MỤC LỤC

1

1


LỜI NÓI ĐẦU
Ông bà ta thường có câu: " học ăn, học nói, học gói, học mở". Chuyện ăn
nói từ lâu đã được xem trọng trong cách dạy bảo một con người, không chỉ giúp
họ trở thành người tốt mà còn giúp họ đạt được những thành công nhất định
trong công việc, có được những gì mình muốn qua lời nói.
Lịch sử trên thế giới cũng đã chứng minh những người thành công nhất
thường có tài ăn nói, giao tiếp vô cùng khéo léo và tài hùng biện xuất sắc. Vậy
bí quyết của họ nằm ở đâu? Có phải do họ có tài năng bẩm sinh, chỉ cần nói lịch
sự là đủ hay còn có những yếu tố khác? Xin thưa rằng không phải như vậy, bởi
giao tiếp cũng được xem như một bộ môn nghệ thuật. Và cũng giống như bao
môn nghệ thuật khác phải trải qua quá trình luyện tập bền bỉ, lâu dài thì mới đạt
được thành công thì giao tiếp cũng vậy. Xã hội ngày càng phát triển, song song
với sự phát triển đó là sự cạnh tranh vô cùng gay gắt.Nếu bạn có chuyên môn
giỏi, bạn nhiệt huyết, yêu nghề nhưng bạn lại thiếu những kỹ năng giao tiếp thì
cũng khó gặt hái được thành công. Vì vậy vai trò của giao tiếp trong công việc,
trong cuộc sống hàng ngày rất quan trọng và không thể thiếu được trong môi
trường cạnh tranh hiện nay.
Nhằm mục đích tìm hiểu rõ hơn về các yếu tố tạo nên thành công trong
giao tiếp, tôi đã chọn đề tài các vấn đề về kỹ năng trong giao tiếp với mong
muốn giúp mội người hiểu được tầm ảnh hưởng của giao tiếp trong cuộc sống.
Bài tiểu luận được thực hiện dựa trên những nền tảng kiến thức lĩnh hội từ giáo
viên bộ môn, các kinh nghiệm thực tiễn cũng như tham khảo, tiếp thu, chọn lọc
sử dụng những tri thức quý báu của các bậc tiền bối.
Bài tiểu luận gồm có 3 phần

1. Cơ sở lý luận của kỹ năng giao tiếp
2.vận dụng kĩ năng giao tiếp trong ngành học cũng như trong cuộc sống
3. kết luận.

2

2


Với sự cố gắng, nỗ lực tìm hiểu và nghiên cứu nhưng sẽ không tránh khỏi
những thiếu sót về nội dung và hình thức, mong cô và bạn đọc có những ý kiến
đóng góp để bài tiểu luận hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn.

3

3


CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA KĨ NĂNG GIAO TIẾP
Như chúng ta đã biết, giao tiếp là một hoạt động không thể thiếu của đời
sống con người, là hoạt động xác lập, vận hành các mối quan hệ giữa con người
với con người nhằm thỏa mãn những nhu cầu nhất định. Nhiều nghiên cứu chỉ ra
rằng, 85% thành công của mỗi người phụ thuộc vào kỹ năng giao tiếp- Một kỹ
năng hết sức quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của mỗi người. Một người
có kỹ năng giao tiếp khéo léo sẽ là nền tảng để phát triển bản thân, thăng tiến
trong sự nghiệp, luôn biết cách xây dựng và duy trì các mối quan hệ xã hội.
Sự hiểu biết về hoạt động giao tiếp, cũng như việc sử dụng nhuần nhuyễn
các kỹ năng của giao tiếp đều phải thông qua việc luyện tập, rèn luyện và học
hỏi lâu dài thì mỗi người mới mong đạt được hiệu quả cao trong giao tiếp và đạt

