Nguồn máy tính - Những điều cần biết
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (374.02 KB, 6 trang )
Nhắc đến một PC chơi game khủng, game thủ thường nghĩ ngay đến những linh kiện gì?
Card đồ họa khủng, bộ xử lý cực mạnh, kit RAM chiến gắn tản nhiệt, bo mạch chủ nhiều
khe cắm VGA... Rất hiếm khi họ nghĩ đến bộ nguồn.
Người dùng ít am hiểu thường xem nhẹ bộ nguồn khi xây dựng PC mới. Rất nhiều người
hay phó mặc lựa chọn này cho nhân viên bán hàng theo tiêu chí “càng rẻ càng tốt”. Hoặc
như khi có nhu cầu nâng cấp, game thủ vẫn thường quên béng mất việc xem xét liệu bộ
nguồn mình đang dùng có “cân” được linh kiện mới hay không. Họ không biết rằng một bộ
nguồn hoạt động không ổn định sẽ rút ngắn tuổi thọ linh kiện đáng kể. Đặc biệt khi có nhu
cầu “về thành dưỡng sức”, có khả năng chúng không ra đi lẻ loi một mình mà lôi kéo theo
một vài chiến hữu trong case đi cùng. Sẽ ra sao nếu đó là chiếc card đồ họa đắt tiền hay bo
mạch chủ quý giá?
Cháy nguồn!
Bài viết sau sẽ đưa ra cho bạn đọc tham khảo một vài tiêu chí quan trọng đánh giá một bộ
nguồn. Sau đó sẽ có danh sách ngắn gọn giới thiệu một số bộ nguồn phổ biến nên quan tâm
hoặc nên tránh ở cuối bài viết.
Công suất danh định
Đây là thông số người tiêu dùng cần quan tâm đầu tiên khi chọn mua nguồn. Công suất
danh định (còn gọi là công suất thực hay công suất định mức) là giá trị lớn nhất mà nguồn
còn có thể hoạt động được khi cấp điện cho mạch ngoài. Quá giá trị này, dòng điện chạy
trong nguồn làm tỏa nhiệt mạnh đến mức khả năng tản nhiệt của các phần tử trong nguồn
(cuộn dây, điện trở, chip...) không đáp ứng nổi, dẫn đến cháy hoặc hoạt động hỗn loạn.
Quá tải do công suất “đuối” là một trong những cái chết phổ biến nhất trong thế giới PSU.
Hãy cảnh giác với cách đặt tên của nhà sản xuất! Ví dụ điển hình là bộ nguồn AcBel E2
470 có công suất thực chỉ 420 W (không thể quy kết NSX lừa đảo vì tên bộ nguồn... không
có chữ W). Thông thường, 500 -> 600 W công suất thực là đủ cho hệ thống Intel Core-i
mới và card đồ họa yêu cầu 2 nguồn phụ 6 pin.
Hiệu suất & Hệ số công suất
Hai chỉ số này thể hiện mức độ sử dụng điện năng hiệu quả của bộ nguồn và đều có giá trị
nhỏ hơn 1. Không bao giờ có chuyện hiệu suất đạt 100% do một phần năng lượng bị tiêu
tốn dưới dạng nhiệt. Cũng khó có thể bắt gặp một bộ nguồn có hệ số công suất đạt 1 do các
linh kiện như điện kháng (cuộn cảm) và điện dung (tụ điện) không phải luôn duy trì giá trị
cố định (cái này phụ thuộc cả vào điện áp và tần số của điện lưới). Ví dụ nếu hệ thống của
bạn tiêu thụ 500 W, bộ nguồn có hiệu suất 80% và hệ số công suất 0,9 thì hóa đơn tiền
điện phải trả sẽ là: 500 / (0,8 x 0,9) = 694 W.
Một bộ nguồn khủng chuẩn 80 Plus Gold (90%).
Để tiết kiệm điện, hãy cố gắng tìm kiếm bộ nguồn có hiệu suất và hệ số công suất càng cao
càng tốt.
Nhầm lẫn thường gặp: (công suất thực) = (công suất danh định in trên sản phẩm) x (hiệu
suất)
Dòng điện trên các đường điện ra (rail)
Thông số dòng này luôn được in trên nguồn.
Một thông số quan trọng nhưng ít ai để ý. Lấy ví dụ về bộ nguồn CoolerMaster Extreme
550 Power Plus. Về mặt công suất, bộ nguồn này hoàn toàn đủ khả năng gánh hệ thống
chạy card đồ họa GTX 570. Tuy nhiên dòng trên rail 12 V của nó chỉ đạt 32 A – nhỏ hơn
so với yêu cầu tối thiểu của GTX 570 là 38 A. Vì vậy việc sử dụng bộ nguồn này cho GTX
570 là không an toàn.
Tính năng bảo vệ quan trọng
Bảo vệ quá công suất: khi tổng công suất cung cấp ở đầu ra vượt quá so với công suất tối
đa, PSU sẽ tạm thời ngừng hoạt động. Tính năng này nhằm hạn chế trường hợp đột tử do
quá tải công suất người viết đã đề cập ở trên.
Bảo vệ quá dòng: PSU sẽ ngừng hoạt động khi một trong các đường điện cung cấp (rail)
của nó vượt qua giới hạn dòng cực đại cho phép của PSU. Đây là trường hợp của GTX 570
và CoolerMaster Extreme 550 Power Plus đã nói ở trên.
