Tuần Tiết :
Phân môn :
Ngày soạn :
Ngày dạy:
A. Mục tiêu bài học :
Giúp học sinh thấy bằng bút pháp trào phúng , tạo tình huống nhầm lẫn ,tác giả phê
phán đích danh cái lố lăng ,kệch cỡm của Khải Đònh trong chuyến sang Pháp qua nghệ thuật
châm biếm sâu cay của tác phẩm .
B. Trọng tâm và phương pháp :
1. Trọng tâm : Hoàn cảnh sáng tác , bút pháp châm biếm , tạo tình húông nhầm lẫn
.
2. Phương pháp : Thảo luận , nêu vấn đề , trả lời câu hỏi , diễn giảng .
C. Chuẩn bò :
1. Công việc chính :
* Giáo viên : Sách giáo khoa , sách giới thiệu giáo án Ngữ văn nâng cao , tập 1 ,
bài soạn.
* Học sinh : đọc văn bản , soạn bài .
2. Nội dung tích hợp : Làm văn , tiếng Việt .
D.Tiến trình tổ chức dạy học :
I. Ổn đònh lớp :
II. Kiểm tra bài cũ : Phân tích hình tượng nhân vật Huấn Cao
III. Bài mới : Giáo viên giới thiệu bài mới .
Hoạt động của thầy và trò Yêu cầu cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về
tác giả và hoàn cảnh sáng tác
GV cho HSđọc tiểu dẫn .
Trình bày những nét chính về
cuộc đời Nguyễn i quốc ?
HS trả lời .
HS nhận xét .
GV bổ sung , chốt lại ý chính .
Trình bày hoàn cảnh sáng tác của
truyện ngắn Vi hành ?
HS trả lời . H S nhận xét .
GV đònh hướng chốt lại ý chính .
I. Tìm hiểu chung :
1. Tác giả:
- Nguyễn Ái Quốc là tên Chủ Tòch Hồ Chí Minh khi hoạt
động ở nước ngoài , quê Làng Kim Liên huyện Nam Đàn
tỉnh Nghệ An , lãnh tụ vó đại của nhân dân Việt Nam , là
danh nhân văn hóa thế giới , nhà văn , nhà thơ lớn . Sự
nghiệp văn học rất phong phú đa dạng , để lại nhiều tác
phẩm có giá trò lớn : Bản án chế độ thực dân Pháp , thơ Hồ
Chí minh .
2. Hoàn cảnh sáng tác :
- Đăng trên báo Nhân Đạo ngày 19 - 2- 1923, cơ quan ngôn
luận của Đảng cộng sản Pháp , tiếng Pháp , bản dòch
củaPhạm Huy thông .
- 1922 , thực dân Pháp đưa vua Khải Đònh sang Pháp dự
cuộc đấu xảo thuộc đòa ơ ûMác Xây , lừa bòp nhân dân Pháp
, khẳng đònh tình hình Đông Dương ổn đònh . Để đập tan âm
mưu trên Nguyễn Ái Quốc đã viết tác phẩm Vi hành cùng
với tác phẩm Con rồ ng tre ,Lời than vãn của bà Trưng Trắc
II. Đọc hiểu văn bản :
VI HÀNH
Nguyễn i Quốc
Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản .
GV cho HS đọc tác phẩm , tìm
hiểu chú thích .
Nhan đề vi hành có ý nghóa gì ?
HS trả lời . HS nhận xét .
GV bổ sung chốt lại ý chính .
Bố cục của truyện ngắn Vi hành ?
HS trả lời . HS nhận xét .
Gvbổ sung chốt lại ý cơ bản .
Chủ đề truyện ngắn Vi hành ?
HS trả lời
HS nhận xét .
G đònh hướng lại ý chính .
Trọng tâm .
Nhận xét tình húông độc đáo của
truyện Vi hành và cho biết tác
dụng tạo sức mạnh châm biếm
của nó trong tác phẩm . Hình
tượng Hoàng đế An Nam càng trở
thành hài hước như thế nào trong
con mắt của đôi thanh niên nam
nữ pháp mà nhân vật tối nghe
lỏm được , Khải Đònh được đánh
giá như thế nào và hiện lên với
bộ dạng kỳ quái lố bòch ra sao ?
GV cho HS thảo luận .
Cử người trình bày .
HS nhận xét .
GVbổ sung chốt lại ý chính .
1.Đọc – tìm hiểu từ khó Sgk .
2. Nhan đề tác phẩm : incognito
- Vi hành không để ai biết , dùng một cái tên giả
- Con đường nhỏ , cải trang lén lút để chơi bời không ai biết
3. Bố cục : Ba phần .
a. Từ đầu …thuê đấy : Đọn đối thoại của đoi thanh niên
Nam nữ người Pháp về hoàng đế An Nam
b. Tiếp theo …tử bé : Nhân vật tôi bình luận về cuộc vi
hành của hoàng đế An Nam .
c. Còn lại : Nhân vật mỉa mai bọn mật thám Pháp theo dõi
người Việt Nam yêu nước .
4. Chủ đề :
Tạo tình huống nhầm lẫn , truyện phơi bày bản chất bù
nhìn , tay sai , hại dân , bán nứơc của Khải Đònh , vạch trần
âm mưu thủ đoạn thù đòch của thực dân đối với người Việt
Nam yêu nước và cách mạng .
5. Tìm hiểu văn bản :
a.Bút pháp nghệ thuật châm biếm đả kích r ất đặc sắc , tự
nhiên vô tình , kỳ thực có dụng ý :
a .Tạo tình huống nhầm lẫn :
*. Châm biếm , phê phán Khải Đònh :
- Đôi thanh niên nam nữ người Pháp nhầm lẫn Nguyễn i
quốc là vua Khải Đònh .
