COPD
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.82 MB, 59 trang )
Điều trị đợt cấp
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
(COPD)
TS BS Lê Thượng Vũ
Phó trưởng Khoa Hô hấp BV Chợ Rẫy
Giảng viên Bộ môn nội – ĐHYD TP HCM
Tổng thư ký Hội Hô hấp TP HCM
đợt cấp COPD
Định nghĩa
Chẩn đoán
Tác động
Nguyên nhân
Điều trị
Dự phòng tái phát
Khái niệm đợt cấp BPTNMT
Một biến cố cấp đặc trưng bởi sự tiến
triển xấu của các triệu chứng hô hấp,
khác với các biểu hiện hàng ngày và dẫn
đến nhu cầu phải thay đổi thuốc đang
điều trị
đợt cấp COPD
Định nghĩa
Chẩn đoán
Tác động
Nguyên nhân
Điều trị
Dự phòng tái phát
Chẩn đoán xác định
• Chỉ cần dựa vào các
•
•
triệu chứng hô hấp
• Nhật ký: London
COPD diary card
• EXACT và EXACT-RS:
EXAcerbation Copd
Tool
Cần kháng sinh và/hoặc
corticoid
Cần nhập viện
Các chẩn đoán phân biệt của dợt
cấp BMTNMT
Không có xét nghiệm chuyên biệt xác nhận đợt cấp
Loại trừ các lý do làm bệnh trở nặng khác gồm:
Viêm phổi
Tràn khí màng phổi
Suy tim
Tràn dịch màng phổi
Thuyên tắc phổi
Gãy xương sườn
Ung thư phổi
Hurst JR, Wedzicha JA. Postgrad Med J. 2004;80:497-505.
Chẩn đoán độ nặng đợt cấp COPD
Phân loại đợt cấp COPD
Chẩn đoán độ nặng đợt cấp COPD
Chẩn đoán độ nặng đợt cấp COPD
Đợt
cấp
Tam chứng Chức
Anthonisen phổi
Nhẹ 1 trong 3
Trung 2 trong 3
bình
Nặng Cả 3
năng Tuổi >65, ≥ 4 đợt kích phát Tác nhân gây bệnh
/năm hoặc bệnh đồng mắc
(tim)
Bình thường Không
Siêu vi
FEV1 > 50% Không
H. influenza
dự đoán
M. catarrhalis
S. pneumoniae
hoặc nhiễm khuẩn sau
nhiễm siêu vi
FEV1 ≤ 50%Ít nhất một
Tất cả nguyên nhân trên
dự đoán
Pseudomonas
Gram âm
VK β lactamase (+)
Global Strategy for Diagnosis, Management and Prevention of COPD
COPD đợt cấp: xét nghiệm
•X quang lồng ngực: giúp loại trừ các chẩn đoán khác
•Khí máu động mạch giúp phát hiện suy hô hấp (tăng
CO2)
•ECG: phát hiện bệnh tim mạch rất hay đi kèm.
•XN sinh hóa, huyết học giúp phát hiện rối loạn điện
giải, đái tháo đường và suy dinh dưỡng; đa hồng cầu,
thiếu máu hoặc tăng BC rất hay đi kèm.
•Không
•Đo chức năng hô hấp trong đợt cấp.
•Cấy đàm
© 2014 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease
đợt cấp COPD
Định nghĩa
Chẩn đoán
Xác định
Phân biệt
Độ nặng
Nguyên nhân?
Tác động
Nguyên nhân
Điều trị
Dự phòng tái phát
đợt cấp COPD
Định nghĩa
Chẩn đoán
Tác động
Nguyên nhân
Điều trị
Dự phòng tái phát
Kết cục đợt cấp BPTNMT
80% bn đợt cấp có
thể điều trị tại nhà
Bn ngoại trú: tỷ lệ
22-32%
Bn nhập viện hoặc tăng CO2:
tử suất 6-12%
thất bại điều trị 1333%
Bn cấp cứu: tái nhập cấp cứu
Bn cần chăm sóc tích cực: tử
suất 24%
Bn cần thông khí hỗ trợ: tử
suất 40%
1.
