u trong chính s . M t lo t s ki n đ c đ c p t i thông
qua l i nói c a m t s nhân v t nh Th Nhiên, Lê T ng D c, Tr nh Duy S n, ng i th , Lê Trung M i,
n i giám… v n n m t mùa, l t l i, d ch b nh, gi c giã, vua b gi t, hoàng h u t sát, Quang Trí lên ngôi,
Phùng Mai b chém t i nhà Ngh s … đ u đã đ c s sách đ c p t i. Cái tài c a nhà biên k ch b c l
ch
ch n l c, xâu chu i các s ki n l ch s không ph i bao gi c ng có quan h , g n bó v i nhau xoay quanh
m t hành đ ng k ch th ng nh t, m t xung đ t k ch ch y u.
D a vào l i ch d n đ u k ch b n, chúng ta có th bi t hoàn c nh l ch s chung nh t: “K ch x y ra Th ng
Long h i 1526-1527”. Ti p t c kh o sát, đ i chi u nh ng l i ch d n m đ u các h i, ng i đ c n m đ c
không gian di n ra hành đ ng k ch, đ c miêu t tr c ti p ch y u là không gian cung đình; th i gian x y ra
hành đ ng k ch ch v n v n trong 10 tháng. Tuy nhiên, thông qua l i tho i c a các nhân v t tiêu bi u c a
k ch b n, trí t ng t ng c a ng i đ c còn m r ng ra nh ng không gian, th i gian khác n a. ây là
nh ng không gian - th i gian đ c miêu t gián ti p g n li n v i t ng hành đ ng nhân v t c th . K t h p
nh ng chi ti t ngh thu t mà nhà v n dùng đ kh c ho không gian và th i gian trong k ch b n V Nh Tô,
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 11 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
chúng ta có th b c đ u nh n th c đ c hình t ng không gian, hình t ng th i gian đ c thù c a tác ph m
này.
Theo chúng tôi, th i gian ngh thu t ch y u trong k ch b n có th đ nh danh là th i gian hu ho i và hu
di t. H u h t các nhân v t tiêu bi u c a v k ch đ u ý th c v ki u th i gian này tuy tính ch t, m c đ
không th t gi ng nhau.
Là nhân v t trung tâm c a bi k ch, V Nh Tô t ra h t s c nh y c m và th u hi u cái th i gian nghi t ngã
này. Có tài n ng l n và h t s c t tin v tài n ng c a mình, anh ta đã có cái nhìn th u su t th i đ i phong
ki n và cay đ ng nh n ra đó chính là th i đ i kìm hãm, bóp ch t nh ng tài n ng sáng t o. Quan sát, suy
ng m t góc đ ngh thu t ki n trúc, ng i th c nh n xét: “Ch đ thì nghi t ngã, vô lí: nhà không cho
làm cao, áo không cho m c đ p. Ai xây m t ki u nhà m i kh quan, thì l p t c k t vào t i l ng hành đem
chém. Thành th không ai dám v t ra khuôn sáo nghìn x a, ngh ki n trúc đ ng l i nh m t v ng ao tù.
Ng i có tài không đ c thi th đành ph i ti n v m t ti u x o” [I.7]. Có tài n ng th c s mà không đ c
b c l có khác gì ph i ch u ch t d n ch t mòn, đã th , m t khi cái tài y l t vào tai m t c a tri u đình t t y u
bi n thành v l n, cái v c a c m t l p nhân tài. Hai tr m n m sau ngh s V Nh Tô, ngh s thiên tài
Nguy n Du, tác gi Truy n Ki u, c ng ng m v tài n ng m t cách chua chát:
Có tài mà c y chi tài,
Ch tài li n v i ch tai m t v n.
Tài l n đi li n v i ho l n (Tài bao nhiêu lu b y nhiêu – L i an Thi m). S m bi t đi u này nh “ngày
ngày… th y các b n thân b b t gi i kinh, ng i nhà khóc nh đ a ma”, V Nh Tô đã cùng gia đình tr n
tránh, s ng “đ i l n lút” nh ng mà anh v n c ti p t c luy n ngh , ch d p, th m chí, “trong su t m t n m
đi tr n, tuy b truy nã, kh nh c tr m đ ng… c ng đã v phác b n đ C u Trùng đài, tính toán đâu đ y và
đã ghi h t c trong m t cu n s ” [I.9]. Kh công trau ngh đ n khi đ t đ c đ nh cao c a tài n ng thì nh
m i ngh s chân chính khác, ng i th tài hoa y luôn luôn ao c xây d ng m t C u Trùng đài “to nh
núi, b n nh tr ng sao”.
