BÀI 54 HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG
DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt.


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt.

a/ Quan sát:
+ Nhỏ 1 giọt nước lên
một tấm thuỷ tinh, hiện
tượng xảy ra như thế
nào?

+ Nhỏ 1 giọt nước lên
lá Môn, hiện tượng xảy
ra như thế nào?

Giọt nước
chảy lan ra
Thủy tinh

Giọt nước thu về
dạng hình cầu
(hơi dẹt)
Lá Môn

Kết luận:

Vậy
qua cácdính
thí nghiệm
Nước dính ướt thuỷ tinh và nước
không
ướt lá Môn.
trên tùy
em cótheo
nhậnbản
xét gì?
Khi chất lỏng tiếp xúc với chất rắn,
chất của chất lỏng và
chất rắn mà có thể xảy ra hiện tượng dính ướt hay không dính ướt.


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt.
a. Quan sát :
b. Giải thích:
Hiện tượng chất lỏng dính ướt chất
rắn : khi lực hút giữa các phân tử chất lỏng
và chất rắn mạnh hơn lực liên kết giữa
các phân tử chất lỏng.

Hiện tượng không dính ướt : khi lực
hút giữa các phân tử chất lỏng và chất rắn
yếu hơn lực liên kết giữa các phân tử chất
lỏng.



HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt.
a. Quan sát :
b. Giải thích:
Hiện tượng chất lỏng dính ướt chất
rắn : khi lực hút giữa các phân tử chất lỏng
và chất rắn mạnh hơn lực liên kết giữa
các phân tử chất lỏng.
⇒ Mặt chất lỏng ở sát thành bình có dạng
mặt khum lõm.
Hiện tượng không dính ướt : khi lực
hút giữa các phân tử chất lỏng và chất rắn
yếu hơn lực liên kết giữa các phân tử chất
lỏng.
⇒ Mặt chất lỏng ở sát thành bình có dạng
mặt khum lồi.


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt.
a. Quan sát :
b. Giải thích:
c. Ứng dụng của sự dính ướt:
Loại bẩn quặng ra khỏi quặng trong công nghệ khai khoáng


Nước pha dầu
Bẩn quặng


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHƠNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.

• Thực tế người ta loại bẩn quặng bằng cách
nghiền thành bột rồi đổ vào nước pha dầu
& quấy lên .Hạt quặng dính ướt màng dầu
nổi lên mặt nứơc còn bẩn quặng chìm
xuống đáy.
Màng
dầu

Chất có giá trò


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHƠNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.
1. Hiện tượng dính ướt và khơng dính ướt.
a. Quan sát :
b. Giải thích:
c. Ứng dụng của sự dính ướt:
d. Dạng mặt chất lỏng tiếp giáp với thành bình

• Do hiện tượng dính ướtê mà mặt chất lỏng gần thành bình
là mặt lõm . Ví dụ : thủy tinh & nước .


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHƠNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.


• Do hiện tượng không dính ướt mà mặt chất lỏng gần
thành bình là mặt lồi . Ví dụ : thủy ngân & thủy tinh


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt.
2. Hiện tượng mao dẫn.
a. Quan sát hiện tượng :


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt.
2. Hiện tượng mao dẫn.
a. Quan sát hiện tượng :


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt.
2. Hiện tượng mao dẫn.
a. Quan sát hiện tượng :


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt.
2. Hiện tượng mao dẫn.
a. Quan sát hiện tượng :
b. Hiện tượng mao dẫn :
Hiện tượng dâng lên hay hạ xuống
của mực chất lỏng ở bên trong các ống có bán

kính trong nhỏ, trong các vách hẹp, khe hẹp,
các vật xốp, … so với mực chất lỏng bên ngoài.
Dính ướt Không dính ướt
c. Công thức tính độ chênh lệch mực chất lỏng
do mao dẫn :
4σ Trong đó : h : độ dâng lên hay hạ xuống của mực chất lỏng.
h=
σ : hệ số căng bề mặt của chất lỏng.

