KỸ NĂNG LÀM VIỆC SÁNG TẠO
Nguyễn Thành Nhân Ủy viên Đoàn Chủ tịch UBTW Hội LHTN Việt Nam,
Giám đốc Trung tâm Thanh thiếu niên miền Nam

Cuộc sống hoặc là cuộc phiêu lưu táo bạo hoặc chẳng là gì cả (Koller).
“Ngựa quen đường cũ” là một câu tục ngữ rất thích hợp để diễn tả quá trình tư
duy của con người. Trải qua một quá trình sống, trong não của chúng ta có vô vàn
lối mòn tư duy được hình thành. Những lối mòn tư duy này vừa là những kinh
nghiệm sống quý báu, lại vừa là một chiếc hộp nhốt chặt tiềm năng sáng tạo của
con người. Liệu chúng ta có thể phát hiện ra được những lối mòn tư duy đó, khắc
phục chúng để trở nên sáng tạo hơn?
Từ một câu hỏi trắc nghiệm
Ở Nhật Bản, người ta có đặt ra câu hỏi sau với 200 sinh viên đại học:
“Trong tiết mục dạy nấu ăn hôm nay, xin giới thiệu cách làm bánh mì
Sandwish Jambon. Dùng 10 miếng bánh mì để kẹp các miếng jambon. Nếu giữa
hai miếng bánh mì chỉ kẹp được 1 miếng Jabon thì có thể kẹp được nhiều nhất là
bao nhiêu miếng jambon?”.
Điều bất ngờ là hầu hết sinh viên trả lời rằng kẹp được nhiều nhất 9 miếng
jambon. Câu trả lời đúng là 10 miếng jambon khi ta xếp các miếng bánh mì thành
hình tròn như một bánh xe lớn.
Chỉ 12% số sinh viên trên trả lờiđúng câu hỏi trên.
Đến tính ì tâm lý
Nếu nhìn từ góc độ sáng tạo, “thủ phạm” của vấn đề trên chính là tính ì tâm
lý. Như vậy, thế nào là tính ì tâm lý? Nó có ảnh hưởng gì trong quá trình tư duy
sáng tạo của con người?
Như chúng ta đã biết, tình ì (hay quán tính) là khuynh hướng của hệ thống
nhằm duy trì trạng thái hiện tại và chống lại sự chuyển sang trạng thái mới. Tình ì
là thuộc tính cố hữu của bất kỳ hệ thống nào (ví dụ như mắt có thời gian lưu ảnh).
Tính ì đôi khi có lợi và nhiều lúc có hại.
Bộ não và tâm lý của con người cũng là một hệ thống nên tất nhiên sẽ tồn tại
tính ì tâm lý. Tính ì tâm lý rất đa dạng và sau đây là những dạng thường gặp.

Tính ì “thiếu”
Con người thường xuyên tiếp nhận thông tin và suy nghĩ theo những hướng
nhất định sẽ tạo ra các lối mòn tư duy trong não. Đến khi gặp các vấn đề cần giải
quyết, người ta có khuynh hướng suy nghĩ theo những lố mòn có sẵn mà quyên đi
những góc độ khác, những cách nhìn khác của vấn đề. Tình ì thiếu sẽ dẫn đến tính
bảo thủ, thành kiến…
1


Tính ì “thừa”
Trong cuộc sống, bất kỳ một quy luật, định lý, phát biểu… nào đều có phạm
vi ứng dụng nhất định. Sự ngoại suy liên tưởng trong quá trình tư duy của con
người đôi khi dẫn đến sự vượt quá phạm vi ứng dụng, gây ra tính ì “thừa”.
Trở lại câu hỏi ở trên, do các sinh viên Nhật Bản (và cả chúng ta) thường
xuyên nhìn thấy những miếng bánh mì xếp chồng lên nhau và cứ 2 miếng bánh mì
thì kẹp được 1 miếng jambon, 3 miếng kẹp 2,…. nên nhanh chóng đi dến câu trả
lời là 10 miếng bánh mì kẹp được 9 miếng jambon. Tính ì “thiếu” đã phát huy tác
dụng trong trường hợp trên.
Mèo và chuột
Để thử tính ì thừa của mình, mời các bạn trả lời câu hỏi sau:
3 con mèo ăn hết 3 con chuột trong 3 giây. Hỏi 30 con mèo ăn 30 con chuột
trong bao lâu?
Câu trả lời của bạn là…
Hơn 50% những người được hỏi câu hỏi trên đề nhanh nhảu trả lời 30 giây.
Rất đơn giả vì chỉ cần áp dụng một phép tính nhẩm đơn giản (quy tắc tam suất) để
có được kết quả. Nhưng…
Câu trả lời đúng là 3 giây. Ở đây quy tắc tam suất đã được áp dụng chính
xác trừ… một điều là trong điều kiện của bài toán này, không thể áp dụng quy tắc
tam suất vì các con meo ăn các con chuột đồng thời. Như vậy, “thủ phạm” lại
chính là tính ì thừa.

Thay Lời kết
Qua các ví dụ trên, ta thấy tính ì tâm lý thường đóng vai trò có hại đến quá
trình tư duy sáng tạo. Liệu có biện pháp nào để khắc phục và loại bỏ tính ì tâm lý
hay không?
Câu trả lời là có. Môn khoa học sáng tạo trên thế giới tuy còn rất non trẻ
nhưng đã nghiên cứu tình ì tâm lý khá đầy đủ và đưa ra nhiều thủ thuật, phương
pháp tích cực hóa tư duy,… nhằm khắc phục tính ì tâm lý và mang lại hiệu quả tư
duy sáng tạo cao hơn.
10 BÍ MẬT CỦA ÓC SÁNG TẠO
1. Cần có thời gian và không gian yên tĩnh
Mỗi một khả năng sáng tạo đều thường xuyên cần có không gian yên tĩnh.
Bạn có thể lên kế hoạch hàng ngày hoặc vài ngày trong tuần. Việc này cần phải trở
thành một thói quen thường xuyên của bạn.
2. Chu trình của óc sáng tạo
Vị tướng tung đồng xu, 2 mặt xấp ngửa trước ngôi đền. Nếu đồng xu xấp thì
nhất định chiến thắng. (đã chuẩn bị trước)

2


Đúng như các mùa trong năm và các chu trình chuẩn bị như trồng cây, chăm
sóc, chờ đợi và thu hoạch thì chu trình của sự sáng tạo cũng vậy. Không phải lúc
nào chúng ta cũng ở trong giai đoạn thu hoạch mà có lúc phải trải qua những gia
đoạn giống như mùa đông im lìm trôi qua mà không có gì mới xảy ra vậy. Chúng
ta phải hoàn thành chu trình này thì mới có thể đi vào giai đoạn trồng cây và đợi
thu hoạch.
3. Biết chọn người cố vấn, bạn bè hay những người cùng thực hiện ước
mơ một cách sáng suốt
Ông vua và con khỉ; vua yêu thích nó, và yêu cầu mang gươm canh chừng
cho vua ngủ, con ruồi bay qua… suýt mất mạng.

