LV THAC SI THUY VAN
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.56 MB, 149 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
LUẬN VĂN
NGHIÊN CỨU ÁP DỤNG TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ
CÔNG NGHỆ XỬ LÝ CHẤT THẢI ĐỂ ĐÁNH
GIÁ CÔNG NGHỆ XỬ LÝ NƯỚC THẢI NGÀNH
GIẤY VÀ BỘT GIẤY
HÀ NỘI, 2010
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đề tài luận văn thạc sỹ khoa học: “Nghiên cứu áp dụng
tiêu chí đánh giá công nghệ xử lí chất thải để đánh giá công nghệ xử lí nước thải
ngành giấy và bột giấy” là do tôi thực hiện với sự hướng dẫn của GS.TS Đặng Kim
Chi. Đây không phải là bản sao chép của bất kỳ một cá nhân, tổ chức nào. Các số
liệu, nguồn thông tin trong Luận văn là do tôi điều tra, trích dẫn, tính toán và đánh
giá.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về những nội dung mà tôi đã trình bày
trong Luận văn này.
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2010
HỌC VIÊN
Phạm Thị Thùy Vân
LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến GS.TS. Đặng Kim
Chi, người trực tiếp hướng dẫn tôi thực hiện Luận văn, người luôn quan tâm, động
viên, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình làm Luận văn.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới toàn thể các thầy cô giáo của Viện Khoa
học và Công nghệ Môi trường, trường Đại học Bách khoa Hà Nội đã trang bị cho
tôi những kiến thức bổ ích, thiết thực cũng như sự nhiệt tình, ân cần dạy bảo trong
những năm vừa qua.
Tôi xin chân thành cảm ơn Viện đào tạo Sau đại học đã tạo điều kiện thuận lợi
cho tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành Luận văn.
Tôi cũng xin chân thành gửi lời cảm ơn đến Công ty cổ phần giấy Trúc Bạch,
Công ty cổ phần giấy Sông Đuống, Công ty cổ phần giấy Sông Lam, nhà máy giấy
Bãi Bằng, Công ty cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ, Tổng công ty giấy Việt Nam, bộ
môn công nghiệp giấy và Xenlulo – Đại học Bách khoa Hà Nội… đã tạo điều kiện
thuận lợi để tôi có được những thông tin, tài liệu quý báu phục vụ cho Luận văn
thạc sỹ khoa học này.
Cuối cùng, tôi xin cảm ơn đến gia đình và bạn bè đã động viên, giúp đỡ tôi
trong quá trình học tập và làm Luận văn.
Hà Nội, ngày tháng
Học viên
năm 2010
Phạm Thị Thùy Vân
MỤC LỤC
..........................................................................................................................................................iii
MỤC LỤC..........................................................................................................................................iv
DANH MỤC BẢNG.............................................................................................................................xi
MỞ ĐẦU............................................................................................................................................1
Chương I............................................................................................................................................4
TỔNG QUAN NGÀNH GIẤY VÀ BỘT GIẤY............................................................................................4
HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG VÀ TÌNH HÌNH ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ XỬ LÝ CHẤT THẢI TRONG CÁC CƠ
SỞ SẢN XUẤT GIẤY VÀ BỘT GIẤY........................................................................................................4
I.1. Tổng quan hoạt động sản xuất giấy và bột giấy ở Việt Nam........................................................4
I.1.1. Tình hình phát triển..........................................................................................................4
I.1.2. Các sản phẩm giấy và quy mô sản xuất.............................................................................5
I.1.3. Nguyên - nhiên vật liệu cho nhà máy sản xuất giấy và bột giấy........................................6
Bảng 1.2. Tình hình sử dụng giấy tái chế ở Việt Nam (2001-2007) [12].............................................7
I.1.4. Kế hoạch phát triển của ngành.........................................................................................9
Bảng 1.3. Dự báo công nghiệp giấy và bột giấy Việt Nam 2010-2015 [20]........................................9
Bảng 1.4. Một số dự án đầu tư đang tiếp tục triển khai [8]..............................................................9
I.2. Công nghệ sản xuất giấy và bột giấy..........................................................................................10
Hình 1.1. Sơ đồ công nghệ tổng quát sản xuất bột giấy và giấy từ gỗ [18]...............................11
I.2.1. Công nghệ sản xuất bột giấy...........................................................................................12
I.2.2. Công nghệ sản xuất giấy..................................................................................................15
Hình 1.2. Quy trình công nghệ sản xuất giấy theo quy mô công nghiệp [5].............................16
I.3. Vấn đề ô nhiễm môi trường của ngành sản xuất giấy và bột giấy..............................................16
Hình 1.2. Sơ đồ công nghệ sản xuất bột giấy kèm dòng thải [24]............................................17
Hình 1.3. Công nghệ sản xuất giấy từ bột giấy kèm dòng thải [3]............................................19
I.3.1. Ô nhiễm môi trường không khí.......................................................................................19
Bảng 1.5. Một số chất khí gây ô nhiễm môi trường của nhà máy giấy sản xuất bằng phương pháp
sunfat [3].........................................................................................................................................19
I.3.2. Vấn đề ô nhiễm môi trường nước..................................................................................20
I.3.3. Vấn đề chất thải rắn........................................................................................................21
I.3.4. Vấn đề ô nhiễm nhiệt và tiếng ồn...................................................................................22
I.4. Tình hình áp dụng công nghệ xử lý chất thải trong một số cơ sở sản xuất giấy và bột giấy.......22
I.4.1. Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ (Thái Nguyên)......................................................22
Hình 1.4. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ......................23
Hình 1.5. Sơ đồ xử lý khí thải lò hơi công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ..............................24
I.4.1.2. Nước thải.....................................................................................................................24
Hình 1.6. Sơ đồ công nghệ XLNT công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ...................................25
I.4.2. Nhà máy giấy Lam Sơn....................................................................................................26
I.4.2.2. Nước thải.....................................................................................................................26
Hình 1.7. Sơ đồ công nghệ hệ thống xử lý nước thải nhà máy giấy Lam Sơn [14]...................27
I.4.3. Công ty cổ phần giấy Trúc Bạch.......................................................................................28
I.4.3.2. Nước thải.....................................................................................................................28
Hình 1.7. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải nhà máy giấy Trúc Bạch........................................29
1.4.4. Làng nghề giấy tái chế xã Phong Khê - Bắc Ninh............................................................30
Hình 1.8. Làng nghề giấy tái chế Phong Khê (Yên Phong – Bắc Ninh).......................................30
Hình 1.9. Nước thải tù đọng bốc mùi hôi thối tại làng nghề giấy Phong Khê...........................32
Chương II.........................................................................................................................................35
CƠ SỞ ĐÁNH GIÁ CÔNG NGHỆ XỬ LÝ CHẤT THẢI............................................................................35
II.1. Khái niệm đánh giá công nghệ xử lý chất thải – tình hình áp dụng đánh giá đánh giá công