tới trình độ nghệ thuật trong giao tiếp.
1. Các loại kỹ năng trong giao tiếp
Để đạt được thành công thì mỗi người cần phải nắm vững những kỹ năng
giao tiếp cần thiết. Theo V.O.Dakharov thì để có năng lực giao tiếp cần có các
kỹ năng sau:
- Kỹ năng tạo lập mối quan hệ
- kỹ năng cân bằng nhu cầu của chủ thể và đối tượng
- Kỹ năng nghe và biết lắng nghe
- Kỹ năng tự chủ cảm xúc và hành vi
- Kỹ năng tự kiềm chế vầ kiểm tra đối tượng
- Kỹ năng diễn đạt dễ hiểu, ngắn gọn, mạch lạc
- Kỹ năng linh hoạt, mềm dẻo
- Kỹ năng thuyết phục
- Kỹ năng điều khiển quá trình giao tiếp
Theo A.T.Kyrbanova, Ph.M.Rakhmatylina thì ở một quá trình giao tiếp
gồm có ba nhóm kỹ năng giao tiếp sau:
- Nhóm các kỹ năng định hướng
- Nhóm các kỹ năng tiếp xúc
4

4


- Nhóm các kỹ năng điều chỉnh quá trình giao tiếp
Các kỹ năng trong giao tiếp là phương tiện quyết định sự thành bại khi
giao tiếp. Bằng cách truyền đạt những thông điệp của mình đi một cách thành
công, bạn đã truyền đi được suy nghĩ cũng như ý tưởng của mình một cách hiệu
quả. Ngược lại, khi không thành công, những suy nghĩ, ý tưởng của bạn sẽ
không phản ánh được những thế mạnh của chính bạn, gây nên sự sụp đổ trong
giao tiếp và những rào cản trên con đường vươn tới mục tiêu của bạn, cả trong

cuộc sống và trong sự nghiệp.
2, Một số kỹ năng giao tiếp cơ bản
2.1. Kỹ năng quan sát.
Trong cuộc sống thì lời nói chỉ chiếm khoảng 7% trong việc tác động đến
người nghe, giọng điệu chiếm tới 38% và ngôn ngữ cơ thể chiếm tới 55%. Ngôn
ngữ không lời chứa đựng một lượng thông tin khá lớn và thường tham gia tích
cực vào quá trình giao tiếp, vì vậy, việc quan sát nhạy bén ngôn ngữ không lời
sẽ giúp chủ thể tri giác nhận định đúng đắn tâm trạng, cảm xúc của đối tác, giúp
cho việc giao tiếp đạt hiệu quả hơn.
Kỹ năng quan sát là khả năng quan sát các hành vi, cử chỉ, nét mặt, điệu
bộ… để nhận biết những diễn biến tâm lý, những suy nghĩ của đối tượng giao
tiếp nhằm thu thập thông tin, so sánh chúng với thông tin ngôn ngữ để khẳng
định tính xác thực của thông tin và hiểu chính xác đối tượng. Một phụ nữ trong
khi ứng tuyển vào vị trí quản trị trong một công ty lớn và chị được chính chủ
tịch của công ty phỏng vấn. Chị nhận thấy ông ta hay cau mày-tuy nhiên ngay
sau cái cau mày, ông ta lại hít một hơi thật sâu và thả lỏng hai vai. Hơn nữa chị
nhận thấy ông ta lại cau mày mỗi khi chị đặt câu hỏi. Chị kết luận rằng cái cau
mày thật ra chỉ là sự tập trung của ông chủ tịch, chứ không phải do ông không
tán thành. Quan sát chính là xem xét, nghĩa là bạn để ý từng thay đổi nhỏ nhất
của người khác, người đối diện sẽ bày tỏ cho bạn thấy những gì họ nghĩ đằng
sau ngôn từ. Một người không trung thực khi giao tiếp ánh mắt họ sẽ di chuyển
qua trái hay phải mà không phải nhìn vào mắt người đối diện:
5

5


Trong khi quan sát cần chú ý những đặc điểm như: phong thái của đối tác(
cởi mở hay khép kín), hành vi cơ thể qua tư thế( dáng điệu, cử chỉ..), biểu lộ nét
mặt, sắc mặt, trạng thái, các hành vi luên quan đến giọng nói, những phản ứng

sinh học tự nhiên, cách ăn mặc và trang điểm, khoảng cách giao tiếp( gần, xa,
vừa) và cách bố trí đồ đạc( ngăn nắp hay luộm thuộm..).

