MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU
Hàn Quốc là một quốc gia thuộc Đông Á, nằm ở nửa phía nam của bán
đảo Triều Tiên ( nên còn được gọi là Nam Hàn, Nam Triều Tiên). Trong
những thập kỉ gần đây, Hàn Quốc vươn lên phát triển một cách mạnh mẽ
trở thành một trong những con rồng nhỏ Châu Á. Để đạt được sự thành
công đó bên cạnh sự không ngừng nỗ lực vươn lên phát triển kinh tế còn
phải kể đến sự quảng bá hình ảnh, thương hiệu quốc gia cực kì có hiệu quả
của Hàn Quốc, đặc biệt là qua lĩnh vực văn hóa, giúp cho hình ảnh đất
nước này trở nên phổ biến với bạn bè quốc tế, thu hút được nhiều lượng
khách du lịch tới tham quan.Vì vậy, tôi quyết định chọn Hàn Quốc là đề tài
cho bài tiểu luận lần này của mình.Ở đây, tôi chỉ xin đề cập tới hai mảng
thành công nhất trong văn hóa Hàn Quốc đó là phim ảnh và âm nhạc.Đây
cũng chính là hai nhân tố quan trọng hình thành nên làn sóng văn hóa Hàn
1


Quốc mà thường được biết đến dưới tên gọi Hallyu.Từ đó rút ra được
nhiều bài học kinh nghiệm bổ ích cho Việt Nam trong việc quảng bá hình
ảnh quốc gia thông qua văn hóa.

I.

Tìm hiểu chung
1. Khái niệm
- Quảng bá hình ảnh quốc gia là giới thiệu một cách rộng rãi hình
ảnh đất nước trên tất cả các mặt kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo
dục nhằm làm cho hình ảnh đất nước được phổ biến rộng rãi,
-

được nhiều quốc gia biết đến.
Quảng bá hình ảnh quốc gia qua văn hóa là lựa chọn văn hóa như
một lĩnh vực trọng tâm, đi đầu trong việc giới thiệu, quảng bá
hình ảnh quốc gia. Quảng bá qua văn hóa hiệu quả nhất thường là
qua các sản phẩm, các hoạt động văn hóa, nghệ thuật như: ẩm

2.
-

thực, thời trang, phim ảnh, âm nhạc,….
Mục đích
Quảng bá hình ảnh đất nước đến các quốc gia khác trên thế giới.
Thúc đẩy hòa bình, giao lưu văn hóa.
Nâng cao vị thế trên trường quốc tế.

2


II.

Mang lại nguồn thu nhập lớn cho nền kinh tế thông qua việc thu

hút khách du lịch tới tham quan.
Phân tích SWOT
1. Điểm mạnh
- Chính phủ Hàn Quốc rất quan tâm tới việc phát triển văn hóa
nhằm đưa Hàn Quốc trở thành một trong những quốc gia có nền
văn hóa phát triển cao trên thế giới. Bởi vậy trong hoạch định và
thực thi chính sách văn hóa, chính phủ Hàn Quốc đã đặt ra một số
ưu tiên và thay đổi nhằm đáp ứng nhu cầu của hoàn cảnh mới bao

gồm thay đổi về cơ chế tài chính và thay đổi quan trọng về cơ chế
-

quản lý văn hóa.
Hàn Quốc có mạng lưới truyền thông khổng lồ và rộng khắp đất
nước. Tuy hoàn toàn độc lập về kinh tế và cách thức quản lý với
chính phủ nhưng các kênh truyền hình Hàn Quốc như KBS,
MBC, CBS,…đã trở thành tiếng nói của toàn đất nước, là một
phương tiện để chính phủ quảng bá đất nước mình ra ngoài thế
giới  Truyền thông được mệnh danh là vũ khí của làn sóng

-

Hallyu.
Hàn Quốc có các tập đoàn, công ty giải trí lớn, mà tiêu biểu ở đây
phải kể đến 3 “ đại gia” trong làng giải trí Hàn là SM
Entertainment, YG Entertainment, JYP Entertainment… Đây
chính là những công ty đã phát hiện, đào tạo và lăng-xê các diễn
viên điện ảnh, các ca sĩ và nhóm nhạc hàng đầu- những người
góp một phần không nhỏ trong việc quảng bá hình ảnh một đất
nước Hàn Quốc trẻ trung, sôi động và hiện đại đến với công