Đừng hi vọng người nào đấy cảm thấy hạnh phúc cho những ước mơ lớn
hay thành công của bạn. Nếu bạn có một người để yêu quý, một hay hai người cảm
thấy vui khi bạn thành công thì hãy cho rằng mình thật may mắn! Một số người có
thể tạm ngưng hay làm hoãn kế hoạch cũng như ý tưởng của bạn ngay trước khi
bạn tiến hành chúng, do đó hãy lựa chọn bạn làm việc thật cẩn thận. Hãy giữ lại
những người có nhiều bạn bè nhưng khi cần làm việc sáng tạo hãy chọn những ai
có trí óc, hướng dẫn họ phải chân thành và dứt khoát phải có tinh thần xây dựng.
4. Đam mê công việc
Chinh - một nghệ nhân điêu khắc gỗ, vừa hoàn tất một tác phẩm đặc sắc.
Mọi người đến xem đều trầm trồ khen ngợi tài năng của ông. Họ cho rằng chỉ có
thần thánh mới có thể tạo ra được tác phẩm tuyệt vời đến như vậy. Một vị quan
trong làng nọ gọi Chinh đến hỏi: làm sao ngươi tạo ra tác phẩm này, bí quyết của
ngươi là gì? Người thợ lắc đầu; Thưa ngài tôi chỉ là một người thợ bình thường.
Con chẳng có tài năng gì đặc biệt cả. Chỉ có điều trước khi bắt tay vào điêu khắc
tác phẩm này, con đã thiền định để tĩnh tâm. Sau ba ngày ngồi thiền, con không
suy nghĩ gì về thù lao hay phần thưởng nữa. Được năm ngày, con không còn nghĩ
đến bất cứ lời phê bình, khen chê nào. Được bảy ngày, con không còn nhớ gì bản
thân mình nữa, cũng không còn ý thức về xung quanh. Lúc ấy, con chỉ nghĩ đến
tác phẩm sắp ra đời mà thôi. Ý tưởng đó đã dẫn dắt con vào rừng và tìm ra loại câu
phù hợp nhất cho tác phẩm của mình. Và thế là con đã bắt tay vào làm việc. Khi đó
thân xác con không tồn tại. Con ngồi chạm khắc nhưng thực sự đó là sự giao hòa
của thiên nhiên và trái tim con. Vì vậy chẳng có gì ngạc nhiên khi mọi người nói
rằng đây là tác phẩm của thần thánh chứ không phải của người phàm. Tóm lại: Khi
tập trung hoàn toàn vào công việc và không quan tâm đến bất cứ điều gì khác
chẳng hạn như tiền tài, danh vọng, địa vị… mọi người có thể sáng tạo và tạo ra
những việc làm vĩ đại.
Nhiều người cảm thấy có lỗi khi họ quá đam mê công việc. Điều này có
nghĩa là có một số việc sẽ không được hoàn thành. Trong một nghiên cứu về phụ
nữ và óc sáng tạo, nỗi lo ngại lớn nhất của họ là sẽ đánh mất hoặc làm suy yếu các
mối quan hệ. Tuy nhiên con người vẫn cần phải kết giao với nhau. Điều này có

nghĩa là trò chuyện với bạn bè, những người yêu quý hay trẻ con để bạn vẫn có thể
nuôi dưỡng các mối quan hệ trong quá trình này.
3


5. Tạo ra những ranh giới rõ ràng
“Tôi nói không với mọi thứ” cũng có thể có nghĩa là “Tôi nói có với những
gì đem lại tôi cuộc sống”. Chúng ta cần những ranh giới rõ ràng để có thời gian và
năng lượng cho sự sáng tạo.
Câu chuyện về cà phê muối: Cả cuộc đời anh chỉ có một lần nói dối với em
là anh dùng cà phê với muối. Lúc đó anh lúng túng quá… nhưng anh không hề hối
tiếc điều đó. Nếu được tái sinh anh vẫn xin được uống cà phê với muối.
6. Làm việc với tất cả năng lực của mình
Nếu như bạn có ý định dùng 80 % nỗ lực của mình để biến điểm yếu thành
điểm mạnh thì bạn có thể nâng tỉ lệ đó thêm 20% nữa. Nhưng nếu như bạn có ý
định dùng 80 % nỗ lực của mình để cải thiện một phạm vi mạnh nào đó thì bạn có
thể tăng sức mạnh của mình lên từ 100 đến 400 % nữa.
Một ngày khi đi học về cậu bé Babu nói với mẹ rằng lớp em được tham gia
vào vở kịch của trường. Người mẹ băn khoăn không biết liệu con mình có được
phân vai nào không. Vài ngày sau, người mẹ lo lắng hỏi Babu về vai diễn của cậu
bé trong vở kịch, Babu hào hứng trả lời: Con được chọn vỗ tay và ủng hộ mọi
người mẹ ạ.
7. Sự lo ngại là bạn đồng hành của tính sáng tạo
Thomas Edison được Công ty Western Union đề nghị mua lại bản quyền
của chiếc máy điện báo thu phát 4 tín hiệu cùng lúc. Vì không biết báo giá bao
nhiêu nên Edison yêu cầu được suy nghĩ vài ngày. Về nhà, Edison bàn bạc với vợ
về việc này và vợ ông đề nghị múc giá 20.000 USD. Edison cho rằng mức giá này
quá cao dù vẫn chưa nghĩ ra mức giá nào hợp lý hơn. Đến ngày hẹn, Edison đến
Văn phòng Công ty Western Union, sau khi hai bên chào nhau, đại diện công ty
hỏi: Thưa ông, ông muốn đề nghị mức chuyển giao phát minh này bao nhiêu?

Edison định nói 20.000 USD nhưng ông thấy con số đó quá phi lý. Ông lưỡng lự
một hồi rồi im lặng. Sự yên lặng kéo dài khiến không khí hết sức nặng nề. Người
đại diện của Công ty Western Union sốt ruột chờ Edison lên tiếng. Cuối cùng, chịu
không nổi, người đại diện công ty mở lời trước: vậy công ty chúng tôi trả cho ngài
100 ngàn USD nhé.
Hãy làm bạn với sự lo ngại. Trừ khi bạn chịu được rủi ro cao và mạo hiểm
trong việc tìm kiếm cái tôi cá nhân, bạn chắc chắn sẽ phải trải qua sự lo ngại khi
bạn dấn thân vào một lĩnh vực xa lạ. Sẽ rất tốt để tạm dừng, xem xét vấn đề và làm
chậm lại. Tuy nhiên đừng để sự lo ngại này dừng bạn lại! Hãy đối diện nỗi sợ hãi
và tiếp tục. Cách duy nhất để làm giảm sự lo ngại là tiến hành làm những việc mà
chúng ta lo ngại nhất. Chúng ta luôn ở trong trạng thái bị khuấy động cảm xúc cao
hơn bình thường khi chúng ta thử một cái gì mới. Hãy trông mong lỗi lo sợ, đánh
giá chúng như là một sự thúc đẩy để tiến lên.
8. Chấm dứt việc phê phán bản thân
Làng nọ có một bãi biển rất xinh đẹp. Mỗi chiều lũ trẻ trong làng đều ra đó
chơi đùa. Thế nhưng, chiều nào cũng có một người đàn bà ăn mặc rách rưới đi tới
đi lui trên bờ biển và thỉnh thoảng cuối xuống nhặt một vật gì đó trong cát. Mỗi lần
4