Tổng thống Mỹ Obama xuất hiện với nụ cười rạng rỡ cho thấy ông là một
người thân thiện, cởi mở và rất đáng tin cậy
6

6


Dáng đi nhanh nhẹn, thẳng lưng ưỡn ngực, mắt nhìn về phía trước cho
thấy đây là người tự tin, phóng khoáng và cởi mở
2.2. Kỹ năng tạo lập mối quan hệ
Ông cha ta thường nói: " Nhất quan hệ, nhì tiền tệ", mối quan hệ đóng vai
trò rất quan trọng trong quá trình giao tiếp của mỗi chúng ta, là cầu nối giữa chủ
thể giao tiếp và đối tượng giao tiếp. Khi có mối quan hệ tốt các bên sẽ có cảm
giác về sự thân thiện, hài hòa, an toàn để từ đó chia sẻ những nguyện vọng, tâm
tư tình cảm của mình. Trong cuộc sống hiện đại ngày nay là cuộc sống liên
quan đến cộng đồng, người này phụ thuộc vào người kia, không nhiều thì ít.Ví
dụ như bạn phụ thuộc vào anh bảo vệ vì anh ta bảo đảm sự an toàn cho tài sản
của bạn, anh bảo vệ phụ thuộc vào bạn vì đó là công việc mang đến miếng cơm
manh áo cho anh ta.
Có một vị tỷ phú từng nói rằng:" Tôi đánh giá sự thành công của một
người dựa vào mối quan hệ mà người đó có được", nếu bạn không giao tiếp ứng
7

7


xử hoặc tạo lập tốt các mối quan hệ bạn sẽ phải đối mặt với nhiều thất bại trong

cuộc sống. Vì vậy, việc tạo ra mối quan hệ đòi hỏi phải có những kỹ năng cơ bản
sau:
- Gây ấn tượng tốt đẹp với đối tượng ngay từ lần tiếp xúc đầu tiên thể hiện
qua hành vi, cử chỉ, lời nói và tỏ rõ thiện chí của mình
-Trong giao tiếp cần chú ý tri giác đầy đủ, rõ ràng, chính xác các thông tin
biểu hiện của đối tượng nhằm nhận định được cảm xúc và tâm trạng của đối
tượng.
- Tập trung chú ý đến đối tượng: đây là một cách để tạo lập mối quan hệ
có ý thức không lời, hành vi này giúp đối tác cảm nhận được sự công nhận của
chúng ta là tôi đã sẵn sàng và đang quan tâm tới anh.
- Sự điều tiết: đây là phương tiện tự nhiên rất hữu hiệu để tạo lập sự tin
tưởng, đó là những hành động điều chỉnh hành vi của chủ thể giao tiếp cho phù
hợp với hành vi của đối tác một cách tinh tế và tế nhị
- lắng nghe và phản hồi
Bên cạnh những kỹ năng trong việc tạo dựng mối quan hệ, chúng ta cần
tránh một số quan niệm sai lầm:

8

8


2.3. Kỹ năng lắng nghe
Để đạt được thành công trong giao tiếp chúng ta không những cần "ăn
nói" mà còn cần cả thuật lắng nghe. Người ta thường nói:" Người khôn ngoan
thường có cái tai dài và cái lưỡi ngắn" hay có câu thành ngữ cũng cho rằng" nói
là bạc, im lặng là vàng, lắng nghe là kim cương" để thấy được tầm quan trọng
của kỹ năng lắng nghe trong giao tiếp. Lắng nghe là sự tập trung cao độ để nghe
và hiểu người đối thoại với mình, nghe không chỉ bằng tai mà phải bằng cả
những giác quan khác.