-

chúng trong khu vực và trên thế giới.
Hàn Quốc có điều kiện kinh tế phát triển. Bên cạnh đó là nguồn
lợi nhuận khổng lồ thu được từ việc xuất khẩu văn hóa có khả
năng đầu tư mạnh vào việc quảng bá văn hóa. Bên canh đó là sự
3



đầu tư, tài trợ về tài chính của các tập đoàn thương mại lớn mạnh
như Samsung, Hyundai, LG,… đã tạo điều kiện cho làn sóng văn

-

hóa Hàn Quốc có cơ hội phát triển.
2. Điểm yếu
Làn sóng văn hóa Hallyu vẫn chỉ có sức ảnh hưởng chủ yếu trong

-

phạm vi Châu Á, chưa lan tỏa được ra toàn thế giới.
Hàn Quốc là quốc gia mới nổi nên chưa đủ thời gian để quảng bá

-

và xuất khẩu tinh hoa văn hóa của dân tộc.
3. Cơ hội
Làn sóng văn hóa Hàn Quốc đang có chỗ đứng khá vững chắc
trên toàn Châu Á với số lượng người hâm mộ cực kì đông. Đây là
một lợi thế để Hàn Quốc tiếp tục đẩy mạnh quảng bá hình ảnh

-

quốc gia.
“Hiện tượng Youtube” Gangnam Style của ca sỹ Psy đã góp phần
không nhỏ trong việc đưa làn sóng văn hóa Hàn Quốc đến được
với các quốc gia Châu Mỹ, Châu Âu, đặc biệt là Mỹ- điều mà
chưa một nghệ sỹ nào ở Hàn làm được trước đó, từ đó tạo điều


-

kiện quảng bá rộng rãi hơn hình ảnh quốc gia.
4. Thách thức
Làn sóng văn hóa Hàn Quốc đang phải cạnh tranh gay gắt với các
làn sóng văn hóa khác có sức ảnh hưởng không hề nhỏ như Trung

-

Quốc, Nhật Bản, Thái Lan,…
Hiện tượng chống Hallyu ở một số nước, đặc biệt là Nhật Bản.
Hiện nay, làn sóng văn hóa Hàn Quốc đang dần trở nên bão hòa,
không còn gây sốt như thời gian đầu mới hình thành.Các bộ phim
Hàn liên tục được trình chiếu, chỉ chú trọng vào ngoại hình diễn
viên mà quên mất đi chiều sâu của nội dung khiến khán giả dễ
nhàm chán; các nhóm nhạc thần tượng ra mắt sau này không có
sự phá cách, khác biệt so với các thế hệ đi trước nên rất ít nhóm
gặt hái được thành công  Đây có lẽ là thách thức lớn nhất mà
4


nếu không thay đổi làn sống văn hóa Hàn Quốc rất dễ đi vào
III.

thoái trào và bị quên lãng.
Thành công và hạn chế của Hàn Quốc trong việc quảng bá hình
ảnh quốc gia qua văn hóa.
III.1.
Thành công

III.1.1. Phim ảnh
- Làn sóng Hàn Quốc bắt đầu có khoảng từ những năm 1994 với
những bộ phim truyền hình dài tập, kết cấu câu chuyện nhẹ
nhàng với những triết lí và tình cảm sâu sắc mang đậm nét Châu
Á. Những bộ phim tâm lí Hàn Quốc đình đám như “Bản tình ca
mùa đông”, “Hoa cúc vàng”, “Mối tình đầu”… đã từng tạo nên
những “cơn sốt” trên sóng truyền hình nhiều quốc gia. Các bộ
phim này không những lấy đi nước mắt của biết bao người xem
mà còn khắc sâu trong tâm trí họ một nền văn hóa mới mẻ của
đất nước Hàn Quốc. Phim ảnh Hàn Quốc đã thực sự lên ngôi, trở
thành một cơn lốc, tạo ra những làn sóng như những cơn "sóng
thần” lấn át, xâm nhập, bành trướng thậm chí là cả thống trị thị
trường phim ảnh ở một số nước cũng nhiều quốc gia châu Á
khác đồng thời đã và đang gây được ảnh hưởng và uy tín lớn tại
nhiều quốc gia, khu vực khác trên thế giới tạo ra tiếng tăm lẫy
lừng khắp thế giới. Và cũng qua điện ảnh, Hàn Quốc phát triển
sức ảnh hưởng của mình bằng hàng loạt các công cụ khác. Tiêu
biểu trong đó phải kể đến thời trang và ẩm thực:
+ Thời trang:

5


Thời trang
Hàn Quốc
rất được
ưa chuộng
thông qua
phim ảnh
Thông qua các

bộ phim, phong
cách Hàn đã và đang len lỏi vào những nếp sinh hoạt hàng ngày của
giới trẻ. Giờ đây, không khó để nhận ra những sản phẩm mang hơi
hướng, dáng dấp Hàn Quốc trong cách ăn mặc, trang điểm, lối sống và
cách thưởng thức âm nhạc, văn hóa nghệ thuật,... từ một bộ phận giới
trẻ trên toàn Châu Á. Bên cạnh trang phục truyền thống nổi tiếng là
Hanbok, thời trang Hàn Quốc còn được yêu thích bởi sự trẻ trung, tiện
dụng, sành điệu nhưng vẫn không kém phần thanh lịch, sang trọng.
Chính bởi vậy, Hàn Quốc đã trở thành một trong những quốc gia có
nghành công nghiệp thời trang phát triển.
+Ẳm thực: Hàn Quốc đang nổi lên như một quốc gia về nghệ thuật ẩm
thực thông qua điện ảnh và truyền hình. Điển hình phải kể đến bộ phim
Nàng Dae Jang Geumđược phát sóng vào năm 2002 và đã làm mưa làm
gió trên truyền hình lúc bấy giờ. Những ai đã từng xem bộ phim này
chắc hẳn không thể quên được một nền văn hóa ẩm thực khá phong phú
và hấp dẫn của xứ sở kim chi. Nghệ thuật ẩm thực của Hàn Quốc thể
hiện sự tinh tế trong từng món ăn. Gio đây, khi nhắc tới bữa ăn của
người Hàn, hẳn bạn sẽ nghĩ đến mùi vị cay, nóng , nghĩ đến các món ăn
6


nổi tiếng như kim chi, canh rong biển,… và không thể không trầm trồ
trước sự “hoành tráng” với cả chục món ăn được bày biện cẩn thận,
không kể là bữa sáng hay bữa tối. Ngoài ra, văn hóa ẩm thực Hàn Quốc
cũng rất thú vị với những truyền thống đặc sắc như chia sẻ thức ăn với
những người hàng xóm, những bữa ăn gia đình nơi cả nhà có thể quây
quần trò chuyện bên nhau…Bên cạnh đó trong các quy tắc xây dựng
nên phong cách ẩm thực truyền thống của người Hàn thì quy tắc dựa
trên quan niệm “kính trên nhường dưới”, trách nhiệm tôn trọng và
chăm lo cha mẹ và người lớn tuổi trong gia đình là quy tắc quan trọng

nhất. Như vậy.thông qua phim ảnh, Hàn Quốc không chỉ dừng lại ở việc
quảng bá nghệ thuật ẩm thực mà hơn thế nó còn thể hiện tính cách, đặc
điểm của người dân nói riêng và của đất nước nói chung. Đây cũng
chính là một điều quan trọng không thể thiếu khi muốn quảng bá thành
công hình ảnh nước nhà.
3.1.2. Âm nhạc
Cũng giống như phim ảnh, âm nhạc Hàn Quốc(K-Pop) đã có sức lan tỏa
nhanh chóng và mạnh mẽ trong giới trẻ toàn Châu Á.. Các nhóm nhạc
thần tượng ra đời và nhanh chóng có sức hút cực kì lớn đối với người
hâm mộ, trong đó phải kể đến một số cái tên tiêu biểu như DBSK,
Super Junior, SNSD, Big Bang,…Những buổi biểu diễn luôn trong tình
trạng cháy vé, các sản phẩm mà các nghệ sỹ này làm hình ảnh đại diện
cũng rất được ưa chuộng. Thậm chí cả style ăn mặc, trang điểm, làm
tóc của các nghệ sỹ cũng được bắt chước một cách y hệt. Nắm bắt được
điều đó, nhiều năm gần đây, Seoul đã chú trọng hơn rất nhiều về việc
tiếp thị hình ảnh nước nhà đến các bạn bè nước ngoài bằng việc mượn
sự nổi tiếng của các nghệ sĩ để làm những mẫu quảng cáo nhằm nâng
cao vị thế của Seoul đến các nước bạn. Tiêu biểu phải kể đến các MV
7


