ÔN TẬP TÁC PHẨM “RỪNG XÀ NU”
Đề 1: Phân tích hình ảnh cây xà nu.
Các em cần diễn đạt thành bài văn mạch lạc, logic, có bố cục rõ ràng, không sai
lỗi chính tả. Có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo
những ý cơ bản sau:
a. Ý nghĩa tả thực:
Là cảnh quan của núi rừng Tây Nguyên
Gắn bó mật thiết với cuộc sống và những sự kiện trọng đại của buôn làng
b. Ý nghĩa tượng trưng:
Ba lứa cây tượng trưng cho ba thế hệ dân làng
Cây xà nu già là biểu tượng của cụ Mết, anh Xút, bà Nhan,…
Xà nu trưởng thành là biểu tượng của Tnú, Mai
Xà nu non là biểu tượng của Dít, bé Heng
Cây bị tàn phá như con người chịu mất mát, đau thương: Cây xà nu bị đại
bác bắn hạ, nhựa non chảy ra, ngã hàng loạt,… giống như anh Xút, bà
Nhan, mẹ con Mai bị giết, Tnú bị đốt 10 đầu ngón tay.
Sức sống của cây như tinh thần bất khuất của con người: Tnú vẫn cầm
súng, bọn trẻ con thay người lớn nuôi bộ đội,…
Cây ham ánh sáng như con người có khát vọng tự do
Nhân hóa, so sánh, trùng điệp, bút pháp lãng mạn
Rừng xà nu là cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, là biểu tượng của con người.
Đề 2: Trong tác phẩm Rừng xà nu, câu nói “Chúng nó đã cầm súng, mình phải
cầm giáo” của cụ Mết được nói trong hoàn cảnh nào? Giải thích câu nói ấy.
Các em cần diễn đạt thành bài văn mạch lạc, logic, có bố cục rõ ràng, không sai lỗi
chính tả. Có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo những ý
cơ bản sau:
a. Câu nói đó là của cụ Mết: “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm
giáo”
Cụ Mết nói trong hoàn cảnh: Tnú về thăm làng, cụ Mết kể chuyện cuộc đời
anh. Ngày ấy, giặc khủng bố gắt gao, bọn giặc bắt vợ con của Tnú ra để uy
hiếp Tnú và dân làng. Tnú tay không ra cứu vợ con nhưng không kịp. Tnú bị
giặc bắt, bị đốt mười đầu ngón tay. Cụ Mết và thanh niên làng xông ra tiêu
diệt bọn giặc ác ôn cứu Tnú.
b. Ý nghĩa của câu nói đó:
Nội dung
Câu nói của cụ Mết là câu nói được đúc rút từ cuộc đời bi tráng của Tnú và
từ thực tế đấu tranh của đồng bào Xô Man nói riêng và dân tộc Tây
Nguyên nói chung. Giặc đã dùng bạo lực phản cách mạng để đàn áp nhân
dân ta thì ta phải dùng bạo lực cách mạng để đập tan chúng. Qua câu
chuyện cuộc đời Tnú nhà văn Nguyễn Trung Thành đã làm sáng tỏ chân lý
cách mạng ấy.
Thực tế, khi chưa cầm vũ khí đánh giặc, dân làng Xô Man chịu nhiều mất
mát: anh Xút bị giặc treo cổ, bà Nhan bị chặt đầu, mẹ con Mai bị giết bằng
trận mưa roi sắt, Tnú bị đốt cụt mười đầu ngón tay… Bởi vậy, con đường
cầm vũ khí để đáp trả kẻ thù là tất yếu.
Nghệ thuật: Thể hiện chất sử thi hào hùng của tác phẩm.
Đề 3: Cảm nhận về vẻ đẹp sử thi của hình tượng nhân vật Tnú trong tác phẩm
“Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành.
Các em cần diễn đạt thành bài văn mạch lạc, logic, có bố cục rõ ràng, không sai lỗi
chính tả. Có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo những ý
cơ bản sau:
a. Vài nét về tác giả, tác phẩm
Nguyễn Trung Thành là một nhà văn tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện
đại, trưởng thành từ hai cuộc kháng chiến, gắn bó mật thiết với mảnh đất
Tây Nguyên.
Rừng xà nu được viết năm 1965, là một thiên truyện kết tinh những vẻ đẹp
cơ bản của khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn trong văn xuôi
kháng chiến.
b. Vẻ đẹp sử thi của nhân vật văn học
Nhân vật sử thi là mẫu nhân vật anh hùng mang lí tưởng của thời đại, số
phận gắn với những sự kiện lớn của cộng đồng, kết tinh những phẩm chất
tiêu biểu nhất của cộng đồng và lập nên những chiến công hiển hách.
Nhân vật sử thi thường được khắc họa trong những bối cảnh không gian kì
vĩ, cách trần thuật trang trọng, giọng điệu thiết tha hùng tráng.
c. Vẻ đẹp sử thi của hình tượng nhân vật Tnú
Nội dung hình tượng
Nhân vật có số phận gắn bó với những biến cố lớn của làng Xô-Man
- Khi còn nhỏ, Tnú là đứa trẻ mồ côi được buôn làng cưu mang đùm bọc và
trở thành người con ưu tú của làng Xô-Man.
- Khi kẻ thù giày xéo quê hương, Tnú phải chịu nhiều đau thương mất mát,
tiêu biểu cho nỗi đau thương mất mát lớn của dân tộc.
- Khi được giác ngộ cách mạng và vùng lên quật khởi, quá trình trưởng
thành của Tnú cũng rất điển hình cho con đường đến với cách mạng của
người dân Tây Nguyên.