nghệ xử lý chất thải trên thế giới và Việt Nam................................................................................35
II.1.1 Khái niệm đánh giá công nghệ xử lý chất thải.................................................................35
II.1.2. Tình hình áp dụng công nghệ xử lý chất thải ở Việt Nam...............................................38
II.1.3. Tình hình áp dụng đánh giá công nghệ xử lý chất thải trên thế giới [6], [13], [25]........40
II.2. Xây dựng tiêu chí đánh giá công nghệ xử lý chất thải...............................................................41
II.2.1. Đề xuất một số tiêu chí đánh giá công nghệ xử lý chất thải tại Việt Nam......................41
II.2.2. Xây dựng tiêu chí đánh giá công nghệ xử lý nước thải ngành giấy và bột giấy...............49
Bảng 2.1. Một số tiêu chí xây dựng đánh giá công nghệ xử lý nước thải nhà máy sản xuất giấy và
bột giấy............................................................................................................................................57
I.1. Theo quy chuẩn môi trường 12:2008/ BTNMT..................................................................57
III. Phù hợp điều kiện Việt Nam.......................................................................................................58
Bảng 2.2. Bảng lượng hóa đánh giá công nghệ theo từng tiêu chí tối đa........................................67
Chương III........................................................................................................................................68
HIỆN TRẠNG MỘT SỐ CÔNG NGHỆ XỬ LÝ NƯỚC THẢI SẢN XUẤT GIẤY VÀ BỘT GIẤY Ở VIỆT NAM
ĐƯỢC LỰA CHỌN ĐÁNH GIÁ...........................................................................................................68
III.1. Công ty giấy Tissue Sông Đuống.......................................................................................69
III.1.1 Giới thiệu.......................................................................................................................69
Hình 3.1. Vị trí nhà máy giấy Tissue Sông Đuống - Hà Nội trên bản đồ vệ tinh........................69
III.1.2. Công nghệ sản xuất.......................................................................................................70
Hình 3.2. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy tái chế Công ty giấy Tissue.......................................71
Sông Đuống.............................................................................................................................71
III.1.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................72
Hình 3.3. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải nhà máy giấy Sông Đuống....................................72
Bảng 3.1. Thông số đầu vào và ra của hệ thống xử lý nước thải Công ty cổ phần giấy Sông Đuống
(10/2009)........................................................................................................................................73
Bảng 3.2. Chi phí cho khu xử lý nước thải nhà máy giấy Sông Đuống..............................................73
III.2. Công ty cổ phần giấy Trúc Bạch Hà Nội....................................................................................74
III.2.1. Giới thiệu về công ty....................................................................................................74
III.2.2. Công nghệ sản xuất.......................................................................................................74
Hình 3.4. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy từ giấy tái chế Công ty Cổ phần giấy Trúc Bạch........75
III.2.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................77
Hình 3.5. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải giấy Trúc Bạch - Hà Nội.........................................78
Bảng 3.3. Chất lượng nước thải của công ty cổ phần giấy Trúc Bạch...............................................78
Bảng 3.4. Chi phí cho khu xử lý nước thải nhà máy giấy Trúc Bạch.................................................79
III.3. Công ty cổ phần giấy Sông Lam........................................................................................79
III.3.1. Giới thiệu về Công ty.....................................................................................................79
III.3.2. Công nghệ sản xuất.......................................................................................................80
Hình 3.6. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy – Công ty cổ phần giấy Sông Lam.............................80
III.3.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................81
Hình 3.7. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải xeo giấy – Công ty Cổ phần giấy Sông Lam – Nghệ
An............................................................................................................................................81
Bảng 3.5. Thông số đầu vào và đầu ra nước thải của hệ thống XLNT khu vực xeo giấy...................83
Bảng 3.6. Chi phí cho khu xử lý nước thải nhà máy giấy Sông Lam.................................................83
III.4. Nhà máy giấy Bãi Bằng.............................................................................................................84
III.4.1. Giới thiệu về nhà máy...................................................................................................84
Hình 3.8. Nhà máy giấy Bãi Bằng – Tổng công ty giấy Việt Nam...............................................84
III.4.2. Công nghệ sản xuất bột và giấy.....................................................................................85
Hình 3.9. Sơ đồ dây chuyền công nghệ sản xuất giấy và chất thải...........................................87
III.4.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................88
Hình 3.10. Sơ đồ khối hệ thống xử lý nước thải – Tổng công ty giấy Việt Nam........................88
Hình 3.11. Khu xử lý nước thải nhà máy giấy Bãi Bằng – Phú Thọ...........................................89
Bảng 3.7. Thông số đầu vào và ra của hệ thống xử lý nước thải năm 2009.....................................90
Bảng 3.8. Chi phí cho khu xử lý nước thải công ty giấy Bãi Bằng.....................................................91
III.5. Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ......................................................................................91
III.5.1. Giới thiệu......................................................................................................................91
III.5.2. Công nghệ sản xuất.......................................................................................................91
Hình 3.12. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ - Thái Nguyên
.................................................................................................................................................92
III.5.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................95
Hình 3.13. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải (hệ thống cũ)......................................................95
Bảng 3.9. Thông số đầu vào và ra của khu xử lý nước thải – Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ 96
Bảng 3.10. Chi phí cho khu xử lý nước thải công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ (hệ thống cũ).....96
Hình 3.14. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ.................97
Bảng 3.11. Chất lượng nước thải công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ..........................................97
Bảng 3.12. Chi phí cho khu xử lý nước thải công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ (hệ thống mới cải
tạo)..................................................................................................................................................98
Chương IV.......................................................................................................................................99
ÁP DỤNG CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ CÔNG NGHỆ XỬ LÝ NƯỚC THẢI CHO CÁC NHÀ MÁY................99
IV.1. Nhóm nhà máy có công đoạn tẩy trắng sản phẩm...................................................................99