Hurst N Engl J Med 2010
Celli Am J Respir Crit Med 2008
3.
Tashkin N Engl J Med 2008
1. Fry AM, et al. JAMA 2005;294:2712-9
2. Holguin F, et al. Chest 2005;128:2005-11
2.
Các hậu quả của đợt cấp COPD
Chất lượng sống
kém hơn
Triệu chứng và
chất lượng sống
kém hơn
ĐỢT CẤP
Suy giảm
chức năng
phổi nhanh hơn
Tăng chi phí
Tử suất cao hơn
© 2014 Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease
đợt cấp COPD
Định nghĩa
Chẩn đoán
Tác động
Nguyên nhân
Điều trị
Dự phòng tái phát
Nguyên nhân đợt cấp bệnh phổi tắc
nghẽn mạn tính (BPTNMT)
Nhiễm
Đường hô hấp trên
Khí phế quản
Các tác nhân vi sinh thường gặp
Nguyên nhân đợt cấp cho các giai
đoạn BPTNMT khác nhau
P=0.016 for differences in distributions
S pneumoniae and Gram positive cocci
H influenzae/M catarrhalis
Enterobacteriaceae/Pseudomonas spp
70
Percent
60
50
47
40
40
30
63
30
23
33
27
23
20
13
10
0
Stage I
Eller J, et al. Chest. 1998;113:1542-1548. Permission requested.
Stage II
Stage III
Các nguyên nhân đợt cấp
Nhiễm trùng
Nhiễm virus
Ô nhiễm:
Nitrogen dioxide
Các tiểu phần tử
Sulphur dioxide
Ozone
Trời lạnh
Ngừng thuốc điều trị BPTNMT
Burge S, Wedzicha JA. Eur Respir J Suppl. 2003;41:46s-53s.
Sapey E, Stockley RA. Thorax. 2006;61:250-258.
đợt cấp COPD
Định nghĩa
Chẩn đoán
Tác động
Nguyên nhân
Điều trị
Dự phòng tái phát
Chiến lược toàn cầu trong chẩn đoán, quản lý và dự phòng BPTNMT
Điều trị đợt cấp BPTNMT
Mục tiêu:
Giảm thiểu tác động đợt cấp hiện tại
Phòng ngừa đợt cấp thứ phát
Chiến lược toàn cầu trong chẩn đoán, quản lý và dự phòng BPTNMT
Điều trị đợt cấp BPTNMT
Các thành phần của điều trị:
Hỗ trợ hô hấp
Oxy liêu pháp
Thở máy không xâm lấn
Thở máy xâm lấn
Thuốc
Dãn phế quản
Corticoid
Kháng sinh
Hỗ trợ khác: kháng đông
Chiến lược toàn cầu trong chẩn đoán, quản lý và dự phòng BPTNMT
Điều trị đợt cấp BPTNMT
Nơi điều trị:
Tự điều trị tại nhà: kế hoạch hành động
Tại nhà với Bs gia đình; đến Cấp cứu/Bệnh viện toa về
Nhập viện tại nhà với BS/điều dưỡng đến tận nơi
Nhập viện khoa Nội/khoa Phổi
Nhập viện Săn sóc tích cực
Chiến lược toàn cầu trong chẩn đoán, quản lý và dự phòng BPTNMT
Điều trị đợt cấp BPTNMT
• Bệnh nhân có thể điều trị ngoại trú nếu
•Không có nguy cơ tử vong
•Suy hô hấp giảm oxy và/hoặc tăng CO2
•Nhu cầu cần thông khí hỗ trợ
•Bệnh kèm theo nặng như suy tim, loạn
nhịp tim, suy gan, thận…
•Chưa cải thiện sau điều trị cấp cứu