Th gi i tinh th n V Nh Tô ch a đ ng nh ng mâu thu n gi ng xé: th y ho mà v n luy n tài; bi t kh
nh c mà v n đa mang; không t b o v đ c sinh m ng gia đình và b n thân song v n h ng v s b t t
c a Ngh thu t… i u này c t ngh a vì sao nhi u nhân v t trong k ch b n s m nh n ra đ ng th i v i tài
n ng anh còn là con ng i uy v b t n ng khu t [I.3], su t đ i t nguy n hi sinh vì Ngh thu t. Thông qua
nhân v t V Nh Tô, nhà v n Nguy n Huy T ng đã g i g m nhi u suy t sâu s c c a mình v cái Tài và
ch Tâm c a m t ngh s chân chính.
Ng i ngh s tài hoa chân chính y ch a k p b thân vì tàn t t, b nh ho n trong th i gian đ c thúc xây đài
thì đã ph i ch t th m d i l i g m c a đám quân phi n lo n ch qua m i tháng tr i ng n ng i (th i gian
trong chính s có dài h n “t n m này qua n m khác”). Cùng v nh bi t cu c đ i v i Nh Tô còn có an
Thi m, ng i b tuy n vào cung t n m 17 tu i “r i t đ y đ n nay, ngót 20 n m” ngày ngày b n v i c nh
già, c m nh n th i gian kh c nghi t đang hu ho i d n nhan s c c a mình.
Qua l i c a V Nh Tô nói v i Th Nhiên [II.1], hình nh 500 th già c ng là minh ch ng cho th i gian hu
ho i t m thân. “Khi tuy n vào kinh, h còn trai tráng mà bây gi … ng i thì còng l ng, ng i thì b c đ u,
ng i thì móm mém. Có ng i ch a có v con gì c …”. Nh ng ng i th m i tuy n đ xây d ng đài C u
Trùng thì s ph n s p t i d ng nh đã đ c báo tr c t mi ng vua Lê:
- Vua c n đ n thì th n dân ph i x thân làm vi c k đ n ch t thì thôi[I.9].
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 12 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
Qu nhiên “n a n m sau”, khi t p th chính có d p trò chuy n, ni m vui v k t qu công vi c c a Phó
có
v nh khá l c lõng tr c n i chán n n, kh s c a Phó B o, Phó Cõi, n i kinh s , m t ni m tin c a Hai
Quát, s d n v t, kh tâm c a th c V Nh Tô…H ng tr m th n , trong đó có em trai Phó B o, đã ch t.
“Ch đ hôm kia”, theo l i Phó n , “còn đ n hàng ch c ng i ch t b p đ y”. Mùi xú u lan tràn không
c n đ i “hè t i” mà “ch nay mai thôi” d ch b nh s gây kh n đ n. Chính lúc h đang than vãn, lo l ng l i
“có ti ng đ m m, ti ng thét, ti ng khóc tru tréo”, th ti p t c ch t. “Ba ngày hôm nay ch t đ n ba tr m
th , toàn là th gi i” (l i c a Hai Quát). M i lo i th ch t m t ki u, “cái ngày khuôn n , đ ng ch y nh ao,
hàng tr m th ch t b ng trong v c d u” (l i c a Phó Toét). Có ng i b đánh u t c, đâm đ u xu ng h ch t
(N m C y); có k b tr n, b chém bêu đ u; có s thuy n đ m, ch t chìm. Còn l i ph n l n “ch t b p, ch t
đói, ch t d ch” (l i ng i th s p b chém).
Ngay nh ng k quy n quí c ng không sao thoát đ c cái ho di t thân. Thái t Chiêm Thành ba n mmòn
m i nh n c, c t ng hai n m n a s đ c “trông th y đ n tháp n c H i” th r i b gi l i su t đ i
đây và cu i cùng ch t th m b i đám th kh s c a Phó B o vào cái đêm kh i lo n. C ng trong đêm kh i
lo n, võ s Ngô H ch theo l nh Tr nh Duy S n đâm vua Lê ngã ng a r i gi t ch t. Khâm
c Hoàng h u
nh y vào l a ch t theo. Nguy n V “xin ch t vì n n c a vua” ch sau tám n m ch u n tri ng ….