IV.1.1. Công ty cổ phần giấy Sông Đuống.................................................................................99
Bảng 4.1. Lượng hóa điểm số các tiêu chí Công ty Cổ phần giấy Sông Đuống...............................101
IV.1.2. Công ty cổ phần giấy Trúc Bạch...................................................................................102
Bảng 4.2. Lượng hóa điểm số các tiêu chí công ty cổ phần giấy Trúc Bạch....................................103
IV.1.3. Nhà máy giấy Bãi Bằng................................................................................................104
Bảng 4.3. Lượng hóa điểm số các tiêu chí nhà máy giấy Bãi Bằng.................................................105
IV.2. Nhóm nhà máy không có công đoạn tẩy trắng sản phẩm......................................................106
IV.2.1. Công ty giấy Hoàng Văn Thụ........................................................................................106
Bảng 4.4. Lượng hóa điểm số các tiêu chí nhà máy giấy Hoàng Văn Thụ.......................................107
(hệ thống cũ).................................................................................................................................107
Bảng 4.5. Lượng hóa điểm số các tiêu chí nhà máy giấy Hoàng Văn Thụ.......................................109
(hệ thống mới)..............................................................................................................................109
IV.2.2. Công ty cổ phần giấy Sông Lam...................................................................................109
Bảng 4.6. Lượng hóa điểm số các tiêu chí công ty cổ phần giấy Sông Lam....................................111
IV.3. Tóm tắt đánh giá bằng điểm số cho các công nghệ xử lý nước thải đã khảo sát....................111
Bảng 4.7. NHÓM NHÀ MÁY SẢN XUẤT CÓ CÔNG ĐOẠN TẨY TRẮNG.............................................111
Bảng 4.8. NHÓM NHÀ MÁY SẢN XUẤT KHÔNG CÓ CÔNG ĐOẠN TẨY TRẮNG................................112
IV.4. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải tại các nhà máy, lựa chọn công nghệ xử lý nước thải
ngành giấy phù hợp.......................................................................................................................112
IV.4.1 Các nhà máy có công đoạn tẩy trắng sản phẩm...........................................................112
IV.4.2. Các nhà máy không có công đoạn tẩy trắng sản phẩm...............................................114
IV.5. Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả xử lý của các công nghệ xử lý nước thải của các nhà
máy giấy........................................................................................................................................116
IV.5.1. Giải pháp chung..........................................................................................................116
IV.6. Đề xuất các bước thực hiện quy trình đánh giá công nghệ xử lý chất thải............................121
Hình 3.15. Sơ đồ đề xuất các bước tiến hành đánh giá công nghệ xử lý chất thải.................122
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................................................................123
I.Kết luận.......................................................................................................................................123
II.Kiến nghị.....................................................................................................................................124
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................................126
DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BOD
Biochemical Oxygen Demand
BOD5
Nhu cầu Oxy sinh hóa, (mg/l)
Nhu cầu Oxy sinh học sau 5
ngày
COD
Chemical Oxigen Demand
Nhu cầu Oxy hóa học, (mg/l)
SS
Suspended Solids
Chất rắn lơ lửng (mg/l)
VNĐ
Đồng Việt Nam
XLNT
Xử lý nước thải
VPPA
Hiệp hội giấy Việt Nam
ĐGCN
Đánh giá công nghệ
ĐGCN
Đánh giá công nghệ xử lý chất
XLCT
thải
Cty CP
Công ty Cổ phần
QCVN
Quy chuẩn Việt Nam
CTR
Chất thải rắn
Bộ TN&MT
Bộ Tài nguyên và Môi trường
Bộ KH&CN
Bộ Khoa học và Công nghệ
MTĐT
Môi trường đô thị
C.O.N
Chất ô nhiễm
LWC
Light Weight Coated
Giấy tráng phấn định lượng thấp
RMP
Refiner Mechanical Pulp
Bột nghiền cơ học
TMP
Thermal Mechnical Pulp
Bột cơ nhiệt
CMP
Chemical Mechanical Pulp
Bột bán hóa
BCMP
Bisulfite Chemi-Mechanical Pulp Bột sunfit bán hóa
CTMP
Chemo-Thermo-Mechanical Pupl Bột hóa nhiệt cơ
Bleached Chemo Thermo
Bột hóa nhiệt cơ tẩy trắng
Mechanical Pulp
Neutral Sulfite Semi Chemical
Bột giấy từ gỗ nửa hóa học
ngâm Sunfat trung hòa
BCTMP
NSSC
BHKP
Bột kraft gỗ cứng tẩy trắng
DIP
Bleached Hardwood Kraft Pulp
Deinked Pulp
TCMP
Thermo-Chemi-Mechanical Pulp
Bột hóa nhiệt cơ
TMP
Thermo Mechanical Pulp
Bột nhiệt cơ
CMP
Chemi-Mechanical Pulp
Bột hóa cơ
Bột khử mực
DANH MỤC BẢNG
..........................................................................................................................................................iii
MỤC LỤC..........................................................................................................................................iv
DANH MỤC BẢNG.............................................................................................................................xi
MỞ ĐẦU............................................................................................................................................1
Chương I............................................................................................................................................4
TỔNG QUAN NGÀNH GIẤY VÀ BỘT GIẤY............................................................................................4
HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG VÀ TÌNH HÌNH ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ XỬ LÝ CHẤT THẢI TRONG CÁC CƠ
SỞ SẢN XUẤT GIẤY VÀ BỘT GIẤY........................................................................................................4
I.1. Tổng quan hoạt động sản xuất giấy và bột giấy ở Việt Nam........................................................4
I.1.1. Tình hình phát triển..........................................................................................................4
I.1.2. Các sản phẩm giấy và quy mô sản xuất.............................................................................5
I.1.3. Nguyên - nhiên vật liệu cho nhà máy sản xuất giấy và bột giấy........................................6
Bảng 1.2. Tình hình sử dụng giấy tái chế ở Việt Nam (2001-2007) [12].............................................7
I.1.4. Kế hoạch phát triển của ngành.........................................................................................9
Bảng 1.3. Dự báo công nghiệp giấy và bột giấy Việt Nam 2010-2015 [20]........................................9
Bảng 1.4. Một số dự án đầu tư đang tiếp tục triển khai [8]..............................................................9
I.2. Công nghệ sản xuất giấy và bột giấy..........................................................................................10
Hình 1.1. Sơ đồ công nghệ tổng quát sản xuất bột giấy và giấy từ gỗ [18]...............................11
I.2.1. Công nghệ sản xuất bột giấy...........................................................................................12
I.2.2. Công nghệ sản xuất giấy..................................................................................................15
Hình 1.2. Quy trình công nghệ sản xuất giấy theo quy mô công nghiệp [5].............................16
I.3. Vấn đề ô nhiễm môi trường của ngành sản xuất giấy và bột giấy..............................................16
Hình 1.2. Sơ đồ công nghệ sản xuất bột giấy kèm dòng thải [24]............................................17
Hình 1.3. Công nghệ sản xuất giấy từ bột giấy kèm dòng thải [3]............................................19
I.3.1. Ô nhiễm môi trường không khí.......................................................................................19
Bảng 1.5. Một số chất khí gây ô nhiễm môi trường của nhà máy giấy sản xuất bằng phương pháp
sunfat [3].........................................................................................................................................19