Bảo vệ ngắn mạch: PSU lập tức ngừng hoạt động khi hiện tượng ngắn mạch xảy ra (như
rơi 1 con ốc lên bo mạch). Không có chế độ bảo vệ này, khả năng ra đi của linh kiện khi
ngắn mạch là hầu như chắc chắn.
Cả 3 chế độ bảo vệ trên đây đều được trang bị trên các bộ nguồn của các hãng tin cậy như
CoolerMaster, AcBel, FSP... Ngoài ra còn một tính năng nữa mà bạn không thể bỏ qua khi
tiếp cận các sản phẩm đắt tiền:
Active PFC (Power Factor Correction): những bộ nguồn sở hữu Active PFC đều có hệ số
công suất khá cao giúp tiết kiệm điện năng (lớn hơn 0,9), đồng thời chúng còn có khả năng
khử nhiễu và căn chỉnh đường điện vào. Hiện nay các sản phầm trung cấp giá mềm như
FSP Hexa 500 cũng có thể được trang bị tính năng này.
Giá trị đầu tư
Đây là yếu tố mà người tiêu dùng thường quan tâm nhất. Nếu một bộ nguồn 500 W có giá
1.000.000 VND, chi phí trung bình phải trả là 2.000 VND/W. Hiển nhiên chỉ số này càng
thấp thì giá trị đầu tư càng cao.
Các thương hiệu nguồn nổi tiếng ở Việt Nam
FSP: Thương hiệu nguồn đã quá nổi tiếng trên thế giới. Thời gian gần đây chính sách giá
của FSP tại Việt Nam rất tốt. Đây là tin mừng cho người dùng trong nước. Các bộ nguồn
của FSP hầu hết đều có tính năng Active PFC.
Seasonic: Giống như FSP, chất lượng Seasonic thuộc loại miễn bàn và là mơ ước của khá
nhiều game thủ. Tuy cả 2 hãng có số đầu sản phẩm khiêm tốn và giá trị đầu tư thấp hơn
CoolerMaster hay AcBel nhưng cả về thương hiệu, độ tin cậy lẫn linh kiện thì đều hơn xa.
CoolerMaster: Cái tên phổ biến thuộc bậc nhất ở Việt Nam. Tuy nhiên người dùng có hiểu
biết lại không đánh giá cao CoolerMaster. Trong khi dòng cao cấp Pro Gold có giá trị đầu
tư không tốt thì dòng phổ thông Extreme Power lại thiếu tính năng Active PFC thời thượng
và độ nhiễu đường điện (ripple) được cho là cao so với những cái tên như FSP hay
Seasonic. Tuy nhiên dòng Extreme Power lại có giá khá mềm nếu so với các bộ nguồn
cùng công suất của hãng khác nên khá thích hợp cho người dùng hầu bao eo hẹp cần công
suất cao.
AcBel: Về độ phổ biến, ở Việt Nam cái tên AcBel cũng ngang ngửa so với CoolerMaster.
Dòng trung cấp Intelligent Power và dòng cao cấp R88 của họ cũng có giá trị đầu tư tốt
cùng chất lượng đáng tin cậy. Nhìn chung các sản phẩm từ 500 W trở lên rất đáng mua,
nhưng dưới 500 W thì lại không cạnh tranh được với FSP (chất lượng) và CoolerMaster
(giá thành).
XFX – cái tên còn khá mới ở Việt Nam
XFX: Thương hiệu link kiện quá nổi tiếng nhưng hiếm người biết đến. Game thủ tiếp xúc
với XFX phần lớn qua các card đồ họa xách tay. Mới xuất hiện dạo gần đây ở Việt Nam,
PSU XFX có giá cả phải nói khá cạnh tranh. Theo các trang review nước ngoài thì chất
lượng sản phẩm của họ cũng thuộc loại cực tốt. Chỉ có điều cái tên XFX sẽ khiến nhiều
người lầm tưởng đây là thương hiệu mới nên dễ bỏ qua.
Huntkey: Cái tên Huntkey không được ưa chuộng lắm ở dòng sản phẩm công suất cao bởi
giá trị đầu tư không tốt, đồng thời chưa gây ấn tượng đối với người tiêu dùng. Tuy nhiên ở
tầm trung và thấp, các bộ nguồn dòng Green Power cũng là lựa chọn không tồi.
Corsair: Không có gì nhiều để nhận xét ngoài 2 từ “cực khủng” và “ngoài tầm với”.
Một số bộ nguồn đáng lưu ý
Sau đây là danh sách những bộ nguồn tiêu biểu theo từng mức công suất. Ngoài ra là vài
cái tên được ưa chuộng nhưng không nên đầu tư.
Dưới 400 W: dành cho các hệ thống không sử dụng card đồ họa cần nguồn phụ
400 -> 460 W: dành cho các hệ thống sử dụng card đồ họa 1 nguồn phụ
Nên tránh: AcBel E2 470 (800.000 VND). Lý do: FSP Saga II 400W tốt hơn.
500 -> 650 W: dành cho các hệ thống sử dụng card đồ họa 2 nguồn phụ
Nên tránh: CoolerMaster Extreme Power 500W (1.100.000 VND). Lý do: FSP Hexa 500W
tốt hơn.