đi ngang qua lũ trẻ, bà lại mỉm cười với chúng. Vì trông thấy người phụ nữ đó rất
dơ bẩn nên bố mẹ các em bảo con mình nên tránh xa bà ấy ra. Thật ra, bà đang
nhặt những miếng vụn thủy tinh sắc nhọn trên bờ biển để lũ trẻ không bị thương
khi vui đùa.
Chúng ta có thể làm cho bản thân bị thất bại trước khi chúng ta bắt đầu làm
bởi những suy nghĩ liên miên mà chúng ta phải đối diện. Khi bạn thử một vấn đề
gì mới, hãy luôn giữ thái độ tích cực với hoạt động của mình. Dĩ nhiên bạn có thể
nâng cấp và cải thiện nó nhưng bạn không thể làm cho bản thân mình sai để làm
cho những thứ khác tốt hơn.
9. Hãy vượt qua chủ nghĩa cầu toàn

Khi bạn phải làm một điều gì một cách hoàn hảo, bạn hiếm khi thử những gì
mới hơn bởi vì bạn không thể làm chúng hoàn hảo ngay từ vài lần đầu. Dĩ nhiên là
hãy làm mọi việc một cách hiệu quả nhưng đừng quá cầu toàn cho đến khi nó thật
sự hoàn hảo. Đến lúc nó trở nên hoàn hảo thì điều hầu như chắc chắn là nó đã lỗi thời.
10. Hãy vui chơi, hài hước và ở trong tinh thần sảng khoái
Khi còn là học sinh, Daniel Webster - tác giả cuốn từ điển Webster - nổi
tiếng là người lượm thượm. Một hôm không chịu được sự cẩu thả của Daniel, giáo
viên chủ nhiệm dọa sẽ đánh vào tay cậu bé nếu cậu còn xuất hiện với đôi tay dơ
bẩn như thế. Ngày hôm sau Daneil vẫn đến lớp trong tình trạng trên. Cô giáo liền
bảo; Daneil giơ tay ra đây. Daneil chùi 1 bàn tay vào quần rồi giơ tay. Thấy vậy cô
giáo nói bằng giọng châm biếm; Này Daneil, nếu em tìm được một bàn tay nào ở
trong trường này bẩn hơn cái bàn tay này, cô sẽ tha em ngay. Nghe vậy, Daneil
liền xòe bàn tay còn lại ra.
Sáng tạo bao gồm cả sự vui chơi, hài hước và tinh thần sảng khoái. Khi bạn
mất hết khái niệm về thời gian và có năng lượng vô hạn hãy làm những gì mà
mình thích, bạn sẽ thấy rằng mình đã đạt được khả năng sáng tạo cao nhất.
10 CÁCH TỐT NHẤT ĐỂ CÓ NHỮNG Ý TƯỞNG HAY
Sau đây là 10 phương pháp hay nhất mà tôi đã từng sử dụng trong công ty
của mình để có những ý tuởng hay. Chúng đã rất có ích cho tôi, bây giờ tôi sẽ chia
sẻ với các bạn. Tôi tin rằng chúng sẽ có ích cho những cố gắng của bạn giống như
chúng đã có ích cho tôi vậy.
1. Xác định rõ vấn đề
Để có thể có những ý tưởng nhằm giải quyết các khó khăn trong công việc,
tất cả chúng ta đều cần có điểm khởi đầu. Bạn không thể bay từ New York tới
Frankfurt mà đầu tiên không tới sân bay JFK. Nếu bạn không biết chính xác mình
đang ở đâu thì bạn cần một tấm bản đồ để xác định rõ vị trí hiện thời của mình rồi
dần dần tìm đường tới sân bay JFK. Điều quan trọng là bạn cần phải xác định rõ
mình đang ở đâu trước khi tiến hành tìm đường. Nói một cách khác hãy nghiên
cứu kỹ tấm bản đồ chỉ đường cho bạn tới New York.
2. Sử dụng trí tuệ tập thể

5


Có thể bạn đã từng nghe đến phương pháp này. Đơn giản khi một nhóm
nguời cùng làm việc với nhau, họ cũng ghi lại ý tưởng nhiều như bạn có thể về
những gì có liên quan tới mục tiêu đã đề ra. Đừng lo lắng về những kế hoạch chiến
lược hay những thứ tương tự như vậy. Hãy tập trung vào việc làm sao để có những
ý tưởng. Đặt ra một giới hạn thời gian cho nhóm làm việc, chọn lựa vị trí và thời
gian thích hợp mà họ có thể đưa đến thành công. Hãy chắc chắn rằng mọi người
đều ở đỉnh cao của mình và được hướng dẫn để biết cách “suy nghĩ lớn”. Tôi đã
từng giải quyết được cả núi công việc khi dùng phương pháp có ích này.
3. Tập trung vào những gì mà bạn muốn
Để những ý tưởng của bạn có cơ hội phát triển tốt nhất nhằm giải quyết
công việc, bạn cần dẹp bỏ tất cả những ảnh hưởng từ bên ngoài. Không khoan
dung với bất cứ điều gì hết! Hãy loại trừ mọi sự sao lãng, những thất bại hàng
ngày hay những kịch tính có thể dự đoán được. Đừng chỉ giải quyết vấn đề không
thôi mà hãy phác thảo lại những công việc thường ngày của bạn để cho những
phiền toái có thể dự tính được không bao giờ có thể quấy rầy được bạn một lần
nữa!
4. Thành thật quan tâm tới những gì bạn đang cố gắng giải quyết
Bạn có nhớ cảm giác những ngày đi học khi bạn tham gia các môn thể thao
(hoặc các môn học đặc biệt khác) mà bạn ghét cay ghét đắng không? Và khi các
môn học đó là bắt buộc? Bạn có nhớ mình đã giỏi như thế nào trong các hoạt động
như này không? Hầu như chắc chắn là không bởi vì bản thân nó không hiện hữu
như là một kỉ niệm đẹp nhưng cũng hầu như chắc chắn rằng để nói rằng bạn cũng
chưa thật sự cố gắng. Sẽ là rất rất khó để tham gia giỏi vào việc gì mà bạn không
hề thích tẹo nào. Nếu như bạn có mối quan tâm đặc biệt với những gì bạn đang cố
gắng làm thì khả năng thành công thực chất sẽ được tăng lên nhiều lần. Nếu bạn cố
giải quyết những việc khiến bạn buồn chán thì vì chúa, bạn hãy trao nó cho những
ai thực sự thích làm. Khái niệm này chứa đựng sự nỗ lực chung và nói chung đó