I.3.2. Vấn đề ô nhiễm môi trường nước..................................................................................20
I.3.3. Vấn đề chất thải rắn........................................................................................................21
I.3.4. Vấn đề ô nhiễm nhiệt và tiếng ồn...................................................................................22
I.4. Tình hình áp dụng công nghệ xử lý chất thải trong một số cơ sở sản xuất giấy và bột giấy.......22
I.4.1. Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ (Thái Nguyên)......................................................22
Hình 1.4. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ......................23
Hình 1.5. Sơ đồ xử lý khí thải lò hơi công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ..............................24
I.4.1.2. Nước thải.....................................................................................................................24
Hình 1.6. Sơ đồ công nghệ XLNT công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ...................................25
I.4.2. Nhà máy giấy Lam Sơn....................................................................................................26
I.4.2.2. Nước thải.....................................................................................................................26
Hình 1.7. Sơ đồ công nghệ hệ thống xử lý nước thải nhà máy giấy Lam Sơn [14]...................27
I.4.3. Công ty cổ phần giấy Trúc Bạch.......................................................................................28
I.4.3.2. Nước thải.....................................................................................................................28
Hình 1.7. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải nhà máy giấy Trúc Bạch........................................29
1.4.4. Làng nghề giấy tái chế xã Phong Khê - Bắc Ninh............................................................30
Hình 1.8. Làng nghề giấy tái chế Phong Khê (Yên Phong – Bắc Ninh).......................................30
Hình 1.9. Nước thải tù đọng bốc mùi hôi thối tại làng nghề giấy Phong Khê...........................32
Chương II.........................................................................................................................................35
CƠ SỞ ĐÁNH GIÁ CÔNG NGHỆ XỬ LÝ CHẤT THẢI............................................................................35
II.1. Khái niệm đánh giá công nghệ xử lý chất thải – tình hình áp dụng đánh giá đánh giá công
nghệ xử lý chất thải trên thế giới và Việt Nam................................................................................35
II.1.1 Khái niệm đánh giá công nghệ xử lý chất thải.................................................................35
II.1.2. Tình hình áp dụng công nghệ xử lý chất thải ở Việt Nam...............................................38
II.1.3. Tình hình áp dụng đánh giá công nghệ xử lý chất thải trên thế giới [6], [13], [25]........40
II.2. Xây dựng tiêu chí đánh giá công nghệ xử lý chất thải...............................................................41
II.2.1. Đề xuất một số tiêu chí đánh giá công nghệ xử lý chất thải tại Việt Nam......................41
II.2.2. Xây dựng tiêu chí đánh giá công nghệ xử lý nước thải ngành giấy và bột giấy...............49
Bảng 2.1. Một số tiêu chí xây dựng đánh giá công nghệ xử lý nước thải nhà máy sản xuất giấy và
bột giấy............................................................................................................................................57
I.1. Theo quy chuẩn môi trường 12:2008/ BTNMT..................................................................57
III. Phù hợp điều kiện Việt Nam.......................................................................................................58
Bảng 2.2. Bảng lượng hóa đánh giá công nghệ theo từng tiêu chí tối đa........................................67
Chương III........................................................................................................................................68
HIỆN TRẠNG MỘT SỐ CÔNG NGHỆ XỬ LÝ NƯỚC THẢI SẢN XUẤT GIẤY VÀ BỘT GIẤY Ở VIỆT NAM
ĐƯỢC LỰA CHỌN ĐÁNH GIÁ...........................................................................................................68
III.1. Công ty giấy Tissue Sông Đuống.......................................................................................69
III.1.1 Giới thiệu.......................................................................................................................69
Hình 3.1. Vị trí nhà máy giấy Tissue Sông Đuống - Hà Nội trên bản đồ vệ tinh........................69
III.1.2. Công nghệ sản xuất.......................................................................................................70
Hình 3.2. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy tái chế Công ty giấy Tissue.......................................71
Sông Đuống.............................................................................................................................71
III.1.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................72
Hình 3.3. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải nhà máy giấy Sông Đuống....................................72
Bảng 3.1. Thông số đầu vào và ra của hệ thống xử lý nước thải Công ty cổ phần giấy Sông Đuống
(10/2009)........................................................................................................................................73
Bảng 3.2. Chi phí cho khu xử lý nước thải nhà máy giấy Sông Đuống..............................................73
III.2. Công ty cổ phần giấy Trúc Bạch Hà Nội....................................................................................74
III.2.1. Giới thiệu về công ty....................................................................................................74
III.2.2. Công nghệ sản xuất.......................................................................................................74
Hình 3.4. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy từ giấy tái chế Công ty Cổ phần giấy Trúc Bạch........75
III.2.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................77
Hình 3.5. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải giấy Trúc Bạch - Hà Nội.........................................78
Bảng 3.3. Chất lượng nước thải của công ty cổ phần giấy Trúc Bạch...............................................78
Bảng 3.4. Chi phí cho khu xử lý nước thải nhà máy giấy Trúc Bạch.................................................79
III.3. Công ty cổ phần giấy Sông Lam........................................................................................79
III.3.1. Giới thiệu về Công ty.....................................................................................................79
III.3.2. Công nghệ sản xuất.......................................................................................................80
Hình 3.6. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy – Công ty cổ phần giấy Sông Lam.............................80
III.3.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................81
Hình 3.7. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải xeo giấy – Công ty Cổ phần giấy Sông Lam – Nghệ
An............................................................................................................................................81
Bảng 3.5. Thông số đầu vào và đầu ra nước thải của hệ thống XLNT khu vực xeo giấy...................83
Bảng 3.6. Chi phí cho khu xử lý nước thải nhà máy giấy Sông Lam.................................................83
III.4. Nhà máy giấy Bãi Bằng.............................................................................................................84
III.4.1. Giới thiệu về nhà máy...................................................................................................84
Hình 3.8. Nhà máy giấy Bãi Bằng – Tổng công ty giấy Việt Nam...............................................84
III.4.2. Công nghệ sản xuất bột và giấy.....................................................................................85
Hình 3.9. Sơ đồ dây chuyền công nghệ sản xuất giấy và chất thải...........................................87