Infinitely Yours, Seoul (TVXQ, SNSD, Super Junior); MV Seoul
song( Super Junior, SNSD),…Và ngay lập tức chiến lược này đã mang
lại những kết quả thật sự ấn tượng. Tất nhiên để có thể mời được những
ngôi sao hàng đầu tại Châu Á như vậy thì ắt hẳn các nhà đầu tư cũng đã
bỏ ra một con số không nhỏ nhưng đó vẫn chưa phải là những e ngại
đối với họ, bởi mục đích sâu xa hơn nữa đó chính là lợi thế cho nước
nhà. Cũng như các nhà quản lí tại Hàn Quốc, các nghệ sĩ có cơ hội được
tham gia trong đoạn quảng cáo mang tầm vóc quốc tế như vậy thì cũng
không thể từ chối cơ hội đẩy mạnh tên tuổi của mình vang xa hơn

nữa.Có thể nói đó là "lợi cả đôi đường". Điều này cũng lý giải tại sao
những thước phim để giới thiệu về đất nước Hàn Quốc lại có thể long
lanh và thơ mộng đến như thế. Bởi chúng không chỉ tạo nên thành
công cho từng thước phim mà thông qua đó các nhà làm phim cũng như
nhiều nhà đầu tư muốn thúc đẩy mạnh nền văn hóa, du lịch của nước
nhà bằng con đường giải trí. Một bước đi khôn ngoan giữa việc kết hợp
giải trí lẫn lợi ích quốc gia, điều mà nhiều nước tại châu Á đang tìm
kiếm trong nhiều năm nay.

8


Các nghệ sỹ nổi tiếng trở thành người quảng bá hiệu quả hình ảnh quốc gia
•

Kết luận: Với sự quảng bá hình ảnh quốc gia đầy hiệu quả qua lĩnh vực
văn hóa, đặc biệt là qua phim ảnh và âm nhạc, Hàn Quốc đang là một
trong những quốc gia đi đầu trong nghành công nghiệp du lịch tại Châu
Á nói riêng và trên thế giới nói chung. Theo những báo cáo gần đây về
số lượng khách du lịch đên Hàn Quốc , hơn một nửa số khách Châu Á
đặt chân tới quốc gia đa phần không phải vì lí do cá nhân hay giá vé
máy bay rẻ mà là vì họ đều cảm thấy thích thú sau khi xem quảng cáo,
phim truyền hình và âm nhạc của Hàn Quốc. Có thể khẳng định những
hoạt động giải trí của Hàn Quốc đã tác động mạnh mẽ và tạo sự hiếu kì,
hấp dẫn, lôi kéo nhiều lượng khách du lịch đến tham quan.
III.2.

-

Hạn chế


Làn sóng Hallyu hiện nay vẫn tập trung vào phát triển nền văn hóa đại
chúng văn hóa bình dân.Đó thực chất không phải là tinh hoa văn hóa.
Trong khi đó,văn hóa truyền thống -cốt lõi của văn hóa Hàn Quốc thì
vẫn chưa được quảng bá rộng rãi.
9


-

Làn sóng Hallyu hiện nay bắt đầu có dấu hiệu đi vào sự rập khuôn và ít
sáng tạo trong cả phim ảnh lẫn âm nhạc. Trong phim ảnh đó là việc sản
xuất các bộ phim theo kiểu “mì ăn liền” gây nên sự nhàm chán cho
khán giả. Trong âm nhạc là sự ra mắt của hàng loạt các nhóm nhạc thần
tượng chưa được đào tạo kĩ lưỡng nên dẫn tới sự hạn chế trong cả khả