ρ gd

ρ : khối lượng riêng của chất lỏng.
g : gia tốc trọng trường.
d : đường kính trong của ống.


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt.
2. Hiện tượng mao dẫn.
a. Quan sát hiện tượng :
b. Hiện tượng mao dẫn :
c. Công thức tính độ chênh lệch mực chất lỏng do mao dẫn :
d. Ý nghĩa của hiện tượng mao dẫn :


HIỆN TƯỢNG DÍNH ƯỚT VÀ KHÔNG DÍNH ƯỚT. HIỆN TƯỢNG MAO DẪN.
1. Hiện tượng dính ướt và không dính ướt.
2. Hiện tượng mao dẫn.
a. Quan sát hiện tượng :
b. Hiện tượng mao dẫn :

c. Công thức tính độ chênh lệch mực chất lỏng do mao dẫn :
d. Ý nghĩa của hiện tượng mao dẫn :



6.Phần bài tập :
Câu 1: Tại sao có thể dùng thiếc để hàn đồng mà không dùng thiếc để hàn
nhôm?
Giải thích:
-Khi hàn ở nhiệt độ cao ,tại điểm hàn chất rắn nóng chảy( coi như chất
lỏng) thiếc dính ướt với đồng nên nó dính lại, khi hạ nhiệt độ xuống thì
nó dính chặt vào nhau còn nhôm và thiếc không dính ướt khi hàn nên
chúng không được gắn vào nhau như thế.
Câu 2: Có thể dùng chất nào để rót hơi đầy mép cốc mà không bị tràn
ra
ngoài?
Giải thích: Có thể dùng những chất không dính ướt ví dụ như thuỷ ngân
thì ở 2 bên mép cốc chất lỏng cong xuống vì vậy dù chất lỏng có hơi
đầy nhưng nó cũng không bị tràn.


Câu 3: Dân gian có câu :” Nước chảy lá môn , nước đổ đầu vịt “.Câu
nói đó có thể giải thích bằng sự dính ướt- không dính ướt hay
không?
Giải thích:
-Thật vậy vì lá môn có nhiều lông tơ trên mặt nên không làm dính
ướt.Còn đầu vịt có chất mỡ nên nước cũng không làm dính ướt
được.
Câu 4: Quan sát những váng dầu trong một bát canh,thấy
chúng có dạng hình cầu và hơi bị dẹp. Giải thích?

Giải thích:Do váng dầu không dính ướt với nước nên những giọt
dầu đó có dạng hình cầu còn nó hơi dẹp là do nó chịu tác dụng của
trọng lực.


Câu 5: Một học sinh vô ý làm vỡ bình đựng thuỷ ngân của 1 nhiệt kế.
Thuỷ ngân đổ trên mặt bàn gỗ. Bạn quan sát thấy những giọt thuỷ
ngân có dạng hình cầu, hơi bị dẹp và khi hai giọt thuỷ ngân ở gần
nhau thì có xu hướng hợp lại thành 1 giọt.Giải thích?
Giải thích:
-Do những giọt thuỷ ngân không dính ướt với mặt bàn gỗ nên chúng
có dạng hình cầu và dưới tác dụng của trọng lực chúng hơi dẹt
-Hai giọt thuỷ ngân gần nhau khi kết hợp với nhau sẽ có thế năng mặt
ngoài thấp hơn so với 1 giọt,do đó nó bền vững hơn.


Câu 6: Một kim khâu dính dầu thả nhẹ trên mặt nước sẽ nổi trên mặt
nước tuy rằng trọng lượng riêng của chất tạo nên kim khâu lớn hơn
trọng lượng riêng của nước .
Giải thích: vì kim khâu dính dầu nên không bị nước làm ướt. Lực căng
mặt ngoài xuất hiện dọc theo đường tiếp giáp giữa kim khâu và mặt
cong của nước có tác dụng kéo kim khâu lên phía trên.Nếu trọng
lượng của kim khâu cân bằng với tổng hợp lực của lực căng mặt ngoài
vừa nói và lực đẩy Acsimet tác dụng lên kim khâu thì kim khâu nổi
trên mặt nước.