III.4.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................88
Hình 3.10. Sơ đồ khối hệ thống xử lý nước thải – Tổng công ty giấy Việt Nam........................88
Hình 3.11. Khu xử lý nước thải nhà máy giấy Bãi Bằng – Phú Thọ...........................................89
Bảng 3.7. Thông số đầu vào và ra của hệ thống xử lý nước thải năm 2009.....................................90
Bảng 3.8. Chi phí cho khu xử lý nước thải công ty giấy Bãi Bằng.....................................................91
III.5. Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ......................................................................................91
III.5.1. Giới thiệu......................................................................................................................91
III.5.2. Công nghệ sản xuất.......................................................................................................91
Hình 3.12. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ - Thái Nguyên
.................................................................................................................................................92
III.5.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................95
Hình 3.13. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải (hệ thống cũ)......................................................95
Bảng 3.9. Thông số đầu vào và ra của khu xử lý nước thải – Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ 96
Bảng 3.10. Chi phí cho khu xử lý nước thải công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ (hệ thống cũ).....96
Hình 3.14. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ.................97
Bảng 3.11. Chất lượng nước thải công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ..........................................97
Bảng 3.12. Chi phí cho khu xử lý nước thải công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ (hệ thống mới cải
tạo)..................................................................................................................................................98
Chương IV.......................................................................................................................................99
ÁP DỤNG CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ CÔNG NGHỆ XỬ LÝ NƯỚC THẢI CHO CÁC NHÀ MÁY................99
IV.1. Nhóm nhà máy có công đoạn tẩy trắng sản phẩm...................................................................99
IV.1.1. Công ty cổ phần giấy Sông Đuống.................................................................................99
Bảng 4.1. Lượng hóa điểm số các tiêu chí Công ty Cổ phần giấy Sông Đuống...............................101
IV.1.2. Công ty cổ phần giấy Trúc Bạch...................................................................................102
Bảng 4.2. Lượng hóa điểm số các tiêu chí công ty cổ phần giấy Trúc Bạch....................................103
IV.1.3. Nhà máy giấy Bãi Bằng................................................................................................104
Bảng 4.3. Lượng hóa điểm số các tiêu chí nhà máy giấy Bãi Bằng.................................................105
IV.2. Nhóm nhà máy không có công đoạn tẩy trắng sản phẩm......................................................106
IV.2.1. Công ty giấy Hoàng Văn Thụ........................................................................................106
Bảng 4.4. Lượng hóa điểm số các tiêu chí nhà máy giấy Hoàng Văn Thụ.......................................107
(hệ thống cũ).................................................................................................................................107
Bảng 4.5. Lượng hóa điểm số các tiêu chí nhà máy giấy Hoàng Văn Thụ.......................................109
(hệ thống mới)..............................................................................................................................109
IV.2.2. Công ty cổ phần giấy Sông Lam...................................................................................109
Bảng 4.6. Lượng hóa điểm số các tiêu chí công ty cổ phần giấy Sông Lam....................................111
IV.3. Tóm tắt đánh giá bằng điểm số cho các công nghệ xử lý nước thải đã khảo sát....................111
Bảng 4.7. NHÓM NHÀ MÁY SẢN XUẤT CÓ CÔNG ĐOẠN TẨY TRẮNG.............................................111
Bảng 4.8. NHÓM NHÀ MÁY SẢN XUẤT KHÔNG CÓ CÔNG ĐOẠN TẨY TRẮNG................................112
IV.4. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải tại các nhà máy, lựa chọn công nghệ xử lý nước thải
ngành giấy phù hợp.......................................................................................................................112
IV.4.1 Các nhà máy có công đoạn tẩy trắng sản phẩm...........................................................112
IV.4.2. Các nhà máy không có công đoạn tẩy trắng sản phẩm...............................................114
IV.5. Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả xử lý của các công nghệ xử lý nước thải của các nhà
máy giấy........................................................................................................................................116
IV.5.1. Giải pháp chung..........................................................................................................116
IV.6. Đề xuất các bước thực hiện quy trình đánh giá công nghệ xử lý chất thải............................121
Hình 3.15. Sơ đồ đề xuất các bước tiến hành đánh giá công nghệ xử lý chất thải.................122
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................................................................123
I.Kết luận.......................................................................................................................................123
II.Kiến nghị.....................................................................................................................................124
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................................126
DANH MỤC HÌNH
..........................................................................................................................................................iii
MỤC LỤC..........................................................................................................................................iv
DANH MỤC BẢNG.............................................................................................................................xi
MỞ ĐẦU............................................................................................................................................1
Chương I............................................................................................................................................4
TỔNG QUAN NGÀNH GIẤY VÀ BỘT GIẤY............................................................................................4
HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG VÀ TÌNH HÌNH ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ XỬ LÝ CHẤT THẢI TRONG CÁC CƠ
SỞ SẢN XUẤT GIẤY VÀ BỘT GIẤY........................................................................................................4
I.1. Tổng quan hoạt động sản xuất giấy và bột giấy ở Việt Nam........................................................4
I.1.1. Tình hình phát triển..........................................................................................................4
I.1.2. Các sản phẩm giấy và quy mô sản xuất.............................................................................5
I.1.3. Nguyên - nhiên vật liệu cho nhà máy sản xuất giấy và bột giấy........................................6
Bảng 1.2. Tình hình sử dụng giấy tái chế ở Việt Nam (2001-2007) [12].............................................7
I.1.4. Kế hoạch phát triển của ngành.........................................................................................9
Bảng 1.3. Dự báo công nghiệp giấy và bột giấy Việt Nam 2010-2015 [20]........................................9
Bảng 1.4. Một số dự án đầu tư đang tiếp tục triển khai [8]..............................................................9