lại là một đề tài khác. Nếu như bạn tự làm chủ thì bạn sẽ tự động có một mối quan
tâm (do đó hãy để ý rằng bạn có tầm nhìn với những gì mà bạn muốn công việc
của mình trở thành).
5. Hãy chú ý tới những vấn đề và các giải pháp tương đương
Liên hệ vấn đề hiện thời của bạn với vấn đề bạn đã từng gặp trong quá khứ
và kiểm tra sự tương đương giữa chúng. Cách giải quyết các vấn đề gần đây có thể
giúp bạn rất nhiều trong việc hình thành những ý tưởng để tìm ra lời giải cho
những tình huống bạn sẽ gặp sau này. Suy nghĩ một chiều, nghĩ dọc, nghĩ một cách
logic. Những lời khuyên tốt nhất luôn đến từ những nhóm cùng chung một mục
tiêu làm việc. Hãy dành cho nhóm của bạn nhiều cơ hội sáng tạo nhất có thể bằng
cách lắng nghe gấp đôi nói. Hãy làm việc này một cách thân tình nhất có thể và
đưa các vấn đề trong quá khứ ra công khai. Bạn có thể nêu ra những thành công
trong quá khứ và tiến xa thêm với thách thức hôm nay.
6. Hãy nhìn nhận mỗi nhiệm vụ như là một thách thức
6


Việc bạn coi một vấn đề đơn giản chỉ là một vấn đề là hoàn toàn đúng và
sau đó là có chính xác là bao nhiêu người sẽ quan tâm đến nó. Điều chắc chắn là
đã là vấn đề thì cần phải có giải pháp. Tuy nhiên suy nghĩ này không nên ở hàng
đầu trong tâm trí khi xem xét việc biến “vấn đề” thành “điều có ích”. Từ “vấn
đề” có xu hướng như là tổng kết mọi suy nghĩ tiêu cực trong thâm tâm chúng ta.
Chính những suy nghĩ tiêu cực này đã gần như có tác động như một chướng ngại
vật đối với cách giải quyết chúng. Bây giờ nếu như chúng ta lật một đồng xu và
quan sát mặt bên kia (sử dụng ví dụ trong phương pháp 1) thì chúng ta có thể nhìn
nhận chuyến đi từ bất cứ đâu tới New York là một thách thức mạo hiểm. Nhìn
nhận bằng phuơng pháp này chúng ta sẽ thấy mình có nhiều suy nghĩ tích cực hơn
trong đầu và có thể tận hưởng sự vui vẻ dọc theo đường đi với một thách thức thú
vị, đối lập với một vấn đề khó khăn tiềm tàng. Hãy nhìn vào đích mà bạn sẽ đạt
được, bạn sẽ hạnh phúc như thế nào khi tới đuợc Frankfurt?

7. Hãy biến thách thức, vấn đề thành sự diễn đạt lôi cuốn
Chúng ta đã sử dụng các ví dụ trong quá khứ và việc tạo ra sự tương đương
để “Trả lời cho những thách thức”. Một buớc xa hơn nữa là việc coi thách thức
như một câu nói thông dụng. Sử dụng ví dụ của chúng tôi như các quảng cáo
“Châu âu cho mùa hè” hay “Chuyến đi mơ uớc của cuộc đời” “Những kinh
nghiệm văn hoá Châu Âu”, “Ngày mai việc lái xe với vận tốc 250 km là hợp
pháp”. Những việc này khiến mọi nguời có ý tuởng về vấn đề lợi ích gắn liền với
những gì đạt đuợc của các khó khăn đang gặp phải. Điều này đặt họ vào những
tình huống mà họ đã từng trải qua. Sẽ dễ dàng hơn rất nhiều để có giải pháp khi có
một hình ảnh phổ cập trong đầu. Bạn sẽ gợi ý sự diễn đạt nào?
8. Mơ tưởng! Hãy để tiềm thức sáng tạo hoạt động thay bạn!
Không có sự trùng hợp ngạc nhiên nào trong lúc bạn ngó vào các cửa sổ khi
đang lái xe, đang ngủ, đảm trách công việc hàng ngày của bạn hay bất cứ điều gì,
tâm thức của bạn sẽ làm thay bạn (ngay cả khi bạn không nhận thức đầy đủ về điều
này). Bao nhiêu lâu thì bạn thường làm nhưng điều hoàn toàn không có liên quan
với nhau rồi bỗng nhiên ý tuởng chợt loé lên trong đầu bạn? Thỉnh thoảng? Đôi
khi? Chẳng bao giờ? Trong bất kì trường hợp nào khi bạn dành thời gian đáng kể
cho việc giải quyết vấn đề bạn sẽ thấy rằng trí tuệ bên trong sẽ giải quyết hộ bạn.
Đôi khi nếu bạn quá cố gắng để giải quyết vấn đề gì đó bạn sẽ chẳng thu được gì
cả. Do đó hãy nghỉ ngơi. Bạn sẽ ngạc nhiên về thành công của mình.
9. Thường xuyên thay đổi công việc hàng ngày của bạn
Đã bao giờ bạn chú ý tới việc chúng ta dễ dàng tích luỹ các thói quen chưa?
Trên thực tế các thói quen có thể dập tắt sự sáng tạo của bạn. Nếu bạn là người
“Đi lại theo một lịch trình cố định hàng ngày”, “Ngồi làm việc tại một cái bàn và
đi ra đi vào”, “Hoà lẫn với những người đơn điệu”, “Nghỉ phép hàng năm tại một
nơi duy nhất”… thì để xuất hiện những ý tuởng có ích cải thiện công việc, môi
trường xung quanh, gia đình,… chúng ta phải không ngừng tìm kiếm sự đổi mới.
Sự quen thuộc có ích trong việc làm cho chúng ta có cảm giác cực kì tin cậy.
Chính sự tin cậy này đã chấm dứt sự thay đổi trong tâm trí và làm hạn chế khả
7