T ng ng v i th i gian hu ho i và hu di t, ng i đ c V Nh Tô th ng xuyên b t g p s hi n di n c a
t ch t và nh ng t ng cùng ngh a, g n ngh a, cùng tr ng liên t ng v i nó. i p khúc ch t tr đi tr l i
trong su t k ch b n không d i 70 l n. Cùng v i t tài, ch t c ng là t c a mi ng c a h u h t các nhân v t
k ch b n. Có k dùng cái ch t đ đe do (Lê T ng D c, Tr nh Duy S n); có ng i nh c đ n cái ch t đ
kh ng đ nh b n l nh s ng (V Nh Tô, an Thi m), đ nh c nh và lo l ng, th ng tâm đ i v i ng i thân
và đ ng lo i (Th Nhiên, t p th chính); có k ch đ i, trông mong ch t chóc đ n v i k thù (Thái t Chiêm
Thành)… C m t h c m xúc đa d ng, đ i ngh ch có d p b c l khi đ c p đ n cái ch t c a k khác và c a
chính mình: khinh b , th n nhiên, gi n d , lo l ng, kinh s , h hê.v..v..
i đôi, g n li n v i th i gian hu ho i và hu di t nh bóng v i hình là không gian ch t chóc ho c g i
nh ng liên t ng, t ng t ng v s ch t chóc.
Nh đã trình bày, không gian ch y u n i di n ra hành đ ng và xung đ t c b n c a t n th m k ch là không
gian cung đình. Trong không gian cung đình này, d a vào nh ng l i ch d n đ u m i h i k ch và gi a các
l p k ch, chúng ta nh n th y tác gi d ng công b trí hai lo i không gian t ng ph n g n k nhau: không
gian xây d ng v i hình nh đài C u Trùng l n lao, ng n ngang g ch đá và không gian n ch i, h ng l c
trên h Tây xanh bi c. Tìm hi u chi ti t l i nói m t s nhân v t chính, ng i đ c còn đ c d n d t đ n
nh ng không gian xa xôi bên ngoài sân kh u nh không gian luy n ngh c a ng i th c (các đ n đài dinh
th trong n c, các danh lam th ng tích Trung Qu c, Chiêm Thành, Tây Trúc); không gian tr n tránh,
giam c m;không gian làng quê; không gian v n chuy n v t li u xây d ng.vv…
Có th nói thông qua hành đ ng ngôn ng , nhà biên k ch Nguy n Huy T ng đã ph n nào kh c ph c đ c
tính h n ch , qui c c a không gian k ch m ra m t tr ng không gian đa d ng, phong phú trong và ngoài
sân kh u. Không gian y, tuy đa d ng, phong phú mà v n t p trung, th ng nh t nh luôn g n li n v i hành
đ ng và xung đ t k ch. Không gian y c ng g n r t ch t v i th i gian nh quan ni m c a nhà bác h c M.
Bakhtin v khái ni m “th i – không” (khronotov).
Khi phân tích, lí gi i th i gian ngh thu t c a k ch b n, chúng ta c ng đã nêu ra nh ng không gian ch t chóc
nh t đ nh. Cung đình là n i đôi tri âm tri k V Nh Tô - an Thi m nhi u l n b cái ch t đe do , suýt b
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 13 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
gi t ch t và cu i cùng ph i ch u ch t chém. Không gian xây d ng C u Trùng đài là n i đã có h ng nghìn
th n , th đúc b m ng. Th ch t nhi u đ n n i th c V Nh Tô th m nguy n “s xây trong đài này m t
ngôi đ n l ng l y đ muôn đ i khói h ng” cho nh ng ng i ch t oan. N i đây c ng là m chôn c a nh ng
k đ ng đ u tri u đình (Vua Lê và Hoàng h u), k th đo n (Nguy n V ), l u đày (Thái t Chiêm Thành)
l n tên b c ác (chú Sìn)…
Nhi u so sánh, liên t ng ho c g n li n ho c g i ra nh ng không gian ch t chóc. Qu n công Tr nh Duy S n
so sánh “vi c xây C u Trùng đài, ti n tiêu tính ra t n h n là đánh Chiêm Thành” (công tr ng đ ng nh t
v i chi n tr ng); Th Nhiên nhìn đài xây d ng d dang không th y đ p mà ch th y kinh hãi (c ng nh
nu t ng i, “ đ xu ng thì ch t”, b c đá nhi u l i cao “ngã m t cái thì ch t m t thôi”, t ng k mã c nh
xô l i đánh ng i …). Hai nhân v t Tr nh Duy S n và Th Nhiên đ u nh n ra không gian làng quê lâu nay
c ng đã bi n thành không gian ch t:
Tr nh Duy S n- …M i n m nay, không m y n m không m t mùa, đói kém quá th , có n i c làng ph i đi
n mày, đ ng cái đ y xác ch t. [II.3].
Th Nhiên- … làng ta, mà c
quanh vùng, đ này c p bóc nhi u l m… Bên làng Cu i có c gi c n i
lên… chúng gi t c lí tr ng [IV.1]
Không gian v n chuy n, ti p t v t li u xây d ng c ng lâm vào c nh “thuy n đ m, ng i ch t hàng nghìn”
(l i ng i th Chiêm Thành).
Nh ng không gian v a k trên đ u có m i liên h xa g n, nhân qu v i nhau, đ u g n v i công cu c xây
d ng C u Trùng đài. Vì v y, ng i ta d c m nh n chuy n xây đài nh là m t tai ho l n. M t tên quân
phi n lo n đã nói hu ch to t vào m t ng i th c s th t bi th m này: “Mày không bi t m y nghìn ng i
ch t vì C u Trùng đài, m m t con, v m t ch ng vì mày đó ? Ng i ta oán mày h n oán qu .”[V.8].
Chúng ta c th hình dung mà xem n i cái hình nh ng i đ ng đ u ch huy vi c xây d ng đài đ u chít
kh n tang (vì đang tr tang m ) c ng có th coi là đi m b t t
Chú thích:
(1) Phùng V n T u – C m th và gi ng d y v n h c n
ng ngay t đ u…
c ngoài, Nxb Giáo d c, H, 2002, tr. 47.
(2) Bích Thu – Tôn Th o Miên (tuy n ch n và gi i thi u) – Nguy n Huy T ng, v tác gia và tác ph m,Nxb
Giáo d c, H, 2000, tr. 29-30.
(3) Bích Thu – Tôn Th o Miên. Sđd, tr.32-33.
(4) Ph m V nh C – Bàn thêm v bi k ch V Nh Tô. T p chí V n h c s 7- 2000, tr.42.
(5) Bích Thu – Tôn Th o Miên. Sđd, tr. 449.
(6) Bích Thu – Tôn Th o Miên. Sđd, tr. 416.
(7) Bích Thu – Tôn Th o Miên. Sđd, tr. 416.
(8) Ph m V nh C . Sđd, tr. 44.
(9) Ph m V nh C . Sđd, tr. 41.
(10) Ph m V nh C . Sđd, tr. 42.
(11), (12) Ph m V nh C . Sđd, tr. 43.
(13) H Ng c – Ngh thu t vi t k ch, Nxb V n hoá, H, 1973, tr. 85.
(14) Ch ng h n nh hai nh n đ nh - m t c a Phan Tr ng Th ng, m t c a Ph m V nh C – mà ng
đã t ng trích d n:
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
i vi t
- Trang | 14 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
- …s th t b i làm nên bi k ch V Nh Tô chính là do ngh s “sinh b t phùng th i”(Phan Tr ng Th ng)
- Và nguyên nhân sâu xa c a bi k ch là ch ng i ngh s tài tr i này không có đi u ki n lao đ ng sáng
t o, không th thi th tài n ng (Ph m V nh C ).
(15) Qu c s quán tri u Nguy n – Khâm đ nh Vi t s thông giám c ng m c, t p II (Hoa B ng, Ph m
Tr ng i m, Tr n V n Giáp d ch và chú gi i), Nxb Giáo d c, H. 1998, tr. 56-57.
(16) Bích Thu – Tôn Th o Miên. Sđd, tr. 435.
(17) S l t tho i trong h i I nh sau: l p 1 (12); l p 2 (2); l p 3 (30); l p 4 (2); l p 5 (3); l p 6 (2); l p 7
(41); l p 8 (3); l p 9 (47). H i I có 25 trang.
E. C u Trùng Ơi thƠnh Th ng Long đơu? (THU H NG)
Trong l ch s và trong k ch V Nh Tô c a Nhà v n Nguy n Huy T ng có nói đ n C u Trùng ài, do vua
Lê T ng D c cho xây d ng kinh thành Th ng Long. Theo nhà v n Nguy n Huy T ng thì C u Trùng
ài xây g n H Tây, đ a danh có tính c l . Nh ng chính xác C u Trùng ài v trí nào thì ch a c th .