I.2. Công nghệ sản xuất giấy và bột giấy..........................................................................................10
Hình 1.1. Sơ đồ công nghệ tổng quát sản xuất bột giấy và giấy từ gỗ [18]...............................11
I.2.1. Công nghệ sản xuất bột giấy...........................................................................................12
I.2.2. Công nghệ sản xuất giấy..................................................................................................15
Hình 1.2. Quy trình công nghệ sản xuất giấy theo quy mô công nghiệp [5].............................16
I.3. Vấn đề ô nhiễm môi trường của ngành sản xuất giấy và bột giấy..............................................16
Hình 1.2. Sơ đồ công nghệ sản xuất bột giấy kèm dòng thải [24]............................................17
Hình 1.3. Công nghệ sản xuất giấy từ bột giấy kèm dòng thải [3]............................................19
I.3.1. Ô nhiễm môi trường không khí.......................................................................................19
Bảng 1.5. Một số chất khí gây ô nhiễm môi trường của nhà máy giấy sản xuất bằng phương pháp
sunfat [3].........................................................................................................................................19
I.3.2. Vấn đề ô nhiễm môi trường nước..................................................................................20
I.3.3. Vấn đề chất thải rắn........................................................................................................21
I.3.4. Vấn đề ô nhiễm nhiệt và tiếng ồn...................................................................................22
I.4. Tình hình áp dụng công nghệ xử lý chất thải trong một số cơ sở sản xuất giấy và bột giấy.......22
I.4.1. Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ (Thái Nguyên)......................................................22
Hình 1.4. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ......................23
Hình 1.5. Sơ đồ xử lý khí thải lò hơi công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ..............................24
I.4.1.2. Nước thải.....................................................................................................................24
Hình 1.6. Sơ đồ công nghệ XLNT công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ...................................25
I.4.2. Nhà máy giấy Lam Sơn....................................................................................................26
I.4.2.2. Nước thải.....................................................................................................................26
Hình 1.7. Sơ đồ công nghệ hệ thống xử lý nước thải nhà máy giấy Lam Sơn [14]...................27
I.4.3. Công ty cổ phần giấy Trúc Bạch.......................................................................................28
I.4.3.2. Nước thải.....................................................................................................................28
Hình 1.7. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải nhà máy giấy Trúc Bạch........................................29
1.4.4. Làng nghề giấy tái chế xã Phong Khê - Bắc Ninh............................................................30
Hình 1.8. Làng nghề giấy tái chế Phong Khê (Yên Phong – Bắc Ninh).......................................30
Hình 1.9. Nước thải tù đọng bốc mùi hôi thối tại làng nghề giấy Phong Khê...........................32
Chương II.........................................................................................................................................35
CƠ SỞ ĐÁNH GIÁ CÔNG NGHỆ XỬ LÝ CHẤT THẢI............................................................................35
II.1. Khái niệm đánh giá công nghệ xử lý chất thải – tình hình áp dụng đánh giá đánh giá công
nghệ xử lý chất thải trên thế giới và Việt Nam................................................................................35
II.1.1 Khái niệm đánh giá công nghệ xử lý chất thải.................................................................35
II.1.2. Tình hình áp dụng công nghệ xử lý chất thải ở Việt Nam...............................................38
II.1.3. Tình hình áp dụng đánh giá công nghệ xử lý chất thải trên thế giới [6], [13], [25]........40
II.2. Xây dựng tiêu chí đánh giá công nghệ xử lý chất thải...............................................................41
II.2.1. Đề xuất một số tiêu chí đánh giá công nghệ xử lý chất thải tại Việt Nam......................41
II.2.2. Xây dựng tiêu chí đánh giá công nghệ xử lý nước thải ngành giấy và bột giấy...............49
Bảng 2.1. Một số tiêu chí xây dựng đánh giá công nghệ xử lý nước thải nhà máy sản xuất giấy và
bột giấy............................................................................................................................................57
I.1. Theo quy chuẩn môi trường 12:2008/ BTNMT..................................................................57
III. Phù hợp điều kiện Việt Nam.......................................................................................................58
Bảng 2.2. Bảng lượng hóa đánh giá công nghệ theo từng tiêu chí tối đa........................................67
Chương III........................................................................................................................................68
HIỆN TRẠNG MỘT SỐ CÔNG NGHỆ XỬ LÝ NƯỚC THẢI SẢN XUẤT GIẤY VÀ BỘT GIẤY Ở VIỆT NAM
ĐƯỢC LỰA CHỌN ĐÁNH GIÁ...........................................................................................................68
III.1. Công ty giấy Tissue Sông Đuống.......................................................................................69
III.1.1 Giới thiệu.......................................................................................................................69
Hình 3.1. Vị trí nhà máy giấy Tissue Sông Đuống - Hà Nội trên bản đồ vệ tinh........................69
III.1.2. Công nghệ sản xuất.......................................................................................................70
Hình 3.2. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy tái chế Công ty giấy Tissue.......................................71
Sông Đuống.............................................................................................................................71
III.1.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................72
Hình 3.3. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải nhà máy giấy Sông Đuống....................................72
Bảng 3.1. Thông số đầu vào và ra của hệ thống xử lý nước thải Công ty cổ phần giấy Sông Đuống
(10/2009)........................................................................................................................................73
Bảng 3.2. Chi phí cho khu xử lý nước thải nhà máy giấy Sông Đuống..............................................73
III.2. Công ty cổ phần giấy Trúc Bạch Hà Nội....................................................................................74
III.2.1. Giới thiệu về công ty....................................................................................................74
III.2.2. Công nghệ sản xuất.......................................................................................................74
Hình 3.4. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy từ giấy tái chế Công ty Cổ phần giấy Trúc Bạch........75
III.2.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................77
Hình 3.5. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải giấy Trúc Bạch - Hà Nội.........................................78
Bảng 3.3. Chất lượng nước thải của công ty cổ phần giấy Trúc Bạch...............................................78
Bảng 3.4. Chi phí cho khu xử lý nước thải nhà máy giấy Trúc Bạch.................................................79
III.3. Công ty cổ phần giấy Sông Lam........................................................................................79
III.3.1. Giới thiệu về Công ty.....................................................................................................79
III.3.2. Công nghệ sản xuất.......................................................................................................80