năng sáng tạo của chúng ta. Đón xe bus hay xe lửa qua thị trấn hay thỉnh thoảng
thay đổi lịch trình khác, nâng cao trách nhiệm với công việc, tham gia vào các hoạt
động thể thao, các hoạt động thư giãn hay gặp gỡ những người khác nhau với
những quan điểm khác nhau. Bạn sẽ cảm thấy ngạc nhiên khi nhận thấy mình đã
có được năng lượng tích cực từ những việc nhỏ đã được đề cập như trên.
10. Mang theo một tập giấy ghi chép
Tôi luôn mang theo mình một tập giấy để ghi chép. Tôi đang ở thời điểm mà
tôi không thể sống nếu thiếu một trong số những vật dụng đơn giản nhất mà con
người từng biết, vật dụng hầu như chắc chắn có mặt khắp mọi nơi kể từ khi con
người còn sống trong hang động. Một quyển sổ bỏ túi với một cây bút sẽ rất có ích
bởi vì bạn có thể nắm bắt được mọi ý tưởng bất chợt đến với mình. Sẽ cực kì vô
ích khi nói rằng “tôi sẽ viết lại chúng sau” bởi vì các cơ hội rất mong manh nên
thực tế là bạn sẽ không làm được gì cả. Những gì được viết lại sẽ là các ý tưởng
của bạn sau này. Hãy nắm giữ, duy trì và áp dụng chúng.
12. Đặc điểm của người sáng tạo
1. Nhạy cảm
Cần thiết cho óc sáng tạo trong nhiều mặt: Trong việc nhận thức khó khăn,
những gì đã biết và chưa biết; Giúp mọi nguời nhận thức mọi thứ dễ dàng hơn; Là
lý do khiến mọi người quan tâm và gắn liền bản thân mình với thử thách hay các
động cơ.
2. Động cơ làm việc không vì tiền
Coi tiền là quan trọng nhất đối với xã hội hay nền kinh tế không phải là
động lực của một người sáng tạo. Thông thuờng người sáng tạo đều có ý thức trực
giác về số tiền mà họ cơ bản cần và khi nhu cầu đó được thoả mãn thì tiền sẽ
không thể tác động hay chi phối họ.
3. Ý thức về vận mệnh
Những nguời sáng tạo bằng trực giác hiểu rằng họ có mục đích, vận mệnh.
Nhận thức rõ rằng họ có thể chọn lựa hoặc tạo ra chúng để có thể đạt được đỉnh

cao nhất về khả năng hay năng khiếu.
4. Biết thích nghi
Nếu thiếu khả năng thích nghi con nguời khó có thể sáng tạo được nhưng
thay vì thích nghi với mọi thứ người sáng tạo chọn cách thích nghi với những gì họ
thấy phù hợp.
5. Kiên nhẫn trước sự không rõ ràng
Hai ý tuởng hoặc là nhiều hơn đều thích hợp trong cùng một lúc thách thức
suy nghĩ của những người sáng tạo. Họ thích không rõ ràng để thách thức người
khác hay những ý tuởng khác. Sự mơ hồ giúp họ quan sát mọi thứ từ nhiều phía
khác nhau trong cùng một lúc.
6. Quan sát
8


Những người sáng tạo luôn luôn sử dụng tất cả các giác quan của mình: ý
thức, tiềm thức hoặc vô thức.
7. Nhận thức thế giới theo cách khác
Thoreau nhận xét về cách mọi người gõ một nhịp trống khác nhau. Những
người sáng tạo gõ mạnh hơn nhờ nhiều cách nhận thức: tính giác, thị giác, xúc
giác, khứu giác, vị giác, cảm nhận mọi thứ. Những viễn cảnh khác nhau này mở ra
cho họ những khả năng vô hạn.
8. Nhận ra các tiềm năng
Những người bình thường - những người không tin rằng mình có thể sáng
tạo, những người hay e ngại hoặc kháng cự lại tính sáng tạo hay những suy nghĩ
sáng tạo thường thích làm việc trong những giới hạn với những khả năng hạn chế
hơn. Những người sáng tạo thường thích quan sát nhiều hay thậm chí là những khả
năng vô hạn trong đa số các tình huống hay các thử thách.
9. Đặt ra những câu hỏi
Những người sáng tạo đặc biệt là những người có tính sáng tạo cao thường
biết vượt qua cái bóng của mình để đặt ra những câu hỏi, đây là bản tính của họ

với các vấn đề. Những câu hỏi trên thực tế không phải là những lời phê phán.
Những chất vấn tự nhiên của họ có vẻ thường bị nhầm lẫn là sự chỉ trích trong khi
nó đơn giản chỉ là chất vấn, thăm dò, hay cách xử sự với mọi thứ như là họ có thể.
10. Biết cách tổng hợp chính xác thông qua trực giác
Đây là khả năng biết cách quan sát toàn bộ sự việc, nhận ra những mô
hình, nắm được các giải pháp với vài mẩu thông tin thậm chí ngay cả khi thiếu
những thông tin quan trọng. Những người sáng tạo tin vào trực giác của mình kể
cả khi nó không chính xác 100%.
11. Có thể cuồng tín
“Billy! không nhìn ra ngoài cửa sổ nữa!”... Cha mẹ, thầy cô giáo hay thậm
chí cả bạn bè hay khuyên những người sáng tạo như vậy. Người có tính sáng tạo
cao hay thích lang thang trong thế giới tuởng tượng của riêng mình. Đây là một
trong những chủ đề chính của bộ phim hoạt hình vui nhộn “Calvin và Hobbes”. Cả
Calvin và Hobbes (bạn chí cốt của Calvin) đều là những người liên tục làm gãy bút
chì!
12. Linh hoạt
Những người sáng tạo đều rất linh hoạt trong việc xoay chuyển những ý
tưởng của mình. Họ thích quan sát mọi thứ từ nhiều quan điểm khác nhau và đặt ra
hàng loạt những lời giải trong khi những người khác hài lòng với một câu trả lời
hay giải pháp.
13. Uyển chuyển
Đó có thể là một vật chặn cửa, một mái chèo, một vũ khí, một cột chống, cái
chặn giấy … vân vân và vân vân. Đó là tất cả những gì mà người sáng tạo nói về
những khả năng sử dụng của một viên gạch.
9


14. Tưởng tượng
Người sáng tạo thích dùng trí tuởng tưởng của mình để biến những gì có thể
thành thử nghiệm.

15. Trực giác
Một người càng sáng tạo bao nhiêu thì càng dùng nhiều bấy nhiêu đến kĩ
năng trực giác, khả năng nhìn ra các lời giải với cơ sở lập luận tối thiểu, nhận thức
được các khó khăn ngay cả khi chúng không xảy ra.
16. Độc đáo
Độc đáo là động lực của người sáng tạo. Họ phát đạt nhờ điều này.
17. Khéo léo
Làm những việc khác thường, giải quyết những vấn đề tưởng như không thể
giải quyết. Nghĩ đến những gì chưa từng được nghĩ đến trước đó. Đây là tất cả
những đặc điểm khiến người sáng tạo trở nên khéo léo đúng lúc.
18. Mạnh mẽ
Những thách thức, khó khăn, những ý tưởng mới gắn với những người sáng
tạo thực sự khuyến khích và cung cấp cho họ những năng lượng tuởng như vô tận
giống như Sherlock Holmes khi ông nắm được khả năng phán đoán cho một bí ẩn
trong tiểu thuyết của mình.
19. Khiếu hài hước
Tiếng cười và sự sáng tạo thường đi đôi với nhau. Nhiều chuyên gia cho
rằng sự sáng tạo khó có thể xuất hiện nếu như thiếu khiếu hài hước. Họ cũng cho
rằng sự nghiêm túc có thể chấm dứt tính sáng tạo hay những suy nghĩ sáng tạo.
20. Thể hiện đầy đủ tiềm năng của mình
Nhà tâm lí học Abraham Maslow tạo ra thuật ngữ này vào những năm 60
miêu tả những động cơ thúc đẩy cơ bản của mọi người, những gì mà bạn có thể
hay làm những gì mà bạn mong muốn trở thành.
21. Kỷ luật tự giác
Đây là đặc điểm có vẻ không rõ ràng ở những người có khả năng sáng tạo
cao. Thỉnh thoảng họ thường không có tổ chức, ồn ào trong khi cùng lúc họ là
người có kỉ luật tự giác cao. Trong cùng một thời điểm những người có kỉ luật tự
giác cao phản đối kỉ luật của những người không có óc sáng tạo.
22. Tự biết mình
Trong suốt cuộc đời mình tôi đã đọc khoảng hơn 4000 bản tiểu sử hoặc tóm