-

năng biểu diễn lẫn cách ứng xử trước khán giả và truyền hình.
Làn sóng Hallyu vẫn tồn tại một số ảnh hưởng tiêu cực như “chủ nghĩa
dân tộc thái quá”, “chủ nghĩa thương mại thái quá”, “chủ nghĩa tiêu
dùng”, “chủ nghĩa hình thức”... Đặc biệt, một chủ nghĩa thương mại thái
quá sẽ là nguy cơ đối với sự phát triển của Hàn lưu. Nếu Hàn lưu chỉ
dừng ở sự xuất khẩu những món hàng văn hóa đại chúng và thì nó sẽ trở
thành một sản phẩm của nền văn hóa tư bản nông cạn, hời hợt với logic

IV.

tư bản ngắn hạn sẽ có rất ít hy vọng để trụ lại lâu dài.
Bài học kinh nghiệm rút ra cho Việt Nam


Trong những gần đây, Việt Nam cũng rất chú trọng tới việc quảng bá hình
ảnh quốc gia thông qua văn hóa. Việc quảng bá văn hóa Việt ra thế giới
được đặc biệt quan tâm thông qua các Tuần lễ văn hóa,, Tháng văn hóa ở
Việt Nam ở nước ngoài với nhiều hoạt động liên hoan, triển lãm, trình diễn,
giới thiệu văn hóa nghệ thuật truyền thống. Tuy vây, kết quả thu được
không đáng kể, thậm chí trong công cuộc quảng bá ấy, nhiều nét văn hóa
độc đáo, đặc sắc của dân tộc đã không được giữ gìn một cách nguyên vẹn
và trung thực. Vậy từ sự lan tỏa mạnh mẽ của làn sóng Hàn Quốc chúng ta
có thể học tập được những gì?
-

Trước hết, muốn quảng bá thành công văn hóa Việt Nam đến bạn bè thế
giới thì ta cần phải làm cho giới trẻ nước nhà cảm thấy thích thú, tự hào
với nền văn hóa truyền thống của đất nước mình. Đây có vẻ như là một
nghịch lý nhưng sự thật là hiện nay giới trẻ Việt Nam vẫn đang chịu ảnh
10


hưởng hết sức mạnh mẽ của làn sóng Hàn. Có thể khẳng định Việt Nam
có một nền văn hóa truyền thống không thua kém bất kì nước nào trên
thế giới. Tuy nhiên, chúng ta lại chưa có định hướng rõ ràng để phát
triển văn hóa nên giới trẻ không biết hướng theo đâu. Đúng lúc đó, làn
sóng văn hóa các nước khác không ngừng du nhập, đặc biệt là làn sóng
Hàn, một sự du nhập đầy “ngọt ngào” chiếm trọn vẹn trái tim của giới
trẻ. Vậy làm sao để cho giới trẻ trân trọng văn hóa của nước mình, tự
hào với truyền thống của nước mình? Nhìn lại từ trường hợp của Hàn
Quốc, cách đây khoảng 20 năm, Hàn Quốc hết sức lo âu trước hình ảnh
giới trẻ cuồng theo hip hop của phương Tây. Vô số cuộc hội thảo được
tổ chức, với những câu hỏi được đặt ra. Và rồi mọi người cũng nhận ra

rằng giới trẻ chọn thần tượng là những ngôi sao phương Tây, một phần
là bởi nội lực của làng giải trí Hàn Quốc còn yếu, không đủ sức hấp dẫn
giới trẻ. Từ đó, đã có những chính sách đưa ra khuyến khích thay đổi.
Họ nghiên cứu làm thế nào để âm nhạc vừa không mất đi tính dân tộc,
nhưng cũng phải mang tính toàn cầu. Và không chỉ âm nhạc, các nhà
làm phim, người dạy múa, ca sĩ, các công ty liên quan đến biểu diễn...
đã nỗ lực rất lớn để thay đổi. Rõ ràng Hallyu không phải ngẫu nhiên mà
có, mà đó là kết quả của một sự nỗ lực thay đổi của từ chính phủ cho
đến tất cả các thành phần tham gia làng giải trí. Quay lại trường hợp của
Việt Nam, làm sao để truyền thống có thể gặp gỡ được giới trẻ là một
điều không dễ. Đó là trách nhiệm của những người làm nghệ thuật,
những đơn vị nghệ thuật. Họ phải chứng minh cho lớp trẻ thấy là nghệ
thuật truyền thống hay, hấp dẫn... Ở đây có 2 mặt: 1 mặt giữ cái nguyên
gốc, mặt khác phải đưa nó tiếp cận xã hội, phát triển cùng xã hội. Chỉ
khi nào mà giới trẻ cảm thấy thích thú, bị hấp dẫn bởi nền văn hóa của
nước nhà thì khi đó họ sẽ tự giác trở thành những thành phần tích cực
11