Khi lắng nghe ta cần tập trung chú ý đến những hành vi cử chỉ mà họ thể
hiện trong khi giao tiếp, lắng nghe không chỉ điều mà họ nói lên được mà cả
những điều mà họ không nói lên được. Trong lúc lắng nghe ta phải loại bỏ
những yếu tố bên ngoài, ngay cả chính bản thân mình. Lăng nghe là sự đi theo
mạch cảm xúc và tâm trạng của người nói và thấu hiểu suy nghĩ, tình cảm của
họ, vì thế, lắng nghe không chỉ bằng tai mà còn bằng cả khối óc, cảm xúc và con
tim.

9

9


Theo nghiên cứu của Paul Rankil thì tỉ lệ sử dụng các kỹ năng: 17% là
đọc, viết là 14%, nói là 16% và nghe chiếm 53%:

10

10


-Những kỹ thuật lắng nghe tích cực:
+Nghe đối tượng khộng chỉ bằng tai mà cả bằng mắt, bằng trái tim: nghe
và quan sát, tập trung chú ý tới đối tượng.
+Nghe đối tượng trình bày và im lặng đến mức cần thiết. Tuy nhiên lắng
nghe không chỉ là làm thinh, mà cần có thái độ cần thiết để khuyến khích và
khơi dậy sự cởi mở.Như trong nuôi dạy con cái, việc lắng nghe là hết sức quan
trọng, bởi nhờ đó mà các bậc cha mẹ sẽ hiểu được những suy nghĩ của con,
những khó khăn trong cuộc sống. Khi lắng nghe, mỗi người cha, người mẹ cần
biểu lộ sự quan tâm theo dõi câu chuyện bằng những cử chỉ như gật đầu, mỉm

cười hay xen kẽ vào đó là những câu hỏi nhắc lại, câu gợi ý khéo " Con nghĩ về
việc này cần giải quyết như thế nào?" từ đó khoảng cách giao tiếp sẽ trở nên gần
gũi hơn.
+Trả lời hoặc phản ánh ý của đối tượng
+Tóm tắt những thông tin làm rõ ý, tâm trạng mà đối tượng trình bày
+Tỏ ra sự đồng cảm: biết đặt mình vào hoàn cảnh của đối tượng để hiểu
họ
+Im lặng không nghĩ đến việc khác, không chú ý vào việc nghĩ cách ứng
phó, trả lời của bản thân mà quên đi sự có mặt của đối tượng
+Tự kiềm chế, kiên nhẫn với thái độ tự tin, không ngắt lời đối tượng, hãy
để họ trình bày hết ý định, suy nghĩ của họ trước khi hỏi họ hay có ý kiến tham
gia.
Tuy nhiên trong quá trình lắng nghe chúng ta sẽ gặp những cản trở nhất
định, có thể làm giảm hiệu quả khi nghe:

11

11


2.4.Kỹ năng phản hồi
Bất cứ một công việc nào khi đưọc tiến hành, một hoạt động nào vừa kết
thúc cũng cần có sự phản hồi từ các cấp quản lý hay những người có liên quan.
Phản hồi là hoạt động hồi đáp, đánh giá và đưa ra ý kiến về quá trình thực hiện
công việc của những cá nhân có liên quan. Khi phản hồi, ta có thể phản hồi lại
với nhiều nội dung thông tin khác nhau mà ta tiếp nhận được từ đối tượng giao
tiếp.Nội dung thông tin có thể là:
-Tâm trạng, cảm xúc
-Bản thân thông điệp
-Nhận định, nhận xét của đối tác