Nhân vật mang tầm vóc của người anh hùng
- Tnú có niềm tin trong sáng và sắt đá vào chân lí của cách mạng.
- Tnú có một tình yêu lớn lao, sâu sắc với gia đình, quê hương xứ sở và
một lòng căm thù giặc mãnh liệt.
- Tnú có một khí phách phi thường, một tinh thần chiến đấu quả cảm vô
song.
Nghệ thuật khắc họa hình tượng
Không khí truyện được dựng như các cuộc kể khan truyền thống của các
già làng thuở trước; lối viết truyện ngắn hiện đại pha trộn nhiều yếu tố sử
thi dân gian khiến một nhân vật của thời đại chống Mĩ, lại phảng phất hình
bóng những anh hùng sử thi cổ đại.
Bút pháp nghệ thuật có sự kết hợp giữa tả thực và biểu tượng: nhân vật
Tnú gắn liền với một biểu tượng về sức sống bất diệt của người Tây
Nguyên đó là cây xà nu; hình ảnh đôi bàn tay Tnú được miêu tả như một
biểu tượng độc đáo cho cuộc đời và số phận của nhân vật; giọng điệu
trang trọng, hào hùng; ngôn ngữ đầy chất tạo hình và chất thơ.
Đề 4: Nhân vật trong “Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành đều là những con
người kiên cường bất khuất của núi rừng Tây Nguyên trong công cuộc chống
Mĩ cứu nước, nhưng mỗi người lại mang những nét riêng, những vẻ đẹp riêng
khó quên. Hãy phân tích các nhân vật cụ Mết, Tnú, Dít để làm sáng tỏ điều đó.
Mở bài:
Giới thiệu luận đề: Nhân vật trong “Rừng xà nu” của Nguyễn Trung Thành đều
là những con người kiên cường bất khuất của núi rừng Tây Nguyên trong công
cuộc chống Mĩ cứu nước, nhưng mỗi người lại mang những nét riêng, những
vẻ đẹp riêng khó quên.”
Thân bài:
a. Nét chung:
Họ đều là những người con kiên cường, bất khuất của Tây Nguyên, thể hiện ở:
Tình yêu buôn làng, yêu nước, căm thù giặc sâu sắc.
Quyết tâm đứng lên đánh giặc để bảo vệ buôn làng, bảo vệ đất nước.
Kiên cường, bất khuất, dũng cảm tạo nên khí thế đồng khởi chống Mĩ.
b. Nét riêng:
Cụ Mết:
Già làng, người chỉ huy, linh hồn của làng Xô Man trong chống Mĩ
Một cụ già khỏe mạnh quắc thước “như cây cổ thụ giữa buôn làng”, “ngực
căng như cây xà nu”. Hai tay rắn chắc như hai gọng kìm, tiếng nói ồ ồ vang
vang.
Cụ chỉ huy dân làng xông vào giết sạch bọn giặc trên sàn nhà rông, đốt lên
ngọn lửa đồng khởi cháy sáng khắp rừng Xô-Man với chân lí giản dị:
“Chúng nó cầm súng, mình phải cầm giáo”.
Cụ là niềm tin, người tổ chức, tập hợp dân làng đoàn kết chống giặc.
Tnú:
Người con ưu tú của buôn làng đã ra đi đánh giặc để trả thù cho quê
hương và cho bản thân.
Là người quyết liệt, mạnh mẽ - đặc trưng cho sự kiên cường, bất khuất của
con người Tây Nguyên sống giữa núi rừng hùng vĩ.
Căm thù như lửa cháy ngùn ngụt.
Cuộc đời và vẻ đẹp riêng của Tnú được kết tụ lại trong hai bàn tay: bàn tay
hận thù và bàn tay trả thù.
Dít:
Cô gái trẻ giàu nghị lực, có bản lĩnh. Dít trưởng thành mau chóng trong
phong trào chống Mĩ để trở thành người lãnh đạo của dân làng Xô-Man: bí
thư chi bộ và chính trị viên xã đội.
Dít gan dạ, kiên quyết nhưng vẫn là người phụ nữ giàu tình cảm.
Đánh giá:
Con người Tây Nguyên yêu nước căm thù giặc, đoàn kết đấu tranh, kiên
cường bất khuất, giàu lòng yêu thương.
Nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình, đậm chất sử thi.
Kết bài:
Ba nhân vật được xây dựng sinh động, hấp dẫn, mang vẻ đẹp riêng của từng
người. Ba vẻ đẹp ấy hòa vào nhau để làm nên vẻ đẹp chung của con người Tây
Nguyên chống Mĩ.
Trường học Trực tuyến Sài Gòn (iss.edu.vn) có hơn 800 bài giảng trực tuyến thể
hiện đầy đủ nội dung chương trình THPT do Bộ Giáo dục - Đào tạo qui định cho 8
môn học Toán - Lý - Hóa - Sinh -Văn - Sử - Địa -Tiếng Anh của ba lớp 10 - 11 - 12.
Các bài giảng chuẩn kiến thức được trình bày sinh động sẽ là những lĩnh vực kiến
thức mới mẻ và đầy màu sắc cuốn hút sự tìm tòi, khám phá của học sinh. Bên cạnh
đó, mức học phí thấp: 50.000VND/1 môn/học kì, dễ dàng truy cập sẽ tạo điều kiện
tốt nhất để các em đến với bài giảng của Trường.
Trường học Trực tuyến Sài Gòn - "Học dễ hơn, hiểu bài hơn"!