Lịch sử nhà nước
và pháp luật thế
giới
Hình sự 31B – Nhóm 1
B LU T Ộ Ậ
HAMMURABI
NHÓM 1:
Cao Nguyên Mậu Nhật Thủy 3140167
Nguyễn Thị Khánh Thủy 3140177
Lê Ngọc Trần Quyết 3140146
Nguyễn Hải Triều 314019
Đỗ Ngọc Thành Nguyên 3140115
Nguyễn Thị Ái Ngân 3149107
Đỗ Thị Quyên 3140141
Nguyên Đình Thắng 3140222
Bùi Thị Kim Thoa 3140168
H'mi Chan Nie 3140217
1. ĐẶC ĐIỂM CỦA BỘ LUẬT HAMMURABI
+ Những tiền lệ pháp, tập quán pháp của người
Xume trong xã hội trước đó
- Tập quán pháp: là những tập quán được lưu
truyền trong xã hội phù hợp với lợi ích của giai cấp
thống trị và được giai cấp này nâng lên thành luật
- Tiền lệ pháp: là các quyết định của cơ quan
hành chính hay cơ quan xét xử cấp trên khi giải
quyết vụ việc cụ thể làm cơ sở để áp dụng với các
vụ việc tương tự
+ Mệnh lệnh của nhà vua
+ Những phán quyết và quyết định của tòa án
cấp cao lúc bấy giờ
1.1 Về nguồn của bộ luật
+ Phần mở đầu:
- Khẳng định rằng đất nước Babilon là vương
quốc do các thần linh tạo ra
- Hammurabi kể công lao của mình đối với dất
nước
+ Phần nội dung: chứa đựng 282 điều luật
Tuy nội dung của bộ luật chưa phân chia thành
từng ngành luật riêng biệt, nhưng tác giả của bộ luật
đã có ý thức phân chia các điều khoản ra từng nhóm
riêng theo nội dung của chúng
1.2 Về cơ cấu của bộ luật: Bộ luật gồm ba phần
phần mở đầu , phần nội dung và phần kết luận
Từ điều 42 đến điều 48 là những quy định về vấn
đề lĩnh canh ruộng đất.
Điều 53 đến điều 56 là những điều luật quy định về
việc bảo vệ công trình thủy lợi.
Nhóm những điều luật phản ánh quan hệ dân sự
bao gồm những điều luật sau đây: từ điều 49 đến
điều 52, điều 58 đến điều 106, từ điều 112 đến điều
115, điều 121, 122.
Nhóm những điều luật phản ánh quan hệ hôn nhân
gia đình: điều 127 đến 129, điều 135 đến 166.
Nhóm những quy định quy định về tội phạm: điều
196 đến 200, điều 226 . . .
+ Phần kết luận.
Trong phần này, Hammurabi lại tán dương công đức
của mình đối với đất nước. Ông khẳng định bộ luật do
ông viết ra là tuân theo ý nguyện của thần linh cho nên
đến nghìn đời sau vẫn còn có giá trị, các vị vua và thần
dân bắt buộc phải tuân theo. Hammurabi tuyên bố sẽ
trừng trị tất cả những ai xem thường và có ý định hủy
bỏ bộ luật.
1.3 Một vài điểm tiến bộ của bộ luật
•
Đặc sắc nhất của bộ luật này chính là những quy định về
luật dân sự, bộ luật đặc biệt chú ý điều chỉnh quan hệ
hợp đồng
•
Đã có dấu hiệu của sự phân biệt lỗi vô ý và lỗi cố ý.
•
Hình phạt tiền đã xuất hiện và được áp dụng
•
Phụ nữ được quyền bình đẳng với nam giới
•
Về phạm vi điều chỉnh của bộ luật:
- Bộ luật Hammurabi điều chỉnh hầu hết những quan hệ
xã hội thời Babilon cổ.
- Tuy vậy, vẫn có những lĩnh vực được xem là quan trọng
nhưng lại không thấy bộ luật đề cập đến như các hành vi
xâm phạm đến lợi ích của quốc gia hay tín ngưỡng
1.4 Một vài hạn chế của bộ luật.
-
Luật chưa có tính khái quát cao. Các quy định của
luật chỉ là sự mô tả các hành vi cụ thể.
-
Các điều khoản thường được quy định dài dòng,
câu chữ trùng lắp với nhau.
-
Luật thừa nhận và quy định sự trả thù ngang bằng.
Tuy nhiên, có một số trường hợp, việc trả thù không
mang tính ngang bằng nhau vì luật thừa nhận sự phân
biệt giai cấp và bảo vệ lợi ích cho các giai cấp thuộc
tầng lớp trên.
-
Đa số các điều khỏan của bộ luật đều liên quan
đến hình luật, rất ít các điều khỏan quy định về các
quan hệ dân sự hoặc nếu có thì nó cũng bị hình sự
hóa.
2. NỘI DUNG CỦA BỘ LUẬT
HAMMURAPI
2.1 Những chế định về dân luật
Bao gồm các chế định về hợp đồng: hợp đồng mua bán,
hợp đồng vay mượn, hợp đồng lĩnh canh ruộng đất;
thừa kế…
Mua bán
Chế định hợp đồng: Cho vay
Lĩnh canh ruộng đất
Gởi giữ
Hợp đồng mua bán
Các chế tài của hợp đồng mua
bán thường là chế tài hình sự.
Ví dụ: + Nếu người bán mà
bán trái phép tài sản thuộc
sở hữu của người khác thì
bị tử hình;
+ Nếu người nhìn
nhận tài sản đó là của mình
mà không có người làm
chứng thì coi như là phạm
tội vu cáo, là muốn chiếm
đoạt tài sản của người khác
và hình phạt dành cho họ là
tử hình.
Hợp đồng mua bán
Một hợp đồng có hiệu lực khi có đủ 3 điều kiện:
+ Người bán phải là chủ thật sự của tài sản.
+ Tài sản mua bán phải đảm bảo đúng tính sử dụng
của nó.
+ Khi tiến hành kí kết hợp đồng mua bán phải có
người làm chứng.
Nếu thiếu một trong 3 điều kiện thì hợp đồng không
có giá trị. Điều này thể hiện rõ giá trị thực tiễn cao
trong các quy định của bộ luật.