- Tình huống vô lý nhưng lại rất có lý : vì người Tây khó
phân biệt được bộ mặt khác nhau của người da vàng .
- Chính phủ Pháp cho rằng bất cứ người An Nam nào cũng
đều cho là vò hoàng đế
-> Hiểu được nhận xét của người Pháp về Khải Đònh .
* Cuộc đối thoại rất tự nhiên : chân dung của Khải Đònh
hiện lên cụ thể :
- Bộ mặt : mũi tẹt , mắt xanh , da bủng -> lố bòch , ngộ
nghónh .
- Trang phục : cái nón chụp đèn , quấn khăn , ngón tay đeo
đầy những nhẫn , đủ bộ lụa là , hạt cườm -> lố lăng-> giữ
được thái độ khách quan của người kể chuyện
- Tính cách :
+ “ Thế hay là ….rồi “ : Khải Đònh thua hết ở trường đua
nên bán quần áo -> thói ăn chơi xa xỉ bằng tiền mồ hôi
nước mắt nhân dân .
+ “ Có khi …nhà ga “ : các quan tháp tùng -> vật vô tri .
+ “ Đúng lúc ….đấy “ hề mạt hạng lố lăng nhục nhã .
+ “ Nhưng hắn .. cả rồi”-> Trong con mắt người Pháp cua
chúa là thứ đồ cổ -> hạ thấp phẩm giá của hoàngđế An
Nam
Tác giảđã phê phán ,lốo sống của
thế hệ trẻ pháp như thế nào ?
HS trả lời .
Hs nhận xét .
GVbổ sung ,chốt lại ý cơ bản .
Em hiểu như thế nào về nội
dung , ý nghóa của đoạn văn : “
Cái vui …..hoàng đế”?
HS trả lời. HSnhận xét .
GV bổ sung chốt lại ýchính .
Tính chất trí tuệ và hiện đại trong
Vi hành thể hiện như thế nào ?
GV choHS thảo luận .
Cử người trình bày .
HS nhận xét .
GVbổ sung chốt lại ý chính .
Hình thức viết thư cho cô em họ
có ý nghóa gì đối với nghệ thuật
trần
Hoạt động 3: Củng cố :
GV và HS chốt lại ýchính của bài
họcvề nội dunh vàngệ thuật .
+ Cuộc vi hành của vua An Nam chỉ là vụng trộm làm
những việc riêng không giống các bậc vua chúa ngày xưa :
Nghiêu Thuấn , Pie ..
+ “ Phải chăng ….tử bé” -> lối mỉa mai , đả kích , lốiphủ
đònh dưới mặt nạ tábn dương nâng bổng tính chiến đấu ->
phanh phui bản chất phản động hại dân của Khải Đònh .
+ Cách dùng đại từ ngôi thứ 3: hắn , anh vua -> khinh thò .
=> Châm biếm Khải Đònh bạc nhược, hèn hạ, ăn chơi xa xỉ
lố bòch , nhục quốc thể -> cay đắng của tác giả.
* Châm biếm người Pháp :
- Sống hời hợt , nông cạn , thò hiếu tầm thường : đọc báo ly
kỳ , mất đồ nữ trang , mua vé đắt tiền xem vợ lẽ nàng hầu
vua Cao Miên , xem trò nhào lộn xứ Công Gô .
- Kỳ thò dân tộc : mũi tẹt , mắt xéch , mặt bủng .
- Bố trí người theo dõi người Việt Nam yêu nước :
+ “ Đó là … thơ “ , “ Có thể nói …dăm phút .”
-> Tình tiết khôi hài miả mai nhẹ nhàng -> vạch mặt chính
phủ Pháp , nhầm lẫn Nguyễn ái Quốc là vò hoàng đế vi
hành nên theo để hộ giá.
b.Tính chất trí tuệ và hiện đại của tác phẩm :
- Trí tuệ : tạo tình huống hiểu lầm và giọng văn mỉa mai .
-Hiện đại :
>Viết bằng tiếngPháp .
> Sự kiện đều lấy trên đất Pháp
>Dùng hình thức viết thư ( cho cô em họ )
+ Thư từ : văn tự do , phóng túng , đổi giọng thoải mái.
+ Bút pháp hài hước -> trữ tình , cay đắng -> chua chát .
“ Tàu đỗ ….công tử bé”
+ Chuyển cảnh linh hoạt : từ Pari -> quê nhà .
+ Liên hệ chuyện này sang chuyện khác : vua Thuấøn -> Pie
châm biến Khải Đònh -> châm biếm thực dân Pháp .
+ Bản lónh kiên cường , bất khuất , coi thường chính ph
Pháp “ Có thể …dăm phút “
+ Hình ảnh quê hương đất nước thoáng hiện lên trong ký ức
người phải xa lià để tìm đường cứu nước “ Tôi như ..tích”
III. Kết luận :
Dưới hình thức viết thư ,tạo tình huống nhầm lẫn , nghệ
thuật châm biếm đặc sắc đả kích nhiều đối tượng ,thể hiện
tính chiến đấu cao , vạch rõ âm mưu thủ đoạn của thực dân
Pháp , bản chất hèn hạ bù nhìn , phản dân ahò nước của
Khải Đònh .
4. Dặn dò : Học bài , soạn bài :Thao tác lập luận so sánh .
5. Rút kinh nghiệm :
6. Câu hỏi kiểm tra: