Xử trí Sốt Dengue tại khoa cấp cứu
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (719.22 KB, 17 trang )
Xử trí Sốt Dengue tại khoa cấp cứu
Bs David Tran
16/09/09
Lâm sàng kinh điển của sốt
dengue
Thời kỳ ủ bệnh 3 đến 14 ngày
Sốt khởi phát đột ngột kèm theo nhức đầu nhiều
Đau sau hốc mắt, mệt mỏi
Thường kết hợp với đau cơ, đau khớp
Sốt kéo dài 5 đến 7 ngày
Đôi khi phát ban dạng dát sẩn
(thường 4 đến 7 ngày)
(50% đến 66% trường hợp)
Các triệu chứng không điển hình khác như viêm
họng,triệu chứng tiêu hóa
Định nghĩa cổ điển sốt Dengue
(WHO 1997)
Bảng 1 Định nghĩa của WHO về sốt Dengue, SXH
Dengue và Hội chứng sốc Dengue
Sốt Dengue
Có thê
• Bệnh sốt cấp tính với ≥ 2 triệu chứng như sau :
Đau đầu
Đau sau hốc mắt
Đau cơ
Đau khớp
Phát ban
Dấu xuất huyết
Giảm bạch cầu
• XN huyết thanh hổ trơ
Biểu hiện xuất huyết / bất
thường sinh hóa
Chấm xuất huyết, ban xuất huyết
Chảy máu nướu răng, chảy máu cam, rong
kinh, chảy máu dạ dày-ruột (hiếm)
Giảm tiểu cầu, giảm bạch cầu với giảm
lympho
Tăng nhẹ men gan và LDH
Định nghĩa sốt xuất huyết
Dengue (WHO 1997)
Sốt Xuất huyết Dengue
Phải có tất cả các triệu chứng sau :
1.Sốt hoặc có bệnh sử sốt kéo dài từ 2 – 7 ngày
2.Có ít nhất 1 trong các triệu chứng xuất huyết sau :
•Dấu dây thắt (+)
•Chảy máu niêm mạc, dường tiêu hóa, chổ tiêm chích hoặc
nơi khác.
•Nôn ra máu, đi cầu phân đen.
3. Giảm tiêu cầu ( <100.000/mm)
4.Dấu hiệu thất thoát huyết tương do tăng tính thấm mạch
máu, biêu hiện ít nhất 1 trong các triệu chứng sau :
•Tăng Hct > 20% trị số trung bình theo giới, tuổi và dân số
•Giảm Hct sau khi thay thê tich > 20% giới hạn
•Dấu hiệu thất thoát huyết tương ( Tràn dịch màng phổi, màng
bụng, giảm protein huyết tương)
Sốt Xuất huyết Dengue & Hội
chứng sốc Dengue
Sinh lý bệnh:Thoát huyết tương mao mạch
và biểu hiện sốc.
4 đến 7 ngày sau khi khởi phát (vào ngày
gần như hạ sốt)
Đau bụng, nôn ói, rối loạn tri giác, hạ thân
nhiệt
Giãm rỏ số lượng tiểu cầu.
Tử vong: lên đến 10 hoặc 20%
Định nghĩa hội chứng sốc
Dengue (WHO 1997)
Hội chứng sốc Dengue
Phải có tất cả 4 tiêu chuẩn sốt xuất huyết
Dengue, cùng với dấuhiệu suy tuần hoàn được
biểu hiện bởi
Mạch nhanh nhẹ
Huyết áp kẹp (< 20mmHg)
Tụt HA theo tuổi
Vã mồ hôi lạnh liên tục
Chẩn đoán sốt xuất huyết
Dengue
(Bộ 3 triệu chứng)
Biểu hiện xuất huyết
Số lượng tiểu cầu < 100.000 (thường từ ngày
thứ 3 trở đi)
Biểu hiện thoát huyết tương (Hematocrite ↑,
tràn dịch màng phổi, ascites, giảm protein
máu)
Số lượng tiểu cầu thấp nhất theo
ngày bệnh ở BN người lớn SXH
Hội chứng sốc Dengue
Mạch nhanh nhẹ & huyết áp thấp (HA <
90mmHg)
Thời gian sốc ngắn sau khi điều trị bù dịch
thích hợp (truyền dung dịch keo hoặc dd
đẳng trương)
Tỉ lệ tử vong lên đến 40%
Biểu hiện lâm sàng khác
nhau của sốt Dengue
Huyết thanh chẩn đoán sốt
dengue
Huyết thanh (IgM capture ELISA)
Vấn đề: test âm tính trong giai đoạn
sớm của bệnh > nên chỉ làm test này
vào ngày 4-5 sau khởi phát sốt.
IgM: dương tính 3 đến 6 tháng
IgG: dương tính suốt đời
Xét nghiệm NS1Ag
Phát hiện sớm kháng nguyên NS1 trong mẩu máu
của BN > xác định sớm bệnh trong g/đ cấp
Phát hiện cả 4 loại huyết thanh chẩn đoán dengue
Kết quả có trong 15 phút. (BioRad® chromatographic
strip test)
Độ nhạy cao (100%) và giá trị tiên đoán dương tính
Mặc dù trong một số báo cáo, hiệu quả phát hiện
virus như nhau ở 4 serotypes Dengue đã được mô
tả trongDengue Early ELISA and Strip tests
(Dussart et al., 2008),
Phân tích gần đây của những XN này ở Vietnam
cho thấy độ nhạy của DENV-2 thấp hơn so với
DENV-1 và DENV-3.
Vấn đề về độ nhạy của XN phát hiện NS1
(Ramirez, vi sinh chẩn đoán & bệnh nhiễm trùng, tháng
9 / 2009)
XN này ở Việt nam cho thấy độ nhạy của DENV-2 thấp hơn so với DENV-1 và
DENV-3. Cũng thế, giãm độ nhạy đối với DENV-4 trong test Dengue Early ELISA
đã được báo cáo trong những nghiên cứu từ nam Mỹ (Bessoff et al., 2008;
Dussart et al., 2008).
Độ nhạy cãm thấp hơn đối với DENV-2 đã được mô tả trong nhưng mẩu tại
Vietnam (Hang et al., 2009) được thực hiện test bởi hệ thống PLATELIA™
(ELISA and Strip) và thuôc về Asian genotype 1 (theo sự phân loại của Twiddy
Độ nhạy của XN phát hiện NS1 Ag
theo ngày bệnh
(Mc Bride, Vi sinh chẩn đoán & bệnh nhiểm trùng, 64 – 2009 –
31,36)
Xử trí bệnh nhân nhiễm siêu vi
Dengue
Hầu hết các trường hợp được điều trị ngoại trú
(hạ nhiệt bằng paracetamol, nghĩ ngơi, bù dịch bằng đường uống)
Đếm tiểu cầu và Hct nên được lặp lại ít nhất
mỗi 24 giờ
BN nên được nhập viện khi TC < 100.000
nguy cơ cao bị SXH dengue & hội chứng sốc dengue )
( có