B i C u Trùng ài do ng i th tài ba V Nh Tô thi t k , ch a k p xây d ng xong thì đã b lo n quân đ t
s ch mà l ch s ch ghi l i có vài dòng.
i Vi t s ký toàn th t p IV có vi t v giai đo n l ch s này nh sau:
“Lúc y vua thích xây h d ng đi n, đ p thành to r ng m y ngàn tr ng, bao vây c đi n T ng Quang,
quán Tr n V , chùa Thiên Hoa ph ng Kim C t phía ông đ n phía Tây B c ch n ngang sông Tô L ch
trên đ t Hoàng thành d i làm c a c ng, l y ngói v và đ t đá n n xu ng, l y đá phi n, g ch vuông xây
nên, l y s t sâu ngang”...
Vua Lê T ng D c là cháu n i c a vua Lê Thánh Tông. Ông lên ngôi n m 1509 m t vào n m 1516 làm vua
đ c 7 n m, th 22 tu i vào g n cu i th i h u Lê.
V y C u Trùng ài thành Th ng Long đâu? Tr c h t ph i c n c vào t m b n đ v thành Th ng Long
th i H ng
c (1490) cách th i Lê T ng D c lên ngôi kho ng g n 20 n m. Theo b n đ này thì vòng
Hoàng thành Th ng Long v phía B c b t đ u t đi m Hàng
u, u n l n theo sông Tô L ch qua Quán
Thánh, Th y Khuê v B i, vòng v phía Nam đ n đo n vuông góc v i vùng Ng c Khánh - Gi ng Võ, u n
nh xu ng vùng ph S n Tây - Lê Tr c, r ng c v phía ông th ng theo đ ng Tr n Phú đ n đ u Phùng
H ng thì ngo t lên h ng B c quãng Hàng
u là h t m t vòng Hoàng thành. Nh ng đ n th i vua Lê
T ng D c, vòng Hoàng thành đ c đ p l n ra “Bao vây c đi n T ng Quang, quán Tr n V , chùa Thiên
Hoa ph ng Kim C (vùng ch Hàng Da) t phía ông đ n phía Tây B c (vùng t đ n Tr n V đ n C a
B c) ch n ngang sông Tô L ch trên đ p Hoàng thành, d i làm c a c ng”. Th là vòng Hoàng thành lúc này
phía Nam gi i h n vùng Hà Trung - Hàng Da. Phía ông t đây qua vùng C a ông, Hàng Gà, Hàng Cót
đ n Hàng u, lúc này Hoàng thành l i men theo sông Tô L ch, có th đ n quãng C a B c thì xây m t c ng
đ vòng qua sông Tô, giáp v i h Trúc B ch. B i h Trúc B ch th i y còn li n v i H Tây, ch a có đ ng
Thanh Niên, r t hoang s , nên h r t r ng. M t c ng n a qua sông Tô ph i ch v n hoa Lý T Tr ng
bây gi đ “bao vây đi n T ng Quang, quán Tr n V ” ra h . Vì theo b n đ th i H ng
c h Tây t
đo n quán Tr n V đ n g n gi a làng Th y Khuê ch là n c h thông v i sông Tô L ch thành m t bi n
n c mênh mông. Vì th , C u Trùng ài không th
sát vùng g n làng Th y Khuê, vì làng Th y Khuê lúc
này nh m t hòn đ o l n b n c bao quanh. Phía B c và phía ông là h Tây. Phía Nam là sông Tô L ch.
Phía Tây là c a l n n i h Tây v i sông Tô (vùng C ng õ - H Kh u bây gi ). Mu n sang vùng đ t Th y
Khuê lúc y ph i đi thuy n.