Hình 3.6. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy – Công ty cổ phần giấy Sông Lam.............................80
III.3.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................81
Hình 3.7. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải xeo giấy – Công ty Cổ phần giấy Sông Lam – Nghệ
An............................................................................................................................................81
Bảng 3.5. Thông số đầu vào và đầu ra nước thải của hệ thống XLNT khu vực xeo giấy...................83
Bảng 3.6. Chi phí cho khu xử lý nước thải nhà máy giấy Sông Lam.................................................83
III.4. Nhà máy giấy Bãi Bằng.............................................................................................................84
III.4.1. Giới thiệu về nhà máy...................................................................................................84
Hình 3.8. Nhà máy giấy Bãi Bằng – Tổng công ty giấy Việt Nam...............................................84
III.4.2. Công nghệ sản xuất bột và giấy.....................................................................................85
Hình 3.9. Sơ đồ dây chuyền công nghệ sản xuất giấy và chất thải...........................................87
III.4.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................88
Hình 3.10. Sơ đồ khối hệ thống xử lý nước thải – Tổng công ty giấy Việt Nam........................88
Hình 3.11. Khu xử lý nước thải nhà máy giấy Bãi Bằng – Phú Thọ...........................................89
Bảng 3.7. Thông số đầu vào và ra của hệ thống xử lý nước thải năm 2009.....................................90
Bảng 3.8. Chi phí cho khu xử lý nước thải công ty giấy Bãi Bằng.....................................................91
III.5. Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ......................................................................................91
III.5.1. Giới thiệu......................................................................................................................91
III.5.2. Công nghệ sản xuất.......................................................................................................91
Hình 3.12. Sơ đồ công nghệ sản xuất giấy Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ - Thái Nguyên
.................................................................................................................................................92
III.5.3. Công nghệ xử lý nước thải............................................................................................95
Hình 3.13. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải (hệ thống cũ)......................................................95
Bảng 3.9. Thông số đầu vào và ra của khu xử lý nước thải – Công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ 96
Bảng 3.10. Chi phí cho khu xử lý nước thải công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ (hệ thống cũ).....96
Hình 3.14. Sơ đồ công nghệ xử lý nước thải công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ.................97
Bảng 3.11. Chất lượng nước thải công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ..........................................97
Bảng 3.12. Chi phí cho khu xử lý nước thải công ty Cổ phần giấy Hoàng Văn Thụ (hệ thống mới cải
tạo)..................................................................................................................................................98
Chương IV.......................................................................................................................................99
ÁP DỤNG CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ CÔNG NGHỆ XỬ LÝ NƯỚC THẢI CHO CÁC NHÀ MÁY................99
IV.1. Nhóm nhà máy có công đoạn tẩy trắng sản phẩm...................................................................99
IV.1.1. Công ty cổ phần giấy Sông Đuống.................................................................................99
Bảng 4.1. Lượng hóa điểm số các tiêu chí Công ty Cổ phần giấy Sông Đuống...............................101
IV.1.2. Công ty cổ phần giấy Trúc Bạch...................................................................................102
Bảng 4.2. Lượng hóa điểm số các tiêu chí công ty cổ phần giấy Trúc Bạch....................................103
IV.1.3. Nhà máy giấy Bãi Bằng................................................................................................104
Bảng 4.3. Lượng hóa điểm số các tiêu chí nhà máy giấy Bãi Bằng.................................................105
IV.2. Nhóm nhà máy không có công đoạn tẩy trắng sản phẩm......................................................106
IV.2.1. Công ty giấy Hoàng Văn Thụ........................................................................................106
Bảng 4.4. Lượng hóa điểm số các tiêu chí nhà máy giấy Hoàng Văn Thụ.......................................107
(hệ thống cũ).................................................................................................................................107
Bảng 4.5. Lượng hóa điểm số các tiêu chí nhà máy giấy Hoàng Văn Thụ.......................................109
(hệ thống mới)..............................................................................................................................109
IV.2.2. Công ty cổ phần giấy Sông Lam...................................................................................109
Bảng 4.6. Lượng hóa điểm số các tiêu chí công ty cổ phần giấy Sông Lam....................................111
IV.3. Tóm tắt đánh giá bằng điểm số cho các công nghệ xử lý nước thải đã khảo sát....................111
Bảng 4.7. NHÓM NHÀ MÁY SẢN XUẤT CÓ CÔNG ĐOẠN TẨY TRẮNG.............................................111
Bảng 4.8. NHÓM NHÀ MÁY SẢN XUẤT KHÔNG CÓ CÔNG ĐOẠN TẨY TRẮNG................................112
IV.4. Đánh giá công nghệ xử lý nước thải tại các nhà máy, lựa chọn công nghệ xử lý nước thải
ngành giấy phù hợp.......................................................................................................................112
IV.4.1 Các nhà máy có công đoạn tẩy trắng sản phẩm...........................................................112
IV.4.2. Các nhà máy không có công đoạn tẩy trắng sản phẩm...............................................114
IV.5. Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả xử lý của các công nghệ xử lý nước thải của các nhà
máy giấy........................................................................................................................................116
IV.5.1. Giải pháp chung..........................................................................................................116
IV.6. Đề xuất các bước thực hiện quy trình đánh giá công nghệ xử lý chất thải............................121
Hình 3.15. Sơ đồ đề xuất các bước tiến hành đánh giá công nghệ xử lý chất thải.................122
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................................................................123
I.Kết luận.......................................................................................................................................123
II.Kiến nghị.....................................................................................................................................124
TÀI LIỆU THAM KHẢO....................................................................................................................126
Nghiên cứu áp dụng tiêu chí đánh giá công nghệ xử lí chất thải để đánh giá công nghệ xử
lí nước thải ngành giấy và bột giấy - Phạm Thị Thùy Vân – Cao học CNMT 2009
MỞ ĐẦU
1. Đặt vấn đề
Ngày nay, thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đang có những bước
phát triển mạnh mẽ, với sự phát triển về kinh tế, các nhà máy được xây dựng ngày
càng nhiều, kéo theo nhiều hệ lụy như tài nguyên thiên nhiên bị khai thác quá
mức, diện tích đất trồng và đất ở bị thu hẹp, đất đai bị thoái hóa, môi trường đất –
nước – không khí ngày càng bị ô nhiễm nghiêm trọng, gây ảnh hưởng xấu đến sức
khỏe của con người, đến sự sinh tồn và phát triển của các loài động - thực vật khác.