-Trạng thái, cử chỉ, nét mặt, tư thế…
Khi quảng cáo về một sản phẩm mới, các công ty hay xí nghiệp đều sẽ
nhận lại sự phản hồi tích cực hay tiêu cực ở phía khách hàng để kịp thời điều
chỉnh chất lượng của sản phẩm. Hay khi hoàn thành xong công việc, để đánh giá
hiệu quả công việc của nhân viên, các nhà quản lý hay giám đốc sẽ đưa ra những
12

12


ý kiến phản hồi để nhận xét, bàn luận vấn đề, giúp cho nhân viên có thể làm việc
tốt hơn.
Để phản hồi đạt được hiệu quả cần có những kỹ thuật cơ bản:
-Phản hồi nội dung thông tin: nhận định và tóm tắt những nội dung thông
tin đã nghe đưọc để xem mình đã hiểu đúng ý nghĩa của người nói chưa. Khi
phản hồi có thể nhắc lại ý chính của người nói theo ngôn ngữ của mình
- Phản hồi tâm trạng, cảm xúc bằng cách nhận định lại tâm trạng, cảm xúc
của họ qua ngôn ngữ của chủ thể giao tiếp.
-Khi nhận định về vấn đề nào đó nên sửu dụng đại từ nhân xưng" tôi" để
thấy rõ trách nhiệm.( ví dụ như " tôi nghĩ là bạn nên…")
-Nhận xét về hành động chứ không phải tính cách của con người ( ví dụ
nên nói "bạn cần làm như thế này" chứ không nên nói " bạn thật kém cỏi")
-Có thể phản hồi một nội dung để tiếp tục khai thác vấn đề đó
-Có thể phản hồi qua tư thế, cử chỉ
+Điều chỉnh tư thế sao cho gần với đối tượng
+Biểu lộ cảm xúc tương đồng với đối tượng qua nét mặt. Ví dụ như khi
đối tượng vui thì ta cũng nên mỉm cười theo đối tượng
+Sử dụng âm giọng để phản hồi( như lên giọng hay xuống giọng)
2.5.Kỹ năng đặt câu hỏi.
Kỹ năng đặt câu hỏi là khả năng biết cách đưa ra những câu hỏi phù hợp

trong quá trình giao tiếp để thông qua câu trả lời của đối tượng thu thập những
thông tin cần thiết đáp ứng mục đích, yêu cầu giao tiếp.
-Các dạng câu hỏi:
+Câu hỏi đóng: là những câu hỏi có phương án trả lời( câu hỏi dạng
có/không, đúng/sai, thích/không thích hoặc có sẵn phương án để lựa chọn). Loại
câu này kém hiệu quả vì nó bó hẹp phạm vi thông tin. Tuy nhiên nó giúp thu
được thông tin nhanh, cụ thể, rõ ràng, giúp cho đối tượng tập trung vào chủ đề
hoặc để khẳng định, kiểm tra lại thông tin, kết thúc vấn đề dài dòng.
+Câu hỏi mở: Là những câu hỏi không có sẵn phương án trả lời, người trả
lời tự đưa ra những câu trả lời theo suy nghĩ, cách hiểu, quan điểm của họ. Dạng
13
13


câu hỏi này thường được sử dụng từ nghi vấn như: Cái gì?, như thế nào?, tại
sao?.
+Trong giao tiếp sử dụng những câu hỏi gợi mở giúp cho người hỏi có
một bức tranh khái quát về vấn đề cần hỏi. Loại câu hỏi này rất hiệu quả trong
giao tiếp vì những câu trả lời của đối tượng cung cấp nhiều thông tin chi tiết,
đầy đủ các khía cạnh của vấn đề. Nếu bạn hỏi một nhà kinh doanh bằng một câu
hỏi đóng như: "Ai là nhà cung cấp hiện nay của ông?" có thể bạn chẳng bao giờ
biết được nhà cung cấp đó thường chậm giao hàng và phải đặt hàng trước mười
ngày, nhưng tiếp sau câu hỏi đóng là câu hỏi mở:" Ông thích gì nhất từ người
cung cấp hàng của mình?" thì nhà kinh doanh sẽ dễ dàng tiết lộ thông tin đó.
Đê việc đặt câu hỏi có hiệu quả, chúng ta cần nắm vững một số kỹ thuật
như:
-Bắt đầu bằng những câu hỏi chung, gợi mở để kích thích sự bày tỏ cao về
suy nghĩ, cảm xúc của đối tác
-Có những câu hỏi định hướng vào chủ đề để dẫn dắt câu chuyện đúng
hướng