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 15 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
Khóa h c Luy n thi THPT qu c gia PEN - C: Môn Ng v n (Th y Ph m H u C
V nh bi t C u Trùng đài
ng) – Nguy n Huy T ng -
C n c vào nh ng đi u trên, C u Trùng ài có l đ c xây vùng đ t Quán Thánh, ven h Trúc B ch bây
gi . Theo logic thì vòng Hoàng thành đ c đ p to, có đo n v t c sông Tô đ b o v C m thành và các
cung đi n, b o v n i du ngo n c a nhà vua. N u đúng nh v y thì vua Lê T ng D c qu là m t ng i xa
hoa không qu n t n kém. Ta hãy t ng t ng t cung vua, nhà vua có th dong ch i qua c u sông Tô sang
vùng đ t ven h Tây, quãng Quán Thánh). Gi a mênh mông sông h , có nh ng doi đ t, c cây, hoa lá xanh
t i, đ c xây lô nhô nh ng “l u h ng, gác tía” nh ng cung đi n nguy nga, mà ng i dân không vào đ c,
vì đã có vòng Hoàng thành đo n này ng n tr . Ch th mà i Vi t s ký toàn th t p IV c ng vi t:
“L i sai làm thuy n chi n, sai b n con gái t (m c h hang) chèo thuy n h Tây vua cùng ch i, l y làm
vui thích. Ng i th V Nh Tô làm đi n to h n tr m nóc, h t ki t ti n c a và s c dân trong n c...”. Chính
vì th mà C u Trùng ài ch a xây xong đã b lo n quân đ t s ch.
V ng i xây C u Trùng ài V Nh Tô ch c ph i là m t ng i th siêu vi t có tài ki n trúc, có bàn tay
vàng c a m t nhà điêu kh c tài ba. Trong giai tho i dân gian v ông có m t chuy n r t bu n c i. ó là nhà
vua sai ông làm m t chi c ngai vàng đ vua ng thi t tri u, ngai vàng đ c ch m tr r t tinh vi, r ng mây
vàng son u n l n. Khi làm xong, ông r t ng ý bèn ghé ng i th , không may quân c m v nhìn th y, th là
ông m c t i khi quân ph i đem giam l i ch án chém. Ng i trong ng c bu n quá, ông xin đ c m t n m
thóc n p, ông bóc v tr u l y h t g o, r i dùng móng tay làm thành m t đàn voi tr ng nh xíu. Chuy n đ n
tai vua, vua truy n đem lên xem th , th y đàn voi gi ng quá, nhà vua ph i kinh ng c. C m th ng ng i th
tài ba, vua truy n xá t i cho ông.
Thành Th ng Long Hà N i tr i t Lý - Tr n - Lê - M c - Lê Trung H ng - Quang Trung và nhà Nguy n, đã
có bao bi n đ ng l ch s . Cung đi n và d u c đã nhi u l n b tàn phá. Nh ng v i vài dòng trong “S ký
toàn th ” và tác ph m k ch c a nhà v n Nguy n Huy T ng thì C u Trùng ài n u còn, s là ni m t hào
c a n n ki n trúc dân t c, m t công trình vô giá. Nh ng d u không còn thì C u Trùng ài v n s ng trong
lòng dân gian theo trí t
ng t
ng c a t ng ng
i.
Giáo viên: Ph m H u C
Ngu n
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
:
ng
Hocmai
- Trang | 16 -
Hocmai.vn – Website h c tr c tuy n s 1 t i Vi t Nam
5 L I ÍCH C A H C TR C TUY N
Ng i h c t i nhà v i giáo viên n i ti ng.
Ch đ ng l a ch n ch ng trình h c phù h p v i m c tiêu và n ng l c.
H c m i lúc, m i n i.
Ti t ki m th i gian đi l i.
Chi phí ch b ng 20% so v i h c tr c ti p t i các trung tâm.
4 LÍ DO NÊN H C T I HOCMAI
Ch
ng trình h c đ c xây d ng b i các chuyên gia giáo d c uy tín nh t.
i ng giáo viên hàng đ u Vi t Nam.
Thành tích n t ng nh t: đã có h n 300 th khoa, á khoa và h n 10.000 tân sinh viên.
Cam k t t v n h c t p trong su t quá trình h c.
CÁC CH
NG TRÌNH H C CÓ TH H U ÍCH CHO B N
Là các khoá h c trang b toàn
b ki n th c c b n theo
ch ng trình sách giáo khoa
(l p 10, 11, 12). T p trung
vào m t s ki n th c tr ng
tâm c a kì thi THPT qu c gia.
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
Là các khóa h c trang b toàn
di n ki n th c theo c u trúc c a
kì thi THPT qu c gia. Phù h p
v i h c sinh c n ôn luy n bài
b n.
Là các khóa h c t p trung vào
rèn ph ng pháp, luy n k
n ng tr c kì thi THPT qu c
gia cho các h c sinh đã tr i
qua quá trình ôn luy n t ng
th .
Là nhóm các khóa h c t ng
ôn nh m t i u đi m s d a
trên h c l c t i th i đi m
tr c kì thi THPT qu c gia
1, 2 tháng.
-