Công nghệ xử lý chất thải ra đời xuất phát từ ý thức của con người mong
muốn làm cho môi trường xanh đẹp hơn, cải thiện được sức khỏe và chất lượng
cuộc sống. Chất thải của mỗi nhà máy có những đặc trưng giá trị thông số ô nhiễm
riêng, tuy nhiên về cơ bản khi sản xuất từ một nhóm nguyên liệu, tạo thành các sản
phẩm giống nhau thì chất thải của các nhà máy đó có giới hạn ô nhiễm đặc trưng
cho mỗi ngành. Do đó, để giảm chi phí nghiên cứu, khảo sát, thiết kế hệ thống xử lý
chất thải, để tạo ra thị trường công nghệ xử lý, để các nhà máy có cơ hội chuyển
giao công nghệ dễ dàng thì “Đánh giá công nghệ xử lý chất thải” để lựa chọn công
nghệ phù hợp là rất cần thiết.
Hiện nay, trên thế giới hoạt động “Đánh giá công nghệ xử lý chất thải” đang
từng bước được nghiên cứu, áp dụng vào thực tế ngành công nghệ môi trường và có
những kết quả nhất định. Đối với Việt Nam, hoạt động này còn mới mẻ, nó đang
từng bước được tiếp cận và áp dụng, nó mang tính chất chủ quan của người đánh
giá, của các chuyên gia đánh giá công nghệ.
Hoạt động “Đánh giá công nghệ xử lý chất thải” có thể được thực hiện trong
nhiều ngành nghề khác nhau như chất thải bệnh viện, chất thải sinh hoạt, chất thải
từ các quá trình sản xuất đường, dệt nhuộm, thủy sản, bia rượu… hay như chất thải
phát sinh từ quá trình sản xuất giấy và bột giấy. Đối với công nghiệp sản xuất giấy
Viện Khoa học và Công nghệ môi trường (INEST) - Đại học Bách khoa Hà Nội
-1-
Nghiên cứu áp dụng tiêu chí đánh giá công nghệ xử lí chất thải để đánh giá công nghệ xử
lí nước thải ngành giấy và bột giấy - Phạm Thị Thùy Vân – Cao học CNMT 2009
và bột giấy đều phát sinh chất thải rắn, khí thải và cả nước thải. Tuy nhiên, khi đề
cập đến chất thải trong ngành sản xuất giấy thì nước thải là dạng gây ô nhiễm môi
trường trầm trọng nhất, được nhiều nhà môi trường quan tâm nhất.
Có thể thấy rằng hoạt động “Đánh giá công nghệ xử lý chất thải” rất cần thiết
đối với nước ta, vì đặc điểm trình độ, kinh tế không cho phép các nhà môi trường,
các nhà đầu tư xử lý bỏ quá nhiều tiền cho việc nghiên cứu, thiết kế, lựa chọn
phương án công nghệ phù hợp chính xác nhất. Hơn nữa, hoạt động “Đánh giá công
nghệ xử lý chất thải” còn giúp cho các nhà môi trường đưa ra các giải pháp khắc
phục những tồn tại của công nghệ xử lý nước thải hiện có trên cơ sở khoa học và
thực tiễn.
Việc nghiên cứu và tìm hiểu về hoạt động đánh giá công nghệ là một hướng đi
mới cần phải tiếp cận, để có cái nhìn tổng quát mang tính khoa học hơn về lĩnh vực
đó, học viên được giao nhiệm vụ đề tài luận văn: “Nghiên cứu áp dụng tiêu chí
đánh giá công nghệ xử lí chất thải để đánh giá công nghệ xử lí nước thải ngành
giấy và bột giấy” nhằm từng bước tiếp cận với đánh giá công nghệ xử lý chất thải
nói chung và xử lý nước thải ngành giấy nói riêng để thuyết phục các nhà máy lựa
chọn công nghệ tối ưu, khắc phục những hạn chế hiện có của công nghệ đang sử
dụng, đáp ứng yêu cầu xử lý nước thải, bảo vệ môi trường cho nhà máy cũng như
cho địa phương chịu ảnh hưởng, tác động về khía cạnh môi trường từ nhà máy.
2. Mục tiêu của đề tài
- Khảo sát hiện trạng áp dụng các công nghệ xử lý nước thải giấy tại một số cơ
sở, nhà máy sản xuất giấy ở nước ta.
- Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá công nghệ xử lý nước thải sản xuất giấy và
bột giấy, áp dụng cho các công nghệ xử lý đã khảo sát nhằm lựa chọn công nghệ xử
lý nước thải sản xuất giấy và bột giấy cho phù hợp với trình độ công nghệ, kinh tế,
trình độ lao động cũng như điều kiện tự nhiên – xã hội của nước ta.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Viện Khoa học và Công nghệ môi trường (INEST) - Đại học Bách khoa Hà Nội
-2-
Nghiên cứu áp dụng tiêu chí đánh giá công nghệ xử lí chất thải để đánh giá công nghệ xử
lí nước thải ngành giấy và bột giấy - Phạm Thị Thùy Vân – Cao học CNMT 2009
- Đối tượng: Các công nghệ xử lý nước thải tại một số nhà máy sản xuất giấy
và bột giấy trong nước.
- Phạm vi nghiên cứu: Điều tra, khảo sát các công nghệ xử lý nước thải đang
được áp dụng tại một số nhà máy sản xuất giấy ở nước ta. Từ đó đánh giá tính phù
hợp, khả năng áp dụng của mỗi công nghệ xử lý nước thải đã được khảo sát trong
tương lai, đề xuất một số phương pháp cải tạo lại hệ thống cho phù hợp.
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Ý nghĩa khoa học: Dựa trên phương pháp luận về đánh giá công nghệ xử lý
chất thải nói chung, và phương pháp luận cụ thể để đánh giá công nghệ xử lý nước
thải nhà máy giấy nhằm lựa chọn công nghệ phù hợp với sự phát triển kinh tế - xã
hội, với trình độ của người lao động để áp dụng vào thực tế.
- Ý nghĩa thực tiễn của đề tài: đánh giá các công nghệ xử lý nước thải hiện tại
đang được áp dụng tại các nhà máy, phân tích điểm mạnh và điểm yếu của các công
nghệ đang được áp dụng, nhằm lựa chọn công nghệ phù hợp nhất cho các nhà máy
xử lý nước thải ngành sản xuất giấy trong tương lai, khắc phục các nhược điểm của
công nghệ hiện có.
Viện Khoa học và Công nghệ môi trường (INEST) - Đại học Bách khoa Hà Nội
-3-
