260
MỤC LỤC
Trang
LỜI NÓI ĐẦU
Chương 1. CÁC ĐẠI PHÂN TỬ SINH HỌC
5
I. Nucleic acid 5
1. Deoxyribonucleic acid 5
2. Ribonucleic acid 9
II. Protein 13
1. Cấu trúc của protein 13
2. Chức năng của protein 19
III. Lipid 22
IV. Polysaccharide 24
Tài liệu tham khảo/đọc thêm 25
Chương 2. CẤU TRÖC GENOME
26
I. Các thành phần và đặc điểm của genome 27
1. Genome của cơ quan tử 28
2. Động học của phản ứng lai DNA 32
3. Kích thước của genome 34
4. Tổng số gen được biết ở một số loài eukaryote 35
II. Tính phức tạp của genome 37
III. Thay đổi trật tự của các đoạn DNA trong genome-
Transposons.
40
1. Sự thay đổi trật tự của các đoạn DNA trong genome 40
2. Các transposons 41
IV. Tương tác của T-DNA với genome thực vật 45
1. Ti-plasmid và Ri-plasmid 46
2. T-DNA 46
261
3. Vùng vir 46
4. Quá trình chuyển T-DNA vào tế bào thực vật 47
V. Sắp xếp và khuếch đại các gen trong genome 49
1. Sắp xếp lại các gen 49
2. Khuếch đại các gen 54
3. Biến nạp gen 55
Tài liệu tham khảo/đọc thêm 56
Chương 3. CẤU TRÖC VÀ CHỨC NĂNG CỦA GEN
57
I. Định nghĩa gen 57
II. Lý thuyết trung tâm 59
1. Sự xác định di truyền cấu trúc bậc 1 của protein 59
2. Các enzyme mất hoạt tính do đột biến 59
3. Bản chất các biến đổi di truyền của protein 59
4. Sự tương quan đồng tuyến tính gen-polypeptide 61
5. Lý thuyết trung tâm của sinh học phân tử 65
6. DNA và mã di truyền 67
III. Cấu trúc và chức năng của gen 68
1. Cấu trúc gen 68
2. Sự phân chia nhỏ của gen 71
3. Thử nghiệm chức năng allele 73
4. Gen là đơn vị chức năng nhỏ nhất 74
Tài liệu tham khảo/đọc thêm 75
Chương 4. TÁI BẢN DNA
76
I. Chứng minh tái bản DNA theo cơ chế bán bảo thủ 76
1. Cơ chế tái bản bán bảo thủ 76
2. Thí nghiệm của Meselson và Stahl 77
II. Mô hình tái bản DNA-chạc ba tái bản 78
262
1. Mô hình tái bản 78
2. Chạc ba tái bản 78
3. Tái bản DNA theo vòng tròn quay 81
III. Bản chất xoắn của DNA-Các giai đoạn của sự tái bản 82
1. Mở xoắn 82
2. Kéo dài-Tổng hợp chuỗi Okazaki 83
3. Kết thúc 84
IV. Khái niệm mồi 84
V. Enzyme tái bản 87
1. DNA polymerase 87
2. Các topoisomer và DNA topoisomerase 89
3. Helicase và protein SSB 90
4. DNA ligase 92
Tài liệu tham khảo/đọc thêm 94
Chương 5. PHIÊN MÃ
95
I. Các đặc điểm cơ bản của quá trình phiên mã 95
1. Sự phiên mã tạo ra RNA bổ sung với một sợi DNA 95
2. Sự phiên mã là một phản ứng enzyme 96
3. Sự phiên mã chỉ sao chép chọn lọc một số phần của genome
và tạo ra nhiều bản sao
96
4. Chỉ một trong hai sợi đơn của phân tử DNA được dùng làm
khuôn mẫu
96
5. Sự phiên mã được khởi phát không cần mồi 97
II. Các giai đoạn của quá trình phiên mã 97
1. Giai đoạn khởi đầu 97
2. Giai đoạn kéo dài 98
3. Giai đoạn kết thúc 98
III. Phiên mã ở prokaryote 98
263
1. Enzyme RNA polymerase ở prokaryote 98
2. Promoter của gen ở prokaryote 99
3. Vai trò của enzyme RNA polymerase và promoter trong quá
trình phiên mã
99
4. Tín hiệu kết thúc 101
IV. Quá trình phiên mã ở eukaryote 102
1. Cấu trúc gen ở eukaryote 102
2. Enzyme RNA polymerase của eukaryote 103
3. Các yếu tố giúp RNA polymerase khởi đầu phiên mã 104
4. Các yếu tố kích thích RNA polymerase II hoạt động trong
giai đoạn kéo dài
107
5. Quá trình biến đổi các RNA mới được tổng hợp 108
V. Phiên mã ngược 110
Tài liệu tham khảo/đọc thêm 114
Chương 6. DỊCH MÃ
115
I. Mã di truyền 115
1. Các codon
2. Các quy tắc chi phối mã di truyền
115
116
II. Các ribosome 116
1. Thành phần cấu tạo của ribosome 116
2. Khái niệm polyribosome 117
3. Các vị trí gắn tRNA trên ribosome 118
4. Các kênh của ribosome 118
III. Sự hình thành aminoacyl-tRNA 119
1. Bản chất của sự gắn amino acid vào tRNA 119
2. Sự nhận diện và gắn amino acid vào tRNA 119
3. Tính đặc hiệu của aminoacyl-tRNA synthetase 119
4. Phân loại aminoacyl-tRNA synthetase 120
IV. Các giai đoạn của quá trình dịch mã 120
264
1. Giai đoạn khởi đầu 120
2. Giai đoạn kéo dài 125
3. Giai đoạn kết thúc 128
V. Các nhân tố ức chế dịch mã 130
Tài liệu tham khảo/đọc thêm 132
Chương 7. SỬA CHỮA VÀ BẢO VỆ DNA
134
I. Khái quát về các cơ chế sửa sai 135
1. Các biến đổi xảy ra trên phân tử DNA 135
2. Khái quát các cơ chế sửa chữa ở mức phân tử 137
3. Biến đổi làm tăng tần số đột biến 137
II. Các kiểu sửa chữa 138
1. Quang tái hoạt hóa 138
2. Sửa chữa ghép đôi lệch 138
3. Sửa chữa cắt bỏ 141
4. Đọc sửa đối với các base bắt cặp sai 143
5. Các hệ thống sửa chữa tái tổ hợp 143
6. Hệ thống SOS 146
III. Bảo vệ DNA: Hệ thống cắt hạn chế (R)-biến đổi (M) 150
1. Các methylase của R-M 151
2. Adenine và cytosine methyltransferase ở E.coli 152
3. Sự methyl hóa DNA của eukaryote 153
Tài liệu tham khảo/đọc thêm 153
Chương 8. ĐIỀU HÕA BIỂU HIỆN GEN
155
I. Các hiện tượng điều hòa 156
1. Điều hòa thích nghi 156
2. Hoạt động nối tiếp của các gen 156
3. Biệt hóa tế bào 156