BAÌ VIẾT về lưu BIỆT KHI XUẤT DƯƠNG
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (45 KB, 2 trang )
Phan Bội Châu sinh năm 1867 mất năm 1940 . Ông là một cây bút xuất sắc nhất của
văn thơ cách mạng. Môt lòng hướng về Tổ Quốc. Khi đất nước rơi vào tay Pháp ông ra
Bắc vào Nam tìm người cùng chí hướng. Và điều làm ông trăn trở nhất đó chính là đất
nước đang bị đô hộ nhân nhân đói khổ vì thế không chỉ dừng lại trong nước mà chính tấm
lòng nhiệt huyết đã hướng ông đến Nhật một chân trời mới đầy hi vọng. Trước khi lên
đường ông làm bài thơ LƯU BIỆT KHI XUẤT DƯƠNG để từ giã bạn bè, đồng chí
nhưng lại mang một thông điệp một ý nghĩa sâu sắc về tư tưởng, khát khao cháy bỏng
của ông.
Làm trai phải lạ ở trên đời,
Há để càn khôn tự chuyển dời.
Trong khoảng trăm năm cần có tớ,
Sau này muôn thuở, há không ai ?
Non sông đã chết, sống thêm nhục,
Hiền thánh còn đâu, học cũng hoài !
Muốn vượt bể Đông theo cánh gió,
Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi.
Tư tưởng của tác giả đã bộc lộ rõ ngay ở 2 câu đầu của bài . Từ ‘lạ’ tuy khó hiểu nhưng
lại chứa cả một ngụ ý bên trong. Chúng ta hãy thử nghĩ xem trong cuộc sống hiện tại như
bây giờ thế nào là lạ, có lẽ đó chính là trong 100 người làm có một người làm khác đi thì
sẽ bị xem là lạc bầy hay có thể gọi là lạ. Trong thời kì của phan bộ châu cũng vậy. Dường
như các đấng nam nhi đều đang thờ ơ với viễn cảnh đất nước, họ sống cuộc sống của họ
mà không hề nghĩ là mình phải sống khác đi sống ‘lạ’ hơn so với những người đang sống.
Hay đó chính là khát vọng của ông muốn cho tất cả các đấng nam nhi phải tự thay đổi,
phải sống khác . Nhưng phải sống như thế nào? Điều này đã được ông nêu rõ ơ câu 2 với
ý nghĩa trọn vẹn và câu từ hàm súc. Mỗi đấng nam nhi được sinh ra đừng nên như một
cái máy, đừng nên như một vật nhỏ bé mà có thể bị mọi thứ lay chuyển. Hãy đứng lên và
hành động để thay đổi thời cuộc, thay đổi cuộc sống của chính họ. Đừng nên để mình bị
xoay chuyển bởi những điều xung quanh. Tuy 2 câu đầu hết sức đơn giản như vậy thôi
nhưng nó đã mang một quan niệm tiến bộ về chí nam nhi của các nhà nho xưa đó là con
người sẽ tự xoay chuyển đất trời hay nói cách khác chính suy nghĩ thái độ bên trong
chính bản thân lòng nhiệt huyết của tuổi trẻ sẽ làm thay đổi tất cả nghịch cảnh mà đất trời
tạo ra.
ở hai câu thực như một lời kêu gọi trong con đường cứu nước của ông . Như ta thấy ông
sử dụng các cụm từ 100 năm, muôn thuở. Cụm từ 100 năm là một khoảng thời gian hữu
hạn nhưng cũng đủ dài để ta ghi tên mình vào lịch sử, lập nên những chiến công lẫy lừng.
Để sau này tên tuổi của ta còn mãi được ca tụng khắp nơi . Hay là sống như một hạt bụi
mất đi cũng không được ai biết đến đó quả là một cuộc sống tầm thường và tẻ nhạt nhưng
đa số mọi người lại đang sống như thế. Qua đó ta có thể một phần nào hiểu thêm về từ lạ
mà ông đề cập đến ở câu đầu. Đó chính là hãy đồng lòng, quyết tâm cùng bảo vệ đất
nước đó là việc không phải của riêng ai mà đó chính là trách nhiệm của mỗi con người
đối với tổ quốc. Khi tổ quốc gặp nguy chúng ta phải đứng lên chiến đấu để thay đổi số
mệnh của đất nước. 2 câu thực hình ảnh con người không cong nhỏ bé nữa mà nó mang
một vẻ đẹp nguy nga, hoành tráng, môt sức mạnh phi thường của con người trước vũ trụ
bao la.
Lí lẽ dẫn chứng đã được tác giả khai thác qua 2 câu luận . ở câu luận đầu tiên tác giả nói
về cảnh mất nước. Chúng ta sống trong một chủ quyền mà đang bị xâm lăng đô hộ, nó có
thể bị mất bất cứ lúc nào nếu như chúng ta cứ tiệp tục ngồi yên không làm gì. Non sông
nơi chôn nhau cắt rối nơi sống chết vẫn muốn ở lại và nhìn thấy nhưng khi đã bị rơi vào
tay giặc thì dù có sống cũng rất nhục nhã. Làm nô lệ cho giặc, làm quê hương đất nước
mình nghèo đi còn bọn chúng thì hưởng lộc hưởng lợi, thì tại sao phải thế? Thà chết một
lần để cống hiến còn hơn là chết mà nhìn đất nước rơi vao tay kẻ khác. qua câu luận thứ 2
ta có thể thấy còn rất nhiều tình trạng thực dụng ở đấng nam nhi. Khi đất nước lâm nguy ,
“hiền thánh” đã không còn mà vẫn đang đọc sách. Trong thời bình đó là điều đúng đắn
nhưng đối với hoàn cảnh bây giòi thì có học vẫn không giúp ích được gì mà lại còn lãng
phí thời gian của cải, cả sức lực, nhưng lại rất tầm thường. Tác giả là một người nhìn xa
trông rộng đã có thể thấy và thể hiện được sự gắn bó mật thiết giữa số phận cá nhân và số
phận của đất nước. Vì thế càng khẳng định rõ hơn chí nam nhi phải sống khác
ở 2 câu cuối có lẽ tác giả đã nói lên những điều trong lòng trăn trở , sự táo bạo trong khát
vọng của tác giả là muốn vươn ra xa muốn hòa mình theo cánh chim đại bàng trong gió
để đối mặt với bão tố cuồng phong của cuộc đời để thực hiện được mục tiêu cứu dân cứu
nước . Sống một cuộc đời đầy ý nghĩa.
Bài thơ chỉ vỏn vẹn 8, bằng giọng thơ tâm huyết có sức lay động mạnh mẽ đã khắc họa
những niềm tin, những khát vọng, đó chính là những đấng nam nhi sẽ thay đổi, sẽ làm
chủ vận mênh của đất nước.