tắt tiểu sử, hầu hết là của những ngưòi được coi là sáng tạo nhất trong những người
có tính sáng tạo cao ở lĩnh vực riêng của họ. Một đặc điểm chung giữa họ là tất cả
đều ghi chép và liên tục cố gắng để hiểu rõ bản thân mình hơn.
23. Có những mối quan tâm cụ thể
Đây cũng là một đặc điểm của những người sáng tạo. Bề ngoài họ có vẻ
quan tâm tới mọi thứ nhưng trong thâm tâm họ có những mối quan tâm riêng mà
10


họ giao phó năng lực và nỗ lực thật sự của mình. Bằng cách sẵn sàng đặt mình vào
những mối quan tâm tưởng như vô hạn họ có thể khám phá thêm về những mối
quan tâm cụ thể riêng biệt của mình.
24. Biết suy nghĩ trệch hướng
Những người sáng tạo thích đi trệch huớng từ những quy tắc. Quan sát mọi
vật từ nhiều phía khác nhau, thách thức bất kì những gì đang tồn tại. Vì lí do này
mà thỉnh thoảng họ bị coi là lạc điệu, không đúng kiểu, không theo quy tắc hoặc
không điển hình.
25. Tò mò
Giống như chú mèo Cheshire trong chuyện “Alice ở xứ sở thần tiên” người
sáng tạo luôn tò mò giống như trẻ con vậy.
26. Không giới hạn
Để khám phá tất cả các tiềm năng những người sáng tạo có xu huớng không
thoả mãn với những câu trả lời hay các giải pháp cho đến khi rất nhiều biện pháp
được đưa ra.
27. Độc lập
Người sáng tạo luôn khao khát và đòi hỏi có tinh thần độc lập cao, phản đối
sự phụ thuộc nhưng thường phát đạt trong những sự phụ thuộc có lợi lẫn nhau.
28. Đòi hỏi khắt khe
Những người sáng tạo luôn thách thức hầu hết mọi thứ, mọi ý tuởng, mọi
quy tắc. Họ thách thức, thách thức và thách thức nhiều hơn đến mỗi người khác

nhìn nhận thách thức của họ như những đòi hỏi khắt khe.
29. Không theo lề thói
Lề thói là phép đối chọi, sự đối lập của tính sáng tạo và để sáng tạo những
người sáng tạo không nên tuân theo lề thói và đi ngược lại những quy tắc tạo ra cú
lội ngược dòng.
30. Tự tin
Đây cũng là một đặc điểm không rõ ràng nữa ở những người sáng tạo. Khi
họ sáng tạo, họ rất tự tin. Khi họ ở giai đoạn thất bại không làm được gì cả họ
thường thiếu tự tin. Sau những kinh nghiệm tích cực họ bắt đầu tin tưởng bản thân
mình và nhận thức được rằng mình có thể chán nản và thất vọng thậm chí gần như
bị phá hủy nhưng sự tự tin trong tiềm thức vẫn khiến cho họ hoạt động hoặc ít nhất
là có thể vẫn duy trì hoạt động cho đến khi họ trải qua hoặc khám phá ra một ý
tuởng đột phá hay một mẩu thông tin.
31. Chấp nhận rủi ro
Đặc điểm này là sự hiểu lầm chung của những người không sáng tạo hoặc
những người lo ngại trước tính sáng tạo của những người sáng tạo. Những người
có tính sáng tạo cao không thật sự là những người chấp nhận mạo hiểm bởi họ
không cho rằng những gì mình đang làm là nguy hiểm. Họ chỉ cho rằng đó là một
11


phương án khả thi hoặc là phương hướng dẫn đến giải pháp. Họ cũng có những
phương án khả thi khác trong đầu hoặc trong ghi nhớ của mình để có thể sử dụng
nếu những ý tuởng hoặc các giải pháp kia không hoạt động. Như Thomas Edison
đã từng nói khi được hỏi ông có cảm giác như thế nào khi thất bại gần 7000 lần
trong việc tìm ra dây tóc tốt nhất cho bóng đèn có thể cháy sánh tốt hơn “Điều này
không phải là thất bại mà là giải pháp cho những khó khăn. Tôi vẫn chưa bắt đầu
làm việc”.
32. Kiên trì
Charles Goodyear (người khám phá và là nhà phát minh ra cao su lưu hoá)

và Chester Carlson (nhà phát minh ra việc sao chép bằng tĩnh điện học gọi là quá
trình Xerox) là hai ví dụ điển hình của đặc điểm này trong số những người sáng
tạo. Cả hai người đã làm việc hơn 30 năm để tìm ra giải pháp cho công việc của
mình. Những người sáng tạo không bao giờ từ bỏ những gì có ý nghĩa với mình.
CHU TRÌNH CỦA SỰ SÁNG TẠO
1. Sự mô phỏng
Giống như hạt mầm nảy nở trong bóng tối, chúng ta bi khuấy động ra khỏi
trạng thái ngủ yên khi ai đó hay điều gì đó truyền cảm hứng cho ta học hỏi và phát
triển. Đầu tiên chúng ta học hỏi thế giới xung quanh từ bố mẹ, thầy cô giáo, những
người anh hùng và các phương tiện truyền thông. Sự mô phỏng là một phần quan
trọng đối với quá trình phát triển của chúng ta. Chúng ta học hỏi từ những bậc thầy
trong lĩnh vực kinh doanh, nghệ thuật, triết học hay khoa học. Nếu như chúng ta
thích ý tuởng của ai đó chúng ta thường mô phỏng theo. Đôi khi chúng ta mô
phỏng bản thân trong một trạng thái tồn tại. Mô phỏng là một giai đoạn quan trọng
cho phép chúng ta phát triển các ý tưởng một cách thận trọng nhất. Từ các giáo
viên đầy trí tuệ của mình tôi đã học được rằng mọi nơi chốn, mọi con người, mọi
tình huống trong cuộc sống của chúng ta đều dạy chúng ta một điều gì đó. Khi bài
học kết thúc, sự việc sẽ được giải quyết. Những hình thức tồn tại và kết cấu bị phá
huỷ khi chúng đã đạt được mục đích của mình. Nhận thức được điều này giúp tôi
vượt qua quá khứ, rũ bỏ mọi sự lưu luyến. Đức phật đã dạy rằng nguồn gốc của
mọi khổ đau đều do sự lưu luyến mà ra. Ngài cũng dạy rằng phải biết đặt câu hỏi
cho mọi thứ trên đời. Điều này sẽ dẫn chúng ta đến giai đoạn thứ ba trong chu
trình của sự sáng tại: khả năng trực giác.
Khả năng trực giác là thời điểm lộn xộn và hầu hết thì đây là giai đoạn của
sự lo ngại. Bản thân từ này đã cho thấy một tình trạng lộn xộn. Chúng ta đã đọc về
sự lộn xộn ở khắp mọi nơi. Không ai trong chúng ta thoát khỏi những thay đổi đầy
kịch tích xảy ra ở mọi mức độ của sự tồn tại. Chúng ta cảm thấy mệt mỏi với
những công việc nguy hiểm, chúng ta mất một khách hàng quan trọng, một mối
quan hệ vừa mới chấm dứt, một giao dịch tài chính bị thất bại... Khi chính quyền,
trường học, gia đình và các tổ chức tài chính không còn sự liên kết, chúng ta được

