Kỹ thuật ấp trứng gà
1. Thu nhặt và bảo quản trứng.
Hàng ngày, gà bắt đầu đẻ trứng từ 8 giờ sáng đến 2 giờ chiều, nhưng
đẻ rộ từ 10 giờ sáng trở đi. Để đảm bảo trứng sạch khi ấp có tỷ lệ nở trên
phôi cao, những gia đình có nuôi gà cần chú ý thu nhặt trứng hàng ngày
ngay sau khi gà đẻ xong. Trứng xếp nghiêng vào khay hoặc rổ, rá, đầu to
hướng lên trên, tránh va chạm, để ở nơi khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ bảo
quản tốt nhất không quá 18oC. Mùa hè không giữ trứng quá 5 ngày, mùa
đông không quá 7 ngày. Trứng để lâu, nhiều trứng bị chết phôi, tỷ lệ nở
thấp.
2. Chọn trứng ấp
Trước khi đưa trứng vào ấp, phải chọn những trứng có khối lượng đặc
trưng cho từng giống không to quá hoặc nhỏ quá, tròn quá hoặc dài quá. Cụ
thể trứng gà Ri phải có khối lượng 41-43g, gà Tàu vàng 45-50g, gà Tre 20-
22g, gà Mía 55-60g, gà Đông Tảo 52-62g, gà Hồ 50-53g, gà Chọi 50-55g, gà
Tam Hoàng 50-52g.
Vỏ trứng sạch, không rạn vỡ, buồng không khí (ở đầu to quả trứng)
nhỏ, không có vệt máu hoặc dị vật ở trong.
3. ấp trứng
Có 2 phương pháp ấp trứng: ấp trứng tự nhiên và ấp trứng nhân tạo.
3.1 ấp trứng tự nhiên Cho gà mẹ (hoặc dùng ngan) ấp trứng gọi là ấp
trứng tự nhiên. Những điều cần chú ý khi dùng gà mẹ hoặc ngan ấp trứng.
a. Thời vụ ấp trứng
Đối với gà gia đình thả vườn, mỗi năm thường cho ấp vào 2 vụ: vụ
xuân (tháng 2, 3, 4 dương lịch) và vụ thu (tháng 8, 9).
ấp vụ xuân thời tiết đã ấm áp, gà mẹ tìm kiếm thức ăn trong thiên
nhiên như côn trùng, rau xanh, nên chất lượng trứng tốt, tỷ lệ ấp nở cao, gà
con nở ra khỏe mạnh, lớn nhanh, gặp vụ thu hoạch lúa chiêm xuân sẽ dễ
kiếm ăn thóc rơi vãi. Nhưng vì mùa xuân ở nước ta thời tiết nóng ẩm, độ ẩm
cao, vi khuẩn có điều kiện sinh sôi nảy nở, nên gà con dễ mắc bệnh, đặc biệt
là bệnh đậu (có nơi gọi là bệnh trái, bệnh hoa xoan vì nốt đậu cũng giống
hoa xoan và bệnh thường phát sinh vào cuối xuân sang hè là mùa hoa xoan
nở).
ấp vụ thu là sau lúa gà đã thay lông xong, sức khỏe gà mẹ được phục
hồi, tiết trời khô ráo, mát dần. Gà con lớn lên đón vụ mùa đủ thóc ăn rơi vãi.
ở nước ta nên tập trung vào vụ này vì tuy gà con không lớn nhanh bằng vụ
xuân, nhưng ít bệnh tật, tỷ lệ nuôi sống cao. Tuy nhiên, nếu tạo được điều
kiện và đảm bảo kỹ thuật, vẫn có thể cho ấp quanh năm, trừ những tháng
nóng bức.
b. Chọn mái ấp
Gà mái đã đẻ hết lứa trứng, nhưng còn sung sức, lông không xơ xác,
đầu thanh nhỏ, chân thấp, lông tơ nhiều, thân hình vừa phải, không bé quá sẽ
ấp được ít trứng, không nặng nề quá, dễ làm vỡ trứng.
Gà có tính đòi ấp mạnh. Để kiểm tra tính đòi ấp có mạnh không, nên
để vào ổ một vài quả trứng cho ấp trước. Nếu gà say ấp không bỏ ổ trong vài
ba ngày là được.
Tính ôn hoà, không bệnh tật, không có ký sinh trùng (ghẻ, mạt).
c. Các điều kiện trong quá trình ấp
Số lượng trứng: 13-17 quả, tùy gà mẹ to nhỏ. Nên để số trứng lẻ, vì
số chẵn, thường bị lăn 1 quả ra ngoài, mất nhiệt, trứng phát dục không bình
thường.
Trứng để ấp bảo quản 5 ngày vào mùa hè, 7 ngày vào mùa đông.
Hàng ngày gà đẻ xong, nhặt ngay trứng, xếp vào khay để vào nơi thoáng mát
trong nhà, ổ gà đẻ chỉ để 1 quả làm mồi, quả này sau không ấp. Trứng cất
giữ đến ngày thứ 3, hàng ngày nên đảo trứng.
ổ ấp có thể dùng thúng rổ hoặc đóng hộp gỗ có diện tích 40cm x
40cm, lót rơm khô, để ở vị trí thoáng, khô ráo, nhưng không sáng quá, tránh
gió lùa, yên tĩnh. Để tránh hiện tượng mạt gà phát sinh trong quá trình ấp,
kinh nghiệm nhân dân lót dưới ổ lá cây "mần tưới" hoặc lá xoan (thầu đâu,
sầu đông). Lúc trứng bị vỡ phải thay ngay rơm lót ổ.
Nếu gà say ấp quá, không chịu xuống ăn thì cần phải định giờ cố định
mỗi ngày 2 lần bắt gà xuống cho ăn và để gà bài tiết, tránh phóng uế phân
vào ổ. Thức ăn của gà lúc này là các hạt ngũ cốc có nhiều bột đường (thóc,
ngô) để cung cấp nhiều năng lượng và đồng thời tiêu hóa chậm, thời gian
duy trì dài. Nên cho ăn thêm rau xanh để cung cấp vitamin. Mỗi lần cho gà
xuống ổ khoảng 10-20 phút là vừa. Nếu xuống lâu quá sẽ làm mất nhiệt của
trứng.
Gần chỗ gà ăn nên có hố tắm cát (cát + tro bếp + 1% lưu huỳnh) để
gà tranh thủ tắm, trừ mạt.
d. Soi trứng:
Nên tập trung mỗi lần ấp có 10 mái ấp. Ngày thứ 6 soi trứng để loại
những trứng không có trống (không phôi) và trứng chết phôi. Sau đấy tùy số
trứng còn lại nhiều hay ít, dồn lại cho 1 mái ấp 15-17 quả, số mái thừa ra cho
ấp tiếp đợt mới.
Ngày 18 soi lần thứ hai trước khi gà nở (19-21 ngày). Loại những
trứng chết phôi. Dồn trứng còn lại cho số gà ấp tốt, còn sung sức (15-17
trứng/1 mái).
Lúc gà bắt đầu nở, nhặt dần vỏ trứng. Dồn cho 1 mẹ nuôi độ 15-20 gà
con.
Trường hợp dùng ngan hoặc gà tây ấp trưng, khi gà con nở, chuyển
cho gà mẹ nuôi vì gà mẹ nuôi con khéo hơn. Ngan và gà tây chỉ chuyên
dùng để ấp trứng và cho ấp đồng thời với gà mái mẹ để dễ dồn trứng ấp sau
mỗi đợt soi trứng và dồn gà con sau khi nở cho gà mẹ nuôi.