nhất tham gia vào việc quảng bá được văn hóa Việt Nam ra bạn bè thế
-

giới.
Thứ hai, Chính phủ nói chung và Bộ văn hóa thể thao du lịch nói riêng
cần phải có những biện pháp siết chặt hơn nữa nhằm quản lý các hoạt
động biểu diễn nghệ thuật. Tại Hàn Quốc, việc quản lý này rất được siết
chặt trong cả lĩnh vực phim ảnh và âm nhạc. Mọi bộ phim ,mọi bài hát
chuẩn bị được trình chiếu đều phải qua sự kiểm duyệt của cơ quan có
thẩm quyền. Thậm chí không ít trường hợp nhiều nghệ sĩ đã bị cấm
xuất hiện trên truyền hình một thời gian dài do đời sống cá nhân không

được lành mạnh. Còn tại Việt Nam việc xử lý các nghệ sỹ mới dừng lại

-

ở việc phạt hành chính, chưa đủ sức răn đe.
Thứ ba, cần phải có hướng đi cụ thể cho việc quảng bá văn hóa dân tộc.
Vì nếu chúng ta không có định hướng rõ ràng cho việc phát triển văn
hóa thì rất khó để chống chọi trước những làn sóng văn hóa lạ, chưa kể

-

bị lép vế bởi nền văn hóa mới.
Cuối cùng, cần phải đẩy mạnh đầu tư để quảng bá văn hóa. Muốn làm
được điều này cần phải có sự phối hợp giữa các Bộ, ngành, các tổ chức,
doanh nghiệp. Tại Hàn quốc, số lượng các tổ chức, bao gồm Bộ Văn
hóa, thể thao và du lịch (MCST), Tổ chức Du lịch Hàn Quốc (KTO), Cơ
quan xúc tiến đầu tư thương mại Hàn Quốc (KOTRA) và Hiệp hội
Thương mại quốc tế Hàn Quốc (KITA) đã đầu tư ngân sách cho chương
trình xúc tiến và hướng tới việc thúc đẩy hình ảnh quốc gia trong một
loạt các lĩnh vực từ K – pop đến ẩm thực Hàn Quốc. Cùng với đó là sự
tài trợ của các tập đoàn lớn đứng sau tài trợ cho các hoạt động văn hóa
và biểu diễn. Điều đó lý giải tại sao làn sóng Hallyu lại có thể phát triển
mạnh mẽ như vậy.

12


KẾT LUẬN
Hallyu lan rộng với tốc độ "tên lửa" ra thế giới là một thành công của những
người làm giải trí và hoạch định chiến lược quảng bá văn hóa Hàn. Với sự

phát triển ,lan tỏa mạnh mẽ của làn sóng Hallyu, Hàn quốc đã được biết đến
như một quốc gia năng động, trẻ trung, sôi nổi và phát triển.Bên cạnh đó, sự
thành công của làn sóng Hallyu còn là một sự thành công đa bội trên tất cả các
mặt kinh tế, văn hóa, chính trị, ngoại giao. Qua những bộ phim Hàn, âm nhạc
Hàn, người nước ngoài đã có những cái nhìn tích cực hơn, thiện cảm hơn về
người dân, về đất nước Hàn Quốc.Tuy vẫn còn nhiều điểm hạn chế nhưng
những gì mà làn sóng Hallyu làm được vẫn là điều mà nhiều quốc gia khác
phải học tập trong việc quảng bá văn hóa nói riêng và quảng bá hình ảnh đất
nước nói chung. Và Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ. Từ kinh nghiệm
của Hàn lưu, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng lộ trình để quảng bá về đất
nước, con người và văn hóa thông qua các thế mạnh về ẩm thực, thời trang.Tất
nhiên để làm được điều đó còn phải đòi hỏi sự nỗ lực rất lớn từ chính chúng
ta.

13