kêu gọi để đưa ra các giải pháp mới.
Hãy nhớ rằng chúng ta tạo ra những hệ thống này đầu tiên và chúng ta có
thể thay đổi chúng. Đây là khoảng thời gian mà chúng ta kiểm soát mọi thứ bất
12


chấp nỗi lo ngại. Những hình thức cũ nên được xoá bỏ để nhường chỗ cho những
điều mới mẻ hơn. Đây là thời điểm để tiến sâu hơn, quên những gì đã thuộc về quá
khứ và tiến hành những công việc sâu hơn. Thức tỉnh và phá vỡ những kìm kép lệ
thường và vượt ra khỏi sự che chở không cần thiết ở bên ngoài. Thay vì lo sợ
những gì không biết, bạn có thể học cách tin tưởng trực giác của mình và hãy để
nó dẫn bạn qua những khó khăn. Xét về mặt sinh học thì cơ thể chúng ta không
phân biệt được sự khác nhau giữa lo lắng và hồi hộp. Bạn có thể biến nỗi lo sợ của
mình thành hồi hộp và sử dụng trực giác để làm sáng tỏ những bí ẩn. Những nguời
thần bí luôn nói rằng câu trả lời ở bên trong chúng ta. Đẻ vượt qua sự sợ hãi tôi
thường lặp đi lặp lại câu “Tôi được dẫn dắt một cách tuyệt vời” hoặc là tự hỏi
“Cơ hội tiếp theo là gì?”.
Theo kiểu mẫu cũ chúng ta được dạy dỗ rằng phải biết hồ nghi trực giác và
tôn thờ logic cũng như sự kiểm soát. Không chỉ có vậy chúng ta còn được dạy phải
làm theo những gì mà hệ thống giáo dục đã huớng dẫn để làm những công nhân tốt
trong nền kinh tế đầy những khói bụi. Thậm chí chúng ta còn bị phạt khi mơ mộng
ở trường. Chúng ta không được dạy để phát triển khả năng sáng tạo, chúng ta được
dạy để tránh xa nó. Chính điều này đã lấy mất sự can đảm và lòng kiên trì của
chúng ta để điều khiển và tin vào trực giác của mình.
Do đó nếu bạn muốn sáng tạo hãy lắng nghe trực giác của mình, nhớ rằng
bạn là ai, hỏi bản thân “Tại sao mình có mặt trên trái đất này”, “Mục đích và ý
nghĩa công việc của mình?”, “Chỗ của mình ở đâu, mình muốn làm gì?”. Những
câu hỏi này giúp bạn xác định rõ mục tiêu của mình, điều mà tôi tin rằng là ánh
sáng dẫn đường, nền tảng cho tất cả những gì chúng ta đã lựa chọn cho những điều
chúng ta sáng tạo. Khi chúng ta gắn với những gì tự nhiên phù hợp với mình, công

việc của chúng ta sẽ đảm nhận chất lượng của cuộc chơi và đó là cuộc chơi thúc
đẩy sự sáng tạo. Do đó hãy lắng nghe trực giác của bạn.
Tôi hay chú ý tới các thông điệp, từ ngữ, các câu chuyện, hình ảnh gây ấn
tượng với tôi và tôi tự hỏi bản thân xem ý nghĩa nào mà sự đồng bộ này mang đến
cho tôi. Vũ trụ giao tiếp với chúng ta thông qua yếu tố con người, nơi chốn hay các
tình huống. Những người thần bí luôn nói rằng giữa chúng ta có mối liên hệ. Hiện
nay thông qua mạng internet chúng ta đã chứng minh điều này là đúng, đây là một
trong những lí do mà tạp chí Wired gọi là “nền kinh tế mạng”. Mỗi một kết nối
của mạng lưới tạo ra sự đồng bộ, giữ tiềm năng cho những cơ hội mới của chúng
ta. Tất cả những gì chúng ta cần làm là hãy tỉnh táo với các khả năng có thể xảy ra.
Bạn phát triển trực giác của mình như thế nào? hãy chú ý tới cảm giác khi
có tín hiệu của ý tuởng hay là sự thôi thúc. Phản ứng chính của bạn là gì? hay đâu
là câu trả lời của trái tim? bạn có cảm thấy thoải mái và rộng mở không? hay là thu
hẹp mình lại? Sự chọn lựa của bạn có đem lại sự vui mừng và yên bình cho bạn mà
người khác không? Tiếng nói từ sâu thẳm tâm hồn hay trong tinh thần chúng ta
luôn dựa trên sự đam mê. Để củng cố mối liên hệ của mình với trực giác, đầu tiên
bạn hãy hành động từ những việc nhỏ nhất mà bạn có thể kiểm tra ngay kết quả.
Hãy thử nghiệm các ý tưởng với logic, điều này sẽ đem đến cho bạn sự tự tin. Bạn
nên cố gắng xác định số lượng thư điện tử đang đợi bạn hoặc là thang máy nào sẽ
đến đầu tiên. Những người theo học thuyết Freud thường tung đồng xu để có quyết
13