-Câu hỏi rõ ràng, dễ hiểu, phù hợp với lứa tuổi, trình độ hiểu biết…
-Có những câu hổi trọng tâm nhằm khai thác thông tin về vấn đề giao tiếp
-Sử dụng kết hợp câu hỏi đóng và câu hỏi mở hợp lý
-Không nên đặt nhiều câu hỏi tại sao vì sẽ gây cho người hỏi phản ứng tự
vệ.
Ngoài ra còn có kĩ thuật đặt câu hỏi theo nguyên tắc" hình phễu", tức là đi
từ cái chung, cái tổng quát, đến những cái riêng, cái cụ thể, bao gồm câu hỏi
mở-khai thác-đóng-làm rõ-kiểm tra-tổng kết:

14

14


2.6.Kỹ năng thuyết trình
Có người từng nói: "sợ hãi lớn nhất của con người là nói trước công
chúng, thành công lớn nhất của con người cũng là nói trước công chúng". Ngày
nay, với nhu cầu phát triển của xã hội, mỗi người chúng ta sẽ ít nhất phải đứng
trước công chúng vài ba lần trong đời. . Vì thế kỹ năng thuyết trình là một trong
những kỹ năng rất quan trọng đối với mỗi người, là một yếu tố góp phần không
nhỏ đến thành công của mỗi chúng ta.
Để thuyết trình đạt hiệu quả thì cần phải chú ý một số yếu tố như:
- Tạo được sự lôi cuốn khi đứng thuyết trình trước đám đông: trước tiên
là bạn phải lôi kéo được mọi người cuốn hút vào buổi thuyết trình của bạn, bạn
phải có cảm xúc nhất định đối với bài thuyết trình của mình. Đồng thời kỹ năng
sử dụng giọng nói cũng là một điều mà bạn nên học trong các kỹ năng trình bày
trước đám đông
-Tạo sự tự tin trước đám đông khi thuyết trình: Rất nhiều người khi đứng
trước đám đông thường hay lo lắng, thiếu tự tin hay sợ hãi. Đầu tiên để tự tin
trước đám đông bạn chỉ cần hồi tưởng lại kế hoạch mà bạn đã bàn bạc trước đó

với bạn bè, đồng nghiệp. Khi đó bạn đã là chính bạn, cũng là lúc bạn tự tin nhất
vì toàn bộ ý tưởng đã nằm sẵn trong đầu bạn, khi đó bạn sẽ tự tin vào khả năng
truyền đạt và thuyết phục của chính mình.
15

15


Chương 2: Vận dụng một số vấn đề về kĩ năng giao tiếp
trong ngành học cũng như trong cuộc sống