định. Vấn đề không phải là đồng xu rơi như thế nào mà là phản ứng của mọi người
với nó khi nó hướng dẫn cho sự lựa chọn của mọi người.
Tôi thường xuyên sử dụng trực giác để đoán xem điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.
Điều này thường giúp tôi làm những việc có vẻ không hợp lí như đi dạo trong khi
đáng lẽ tôi phải làm việc hoặc là diệt cỏ dại trong vườn khi tôi đang ở giữa hạn
chót của công việc. Bằng cách cho đầu óc nghỉ ngơi và phát triển từ từ, tôi làm cho
các dòng chảy ý tưởng cung cấp cho mình những giải pháp mà tôi cần. Kết quả là

công việc của tôi trôi chảy và thoải mái hơn. Hãy để ý tới điều gì đã làm cho ngọn
lửa trong bạn cháy sáng hơn. Chú ý tới thế giới xung quanh bạn. Trực giác đem
đến cho bạn khả năng để tiếp cận được các ý tưởng và giải pháp một cách nhanh
chóng. Trong nền kinh tế mới khi việc kinh doanh được hình thành và đi vào hoạt
động chỉ trong 30 ngày, thì xã hội không thể có thời gian cho những phân tích dài
dòng. Đưa ra được quyết định trong lĩnh vực kinh doanh cần có sự nắm vững trực
giác. Trực giác hỗ trợ chúng ta đạt kết quả cao nhất với nỗ lực thấp nhất - điều mà
Carlos Castanneda trong loạt tác phẩm về Don Juan gọi là “sự lịch lãm”.
2. Tưởng tượng
Trí tuởng tuợng và óc sáng tạo đưa chúng ta tới mức độ nhận thức tiếp theo.
Từ sự tan rã sẽ xuất hiện nghệ thuật của sáng tạo, các kết cấu và hình thức mới, chỉ
có lúc này chúng mới là của bạn. Đây là thời điểm để hòa nhập tinh thần và vật
chất. Trực giác và trí tưởng tượng đưa chúng ta tới suy nghĩ mới mẻ, từ đó chúng
ta có thể xoay sở để suy nghĩ sáng tạo. Chúng ta đang ở quá trình sáng tạo một
cách thức làm việc mới: một người được nuôi dưỡng, học tập, có ý nghĩa, thực
hiện và có liên kết với nhân loại cũng như trái đất. Cách thức này bao gồm các giá
trị tinh tế của trực giác, sự lộn xộn, sự thống nhất sự đầy đủ và cân bằng. Chúng ta
đang nghiên cứu để trở thành và đi cùng với chu trình của dòng chảy sáng tạo.
Công việc thay đổi từ cảm giác có sự lo lắng, thụ động cho đến sự thể hiện óc sáng
tạo và tầm nhìn. Thông qua công việc sáng tạo chúng ta tìm thấy ý nghĩa, mục đích
và sự thực hiện.
Sự sáng tạo ở nơi làm việc cần được chăm sóc và nuôi dưỡng để có thể phát
triển mạnh. Điều này có nghĩa là tạo nên nền tảng tin tuởng và có tự do để bày tỏ
những ý kiến mới mà không bị coi là nực cười, không có chỗ cho những sai lầm và
phát triển khả năng nắm lấy cơ hội ở những nơi không thể ngờ tới. Rất nhiều phát
minh mà bây giờ được coi như những thứ bình thường, giống như máy 3M Postitnote đều bắt đầu từ những “sai lầm” của chúng ta.
Công việc không tách ra khỏi trí tưởng tuợng và sáng tạo nữa mà cùng với
trí tưởng tượng nó tạo ra các nghệ sĩ, các nhà thơ, các nhà có tầm nhìn xa trông
rộng hay những người bí ẩn. Từ đây chúng ta đang thực sự sống, có liên hệ với
tâm trí, thể xác, trái tim và tâm hồn. Chúng ta vượt qua sự sợ hãi, tức giận và buồn

rầu trong khu vực nguy hiểm mà trở nên vui vẻ. Công việc trở thành niềm vui. Trí
tưởng tuợng có liên quan tới việc giúp trực giác được hình thành thông qua óc
sáng tạo, điều đơn giản chỉ là hành động tạo ra một cái mới. Óc sáng tạo nuôi
dưỡng và làm mới chúng ta. Đó cũng là một biểu hiện của sự đam mê, khi chúng
14


ta sáng tạo từ sự đam mê chúng ta sẽ có chỗ cho những “sai lầm”. Óc sáng tạo
chính là món quà của chúng ta cho xã hội.
Hãy kết hợp chặt chẽ những đặc trưng của người nghệ sĩ trong công việc
của bạn, hãy dành cho bản thân bạn nhưng cơ hội để mơ ước, để có những suy
nghĩ vô hạn, chính những suy nghĩ này tạo ra trí tưởng tuợng, làm tăng khả năng
sáng tạo và mở rộng các tiềm năng khác. Những tiềm năng mở rộng nối bạn với
một tầm nhìn lớn hơn và những tiềm năng vô tận.
Các hoạt động sáng tạo nâng cao sức mạnh trí óc của chúng ta, bẻ gãy trực
giác bằng logic. Khi Winson Churchill không lãnh đạo nước Anh, ông đã về vùng
nông thôn để vẽ tranh. Khoa học đã chỉ ra rằng óc sáng tạo thực sự phát triển khi
các nơron kết hợp với bộ não của chúng ta.
Trong giai đoạn nhận thức, công việc mang ý nghĩa và có tính nuôi duỡng.
Mục tiêu tập trung vào sự tự do sáng tạo, học tập thống nhất và tạo ra các kế hoạch
của riêng bạn. Công việc sinh ra năng lượng hơn là một vấn đề cần giải quyết, nó
là một bí mật cần được tiết lộ. Công việc thay đổi từ người thắng - người thua sang
việc chiến thắng dành cho cả ba phía: cả bạn, cả tôi và cả xã hội.
3. Nguồn cảm hứng
Mức độ thứ 5 của chu trình sáng tạo là sự cảm hứng. Tiếng nói phê bình từ
bên trong rất nhẹ nhàng. Những suy nghĩ có ý thức ngừng hoạt động. Đây là tiềm
năng đơn thuần, là khoảng trống giữa các ngôn từ. Đó là sự kì diệu của sáng tạo
khi ta đánh mất mình trong một thời khắc lớn lao. Suy nghĩ và thời gian đều biến
mất. Chúng ta với óc sáng tạo là một. Chúng ta thức tỉnh hoàn toàn với tinh thần,
năng lượng tràn đầy và hoàn toàn liên kết với năng lượng của cuộc sống với một

trạng thái ngây ngất. Một số người gọi đó là: “vùng”. Ông Eliot đã miêu tả nó như
là “điểm dừng trong thế giới chuyển động”. Đó là Siva trong vũ điệu của cuộc
sống, bạn là 1 phần trong vũ điệu hài hoà đó.
Khi chúng ta có liên hệ với mục đích của mình, chúng ta có liên hệ với sức
mạnh - sức mạnh để đam mê, tin tuởng và gây cảm hứng cho người khác để tạo
thành một nhóm. Sức mạnh không chỉ đến từ lời nói mà còn là sự đam mê. Đó là
năng luợng lôi cuốn và động viên.
Sáng tạo là quá trình đưa bạn từ trạng thái trì trệ cho tới trạng thái sáng tạo
cảm hứng. Nó xảy ra khi chúng ta gắn liền tinh thần của mình trong quá trình thể
hiện sự sáng tạo, nó có thể liên quan tới âm nhạc, nghệ thuật, khiêu vũ, thiết kế
hay thực hiện những đổi mới. Nắm vững chu trình này sẽ giúp bạn hiểu biết và
nhận thức rõ ràng các bước tiếp theo vì nó thật sự là một phần của sự tiến hoá theo
hình xoắn ốc.

15