Kỹ năng giao tiếp có vai trò đặc biệt quan trọng đối với mỗi người, nhất là
trong thời kỳ nền kinh tế đang ngày một phát triển như hiện nay. Khi một người
biết cư xử đúng mực, họ sẽ được người khác ngưỡng mộ, yêu mến hơn là người
có thành tích cá nhân nổi trội song không biết cách trò chuyện với mọi người
xung quanh. Giao tiếp tốt góp phần để lại hình ảnh của cá nhân bạn trong mắt
người khác, từ đó giúp bạn kết giao được với nhiều người hơn, Giả sử một cô
gái với nhan sắc bình thường, nhưng có cách giao tiếp khéo léo thì sẽ được lòng
mọi người hơn là cô gái có vẻ ngoài xinh đẹp nhưng không biết giao tiếp.
Có kỹ năng giao tiếp tốt sẽ giúp bạn xây dựng được các mối quan hệ ngắn
hạn hay dài hạn. Hẳn bạn sẽ không ngạc nhiên khi thấy một người năng động,
hoạt bát thường kết giao được nhiều bạn hơn những người ít nói, nhút nhát và
mối quan hệ chỉ gói gọn trong phạm vi nhỏ hẹp. Đồng thời, người có khả năng
giao tiếp đồng nghĩa với việc họ có khả năng chia sẻ những tâm tư, tình cảm của
mình đối với những người xung quanh. Được chia sẻ và có mối quan hệ tốt đẹp
sẽ giúp họ giải tỏa những căng thẳng, lo âu, mệt mỏi trong cuộc sống.
Việc nghiên cứu các kỹ năng giao tiếp trong hoạt động công tác xã hội sẽ
giúp các cán bộ công tác xã hội làm việc có hiệu quả và hoàn thành tốt công
việc. Để giải quyết tốt các vấn đề mà thân chủ của mình gặp phải, nhân viên
công tác xã hội cần nắm vững các kỹ năng trong giao tiếp, như kỹ năng quan sát

để nhận định được cảm xúc, tâm lý lo lắng, tức giận, sợ hãi hay hoang mang…
của đối tượng cần giúp đỡ, từ đó hỗ trợ họ bộc lộ cảm xúc, giải tỏa căng thẳng.
Nhạy cảm trong quan sát nhân viên xã hội sẽ thu thập được rất nhiều thông tin,
những điều mà đối tượng không thể diễn tả được bằng lời. Hay kĩ năng lắng
nghe sẽ giúp nhân viên xã hội thấu hiểu được suy nghĩ, cảm xúc cũng như
những khó khăn mà đối tượng gặp phải, từ đó đưa ra được phương pháp giải
quyết phù hợp. Như vậy, để hoàn thành tốt công việc, nhà công tác xã hội cần
16

16


nắm vững những kỹ năng cơ bản của giao tiếp, vận dụng có hiệu quả trong công
việc và trong cuộc sống.
Là sinh viên trường Đại học lao động-xã hội, một nhân viên công tác xã
hội trong tương lai thì mỗi người chúng ta cần tự rèn luyện, trau dồi thêm những
kiến thức về kỹ năng giao tiếp không chỉ trong sách vở, trong những bài giảng
đầy tâm huyết của thầy cô mà còn phải học tập trong cuộc sống, từ những đàn
anh, đàn chị đi trước. Kiến thức là vô cùng bao la, rộng lớn nhưng thành công sẽ
mỉm cười với những ai ham học hỏi, không ngừng tự hoàn thiện bản thân. Từ đó
sẽ trở thành một người công dân tốt, một nhà công tác xã hội chuyên nghiệp và
được mọi người tôn trọng, quý mến.

17

17


CHƯƠNG 3: KẾT LUẬN
Như vậy, thông qua việc tìm hiểu kỹ năng giao tiếp, ta có thể thấy được

tầm quan trọng của giao tiếp đối với cuộc đời và sự nghiệp của mỗi người. Bởi
giao tiếp đóng vai trò quan trọng trong sựu hình thành và phát triển tâm lý, nhân
cách của mỗi cá nhân, đồng thời đây cũng là một yếu tố góp phần không nhỏ
đem đến thành công cho mỗi người. Vì thế, chúng ta cần phải có kỹ năng giao
tiếp tốt để hoàn thiện bản thân, đạt được nhiều điều mà mình mong muốn trong
cuộc sống.

18

18


Tài liệu tham khảo:
- Kẻ thành công phải biết lắng nghe-Mark Goulston
- Nhập môn khoa học giao tiếp- Nguyễn Văn Lê
-Tâm lý học xã hội-Phương Kỳ Sơn
-Chìa khóa thành công- Hoàng Gia Media group

19

19